به گزارش ایرنا، ایلام، سرزمینی که در کوه‌ها و دشت‌های بی‌انتها خرامیده است و لالایی طبیعت را به گوش هر رهگذری نجوا می‌کند؛ تلاقی تاریخ و طبیعت است.
اینجا خاکی دارد که در بستر خود حاصلخیزی را به نفس گرم آفتاب و لطافت نسیم کوهستان گره زده است و زمینی که هر دانه‌ای در آن کاشته می‌شود، روایت‌گر زندگانی و تلاش مردمانی است که کمر خم نکرده‌اند جز برای کاشتن بذرها و برداشتن محصول روزگار.
استان ایلام، آغوشی گشوده به سوی مرزهای همسایه و پلی به سوی سرسبزی و توسعه، دستان پُر مهرش را برای هر مشت بذر آماده کرده است؛ در هر گام از این خاک، عطری از مزارع گندم و نسیمی از تاکستان‌ها جاری است؛ زیتون‌های کهنسال و گل‌های نرگس، قصه‌ای کهن از روزهای پررونق روایت می‌کنند، گویی طبیعت ایلام آمده است تا همه رمز و راز خود را در قابی از کشاورزی به نمایش بگذارد.
اما امروز، ایلام فراتر از این است که تنها خاکی بارور را به رخ بکشد؛ این دیار آماده است تا از طریق محصولات کشاورزی‌اش، فراتر از مرزهای ایران نیز بدرخشد، این مرز نه فقط سرحدی میان دو زمین، بلکه گذرگاهی است که ظرفیت‌های فراوان کشاورزی را به بازارهای بین‌المللی وصل می‌کند.
مرز مهران، گذرگاه طلایی ایلام، نقشی کلیدی در صادرات محصولاتی دارد که از طبیعت این استان ریشه گرفته‌اند. هندوانه‌های خندان، برگ‌های سبز صیفی و خوشه‌های طلایی گندم، سفیرانی هستند که ایلام را به سوی افق‌های توسعه راهی می‌کنند؛ اینجا، کشاورزی نه شغلی برای معیشت، بلکه راهی برای معنا دادن به توسعه و آبادانی است.
صادرات محصولات کشاورزی، همچون شریان حیاتی، نقشی بنیادین در توسعه اقتصادی کشور ایفا می‌کند؛ این حوزه، نه‌تنها پایداری درآمد ملی را تضمین می‌کند، بلکه بستری برای ایجاد اشتغال، گسترش تعاملات بین‌المللی و تقویت جایگاه ایران در فضای تجارت جهانی فراهم می‌سازد.
در جهانی که نوسان بازارهای بین‌المللی و چالش‌های داخلی تولید گاه و بی‌گاه مسیر رشد را دشوار می‌کنند، محصولات کشاورزی همچون گنجینه‌ای سبز، نقشی بی‌بدیل در تأمین ارزآوری پایدار برای کشور به عهده دارند.
این ظرفیت که از خاک و همت کشاورزان سربلند ایران برخاسته، می‌تواند فرصتی طلایی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان باشد تا ایران را از دل مزارع و باغ‌هایش، در صحنه جهانی به شکوهی تازه برسانند.
استان ایلام با وجود مساحت محدود، از قطب های اصلی کشاورزی در غرب ایران است، این سرزمین بارور، که سال‌هاست به لطف زمین‌های حاصلخیز، منابع آبی و دستان پرتوان مردمانش در پهنه کشاورزی خوش درخشیده است، امروز بیشتر از هر زمان دیگری نشان داده که می‌تواند نقشی فراتر از مرزهایش بازی کند.
شهر مرزی مهران همچون نگینی دروازه‌ای است به سرزمین عتبات عالیات و بازارهای عراق؛ در فاصله ۲۳۰ کیلومتری بغداد، مهران نزدیک‌ترین شهر ایران به پایتخت عراق است و به‌واسطه این نزدیکی، منطقه ای راهبردی و پر جنب و جوش شمرده می‌شود.
