به گزارش خبرنگار ایرنا، محمد خالد الخیاری معاون دبیرکل سازمان ملل عصر پنجشنبه به وقت محلی در نشست اضطراری شورای امنیت درباره حملات اسرائیل به سوریه افزود: من محکومیت دبیرکل سازمان ملل متحد را نسبت به این تحولات تکرار می‌کنم.ضروری است که هر دو طرف، اسرائیل و سوریه، به مفاد توافقنامه خروج نیروها در سال ۱۹۷۴ پایبند باشند تا آتش‌بس بین دو طرف حفظ شود و از هر اقدامی که می‌تواند این آتش‌بس و ثبات منطقه جولان را بیش از پیش تضعیف کند، خودداری کنند.
خالد الخیاری در سخنان خود با ارائه گزارشی مبسوط درباره تحولات در سوریه گفت: در تاریخ ۱۲ ژوئیه، مجموعه‌ای از آدم‌ربایی‌های متقابل در استان سویدا در جنوب سوریه که عمدتاً دارای جمعیت دروزی است ، به درگیری‌های مسلحانه بین قبایل بادیه نشین و گروه‌های مسلح محلی دروزی منجر شد.
او افزود: در تاریخ ۱۴ ژوئیه، مقامات سوری اقدام به استقرار نیروهای امنیتی تحت نظر وزارتخانه‌های دفاع و کشور با هدف اعلام‌شده "پایان دادن به درگیری‌ها، بازگرداندن نظم، و پیگیری افراد مسئول این حوادث و ارجاع آنان به دستگاه قضایی ذی‌ربط" کردند.
معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: وزارت امور خارجه سوریه به گیر پدرسون فرستاده ویژه سازمان ملل و هیات های دیپلماتیک اطلاع داد که برخی از نیروهای امنیتی اعزام‌شده از سوی دولت، مورد حمله گروه‌های مسلح دروزی قرار گرفته‌اند؛ در جریان این حملات، ده تن از نیروها کشته و تعدادی نیز ربوده شده‌اند. همچنین گزارش‌هایی دریافت شده که بر اساس آن، نیروهای امنیتی دولت در هنگام ورود به استان سویدا، مرتکب تخلفات علیه غیرنظامیان شده‌اند.درگیری‌های متعاقب این رویداد، به کشته‌شدن صدها نفر از نیروهای امنیتی وابسته به دمشق و جنگجویان دروزی، و نیز به‌شکل تأسف‌بار، شماری از غیرنظامیان دروزی و بَدَوی از جمله زنان، کودکان و سالمندان انجامید. صدها نفر دیگر نیز مجروح شده‌اند.
خالد الخیاری تصریح کرد: گزارش‌های نگران‌کننده‌ای منتشر شده که نشان می‌دهد برخی غیرنظامیان، رهبران مذهبی و بازداشت‌شدگان هدف اعدام‌های فراقضایی و رفتارهای تحقیرآمیز و غیرانسانی قرار گرفته‌اند. همچنین تصاویر و ویدئوهایی از بی‌حرمتی و مثله‌کردن اجساد، تحریکات فرقه‌ای و غارت اموال شخصی به‌طور گسترده در رسانه‌های اجتماعی و سنتی منتشر شده که به افزایش آسیب‌های روانی منجر شده و تنش‌ها و خشونت‌های فرقه‌ای را تشدید کرده است.
به گفته وی، بر اساس گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA)، غیرنظامیانی که در خشونت‌های جاری گرفتار شده‌اند، همچنان با خطرات جدی مواجه‌اند. این بحران منجر به آوارگی گسترده شده و گزارش‌هایی از وارد آمدن خسارات شدید به زیرساخت‌های حیاتی از جمله شبکه‌های آب، برق و ارتباطات مخابراتی منتشر شده است.
