پایگاه خبری جماران: در حالی که ائتلاف سیاسی میان دونالد ترامپ و ایلان ماسک به‌نظر می‌رسید از مستحکم‌ترین روابط میان سیاست و سرمایه باشد، انتقادات تند ماسک از «ابرلایحه» جمهوری‌خواهان و واکنش صریح ترامپ علیه او، شکاف کم‌سابقه‌ای میان رئیس‌جمهور آمریکا و ثروتمندترین مرد جهان ایجاد کرده است؛ شکافی که حالا از یک اختلاف فنی به یک نزاع تمام‌عیار شخصی و سیاسی تبدیل شده است.
به گزارش جمارا، دونالد ترامپ روز پنجشنبه به‌صورت علنی از ایلان ماسک — مشاور سابق و یکی از حامیان برجسته‌اش — به دلیل تلاش‌های اخیر او برای تضعیف قانون‌گذاری کلیدی جمهوری‌خواهان انتقاد کرد.
در جریان دیداری دوجانبه با صدراعظم آلمان، فریدریش مرتز، در کاخ سفید، ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره پست‌های ماسک گفت: «از حملات ایلان شگفت‌زده و ناامید شدم. ما رابطه بسیار خوبی داشتیم. نمی‌دانم این رابطه ادامه خواهد داشت یا نه.»
او ادامه داد: «من کمک زیادی به ایلان کردم و از او واقعاً ناامید شده‌ام.»
این اظهارات، نخستین واکنش علنی ترامپ به تلاش‌های ماسک برای زیر سوال بردن قانون‌گذاری شاخص دولتش است و بزرگ‌ترین نشانه از شکاف در روابط میان رئیس‌جمهور و ثروتمندترین مرد جهان به شمار می‌رود.
ماسک که با شکستن رکورد کمک‌های مالی نقش مؤثری در پیروزی ترامپ در انتخابات داشت، پس از ورود ترامپ به کاخ سفید، به ریاست وزارت جدید «کارایی دولت» منصوب شد و با اختیارات گسترده و نظارت حداقلی، مأمور اصلاح ساختار بوروکراسی فدرال گردید.
روز جمعه، هم‌زمان با پایان دوره موقت فعالیت ماسک به‌عنوان «کارمند ویژه دولت»، او و ترامپ در یک کنفرانس خبری صمیمانه در دفتر بیضی حضور یافتند و از همکاری‌های یکدیگر قدردانی کردند.
با این حال، کمتر از یک هفته بعد، نشانه‌های تیرگی در این رابطه آشکار شده است. ترامپ گفت: «ایلان هنوز مستقیماً چیزی علیه من نگفته، اما مطمئنم آن هم به‌زودی اتفاق خواهد افتاد.»
دقایقی بعد، ماسک در پستی در شبکه اجتماعی X نوشت:
«بدون من، ترامپ انتخابات را می‌باخت، دموکرات‌ها مجلس نمایندگان را در دست می‌گرفتند و جمهوری‌خواهان تنها با اختلاف ۵۱-۴۹ در سنا پیروز می‌شدند.»
ایلان ماسک در ادامه انتقاداتش از ترامپ و جمهوری‌خواهان، در پستی نوشت: «چقدر قدرنشناسی!»
او یادآور شد که در انتخابات سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار کمک مالی کرده است.
ماسک طی سه روز گذشته به‌طور مستمر به بسته آشتی‌جویانه جمهوری‌خواهان در کنگره حمله کرده است. روز پنجشنبه، برای نخستین بار مستقیماً ترامپ را هدف قرار داد و پست‌های قدیمی او در شبکه‌های اجتماعی را بازنشر کرد.
در یکی از این پست‌ها که به ژانویه ۲۰۱۳ بازمی‌گردد، ترامپ از تلاش جمهوری‌خواهان برای افزایش سقف بدهی ابراز شرمساری کرده بود و نوشته بود:
«باورم نمی‌شود جمهوری‌خواهان دارند سقف بدهی را افزایش می‌دهند — من جمهوری‌خواهم و از این کار خجالت می‌کشم!»
ماسک در پاسخ طعنه‌آمیز خود نوشت: «سخنان حکیمانه‌ای است.»
او همچنین به پستی از ترامپ در سال ۲۰۱۲ پاسخ داد که در آن تأکید شده بود اعضای کنگره در صورت نداشتن بودجه متوازن، نباید اجازه انتخاب مجدد داشته باشند.
ماسک در واکنش نوشت: «کاملاً موافقم!»