مرز مهران، این شاهراه مبادله ایران و عراق، چیزی فراتر از یک گذرگاه ساده است. اینجا، نقطه اتصال خاک ایلام به اقتصادهای پیرامونی است از زمین‌هایی که از مزرعه به بازارهای جهانی راه می‌یابند، از خوشه‌های گندم تا بار صیفی تازه و محصولات ماندگار کشاورزی. مهران نقشی استثنایی در زنده نگه‌داشتن اقتصاد استان ایلام ایفا می‌کند؛ چرا که از دل خاک زرخیز این منطقه و با اراده مردمان خستگی‌ناپذیرش، پیوندی برای توسعه ایران فراتر از مرزها شکل گرفته است. اینجا، کشاورزی تنها شغل یا حرفه نیست؛ بلکه معنایی دیگر گونه از همت، زندگی و توسعه است.
سیمای کشاورزی استان ایلام
در سال آبی گذشته (۱۴۰۱-۱۴۰۲)، استان ایلام با طبیعتی زایا و بارور، حکایتی از تلاش و ثمرآوری را در دل خود رقم زد. در گستره این خاک حاصلخیز، مجموع تولیدات کشاورزی استان به رقم قابل‌توجه یک میلیون و ۱۳۳ هزار و ۸۸ تن رسید. از این میزان، محصولات زراعی با ۹۲۴ هزار و ۷۹۰ تن بیشترین سهم را به خود اختصاص دادند.
باغداری نیز با ۲۳ هزار و ۲۶۹ تن، دامی با ۹۰ هزار و ۴۹۶ تن، آبزیان با ۱۱ هزار و ۳۶۶ تن و تولیدات عشایر با ۸۳ هزار و ۱۶۷ تن، رونق زندگی در این استان مرزی را به تصویر کشیده‌اند.
ایلام، این دیار زرخیز، با کشت ۱۰ محصول شاخص زراعی همچون گندم، جو، برنج، ذرت، حبوبات، کنجد، چغندر، کلزا، گیاهان علوفه‌ای و انواع سبزی و صیفی به یکی از قطب‌های کشاورزی کشور تبدیل شده است. در این میان، گندم و گیاهان علوفه‌ای همچون نگینی در تاج کشاورزی ایلام می‌درخشند و نقش راهبردی خود را در تأمین امنیت غذایی و نهاده‌های دامی ایفا می‌کنند. بی‌تردید، اهمیت کاشت گندم، کلزا و جو در این استان، رازی از آینده‌نگری و تدبیر در حوزه کشاورزی پایدار است.
گستره کل زمین های کشاورزی استان تا سال ۱۴۰۱ به ۳۳۶ هزار و ۳۶۵ هکتار رسید؛ از این میان، ۱۱۷ هزار و ۱۴۴ هکتار به آبیاری اختصاص دارد و دیم‌زارها نیز با گستره‌ای بالغ بر ۲۱۹ هزار و ۲۲۰ هکتار، سهمی بسزا در تولیدات کشاورزی دارند. همچنین، زمین های زیر کشت ۲۳۵ هزار و ۶۹۷ هکتار، باغ ها پنج هزار و ۸۲۶ هکتار و سطح آیش ۹۴ هزار و ۸۴۱ هکتار از چشم‌انداز سرسبز این استان حکایت دارند.
در حوزه باغداری، استان ایلام توانسته ۱۶ هزار و ۶۸ تن انواع محصولات باغی تولید کند؛ از جمله ۱۳ هزار و ۴۲۸ تن انگور که حلاوتش در دستان زحمت‌کش باغداران این خطه جاری است. زیتون با یک هزار و ۲۸۹ تن، گردو با یک هزار و ۳۵۱ تن و نرگس، این گل معطر هزاررنگ، با تولید ۱۶۷ میلیون شاخه، نمادی از تنوع و باروری سرزمین ایلام‌اند.
