اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری امروز خود (دوشنبه، ۱۳ اسفندماه) ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان به مردم شریف ایران، گفت: امیدوارم بتوانیم از برکات این ماه استفاده کنیم و ماهی همراه با صلح و برکت برای همه مسلمانان باشد.
دیدار‌های خوبی در بیروت با مقام‌های لبنانی برگزار شد
سخنگوی وزارت امور خارجه در ابتدای این نشست با اشاره به تحولات اخیر در عرصه سیاست خارجی در ده روز گذشته، اظهار داشت: در روز‌های گذشته و پس از نشست پیشین سخنگویی، رویداد‌های مهمی در حوزه دیپلماسی رخ داد و وزارت امور خارجه با تمام توان در راستای تأمین منافع ملی ایران اقدام کرده است. از مهم‌ترین رویداد‌ها در منطقه ما، مراسم بزرگ تشییع دبیران کل مقاومت اسلامی لبنان بود که با مشارکت چشمگیر مردم لبنان و دیگر کشور‌ها همراه شد. هیأت عالی‌رتبه‌ای از ایران نیز در این مراسم حضور داشت. در حاشیه این مراسم، دیدار‌های خوبی میان رئیس مجلس و وزیر امور خارجه با مقامات لبنانی صورت گرفت.
بقائی همچنین به سفر وزیر امور خارجه به ژنو اشاره کرد و گفت: سید عباس عراقچی برای شرکت در دو رویداد مهم بین‌المللی، کنفرانس خلع سلاح و شورای حقوق بشر، به ژنو رفت و همچنین دیدار‌هایی حاشیه‌ای با برخی وزرای امور خارجه، دبیرکل سازمان ملل و کمیسر حقوق بشر داشت. سفر وزرای خارجه سودان، روسیه و مالزی به تهران و نشست‌هایی که در سطح معاونین وزیر امور خارجه در تهران و برخی کشور‌های دیگر انجام شد، از دیگر اقدامات مهم دیپلماسی در دو هفته گذشته بود.
امنیت در غرب آسیا درون زا است
وی در پاسخ به سوالی درباره دیدار رئیس‌جمهور اوکراین با دونالد ترامپ در کاخ سفید گفت: این ملاقات توسط همه مشاهده شد و هر کسی می‌تواند برداشت و تفسیر خود را از نحوه گفت‌و‌گو و مباحث مطرح‌شده در آن جلسه داشته باشد. آنچه برای ما و منطقه‌مان اهمیت دارد، این است که امنیت می‌باید یک امر درون‌زا باشد و کشور‌های منطقه باید برای اطمینان از ثبات و امنیت در غرب آسیا و خلیج فارس، با اتکا به نیرو‌های درون‌زای منطقه‌ای و ملی خود اقدام کنند و در این زمینه نمی‌توان به هیچ طرف ثالثی امید و اتکا داشت.
روابط کشور‌ها باید تحت حاکمیت قانون مدیریت شود
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: ایران همواره تأکید کرده که امنیت یک کالای وارداتی نیست. از منظر روابط و حقوق بین‌الملل این موضوع زنگ خطری است برای پاسخ به این سؤال که آیا روابط و سیاست بین‌الملل قرار است به سمت بازگشتی به قرن نوزدهم پیش برود، زمانی که تنها قدرت، ارعاب و فشار مبنای تعامل بین کشور‌ها بود. تجربه دو جنگ جهانی اول و دوم و پیامد‌های ناشی از آن، موجب شد تا جامعه بین‌المللی به این نتیجه برسد که باید جنگ، ارعاب و استفاده از قدرت زور مهار شود و روابط کشور‌ها تحت حاکمیت قانون مدیریت گردد.