ترامپ نیز در واکنش به این تحولات در دفتر بیضی گفت: «ایلان بهتر از هر کسی از جزییات این لایحه آگاه بود و هیچ مشکلی با آن نداشت.»
او افزود که این موضع ماسک پس از خروجش از دولت در هفته گذشته تغییر کرده است. ترامپ، ماسک را در کنار دیگر دستیاران سابق کاخ سفید قرار داد که پس از جدایی از دولت، به منتقدان او تبدیل شدند و این رفتار را ناشی از آنچه «سندرم اختلال ترامپ» خواند، دانست.
ترامپ همچنین گفت، ماسک به‌ویژه از بخشی از لایحه که کاهش یارانه خودروهای برقی را هدف گرفته ناراحت شده است؛ اقدامی که به‌طور مستقیم بر شرکت تسلا تأثیر منفی می‌گذارد.
او در ادامه فاش کرد که ماسک از لغو نامزدی جرد آیزاکمن برای ریاست ناسا نیز ناراحت شده است. ماسک، آیزاکمن را برای این سمت پیشنهاد داده بود، اما ترامپ اعلام کرد که تصمیم گرفته فرد دیگری را انتخاب کند، چون آیزاکمن «اتفاقاً یک دموکرات بود، کاملاً دموکرات!»
دونالد ترامپ در واکنش به انتقادات ایلان ماسک گفت:
«ناگهان برایش مشکل پیدا شد، و این مشکل درست زمانی شروع شد که فهمید ما قصد داریم برنامه الزام‌آور خودروهای برقی را که میلیاردها دلار هزینه دارد، حذف کنیم.»
در مقابل، ماسک به‌سرعت اظهارات ترامپ در کاخ سفید را نادیده گرفت و از جمهوری‌خواهان خواست دامنه لایحه را کاهش دهند. او همچنین ادعای ترامپ مبنی بر آگاهی کامل از مفاد لایحه را رد کرد و در پستی دیگر نوشت: «این لایحه حتی یک‌بار هم به من نشان داده نشد.»
ماسک در ادامه در پلتفرم X نوشت: «حذف مشوق‌های خودروهای برقی و انرژی خورشیدی در لایحه را حفظ کنید — حتی اگر یارانه‌های نفت و گاز دست‌نخورده باقی بماند(واقعاً ناعادلانه است!!) — اما آن کوه از ریخت‌وپاش‌های چندش‌آور را از لایحه حذف کنید.»
حملات ماسک از سه‌شنبه آغاز شد، زمانی که این لایحه را در پستی «افتضاحی چندش‌آور» توصیف کرد. او از آن زمان تاکنون ده‌ها پست منتشر کرده و لایحه را به‌دلیل افزایش هزینه‌های دولتی و بالابردن سقف بدهی مورد انتقاد قرار داده است. در چندین پست، هشدار داده که این لایحه آمریکا را به «بردگی بدهی» خواهد کشاند.
اما پست روز پنجشنبه که در آن ماسک از سخنان گذشته خود ترامپ برای تقویت استدلالش استفاده کرد، تنش میان رئیس‌جمهور و ثروتمندترین مرد جهان را به سطح جدیدی رساند. شخصی که تا همین هفته از نزدیک‌ترین متحدان سیاسی ترامپ به شمار می‌رفت.
ماسک که در انتخابات ۲۰۲۴ با شکستن رکوردها کمک بزرگی به پیروزی ترامپ و جمهوری‌خواهان در کنگره کرده بود، اوایل امسال نیز مبالغ هنگفتی برای رقابت دادگاه عالی ویسکانسین هزینه کرد — رقابتی که در نهایت با شکست همراه شد.
او ماه گذشته اعلام کرد که قصد دارد از فعالیت‌های مالی سیاسی فاصله بگیرد. این هفته نیز هشدار داد ممکن است دیگر به هیچ‌یک از سیاستمدارانی که از این لایحه حمایت می‌کنند، کمکی نکند.
این درگیری‌ها در حالی شدت گرفته‌اند که جمهوری‌خواهان سنا در تلاش هستند تا حمایت کافی برای تصویب لایحه مذکور به دست آورند.
در همین حال، ترامپ روز چهارشنبه خواستار حذف کامل سقف بدهی شد تا از یک «فاجعه اقتصادی» جلوگیری شود. او حتی از سناتور الیزابت وارن (دموکرات ایالت ماساچوست) نیز به‌خاطر ارائه پیشنهادی مشابه، تمجید کرد — اقدامی که در فضای سیاسی فعلی غیرمنتظره بود.