معاون دبیرکل سازمان ملل همچنین گفت: مراکز درمانی در استان‌های سویدا و درعا یا به‌طور کامل ظرفیت خود را از دست داده‌اند یا در آستانه آن هستند، و قطع آب و برق نیز وضعیت آنها را وخیم‌تر کرده است. عرضه کالاهای تجاری مختل شده و به دلیل ناامنی و انسداد جاده‌ها، دسترسی به مناطق آسیب‌دیده به‌شدت محدود مانده است.
الخیاری افزود: سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای کمک به درمان‌های اضطراری، محموله‌هایی از تجهیزات پزشکی را به درعا ارسال کرده، اما تحویل کمک‌ها به سویدا به دلیل موانع امنیتی همچنان در انتظار فراهم‌شدن دسترسی است.سازمان ملل متحد و شرکای بشردوستانه در حال رایزنی با مقامات ذی‌ربط هستند و خود را آماده کرده‌اند تا به‌محض فراهم‌شدن شرایط، تیم‌هایی را برای ارزیابی نیازها و ارائه کمک‌های اساسی به مناطق اعزام کنند.
وی تاکید کرد: دبیرکل سازمان ملل، به‌صراحت و بدون ابهام، تمامی اشکال خشونت علیه غیرنظامیان را از جمله هر اقدامی که به شعله‌ورتر شدن تنش‌های فرقه‌ای منجر شود و مردم سوریه را پس از ۱۴ سال جنگ و رنج، از فرصت صلح و آشتی محروم کند، محکوم می کند. گیر پدرسن فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه و تیم همراه او در میدان، به‌طور فعال با همه طرف‌ها در تعامل هستند تا راهکاری برای برون‌رفت از این وضعیت بیابند.
خالد الخیاری سپس به بیانیه دفتر ریاست جمهوری سوریه که نقض حقوق بشر را محکوم کرده و متعهد به تحقیق و پاسخگویی به مسئولان آن شده است، اشاره کرد و از مقامات سوریه خواست که این تحقیقات به‌صورت شفاف، مطابق با معیارهای بین‌المللی و با سرعت لازم انجام شود؛ نه‌فقط برای روشن‌شدن حقیقت، بلکه برای بازسازی اعتماد میان مردم سوریه نسبت به دولتی که باید حافظ امنیت و عدالت برای تمامی شهروندان، بدون هیچ‌گونه تبعیض باشد.
معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: همان‌گونه که شورای امنیت در بیانیه مورخ ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (S/PRST/۲۰۲۵/۴) تصریح کرده است، «عدالت و آشتی فراگیر و شفاف» برای تحقق صلح پایدار در سوریه، مهم و فوری است. همچنین، بار دیگر از همه طرف‌ها می‌خواهم که همواره نهایت دقت را برای محافظت از غیرنظامیان به‌کار گیرند؛ از جمله با تضمین آزادی حرکت آنها برای دسترسی به امنیت و خدمات درمانی. از تمام طرف‌ها می‌خواهم از زیرساخت‌های ارائه‌دهنده خدمات حیاتی نظیر آب و برق محافظت کنند و دسترسی کمک‌های بشردوستانه به افراد نیازمند را تسهیل کنند.
این مقام ارشد سازمان ملل تاکید کرد: در این فضای پیچیده و بی‌ثبات، با استناد به نقض حقوق جامعه دروزی و تعهد به حفاظت از آنها، اسرائیل بین ۱۲ تا ۱۶ ژوئیه، حملات هوایی خود را در خاک سوریه از سر گرفت و تشدید کرد. من محکومیت دبیرکل سازمان ملل متحد را نسبت به این حملات هوایی تشدیدشده اسرائیل، از جمله در استان سویدا، درعا و مرکز پایتخت دمشق، تکرار می‌کنم.
خالد الخیاری افزود: این حملات، نیروهای دولتی دمشق و ساختمان‌های رسمی از جمله وزارت دفاع و مجاورت کاخ ریاست جمهوری و همچنین فرودگاه نظامی مزه را هدف قرار داد. نماینده دائم سوریه در نامه خود به تاریخ ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۵ (S/۲۰۲۵/۴۷۰) به دبیرکل و شورای امنیت اطلاع داده است که این حملات منجر به تلفات غیرنظامیان و نیروهای امنیتی شده است. همچنین اسرائیل بیانیه‌هایی درباره استقرار مجدد نیروهای اضافی ارتش اسرائیل (IDF) در جولان صادر کرده است.
