به گزارش روز دوشنبه ایرنا از معاونت امور بین الملل قوه قضائیه و ستاد حقوق بشر، ناصر سراج با ارسال نامهای به «ولکر ترک» کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، اظهار کرد: طبق قواعد حقوق بینالملل بشردوستانه، بهویژه کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکلهای الحاقی، نیروهای مسلح موظف به تمایزگذاری میان اهداف نظامی و غیرنظامی هستند. هدف قرار دادن تأسیسات هستهای غیرنظامی، بهویژه در شرایطی که تهدید مستقیم و فوری متوجه کشور مهاجم نبوده است، ناقض این اصل بنیادین حقوق بشردوستانه است.
وی ضمن ابراز تأسف و نگرانی عمیق از تجاوز نظامی آشکار آمریکا، افزود: حمله نظامی بامداد روز ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵ از سوی ایالاتمتحده آمریکا به تأسیسات هستهای کشورمان از جمله مرکز فردو را محکوم و اعلام میدارد که این اقدام، نقض فاحش و آشکار اصول حقوق بینالملل ازجمله ماده ۲ (۴) منشور سازمان ملل متحد مبنی بر منع استفاده از زور علیه تمامیّت ارضی و استقلال سیاسی دولتهاست و فاقد هرگونه مشروعیت حقوقی است.
سراج اضافه کرد: علاوه بر این، این حمله نظامی، نقض بیسابقه و فاحش حقوق بین الملل بشر و حقوق بین الملل بشردوستانه است که پیامدهای انسانی و زیستمحیطی گستردهای به دنبال داشته است. که برخی از موارد بارز نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه عبارت از:
۱. نقض حق حیات و امنیّت فردی:
معاون امور بینالملل قوه قضاییه گفت: بمباران تأسیسات هستهای، تهدیدی جدی برای جان کارکنان و ساکنان مناطق اطراف است که تحت حفاظت ماده ۶ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی و ماده ۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر قرار دارد. تعرّض به جان غیرنظامیان و تخریب تأسیسات حیاتی موجب به مخاطره افتادن حق بنیادین حیات شده است.
۲. نقض اصل تفکیک:
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: طبق قواعد حقوق بینالملل بشردوستانه، بهویژه کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکلهای الحاقی، نیروهای مسلّح موظّف به تمایزگذاری میان اهداف نظامی و غیرنظامی هستند.
وی ادامه داد: هدف قرار دادن تأسیسات هستهای غیرنظامی، بهویژه در شرایطی که تهدید مستقیم و فوری متوجه کشور مهاجم نبوده است، ناقض این اصل بنیادین حقوق بشردوستانه است.
۳.نقض اصل تناسب و پیشگیری از خسارات گسترده، غیرضروری و طولانیمدت:
سراج افزود: حمله به تأسیسات هستهای میتواند تبعات زیانبار و بلندمدتی بر محیطزیست، سلامت عمومی و زندگی نسلهای آینده داشته باشد که نقض آشکار ماده ۳ مشترک کنوانسیونهای ژنو و ماده ۸ پروتکل الحاقی اول کنوانسیونهای چهارگانه ژنو است.
۴.نقض ممنوعیت استفاده از تسلیحات و اقداماتی که موجب خسارتهای غیرنظامی نامتناسب میشوند:
معاون امور بینالملل قوه قضاییه اظهار کرد: بر اساس مواد ۳۵ و ۵۱ پروتکل الحاقی اوّل کنوانسیونهای ژنو، حمله به تأسیسات حساس هستهای، با توجّه به خطر تشعشعات رادیواکتیو و آلودگیهای گسترده، میتواند مصداق نقض ممنوعیت استفاده از روشها و وسایل جنگی باشد که منجر به خسارتهای غیرنظامی غیرمتناسب میگردد.
۵.نقض حق دسترسی به مراقبتهای پزشکی و حمایت از سلامت:
سراج تصریح کرد: این حمله باعث اختلال در زیرساختهای حیاتی و سلامت عمومی شده و دسترسی مردم به خدمات بهداشتی را با مخاطره روبرو ساخته است که مطابق ماده ۱۲ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقض محسوب میشود.
