به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ در هفته گذشته، رهبران کانادا و مکزیک با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تماس گرفتند تا راه‌حلی برای تعرفه‌هایی که بر کشورهایشان اعمال شده بود بیابند، اما بعید به نظر می‌رسد که رئیس‌جمهور چین به‌زودی چنین تماسی برقرار کند.
برخلاف شرکای نزدیک و همسایگان آمریکا، پکن سال‌هاست که درگیر جنگ تجاری و فناوری با ایالات متحده است و این بار رویکردی متفاوت را در برابر ترامپ در پیش گرفته است. چین تأکید دارد که هرگونه مذاکره باید بر اساس برابری انجام شود.
رهبران چین اعلام کرده‌اند که آماده گفت‌وگو هستند، اما در عین حال خود را برای تعرفه‌های جدید آمریکا آماده کرده‌اند. از زمانی که ترامپ هفت هفته پیش دوره دوم ریاست‌جمهوری خود را آغاز کرده، تعرفه‌های ایالات متحده بر کالاهای چینی ۲۰٪ افزایش یافته است. با درس گرفتن از دوره اول ترامپ و برای جلوگیری از غافلگیری، چین این بار اقدامات تلافی‌جویانه‌ای را از پیش آماده کرده است، ازجمله اعمال مالیات بر واردات محصولات کشاورزی کلیدی از آمریکا.
چین آماده مقابله است
سون یون، مدیر برنامه چین در اندیشکده مرکز استیمسون در واشنگتن، می‌گوید:«از آنجا که واشنگتن تنش‌های تجاری را تشدید کرده، پکن چاره‌ای جز تلافی ندارد. این به این معنی نیست که چین مایل به مذاکره نیست، اما نمی‌خواهد در موقعیتی قرار بگیرد که گویی برای گفت‌وگو التماس می‌کند.»
چین، به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، در تلاش است تا هم در منطقه و هم در صحنه جهانی به‌عنوان یک قدرت برتر مطرح شود و از سوی همه کشورها، به‌ویژه ایالات متحده، مورد احترام قرار گیرد. این موضوع برای حزب کمونیست چین اهمیت زیادی دارد، زیرا نشانه‌ای از موفقیت آن در قدرتمند ساختن این کشور محسوب می‌شود.
پس از آنکه ایالات متحده در هفته گذشته ۱۰٪ دیگر به تعرفه‌های قبلی اضافه کرد (که پیش‌تر در ۴ فوریه نیز ۱۰٪ افزایش یافته بود)، وزارت امور خارجه چین شدیدترین واکنش خود را نشان داد:«اگر ایالات متحده جنگ می‌خواهد، چه جنگ تعرفه‌ای، چه جنگ تجاری یا هر نوع جنگ دیگر، ما آماده‌ایم که تا پایان بجنگیم.»
این لحن تند یادآور اظهاراتی است که پکن در سال ۲۰۱۸، در جریان جنگ تجاری اول ترامپ، مطرح کرده بود. در آن زمان، چین به‌سرعت اقداماتی متقابل را طراحی کرد. اما این بار، پکن مجموعه‌ای از ابزارها را آماده کرده است: تعرفه‌ها، محدودیت‌های وارداتی، کنترل‌های صادراتی، تحریم‌ها، بررسی‌های نظارتی و محدودیت‌های تجاری علیه شرکت‌های آمریکایی.
واکنش سریع اما حساب‌شده چین
چین این بار با سرعت بیشتری به اقدام ترامپ پاسخ داد و در واکنش به افزایش دوبرابری تعرفه‌های آمریکا، مجموعه‌ای از اقدامات متقابل را اعلام کرد. ازجمله:
- افزایش مالیات بر بسیاری از محصولات کشاورزی آمریکایی تا ۱۵٪
- تعلیق واردات چوب از ایالات متحده
- قرار دادن ۱۵ شرکت آمریکایی در فهرست سیاه
بااین‌حال، تحلیلگران معتقدند که چین همچنان در واکنش‌های خود احتیاط کرده تا فضای مذاکره باقی بماند.
