به گزارش خبرگزاری ایمنا، محمود فرشچیان در چهارم بهمن سال ۱۳۰۸ در اصفهان به‌دنیا آمد و ساعت ۸ صبح امروز، هجدهم مرداد دار فانی را وداع گفت. پدرش غلامرضا فرشچیان تاجر قالی بود و مادرش زهرا او را به زیارت امامزاده اسماعیل می‌برد؛ خانه ایشان در محله احمدآباد اصفهان، شامل محلی به نام «مرغ‌خانه» بود که نقش قابل‌توجهی در علاقه او به پرندگان و بازتاب آن در آثارش داشت.
فرشچیان در کودکی نزد استادانی همچون حاج میرزاآقا امامی و عیسی بهادری آموزش دید. سپس پس از فارغ‌التحصیلی از هنرستان هنرهای زیبا در اصفهان، برای مطالعه به اروپا سفر کرد تا آثار نقاشان مشهور غربی را بررسی نماید.
او دارای درجه دکترای هنری (رتبه ۱) در رشته نقاشی ایرانی و هنر اسلامی از شورای عالی فرهنگ و هنر ایران است.
حرفه و فعالیت‌ها
پس از بازگشت به ایران، در مؤسسه هنرهای زیبا (که بعدها به وزارت فرهنگ و هنر تبدیل شد) مشغول به کار شد و بعدها به‌عنوان رئیس ادارهٔ هنرهای ملی و استاد دانشگاه هنر تهران منصوب گردید.
وی همچنین در دهه ۱۳۳۰ شمسی (۱۹۵۰ میلادی) در دبیرستان هنرهای زیبا برای پسران زیرنظر جلیل ضیاءپور تدریس کرده است.
سبک و دستاوردهای هنری
فرشچیان بنیان‌گذار سبکی جدید در مینیاتور ایرانی است که ترکیبی از فرم‌های سنتی با تکنیک‌های مدرن را دربر دارد، و این هنر را از وابستگی همیشگی‌اش به شعر و ادبیات آزاد می‌سازد.
سایت رسمی او از سبکش به‌عنوان «سُورنچورالیسم» (Surnaturalism) یاد می‌کند؛ ترکیبی از تکنیک‌های جهانی با هنر سلطنتی ایران که جزئی‌نگری‌های رنگین و احساسات عمیق را در بر می‌گیرد.
او موضوعات شیعه‌گرایانه را نیز با زیبایی‌شناسی نوینی به هنر معاصر ایران معرفی کرد؛ رویکردی تعلیمی و مفهومی در بازنمایی قیام عاشورا و شخصیت‌های مذهبی.
آثار برجسته
شب عاشورا
این نقاشی حالتی عاطفی از سوگ خاندان امام حسین (ع) را نشان می‌دهد؛ مرکب بر بازگشت اسب بدون سوار، خون، حالت اسب و چهره‌های شرحه‌شرحهٔ زنان در حال فریاد را به رخ می‌کشد. این اثر یکی از تأثیرگذارترین آثار مذهبی اوست که حتی مقام معظم رهبری درباره‌اش گفته‌اند: «این اثر مانند یک مرثیه است که ما را به گریه می‌آورد».
شمس و مولانا
این اثر نمادین، رابطه عارفانه مولوی و شمس تبریزی را با رنگ‌ها و فرم‌هایی تأثیرگذار به نمایش می‌گذارد. فرشچیان دو ماه برای خلق این اثر تلاش کرد.
تابلوی «ضامن آهو»
پیش از خلق تابلوی «ضامن آهو»، مدتی دست راست فرشچیان حالت فلجی پیدا کرده بود، به طوری که نمی‌توانست انگشتانش را حرکت بدهد.