در امتداد این دستاوردها، کشاورزی گلخانه‌ای در استان ایلام نیز نفسی تازه به رونق تولید بخشیده است. سطح زیر کشت گلخانه‌ای این استان به ۱۵ هکتار رسیده و توانسته دو هزار و ۴۰۰ تن محصولات ارزشمند تولید کند.
مجتمع پیشگامان کشاورزی کوثر در هلیلان با ۱۳ واحد گلخانه‌ای در هفت هکتار و مجتمع گلخانه‌ای صالح‌آباد با هشت واحد در پنج هکتار، تنها بخشی از گام‌های این استان در مسیر کشاورزی نوین و توسعه پایدار است.
ایلام، این سرزمین سبز و طلایی، با همتی ستودنی همچنان ایستاده است؛ جایی که هر قطره باران، هر دانه کاشته‌شده و هر دست پرتوان کشاورز، تابلویی از امید، آبادانی و آینده‌ای روشن ترسیم می‌کند.
تولید سالانه بیش از دو هزار تن محصول گلخانه‌ای
در سرزمین ایلام، جایی که خاکش سخاوتمندانه پذیرای تلاش انسان است، تولید محصولات کشاورزی در گلخانه‌ها به الگویی درخشان از کشاورزی پیشرفته مبدل شده است.
«بابک افراز», سرپرست مدیریت شرکت شهرک‌های کشاورزی ایلام از تولید سالانه بیش از دو هزار تن انواع محصولات سبزی و صیفی در گلخانه‌های این استان خبر داده و این فعالیت‌ها را گامی مؤثر در مسیر توسعه پایدار کشاورزی دانسته است.
وی بیان کرد که سطح زیر کشت واحدهای گلخانه‌ای در استان ایلام حدود ۱۸.۲ هکتار است و این واحدها شامل گلخانه‌های کوچک‌مقیاس و بزرگ‌مقیاس هستند. این مجموعه‌ها، که نمادی از بهره‌گیری از دانش و فناوری در دل طبیعت بکر استان هستند، هرسال توانسته‌اند مقادیر قابل‌توجهی محصولات گلخانه‌ای تولید کنند و ضمن تأمین نیازهای داخلی، فرصت‌های اشتغال را نیز فراهم کرده اند.
به گفته افراز، بیش از ۱۸۰ نفر به‌طور مستقیم در این گلخانه‌ها فعالیت می‌کنند؛ مردان و زنانی که با اراده‌ای پولادین در این فضای سبز و شاداب، نقش‌آفرینی می‌کنند.
در میان این گلخانه‌ها، مجتمع گلخانه‌ای صالح‌آباد شهرستان مهران همچون نگینی درخشان، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های گلخانه‌ای استان است. این مجتمع با گستره‌ای برابر ۱۲.۵ هکتار از طریق شرکت شهرک‌های کشاورزی به سرمایه‌گذاران اختصاص داده شده است. از مجموع هشت قطعه زمین این مجتمع، تاکنون هفت قطعه واگذار و به بهره‌برداری رسیده است، و تنها یک قطعه باقی‌مانده است که قرار است به‌زودی به سرمایه‌گذار جدید واگذار شود.
بابک افراز همچنین به تلاش‌های گسترده برای ایجاد زیرساخت‌های این مجتمع اشاره کرد و خاطرنشان کرد که بیش از ۳۳ میلیارد ریال از منابع استانی و حدود چهار میلیارد و ۶۳ میلیون ریال از اعتبارهای ملی برای توسعه و ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز این مجتمع هزینه شده است. این میزان سرمایه‌گذاری، گویای عزم جدی برای گسترش کشاورزی نوین و بهره‌وری اقتصادی در استان ایلام است.
گلخانه‌های ایلام، با تمام ظرفیت و رونق خود، تنها زمین‌های بارور نیستند؛ بلکه تصویرگر تلاقی امید، فناوری و کارآفرینی‌اند. این استان مرزی، با همت کشاورزان و سرمایه‌گذارانش، هر روز شکوفاتر شده و همچون باغی سرسبز، بذر آینده‌ای روشن را در دل ایران خواهد کاشت.