رهبر چین، شی جین‌پینگ، در هر دو دوره ریاست‌جمهوری ترامپ در قدرت بوده است، که به پکن امکان داده است سیاست‌گذاری‌های خود را با ثبات بیشتری انجام دهد. دانیل راسل، معاون موسسه سیاست‌گذاری آسیا، می‌گوید که شی جین‌پینگ فعلاً قصد ندارد با ترامپ تماس بگیرد:«این مسئله به برنامه زمانی بستگی ندارد، بلکه یک تاکتیک مذاکره برای چین است. شی جین‌پینگ نمی‌خواهد در موقعیتی قرار بگیرد که مورد انتقاد یا تحقیر قرار گیرد، و به دلایل سیاسی و استراتژیک، حاضر نیست نقش یک درخواست‌کننده را بازی کند.»
او ادامه داد: «چین در مقابل هر دور از تعرفه‌های جدید، واکنش سریع اما سنجیده‌ای نشان داده است.»
در نشست خبری سالانه خود در روز جمعه، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، هشدار داد:«هیچ کشوری نباید این توهم را داشته باشد که می‌تواند چین را سرکوب یا مهار کند و در عین حال روابط خوبی با آن داشته باشد. چنین رویکردی نه‌تنها ثبات روابط دوجانبه را تضعیف می‌کند، بلکه اعتماد متقابل را نیز از بین می‌برد.»
او افزود که چین به همکاری با ایالات متحده علاقه‌مند است اما تأکید کرد:«اگر شما به فشارهای خود ادامه دهید، چین قاطعانه پاسخ خواهد داد.»
چین دیگر غافلگیر نمی‌شود
اسکات کندی، رئیس بخش کسب‌وکار و اقتصاد چین در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی واشنگتن، گفت که این بار، برخلاف دوره اول ترامپ، چینی‌ها از نظر روانی شوکه نشده‌اند:«آن‌ها قبلاً این تاکتیک‌ها را دیده‌اند و خود را برای آن آماده کرده‌اند.»
اگرچه رشد اقتصادی چین کند شده، اما همچنان نزدیک به ۵٪ در سال باقی مانده است. حزب کمونیست، تحت رهبری شی جین‌پینگ، سرمایه‌گذاری‌های زیادی در فناوری‌های پیشرفته، آموزش و سایر بخش‌های کلیدی انجام داده است. چین اکنون روابط تجاری گسترده‌تری با کشورهای مختلف دارد و وابستگی آن به آمریکا کاهش یافته است. به‌عنوان مثال، چین اکنون بیشتر سویا را از برزیل و آرژانتین وارد می‌کند، نه از ایالات متحده.
درنتیجه، سهم کالاهای چینی در بازار ایالات متحده کاهش یافته است.
کندی گفت: «چین اکنون آمادگی بیشتری برای جذب این شوک‌ها دارد، در مقایسه با چند سال پیش.»
در مقابل، بیش از ۸۰٪ صادرات مکزیک به آمریکا می‌رود و کانادا نیز ۷۵٪ از صادرات خود را به ایالات متحده ارسال می‌کند.
چین دیگر به سیاست‌های ترامپ باج نمی‌دهد
دانیل راسل تأکید کرد که چین از تجربه گذشته خود با ترامپ درس گرفته است. درحالی‌که جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، و کلودیا شینبائوم، رئیس‌جمهور مکزیک، با موجی از تغییرات ناگهانی در سیاست‌های تجاری ترامپ روبه‌رو شده‌اند، چین رویکرد دیگری در پیش گرفته است.
او گفت: «پکن به این نتیجه رسیده که امتیاز دادن به ترامپ نتیجه‌ای ندارد. در دور اول، ترودو و شینبائوم فقط توانستند زمان بخرند، اما فشارهای ترامپ دوباره شدیدتر شد.»
ترودو در دسامبر گذشته به مارالاگو رفت تا با ترامپ دیدار کند، اما این هفته در واکنش به تعرفه‌های جدید آمریکا، با لحنی قاطع اعلام کرد:«زمان آن رسیده که به‌طور جدی پاسخ دهیم و نشان دهیم که جنگ تجاری با کانادا هیچ برنده‌ای نخواهد داشت.»
شینبائوم نیز گفت: «هیچ‌کس از این تصمیم سودی نخواهد برد.»