در شرایط فعلی، بویژه با ایجاد مسیر ارتباطی جدید میان جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان که از آن با عنوان راهگذر قفقاز یاد می‌شود، زمینه مناسبی برای توسعه همکاری‌های جدید میان ایران و ارمنستان شکل گرفته است.

ایران و ارمنستان به دلیل داشتن مرزهای جغرافیایی مشترک، حسن همجواری و مسیرهای ترانزیتی متصل، ظرفیت بالایی برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری دارند. افزون بر این، ارتباطات قوی فرهنگی و اجتماعی بین اقوام و مردم دو کشور و نیز تجارت‌های مرزی موجود می‌توانند به تعمیق این روابط کمک کنند. بازارچه‌های مرزی و پایانه‌های تجاری مشترک نمونه‌هایی از نقاط اتصال این تعاملات هستند.

با رویکرد مثبت و بهره‌گیری از مشاوره‌های فنی و اقتصادی، انتظار می‌رود نمایندگان ایران، بویژه دکتر پزشکیان، بتوانند توافقنامه‌های خاص اقتصادی و تجاری را با ارمنستان ایجاد کنند که به نفع هر دو کشور باشد و حضور فعال بخش خصوصی را تسهیل نماید. این موضوع می‌تواند از طریق کاهش محدودیت‌های دولتی و گسترش فعالیت‌های تجاری و تسهیل آزادتر مراودات اقتصادی و تجاری بین طرفین ایجاد شود.

علاوه بر ارمنستان، جمهوری بلاروس به عنوان مقصد دوم سفر رئیس‌جمهوری نیز به نوبه خود یکی از مسیرهای مهم برای حضور ایران در بازارهای منطقه و نیز بازار کشورهای اروپایی است. ایران پیشتر در این کشور حضور اقتصادی داشته است. با توجه به این سابقه، امروز توسعه مجدد روابط اقتصادی با بلاروس می‌تواند جریان تجارت و حضور تولیدات ایرانی را در بازار این کشور و نیز سایر بازارهای مورد اشاره، افزایش دهد. از سوی دیگر ارتباط اقتصادی با روسیه نیز بخشی از این زنجیره همکاری است که از طریق کریدورهای ترانزیتی و همکاری‌های منطقه‌ای شکل می‌گیرد. بویژه اینکه روسیه یکی از اصلی‌ترین شرکای تجاری دو کشور مقصد رئیس‌جمهوری در این سفر، یعنی ارمنستان و بلاروس نیز محسوب می‌شود.

در نهایت اینکه، توسعه و تقویت روابط اقتصادی و تجاری ایران با ارمنستان، بلاروس و دیگر کشورهای منطقه و فراتر از آن، می‌تواند موجب بهبود شرایط اقتصادی، افزایش حجم تجارت و ایجاد فرصت‌های جدید برای فعالان بخش خصوصی شود. این روند باید با نگاه بلندمدت، احترام به منافع هر دو طرف و استفاده از ظرفیت‌های مشترک دنبال شود تا همکاری‌ها به صورت پایدار و برد-برد باقی بمانند. در این میان تعریف و ایجاد نقش بیشتر و قوی‌تر برای بخش خصوصی، می‌تواند به پیشبرد اهداف کلان و درازمدت دولت کمک کند. زیرا بخش خصوصی نه تنها دچار کندی و آهستگی فعالیت‌های بخش دولتی نیست، بلکه دامنه فعالیت آن می‌تواند گسترده‌تر و متنوع‌تر باشد که این گستردگی و تنوع، به تنوع و گستردگی روابط دو کشور، یعنی ایران و ارمنستان و نیز ایران و جمهوری بلاروس منجر خواهد شد.

عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی تهران

منبع: روزنامه ایران، ۲۷ مرداد ۱۴۰۴