صدور ۲۹۴ هزار تُن محصول کشاورزی به عراق
مرز بین‌المللی مهران، این شاهراه پرجنب‌وجوش میان ایران و عراق، بار دیگر نقش استثنایی خود را به‌عنوان پل ارتباطی صادرات کشاورزی ایران به نمایش گذاشته است.
«سهراب کمری»، مدیرکل گمرک استان ایلام، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، از دستاوردهای چشمگیر استان در صادرات محصولات کشاورزی خبر داد و ارزش این محصولات صادر شده را ۱۲۳ میلیون و ۳۴ هزار و ۴۹۷ دلار اعلام کرد؛ ارزشی که نشان‌دهنده تلاش خستگی‌ناپذیر کشاورزان و پیوندشان با بازارهای بین‌المللی است.
به گفته وی، هندوانه‌های تازه و شیرین، سیب‌های درختی خوش‌طعم، خیارهای ترد و گوجه‌های آبدار، پرتقال‌های آفتاب‌دیده و دیگر محصولات کشاورزی، مهم‌ترین اقلامی بودند که از دل خاک حاصلخیز استان ایلام برخاسته و مسیری را تا بازارهای عراق پیمودند. این محصولات، گویی سفیرانی از زمین‌های بارور ایران‌اند که فارغ از مرزهای جغرافیایی، پیام رونق و شکوفایی به جهانیان منتقل می‌کنند.
کمری با اشاره به آمار سال گذشته خاطرنشان کرد که از طریق مرز مهران، بیش از ۳۵۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی، به‌ویژه صیفی به عراق صادر شده است. این رقم نسبت به سال قبل از آن، افزایشی خیره کننده و چشمگیر به میزان ۷۵ درصد نشان می‌دهد؛ رشدی که نه‌تنها نمایانگر ظرفیت‌های بی‌نظیر استان ایلام در حوزه کشاورزی است، بلکه نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر برای صادرات غیرنفتی ایران است.
مرز مهران امروز به نمادی از تلاش، همکاری و توسعه اقتصادی تبدیل شده است. این مرز نه‌تنها گذرگاهی برای محصولات کشاورزی، بلکه نمایانگر پشتیبانی از تولیدکنندگان و تقویت صادرات کشور است. دسترنج کشاورزان ایلامی که با زحمت‌های بی‌وقفه از دل این خاک حاصلخیز به بار آمده، در این مسیر به نقشی استثنایی دست یافته است.
ایلام، با دستان پرتوان مردمانش و خاک سخاوتمند خود، همچنان ایستاده است تا از مرز مهران، نه فقط محصول، بلکه پیامی از امید و آبادانی به جهان صادر کند.
سامانه بزرگ گرمسیری و افزایش ۹۰ هزار تنی تولید کشاورزی ایلام
«احمد کرمی»، استاندار ایلام با تأکید بر اهمیت بی‌بدیل بخش کشاورزی، از تحولی بزرگ در این استان خبر داده است. وی اعلام کرد که با بهره‌برداری از طرح ملی سامانه گرمسیری، گام‌هایی بی‌سابقه برای شکوفایی کشاورزی ایلام برداشته خواهد شد؛ چرا که این طرح می‌تواند ۹۰ هزار تن به ظرفیت تولید کشاورزی این دیار اضافه کند.
کرمی با اشاره به نقش کلیدی این طرح، بیان کرد که سامانه گرمسیری نه تنها در افزایش تولید کشاورزی، بلکه در تحول اقتصادی استان نیز اثرگذاری عمیق خواهد داشت. این سامانه همانند شریانی تازه در دل زمین‌های حاصلخیز ایلام جریان خواهد یافت و زندگی دوباره‌ای به کشاورزی این منطقه خواهد بخشید.
