بهمن آقایی، کارشناس حقوق بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی برنا درباره ماهیت حقوقی مکانیزم ماشه یا اسنپ بک که در بندهایی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد آمده است، توضیح داد: مکانیزم ماشه، فرایندی است که در صورت ادعای نقض جدی تعهدات ایران در برجام، تحریم‌های لغو شده شورای امنیت علیه ایران دوباره فعال می‌شود. این مکانیزم به شرط پابرجا بودن برجام از اعتبار حقوقی برخوردار است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا برجام همچنان معتبر است، گفت: هرچند آمریکا در سال ۲۰۱۸ و در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ از برجام خارج شد و آن را بی‌اعتبار دانست، اما سایر اعضا از جمله ایران، روسیه، چین و سه کشور اروپایی هنوز عضو توافق هستند. البته اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل نکرده و تحریم‌های آمریکا را علیه ایران اجرا کرده‌اند ولی ادعا می‌کنند که همچنان عضو برجام هستند.
آقایی درباره ادعای آمریکا در زمینه حق فعال‌سازی مکانیزم ماشه توضیح داد: آمریکا مدعی است که به دلیل نقش خود به عنوان یکی از بانیان قطعنامه ۲۲۳۱، حق دارد این مکانیزم را فعال کند، اما این ادعا با مخالفت‌های داخلی و بین‌المللی مواجه شده است و اکنون بار مسئولیت فعال‌سازی این مکانیزم بر عهده سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس است.
این کارشناس مسائل حقوق بین‌الملل درباره مذاکرات پیش‌روی ایران و اروپا در استانبول اظهار کرد: اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بعد از حملات اخیر، خواهان صفر شدن غنی‌سازی اورانیوم و محدود کردن برنامه موشکی ایران هستند؛ موضوعاتی که برای ایران مسئله‌ای حیثیتی و غیرقابل گذشت است.
او افزود: طبق تاییدهای متعدد شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به تعهدات خود در برجام و ان‌پی‌تی پایبند بوده و انحرافی در برنامه هسته‌ای نداشته است. بنابراین تلاش برای صفر کردن غنی‌سازی اورانیوم، تنها ابزاری برای فشار سیاسی است.
آقایی درباره تاثیر مذاکرات بر فعال‌سازی مکانیزم ماشه گفت: این مذاکرات ممکن است روی تصمیم‌گیری اروپایی‌ها اثرگذار باشد اما به نظر نمی‌رسد بتوانند به طور کامل مانع فعال شدن مکانیزم ماشه شوند.
وی در خصوص روند فعال شدن مکانیزم ماشه تاکید کرد: اگر یکی از اعضای برجام معتقد به نقض توافق باشد، ظرف یک ماه می‌تواند درخواست فعال‌سازی مکانیزم ماشه را ارائه دهد و این مکانیزم به صورت خودکار فعال می‌شود مگر آنکه قطعنامه‌ای در شورای امنیت تصویب شود که همه اعضای دارای حق وتو با آن موافق باشند که عملاً بسیار دشوار است.
آقایی خاطرنشان کرد: فعال شدن مکانیزم ماشه به معنای بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران است که شرایط کشور را سخت‌تر می‌کند مگر آنکه ایران با طرف مقابل به توافقی برای رفع تحریم‌ها برسد.
انتهای پیام/