گفت‌و‌گو‌های باز میان ایران و لبنان با هدف حل سوتفاهم‌ها ادامه دارد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوال ایرنا مبنی بر اینکه همزمان با سفر وزیر خارجه و سایر مقام‌های ایرانی به لبنان به منظور شرکت در مراسم تشییع شهید نصرالله، ادعا‌هایی به نقل از مقام‌های لبنانی درباره نقش ایران در این کشور مطرح شد، به نظر می‌رسد که رابطه تهران و دولت مستقر در لبنان دستخوش تحولاتی شده است. در این راستا، نقشه‌راه وزارت خارجه دولت چهاردهم برای توسعه و در صورت نیاز ترمیم رابطه با بیروت چیست؟ گفت: رابطه ایران و لبنان تاریخی طولانی و همواره مبتنی بر احترام متقابل بوده است. ما با جامعه لبنان و با کلیت دولت لبنان ارتباط بسیار خوبی داشته و داریم و رابطه ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران و لبنان به عنوان دو عضو سازمان ملل متحد، مبتنی بر قواعد شناخته‌شده بین‌المللی است. در عین حال، ما رابطه بسیار نزدیکی با مقاومت لبنان داریم و همیشه اعتقاد داشته و داریم که مقاومت لبنان بخش لاینفک و عاملی بسیار کمک‌کننده و قوام‌بخش به دولت لبنان است.
بقائی تأکید کرد: روابط دو کشور همواره خوب بوده و اگر احیاناً صحبت‌هایی در رابطه با برخی از موضوعات که حادث شده است، شنیده می‌شود، باید گفت که هر دو طرف با نگاهی باز با همدیگر گفت‌و‌گو کردند تا این سوءتفاهم‌ها رفع شود. این رویکرد ما همچنان ادامه دارد و در همین سفر اخیر، گفت‌و‌گو‌ها و دیدار‌های خوبی با مقامات ارشد لبنان انجام شد. مهم این است که اگر نکاتی هم وجود داشته باشد، هر دو طرف با نگاهی منطقی و به‌منظور حل مسئله، با آن مواجه شوند و ان‌شاءالله روابط مبتنی بر مصالح دو ملت به قوت خود ادامه خواهد یافت.
دوستان ترکیه‌ای ما بیشتر به نتایج و پیامد‌هایی که بر سیاست‌هایشان تأثیر گذاشته است، بیندیشند
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص سخنان اخیر وزیر امور خارجه ترکیه درباره ایران گفت: روابط دو همسایه برای ما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و ما برای توسعه روابط دوجانبه با ترکیه ارزش ویژه‌ای قائل هستیم. این امر پوشیده نیست که ما در خصوص برخی پرونده‌های منطقه‌ای اختلاف‌نظر‌هایی داریم، اما هنر دو طرف در این بوده که با رویکردی خردمندانه این اختلافات را مدیریت کنند.
وی افزود: ما نسبت به اهمیت و وجود منافع متقابل در روابط بین دو ملت همسایه و تاریخی آگاه هستیم. دو کشور با رویکردی عقلانی توانسته‌اند اختلاف‌نظر‌ها و دیدگاه‌های متفاوت را رفع کنند بدون اینکه به روابط آسیب برسد. صحبت‌های اخیر، که متأسفانه بار‌ها تکرار شده، غیرسازنده بوده و بنابراین نیاز بود که موضع ایران در این خصوص به روشنی و قاطعیت بیان شود. آنچه که در منطقه طی سه یا چهار ماه اخیر رخ داده، تبعاتش را به‌وضوح شاهد هستیم، به‌ویژه از منظر اقدامات رژیم صهیونیستی در منطقه و سوریه.
بقائی ادامه داد: لازم است دوستان ترکیه‌ای ما بیشتر به نتایج و پیامد‌هایی که بر سیاست‌هایشان تأثیر گذاشته است، بیندیشند. آنچه باید محور توجه ما، ترکیه و سایر کشور‌ها قرار گیرد این است که بتوانیم منطقه‌ای امن و عاری از اختلافات ایجاد کنیم. ما در این مسیر مصمم هستیم و بر این باوریم که ترکیه نیز نسبت به اهمیت حفظ و ارتقای روابط دوجانبه بر اساس منافع ملی دو ملت، هم آگاهمند و هم اهتمام دارند. امیدواریم این مسیر را با همکاری یکدیگر ادامه دهیم.
