نخستین مورد فرمایش ایشان به نظر می‌رسد درباره کم‌صبری و تحلیل اشتباه برخی از افرادی بود که آن روزها نظام را متهم به بیعت با آمریکا و قاتل شهید سلیمانی می‌کردند: «... یعنی کوتاهی‌های ما، یک جا دهن‌لقّی‌مان، یک جا اعتراض کردن بیخودیمان، یک جا صبر نکردنمان، یک جا تحلیل غلطی که از اوضاع می‌کنیم، گاهی تأثیر می‌گذارد». ۱۴۰۴/۲/۰۴
فرمایش دوم به دیدار اخیر با قوه قضائیه برمی‌گردد: «بی‌صبری و پا به زمین کوبیدن و اعتراض به اینکه چرا فلان کار انجام نشد، مضر است» . «گاهی برخی اظهارات و اعتراض‌هایی که در رسانه‌ها منعکس می‌شود، ناشی از بی‌اطلاعی است». ۱۴۰۴/۴/۲۵
متأسفانه این بار هم مانند همیشه این فرمایشات از کل منظومه فکری و سیره نظری ایشان جدا شد و تبدیل به آلت دست انتقام برخی گروه‌ها از گفتمان رقیب شد. گرچه در عصر حاضر این تکنیک سیاسی تا حد زیادی نخ‌نما شده و اهل اندیشه با یک جمله از رهبری نتیجه‌های حزبی و قبیله‌ای نمی‌گیرند اما خوب است یک بار مختصراً مواضع رهبر معظم انقلاب درباره نقد و انتقاد در جمهوری اسلامی را مرور کنیم.
تقوا در نقد
ایشان در دیدار با جمعی از دانشجویان می‌فرمایند: بنده این نگاه نقادانه‌ای را که [اینجا] دانشجویان داشتند ۱۰۰درصد تأیید می‌کنم. ممکن است بعضی نقدها را وارد ندانم؛ چه آنچه مربوط به دستگاه‌های قوه مجریه است، چه آنچه مربوط به قوه قضائیه است، چه آنچه مربوط به دفتر رهبری است... لکن نفْس این نگاه نقادانه را من ۱۰۰درصد تأیید می‌کنم. ۹۶/۳/۱۷
باز هم در دیدار با دانشجویان می‌فرمایند: اینکه بعضی می‌گویند اگر چنانچه صدا و سیما را نقد کنیم، برخلاف رهبری مطلبی گفته‌ایم؛ چرا؟ اگر واقعاً ملاک این باشد، که آدم باید به هیچ کس اعتراض نکند؛ چون رئیس قوه قضائیه را هم رهبری انتخاب می‌کند، رئیس جمهور هم پس از انتخابات، تنفیذ رهبری دارد. ۱۳۸۷/۷/۷
در دیدار با مردم قم می‌فرمایند: انتقاد اگر می‌کنیم، منصفانه باشد؛ این جور نباشد که مبالغه کنیم، تعمیم بدهیم، سیاه‌نمایی کنیم. سیاه‌نمایی یعنی همین «یک کلاغ چهل کلاغ»؛ این سیاه‌نمایی است. ۱۳۹۶/۱۰/۱۹
تقوا یعنی اسیر هوای نَفْس نشدن در جانبداری و طرفداری یا در مخالفت و معارضه، در انتقاد یا در تمجید؛ این را رعایت کنید. ۱۳۹۳/۵/۱
این جور نیست همه مواضعی که آحاد مردم - از جمله دانشجویان که جزو قشرهای پیشرو هستند - اتخاذ می‌کنند، بایستی الگوگرفته و برگردان نظراتی باشد که رهبری ابراز می‌کند؛ نه، شما به عنوان یک انسان مسلمان، مؤمن، صاحب فکر، باید نگاه کنید، تکلیفتان را احساس کنید، تحلیل داشته باشید... .
در دیدار با جمعی از استادان دانشگاه می‌فرمایند: بیان انتقادی با تخریب فرق می‌کند؛ بیان انتقادی با کامل کردن پازل دشمن فرق می‌کند؛ با بدبین کردن مردم یا گستردن بدبینی در فضای عمومی کشور فرق می‌کند؛ باید این جوری نباشد؛ باید واقعاً دلسوزانه باشد. ۱۳۹۰/۶/۲
با همه این مستندات انسان باید تیغ تیز انتقاد خود را متناسب با شرایط کشور کند و تیز کند و گاه انتقاداتش را اولویت‌بندی کند. گرچه تشخیص این به موقع بودن و کند و تیز کردن تیغ نقد کار آسانی نیست اما به گفته رهبر معظم انقلاب با معیار تقوا و واکاوی درونی نیت نقد می‌توان بسیاری از این انتقادها را هدفمند و مؤثر کرد.