او خود در این باره می‌گوید: «پزشکان حاذق و پرآوازه هم تشخیص دادند که به مرور زمان و فشار زیاد عصب‌های دستم به شدت آسیب دیده و به راحتی قابل ترمیم نیست و تاکید کردند هرگز نباید قلم به دست بگیرم و نقاشی کنم. دلم خیلی شکست که دیگر توان خلق اثر و نقاشی را ندارم، تا اینکه به ذهنم رسید از امام رئوف، حضرت رضا (ع)، درخواست کنم کمکم کنند تا این بیماری علاج شود و همان لحظه نذر کردم که اگر دستم بهبود یافت، ماجرای شفاعت و ضمانت آهو را به تصویر بکشم.»
در این تابلو همه خطوط و نقوش تابلو و عناصر آن متوجه امام رضا (ع) است که در سمت راست بالای تابلو در هاله‌ای از نور قرار گرفته است. این اثر هم‌اکنون در موزه استاد فرشچیان نگهداری می‌شود و از پرمخاطب‌ترین آثار این هنرمند است.
قسمت دوم تابلوی «ضامن آهو»
در تیر ماه سال ۸۹ بخش دوم این تابلو در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد رونمایی شد. این تابلو، قسمت دوم اثر «ضامن آهو» است که کشیدن آن حدود یک سال و چهار ماه زمان برد و استاد آن را به موزه آستان قدس رضوی هدیه داد. تابلوی «ضامن آهو ۲» چند آهو را نشان می‌دهد که از ترس شکارچی به دامان امام رضا (ع) پناه آورده‌اند و شکارچی با دیدن این صحنه و عظمت آن حضرت، کمان خود را می‌شکند و از شکار آنها منصرف می‌شود.
تابلوی «یتیم‌نوازی امام علی (ع)»
فرشچیان در به تصویر کشیدن انسان‌های مهم و تأثیرگذار، بخشی از ویژگی‌های شخصیتی آنها را در نظر گرفته و آن را پررنگ کرده است. فرشچیان در تابلوی «یتیم‌نوازی امام علی (ع)» با نام اصلی «پناه»، مهربانی و یتیم‌نوازی امام را سوژه اصلی کار قرار داده است.
او این تابلو را در سال ۱۳۵۶ خلق کرد. تکنیک اثر آبرنگ (آکریلیک روی مقوای بدون اسید) است. فرشچیان آن را در سال ۱۳۷۱ وقف کرد و به موزه آستان قدس رضوی سپرد.
تابلوی «پنجمین روز آفرینش»
تابلوی «پنجمین روز آفرینش» از دیگر تابلوهای اهدا شده به موزه آستان قدس است که در سال ۱۳۵۲ خلق شد. این تابلو که به سبک نگارگری است، با تکنیک اکریلیک روی مقوای بدون اسید خلق شده و در سال ۶۹ اهدا شده است. روز پنجم آفرینش، روز آفریده شده حیوانات است و فرشچیان این روز را با گردش دوار پرواز پرندگان واقعی و خیالی در آسمان ابری و ماهیان شناور در تلاطم آب به تصویر کشیده است.
نمایشگاه‌ها
اولین نمایش شخصی داخلی او در دفتر انجمن فرهنگی ایران و بریتانیا در اصفهان برگزار شد؛ همچنین اولین نمایش خارج از کشورش در استانبول (۱۹۶۰) و سپس در ایالات متحده (اوایل دهه ۱۹۷۰) برگزار شد.
در مجموع، در ۵۷ نمایشگاه انفرادی و ۸۶ نمایشگاه گروهی در ایران، اروپا، آمریکا و آسیا شرکت داشته و آثارش در موزه‌ها و کلکسیون‌های معتبر بین‌المللی نگهداری می‌شوند.
موزه استاد محمود فرشچیان در مجموعه سعدآباد تهران در سال ۱۳۸۰ افتتاح شد و بزرگ‌ترین مجموعه دائمی آثار وی را در بر می‌گیرد.
فرشچیان جوایز متعددی در سطح داخلی و بین‌المللی از جمله مدال طلای بلژیک، جوایز ایتالیا و اروپا آن خود نموده است.