وی افزود: در کنار این موارد، این تجاوز نظامی با اصول اساسی منشور سازمان ملل متحد و تعهّدات دولتهای عضو در زمینه احترام به حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، ازجمله کنوانسیونهای ژنو ۱۹۴۹ و پروتکلهای الحاقی، بهطور مستقیم در تضاد است و میتواند مصداق بارز جنایات جنگی تحت صلاحیت محاکم بینالمللی ذیصلاح باشد.
معاون امور بینالملل قوه قضاییه افزود: از سوی دیگر، فقدان واکنش مؤثر دفتر کمیسر عالی حقوق بشر نسبت به تجاوزات مستمر اخیر رژیم صهیونیستی همچنین به این تجاوز آشکار و نقض گسترده حقوق بینالملل، نهتنها مشروعیت سازمان ملل متحد، به ویژه مهمترین نهاد حقوق بشری آن را تحت تأثیر قرار داده، بلکه پیامدهای منفی بر حفظ نظم و امنیّت بینالمللی و رعایت حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بر جای گذاشته است.
دبیر ستاد حقوق بشر گفت: بر این اساس، از جنابعالی درخواست دارم، ضمن اعلام محکومیت رسمی و شفاف نسبت به این اقدام غیرقانونی، اقدامات فوری ذیل را اتخاذ کنید:
• محکوم کردن حمله ایالاتمتحده به خاک جمهوری اسلامی ایران بهصورت صریح و آشکار؛
• تشکیل کمیته تحقیق مستقل و بیطرف جهت بررسی دقیق ابعاد حقوقی و انسانی این حمله؛
• احراز مسؤولیت قانونی برای عاملان، مباشران و حامیان این اقدامات غیرقانونی و معرفی متجاوز به نهادهای بینالمللی ذیصلاح؛
• بهرهگیری از تمامی ظرفیتهای نهادها، سازوکارهای بینالمللی حقوق بشری و کشورهای مسؤول برای توقف ماشین جنگ، کشتار و ترور؛
• اعمال فشارهای دیپلماتیک و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه جهت جلوگیری از تکرار چنین نقضهای فاحش؛
• تضمین حمایت از قربانیان و فراهمسازی زمینههای جبران خسارات وارده.
معاون امور بینالملل قوه قضاییه تصریح کرد: بیپاسخ ماندن چنین جنایاتی، در زمانی که جهان بهطور فزایندهای بر اصل پاسخگویی و مقابله با مصونیت از مجازات تأکید دارد، نهتنها موجب تضعیف اصول بنیادین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه خواهد شد بلکه آسیب جدی به آرمانها، ارزشها و اهداف عالیه جامعه جهانی وارد خواهد کرد.
سراج ابراز امیدواری کرد دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با ایفای نقش قاطع و مسؤولانه خود در قبال این تجاوز، بتواند در حفظ صلح، امنیت و حقوق بنیادین بشری، وظیفه خطیر خویش را به بهترین نحو به انجام رساند.
سحرگاه یکم تیر ۱۴۰۴ بمب افکن های نیروهای تروریستی سنتکام با تجاوز نظامی وحشیانه آمریکا به تاسیسات هستهای صلحآمیز ایران همچون تاسیسات اتمی ایران در سایت فردو، نطنز و UCF اصفهان و مغایر با قوانین بینالمللی، به ویژه معاهده عدم اشاعه سلاحهای اتمی(NPT)، مورد تهاجم دشمنان ایران اسلامی قرار گرفت. این اقدام مغایر با قوانین بینالمللی متأسفانه در سایه بیتفاوتی و بلکه همراهی آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شده است.
دشمن آمریکایی از طریق فضای مجازی توسط رییس جمهور این کشور، مسئولیت حمله به سایتهای یادشده را که بر اساس موافقتنامه پادمان و معاهده NPT تحت نظارت مستمر آژانس بینالمللی انرژی اتمی میباشد را بر عهده گرفته است.