معاون دبیرکل سازمان ملل گفت: در روزهای ۱۵ و ۱۶ ژوئیه، صدها نفر از اعضای جامعه دروزی در مناطق اشغالی جولان و سوریه در هر دو سوی خط آتش‌بس، در حضور نیروهای اسرائیلی (IDF)، در حمایت از جامعه دروزی سویدا تجمع کردند. برخی از دروزیان منطقه اشغالی جولان، از خط آتش‌بس عبور کرده و به منطقه حدار در سمت براوو سفر کردند و سپس بازگشتند.
او تاکید کرد: اقدامات اسرائیل علاوه بر نقض حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، تلاش‌ها برای ایجاد یک سوریه جدید در صلح با خود و منطقه را تضعیف می‌کند و سوریه را در این برهه حساس، بی‌ثبات‌تر می‌سازد. من محکومیت دبیرکل سازمان ملل متحد را نسبت به این تحولات تکرار می‌کنم.ضروری است که هر دو طرف، اسرائیل و سوریه، به مفاد توافقنامه خروج نیروها در سال ۱۹۷۴ پایبند باشند تا آتش‌بس بین دو طرف حفظ شود و از هر اقدامی که می‌تواند این آتش‌بس و ثبات منطقه جولان را بیش از پیش تضعیف کند، خودداری کنند.
خالد الخیاری با اشاره به تلاش‌های مداوم برای برقراری آتش‌بس، از طریق میانجیگری آمریکا، اعراب و ترکیه گفت: وضعیت در میدان متغیر و پیچیده است و هم‌اکنون گزارش‌های نگران‌کننده‌ای درباره تجدید خشونت در برخی مناطق دریافت شده که به نظر می‌رسد جوامع بَدَوی پس از عقب‌نشینی نیروهای امنیتی دمشق هدف قرار گرفته‌اند.
وی ابراز امیدواری کرد که این وضعیت به کاهش واقعی و پایدار خشونت‌ها منجر شود و همه طرف‌ها و ذینفعان را در برگیرد و افزود: امنیت و ثبات در سویدا، و در واقع در سوریه پس از اسد، تنها از طریق آشتی واقعی و با مشارکت همه اقشار متنوع جامعه سوریه قابل تحقق است. از تمامی ذینفعان سوری می‌خواهم که به گفت‌وگو متعهد شوند و بر آمادگی سازمان ملل برای همکاری با مردم سوریه در حمایت از گذار سیاسی فراگیر و معتبر که پاسخگو باشد، التیام ملی را تقویت کند و پایه‌های بهبودی و شکوفایی بلندمدت سوریه را فراهم آورد، تاکید می‌کنم.
معاون دبیرکل سازمان ملل خطاب به اعضای شورای امنیت گفت: اجرای فرآیند سیاسی فراگیر، به رهبری و مالکیت سوری‌ها، با تسهیل سازمان ملل و بر اساس اصول کلیدی مندرج در قطعنامه ۲۲۵۴ (۲۰۱۵). این فرآیند شامل حفظ حقوق همه سوری‌ها بدون توجه به قومیت و مذهب است. این فرآیند سیاسی باید خواسته‌های مشروع همه سوری‌ها را برآورده کند، از همه آنها محافظت نماید و به آنها امکان دهد آینده خود را به صورت مسالمت‌آمیز، مستقل و دموکراتیک تعیین کنند.
خالد الخیاری تاکید کرد: تنها در این صورت است که سوریه می‌تواند واقعاً از میراث جنگ بیرون آید و آینده‌ای صلح‌آمیز را در آغوش گیرد. سازمان ملل متحد، با هدایت این شورا، آماده است تا در این مسیر یاری‌رسان باشد.