وی همچنین خاطرنشان کرد که تکمیل بزرگ‌ترین طرح‌های آبی و کشاورزی مانند طرح ۵۵۰ هزار هکتاری پایین‌دست سد کرخه، که ۵۰ هزار هکتار آن در استان ایلام واقع شده است و سامانه گرمسیری با پوشش ۱۸ هزار هکتار، نویدبخش انقلابی بزرگ در کشاورزی استان خواهند بود. این طرح‌ها در کنار هم، افق‌های جدیدی را برای کشاورزی ایلام ترسیم کرده و این خاک سخاوتمند را به سطوح تازه‌ای از تولید و پویایی خواهند رساند.
کرمی با تأکید بر اهمیت بالای شبکه‌های کشاورزی و طرح‌های کلان، اظهار کرد که شتاب در اجرای این پروژه‌ها یکی از اولویت‌های اصلی مدیریت استان است. وی افزود که پیگیری‌ها و تلاش‌های مداوم برای تکمیل و بهره‌برداری از چنین پروژه‌هایی می‌تواند ارزش افزوده‌ای چشمگیر برای کشاورزی ایلام خلق کند و تولیدات این بخش را به اوجی تازه برساند.
با بهره‌برداری از این طرح‌های بزرگ، ایلام از دشت‌هایش، از آبی که به رگ‌هایش بازمی‌گردد و از همت کشاورزانش، بار دیگر به عنوان یکی از قطب های کشاورزی خواهد درخشید. این خاک حاصلخیز، که از دل تاریخ تا به امروز ایستادگی کرده است، با چنین پروژه‌هایی در مسیر تحولی بزرگ گام خواهد نهاد و شکوفایی روزافزونی را برای مردمان سخت‌کوش استان به ارمغان خواهد آورد.
افزایش راندمان تولید در بخش کشاورزی ایلام
کشاورزی ایلام، با گام‌هایی استوار به سوی مکانیزه شدن حرکت می‌کند، و ابزارهای نوین نقشی کلیدی در این تحول ایفا می‌کنند. زمین‌های حاصلخیز این استان، با ورود ماشین‌آلات و ادوات پیشرفته، جان تازه‌ای گرفته‌اند و کشاورزان آن به آینده‌ای روشن‌تر چشم دوخته‌اند. در سال‌های اخیر، برای ارتقای راندمان تولید و تقویت زیرساخت‌های کشاورزی، بیش از ۳۴ هزار و ۵۹۱ دستگاه انواع ماشین‌ها و تجهیزات پیشرفته به دست کشاورزان ایلامی رسیده است.
از این میان، ۶ هزار و ۳۵۶ دستگاه تراکتور، به‌عنوان یار همیشگی کشاورزان، به زمین‌های شخم‌خورده استان افزوده شده و ۲۱۹ دستگاه کمباین پیشرفته نیز لحظه‌های برداشت خوشه‌های طلایی را آسان‌تر کرده‌اند. همچنین، ۱۸۰ دستگاه دروگر خودگردان غلات و بیش از هفت هزار و ۲۱۲ دستگاه گاوآهن، خاک‌های ایلام را برای پذیرش دانه‌های زندگی آماده کرده‌اند. ادوات خاک‌ورزی، کاشت مستقیم، خطی‌کارها و عمیق‌کارها نیز با تعداد پنج هزار و ۳۱۰ دستگاه و سایر دستگاه‌های کارنده در خدمت توسعه کشاورزی مدرن استان قرار گرفته‌اند.
در ادامه این تحول، سه هزار و ۳۷۵ دستگاه ادوات برداشت و ۲۳ دستگاه پهپاد سمپاش پیشرفته نیز برای رشد هرچه بهتر محصولات و حفاظت از مزارع به کشاورزان واگذار شده است. همچنین، ۸۲۷ دستگاه خرمنکوب و بیش از سه هزار و ۵۶۱ دستگاه تریلر، مسیر حمل‌ونقل و ذخیره محصولات را هموار کرده‌اند. در کنار این تجهیزات، چهار هزار و ۴۴۶ دستگاه انواع ابزار و تجهیزات دام، طیور، شیلات و آبزیان، بخش دامپروری و شیلات ایلام را به عرصه‌ای پیشرفته و پویا تبدیل کرده‌اند.
