به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، براساس اظهارنامه‌های مالیاتی شرکت‌های دانش بنیان درآمد این شرکت‌ها در سال 1402 حدودا 1,147 هزار میلیارد تومان (معادل 25 میلیارد دلار بوده است. از این مقدار حدود 884 هزار میلیارد تومان از محصولات غیردانش‌بنیان این شرکت‌ها حاصل شده است. در همین سال تولید ناخالص داخلی با احتساب نفت 13,924 هزار میلیارد تومان بوده است. {منبع گزارش نماگر اقتصادی بانک مرکزی سه ماهه چهارم 1402

با در نظر گرفتن سهم 33 درصدی ارزش افزوده از درآمد شرکت‌ها سهم ارزش افزوده درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان حدود 2.8 درصد و سهم فروش محصولات دانش‌بنیان حدود 0.63 درصد از تولید ناخالص داخلی برآورد می‌شود. مقایسه با سال قبل نشان می‌دهد علی رغم افزایش سهم کلی، سهم محصولات دانش بنیان کمتر از رشد درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان رشد کرده است که بخشی از این افزایش ناشی از احراز صلاحیت شرکت‌های بزرگ در سال اخیر است.

به منظور شناخت بهتر وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان به جای بررسی سهم این شرکت‌ها در اقتصاد کشور بر روی ارزش افزوده ایده‌ها و نوآوری‌های این شرکت‌ها تمرکز کرد. در این راستا استفاده از الگوی داده - ستانده می‌تواند روش مناسبی برای ارزیابی نقش واقعی شرکت‌های دانش بنیان در اقتصاد کشور باشد.

از سال 1396 تا 1402 درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان حدوداً 32 برابر شده است. این رشد مرتبط با عواملی همچون افزایش تعداد و درآمد شرکت‌ها و همچنین تورم سالانه است. با توجه به روند فعلی انتظار می رود درآمد عملیاتی شرکت‌های دانش بنیان در پایان سال 1403 تا حدود 2,000 هزار میلیارد تومان افزایش یابد.

با هدف بررسی میزان رشد واقعی درآمد شرکت‌های دانش بنیان در نمودار زیر اثر افزایش تورم در روندها تعدیل شده است. همچنین به منظور بررسی دقیق تر این مسئله لازم است تا اثر افزایش سالانه تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان نیز در روندها تعدیل شود. به همین خاطر از نمودار میانگین درآمد شرکت‌ها استفاده شده است تا سرانه درآمد شرکت‌های دانش بنیان در سالهای مختلف محاسبه شود.

نمودار روند سرانه درآمد شرکت‌ها نشان می‌دهد که میزان رشد واقعی این شرکت‌ها در پنج سال اخیر 50 درصد افزایش یافته است. لازم به ذکر است که بخش قابل توجهی از شرکت‌های دانش بنیان در بازه زمانی 1396 تا 1402 تأسیس شده‌اند و بیشتر آنها نوپا هستند و این موضوع شاخص کلی را به میزان قابل توجهی تعدیل کرده است. از طرفی احراز صلاحیت تعدادی از شرکت‌های بزرگ طی سال‌های اخیر نیز بر افزایش سرانه درآمد شرکت‌ها اثرگذار بوده است.

مطابق جدول زیر درآمد شرکت‌های فناور نوآور و نوپا در پنج سال گذشته به ترتیب 10، 13 و 15 برابر شده است که هسته اصلی این رشد به شرکت های نوآور مربوط می‌شود. به همین خاطر سهم فروش شرکت‌های نوآور از کل در طی این سال‌ها از 75 به به 79 افزایش پیدا کرده است. در مقابل سهم فروش شرکت‌های فناور نیز به همین میزان کاهش یافته است.

بررسی وضعیت درآمدی شرکت‌های دانش بنیان نشان می‌دهد که حدود 16 از درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان مربوط به 11 شرکت نوآور است که همگی بیش از ده هزار میلیارد تومان درآمد دارند. همچنین نزدیک به 78 از درآمد شرکت‌های در بازه درآمدی بین صد تا ده هزار میلیارد تومان مربوط به شرکت‌های نوآور است. از طرفی نیمی از شرکت‌ها درآمدی کمتر از 5 میلیارد تومان داشته اند.

برای افزایش سهم شرکت‌های دانش بنیان در تولید ناخالص داخلی یکی از راهبردهای مؤثر تمرکز بر شرکت‌های پیشران به عنوان موتور محرک رشد اقتصاد دانش بنیان است اجرای طرح حمایتی غزال دانش‌بنیان توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف رتبه‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان مبتنی بر سرعت رشد درآمد و اشتغال‌زایی نیز در همین راستا بوده است.

با توجه به نمودار زیر حدود 82 درصد از درآمد حاصل از فروش محصولات دانش‌بنیان به 418 شرکت (معادل 4درصد از شرکت‌ها) مربوط می‌شود که از این میزان 271 شرکت فناور هستند.

تحلیل داد‌ه‌ها حاکی از آن است که 160 درصد از شرکت‌ها عملاً فروش قابل توجهی از محصولات دانش بنیان خود ندارند. هر چند آمار بالای شرکت‌های بدون درآمد دانش‌بنیان ممکن است ناشی از فقدان اطلاعات دقیق از میزان فروش دانش‌بنیان شرکتهای نوپا باشد با توجه به اینکه فروش محصولات دانش‌بنیان اساس توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است لازم است رویکردی جامع‌تر در ارزیابی و حمایت از این شرکت‌ها اتخاذ شود تا بتوان به اهداف اقتصاد دانش‌بنیان دست یافت.

انتهای پیام/