کرانه باختری و غزه جزئی از فلسطین تاریخی محسوب می‌شوند
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در واکنش به تصمیم کمیته روابط خارجی آمریکا برای تغییر نام کرانه باختری اظهار داشت: تغییر نام نمی‌تواند واقعیت‌های موجود در زمین را نادیده بگیرد و یا تأخیری در آن ایجاد کند. کرانه باختری و غزه جزئی از فلسطین تاریخی محسوب می‌شوند و تعلق این سرزمین به ملت فلسطین به هیچ عنوان جای تردید یا تغییر ندارد. این تلاش‌ها برای تغییر نام، در راستای اهدافی است که برخی سیاستمداران آمریکایی به دنبال محو فرهنگ و هویت فلسطین هستند. این اقدام نشانه‌ای از رویکرد دولت آمریکا در تسهیل ارتکاب جنایات علیه بشریت و ممانعت از تحقق حقوق بنیادین ملت فلسطین تلقی می‌شود.
رفع بلوکه از پول‌های ایران همواره در دستور کار ثابت وزارتخارجه بوده است
بقائی در پاسخ به سوالی درباره سخنان رئیس‌جمهور در مجلس در خصوص پول‌های بلوکه شده ایران و اقداماتی که تاکنون برای آزادسازی این اموال انجام شده است، گفت: به طور کلی، موضوع محدودیت بر استفاده از منابع ارزی ایران یکی از پیامد‌های تحریم‌های ظالمانه آمریکاست که از سال‌های گذشته وجود داشته و وزارت خارجه با همکاری بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های اقتصادی در تلاش است تا این موضوع را از طریق تعامل با کشور‌های دیگر پیگیری کند. برای جزئیات بیشتر، بهتر است با بانک مرکزی تماس بگیرید، اما باید گفت که این موضوع همواره در دستور کار ثابت و مستمر تعاملات ما با کشور‌های مربوطه قرار دارد.
سفر مقام‌های افغانستان به ایران عجیب نیست
بقائی در خصوص سفر یکی از مقامات هیات حاکمه افغانستان به ایران نیز گفت: جامعه افغان یک جامعه متکثر است. اینکه کسی سفری به ایران داشته باشد امر عجیبی نیست. تا جایی که بنده خبر دارم این یک سفر درمانی بوده است.
نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی به درخواست ایران روز جمعه برگزار می‌شود
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در خصوص برگزاری نشست سازمان همکاری اسلامی درباره غزه گفت: این چندمین جلسه‌ای است که به درخواست ایران و در ارتباط با فلسطین اشغالی برگزار می‌شود. تفاوت این اجلاس با اجلاس‌های قبلی، مطرح شدن برخی طرح‌ها برای کوچاندن مردم فلسطین است. پیشتر در سطح اتحادیه عرب نیز نشست‌هایی برگزار شده و نشست جده که روز جمعه برگزار می‌شود، فرصتی مناسب برای بحث در این زمینه خواهد بود. پیام واحد این نشست این خواهد بود که جامعه اسلامی با هرگونه پاکسازی قومی در فلسطین اشغالی به هیچ عنوان موافقت نخواهد کرد و این اجلاس می‌تواند زمینه‌ساز یک موضع واحد و قاطع برای مخالفت با چنین طرح‌هایی باشد. این طرح‌ها چیزی جز همان طرح‌های نسل‌کشی نیستند.
آقای ظریف دیدگاه‌های خودشان را مستقیم مطرح کردند
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص استعفای معاون راهبردی رئیس‌جمهور و اینکه آیا این اقدام پیامی به طرف‌های خارجی خواهد داشت، نیز گفت: حتما انتظار ندارید در مورد تفسیر طرف‌های دیگر درباره مسائل داخلی صحبت کنم. آقای ظریف دیدگاه‌های خودشان را مطرح کردند.