آنچه این دستاوردها را چشمگیرتر می‌سازد، حمایت مالی و تسهیلاتی است که برای کشاورزان این استان فراهم شده است. در سایه این حمایت‌ها، استان ایلام همچنان در مسیر پیشرفت، مرزهای سنت را پشت‌سر گذاشته و به افق‌های نوین کشاورزی نزدیک‌تر می‌شود. ماشین‌آلاتی که اکنون در اختیار کشاورزان قرار گرفته‌اند، نه صرفاً ابزار تولید، بلکه نماد آینده‌ای پربارتر و پیشرفته تر برای این دیار هستند. ایلام، با زمین‌های بارورش و دستان پرتوان کشاورزانش به یاری این ادوات نوین، همچنان بهارهای پربارتری را به ارمغان خواهد آورد.
ایلام، این خطه سبز و پایدار، همچنان در برابر چالش‌های طبیعت و زمان استوار ایستاده است. خاک حاصلخیز و دستان پرتوان کشاورزان، گواهی بر این مقاومت و امیدواری است. این سرزمین، در هر بذر کاشته‌شده و هر خوشه درو شده، پیامی از زندگی و آبادانی به گوش نسل‌های آینده می‌رساند. زیبایی ایلام نه‌تنها در چشم‌اندازهای باشکوهش، بلکه در امیدی است که میان مزارع گندم، باغ های زیتون و شاخه‌های بارور گل‌های نرگس جوانه می‌زند.
اما قصه کشاورزی در ایلام، تنها به زمین‌های کشت شده یا محصولات برداشت شده ختم نمی‌شود. این قصه، داستان پیوندی است میان خاک سرزمین، عرق جبین کشاورزان و افقی روشن که از گذرگاه‌های مرزی به سوی بازارهای جهانی ترسیم شده است. مرز مهران، نه فقط راهی برای عبور کالاها، بلکه پلی برای عبور ایلام به سوی آینده‌ای روشن‌تر است، آینده‌ای که در آن، هر دانه‌ی کاشته‌شده، نقشی در نقشه بزرگ توسعه ایفا می‌کند.
و امروز، وقتی به این سرزمین نگاه می‌کنیم، صدای خروش آب‌های گرمسیری و همهمه کشتزارها به ما گوشزد می‌کنند که توسعه ایلام، مسیری است که باید با همکاری، تلاش و نگاه بلندمدت پیموده شود. خورشید، هر روز بر این خاک زرخیز می‌تابد و گواهی می‌دهد که ایلام هنوز آماده است تا با اراده مردمانش و از دل زمین‌های حاصلخیزش، پله‌پله به قله‌های پیشرفت و آبادانی برسد.
این استان، از دل تاریخ تا آینده‌ای نزدیک، درس‌هایی از ایستادگی، امید و شکوفایی در برابر چالش‌ها به همگان می‌آموزد. ایلام نه تنها سرزمینی برای رویش محصولات کشاورزی، بلکه بستری برای پرورش آینده‌ای روشن است؛ آینده‌ای که از دل زنجیره‌های کشاورزی و صادرات، نه‌تنها این استان، بلکه اقتصاد کشور را غنی‌تر و پربارتر خواهد کرد.
نکته مهم در صادرات محصولات کشاورزی این است که صادرکنندگان همواره باید محصولاتی مطابق با شرایط و استانداردهای کشور مقصد تولید کند، در واقع این اقدام نه تنها می‌تواند به افزایش درآمدهای ارزی کشور کمک کند، بلکه با ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری، اثرهای مثبتی بر اقتصاد استان و کشور خواهد داشت.
برای دستیابی به این اهداف، نیاز است که به بهبود کیفیت محصولات، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و بسته‌بندی و همچنین تقویت بازاریابی و تبلیغات در گستره جهانی توجه ویژه‌ای شود.