انتظار ما از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است که بر اساس وظایف خود عمل کند
بقائی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص اظهارات اخیر رافائل گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: لازم است بار دیگر تأکید کنم که انتظار ما از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است که بر اساس وظایف خود عمل کند. اعمال نظر بر اساس حدس و گمان نه در چارچوب وظایف مدیرکل است و نه کمکی به حل مسئله می‌کند. چنین گزاره‌هایی به هیچ عنوان مبتنی بر واقعیت نیستند.
در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران بار‌ها ثابت شده است که این برنامه طبق چارچوب‌های بین‌المللی و همچنین طبق موافقت‌نامه پادمان و ان‌پی‌تی انجام می‌شود. آژانس همه امکانات لازم برای رصد را دارد و استفاده از این عبارت به هیچ عنوان سازنده نیست. از طرف دیگر، ما متوجه هستیم که این تحرک در چارچوب خواسته‌های برخی کشور‌های غربی صورت می‌گیرد و این نشان می‌دهد که منشأ چنین گزارش‌هایی بیشتر بر اساس مسائل سیاسی است. ما منتظریم ببینیم در نشست آتی شورای حکام چه اتفاقی می‌افتد و بر آن اساس واکنش خواهیم داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص واکنش ایران به درگیری‌های نظامی در بوسنی و هرزگوین گفت: موضع ما درباره تحولات بالکان ثابت است و ما خواستار حفظ ثبات و امنیت در این منطقه هستیم. امید ما این است که مقامات ذی‌ربط از بلوغ و توان لازم برای حل کردن مسائل خود، به شکلی که ساختار موجود در جامعه بوسنی هرزه گوین حفظ شود، برخوردار هستند.
رژیم صهیونیستی از ابزار‌های قحطی و گرسنگی برای پیشبرد پروژه نسل‌کشی مردم غزه استفاده کرد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی درباره اقدام رژیم صهیونیستی در بستن گذرگاه‌های غزه و جلوگیری از ورود کمک‌های بشردوستانه به این منطقه، اظهار داشت: این تحولات مرا به یاد حادثه‌ای مشابه در ۲۸ فوریه سال گذشته می‌اندازد، زمانی که بیش از ۱۰۰ نفر از مردم غزه که در صف دریافت مایحتاج خود ایستاده بودند، مورد حمله قرار گرفتند و به شهادت رسیدند. در طول یک سال گذشته، وضعیت نه تنها بهبود نیافته، بلکه روند نسل‌کشی نیز متوقف نشده است. اگرچه به نظر می‌رسد آتش‌بس در حال انجام است، اما این روند نسل‌کشی به شیوه‌ای دیگر ادامه دارد. به عبارت دیگر، اگر اکنون بمبارانی صورت نمی‌گیرد، به معنای توقف اقدامات رژیم صهیونیستی در ادامه نسل‌کشی نیست. این رژیم در دو یا سه ماه اخیر با شدت بیشتری از ابزار‌های قحطی و گرسنگی برای پیشبرد پروژه نسل‌کشی مردم غزه استفاده می‌کند. امیدواریم این موضوع یکی از مسائلی باشد که در نشست جده مورد بحث و بررسی قرار گیرد. همچنین، آنچه در کرانه باختری در حال وقوع است، از نظر شدت کمتر از غزه نیست و در غیاب رسانه‌ها، اقدامات بسیار خطرناکی در کرانه باختری در حال انجام است. تغییر نام‌ها نیز بخشی از طرح تکرار نسل‌کشی غزه در کرانه باختری به شمار می‌رود.
ما تابع سیاست‌های ابلاغی از سوی مقامات ارشد کشورمان هستیم
بقائی در پاسخ به سوالی در خصوص سخنان روز گذشته رئیس‌جمهور در مجلس مبنی بر اینکه ایشان موافق گفت‌و‌گو با ایالات متحده هستند، اما بنا به نظر رهبر انقلاب عمل می‌کنند، گفت: سخنان ایشان شفاف بود؛ ما به عنوان یک نظام و حاکمیت کارآمد که مبتنی بر سلسله مراتب است تابع سیاست‌های ابلاغی از سوی مقامات ارشد کشورمان هستیم.
هر آنچه بخواهد در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران صورت بگیرد، قطعاً بدون نظر ایران انجام نخواهد شد
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص مباحث مطرح‌شده در سفر وزیر امور خارجه روسیه به ایران گفت: سفر آقای لاوروف به تهران در چهارچوب مشورت‌های برنامه‌ریزی‌شده ایران و روسیه به خوبی انجام شد. در جریان این سفر، مجموعه متنوعی از موضوعات هم دوجانبه و هم چندجانبه و بین‌المللی مورد بحث قرار گرفت. در کنفرانس مطبوعاتی ایشان شاهد بودید که مواضع ایشان به‌طور مفصل بیان شد و مواضع ما نیز مطرح گردید. موضوعاتی نظیر هسته‌ای ایران، وضعیت سوریه، تحولات لبنان و غزه، و مباحث مرتبط با روابط بین‌الملل با توجه به تحولاتی که در یکی، دو ماه اخیر اتفاق افتاده است، مورد بررسی قرار گرفت.
وی افزود: در رابطه با موضوع هسته‌ای، ما آخرین مباحث را مرور کردیم و با توجه به اینکه روسیه عضو شورای امنیت سازمان ملل است و همچنین بخش مهمی از برجام را تشکیل می‌دهد، این موضوع در کنار سایر طرف‌های برجام نیز در روند مذاکراتی و به عنوان سندی که کماکان وجود دارد، مورد بحث قرار گرفت. اینکه قبلاً بین روسیه و آمریکا در این مورد صحبتی شده است، طبیعی است که به عنوان یکی از موضوعات بین‌المللی مطرح شده است؛ اما آنچه که اهمیت دارد این است که هر آنچه بخواهد در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران صورت بگیرد، قطعاً بدون نظر ایران انجام نخواهد شد. دوستان روس ما نیز نسبت به این موضوع کاملاً آگاه هستند و هر آنچه لازم باشد را در این زمینه با ما در میان می‌گذارند. قطعاً این روند مشورتی ما در موضوعات مختلف به‌صورت منظم ادامه خواهد یافت.
ما و سه کشور اروپایی قائل به ادامه گفت‌و‌گو هستیم
بقائی همچنین در خصوص دور جدید گفت‌و‌گو‌های ایران و اروپا و ابراز امیدواری برای پیشرفت آن گفت: مادامی که گفت‌و‌گو صورت می‌گیرد به این معناست که طرف‌ها امیدوارند چنین گفت‌و‌گو‌هایی منجر به نتیجه شود؛ بنابراین نفس ادامه گفت‌و‌گو‌ها و هدف ما این است که حتما منجر به نتیجه بشود. در جریان سفر آقای عراقچی به ژنو دور دیگری از گفت‌و‌گو‌ها بین آقای غریب آبادی و ٣ کشور اروپایی انجام شد. طبیعتا ادامه روند همان گفت‌و‌گو‌های قبلی بود. توافق شد که این گفت‌و‌گو‌ها استمرار داشته باشد. در خصوص دور جدید در حال رایزنی هستیم، ما و سه کشور اروپایی قائلیم که گفت‌و‌گو‌ها لازم است.
تجاوز رژِیم صهیونیستی به لبنان همچنان ادامه دارد
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص نقض مکرر حاکمیت لبنان از سوی اسرائیل گفت: خلف وعده رژیم صهیونیستی امر تازه‌ای نیست و در این مورد خاص باید مسئولیت طرف‌هایی که این روند را تضمین کردند، یادآوری کنیم. آنان موظفند این رژیم را پاسخگو کنند تا نواحی اشغالی در لبنان را ترک کند. شورای امنیت نیز وظیفه روشنی دارد. آنچه رخ می‌دهد چیزی جز ادامه تجاوز نیست. اشغالگری و تجاوز همچنان ادامه دارد و حاکمیت لبنان باید محترم شمرده شود.