وقتی از اشتغال و کسب درآمد سخن به میان می‌آید، عموم افراد در ذهن خود کارهای اداری و پشت میزی را تداعی می‌کنند. حتی برخی‌ها به لحاظ جنسیتی نیز تفکیک قائل شده و کار بیرون از خانه به ویژه کارهای تولیدی و کارآفرینی را مختص مردان می‌بینند.
از گذشته تا امروز، علی رغم تمامی محدودیت‌ها و چالش‌ها همواره زنانی بوده‌اند که معادلات را برهم‌زده و مردانه به میدان آمدند و توانستند علاوه بر کسب درآمد برای خانواده خود برای دیگران نیز اشتغالزایی ایجاد کنند. سمانه تاجیک یکی از این همین بانوان گلستانی است که توانسته با تولید قارچ‌های خوراکی زمینه اشتغال ده‌ها نفر از همشهریان خود را فراهم کند. خبرنگار ایسنا با این بانوی پرتلاش گفت وگویی صمیمانه داشته که در ادامه آورده شده است.
ایسنا: خود را معرفی کنید و بگویید چند سال است که وارد این حرفه شده‌اید؟
سمانه تاجیک، متولد سال ۱۳۶۰ هستم . برادرم از سال ۸۷ در همین پیشه شروع به کار کرد و من با پیش زمینه و آگاهی قبلی تقریباً از سال ۹۲ وارد این حرفه شدم و با هم شروع به همکاری و مشارکت کردیم. حدوداً ۱۱ یا ۱۲ سال است که در این حرفه مشغول به کار هستم.
ایسنا: چطور ایده اولیه این کار به ذهن شما خطور کرد؟
من به این دلیل که برادرم در این شغل فعالیت داشت و آشنایی لازم را در خصوص پرورش قارچ داشتم و همچنین علاقه‌ای که به مرور زمان نسبت به این حرفه در من ایجاد شد، تصمیم به شروع کار گرفتم.
ایسنا: در چه فضایی و با چه میزان سرمایه‌ای کار خود را آغاز کردید؟
من و برادرم کار خود را از سالن کوچک داخل حیاط خانه پدری شروع کردیم، اما از قبل یک زمین به صورت شراکتی خریداری کرده بودیم و هرچه که از آن سالن کوچک به دست می آوردیم، برای تهیه ملزومات مورد نیاز مجموعه‌ای که در نظر داشتیم، هزینه می‌کردیم.
من فعالیت خود را با سرمایه اولیه ۵۰ میلیون تومانی آغاز کردم و کم کم کار را پیش بردم. بعد از گذشت حدود یک‌سال ونیم موفق به تهیه‌ی وام شدم و توانستم ۳ سالن راه‌اندازی کنم، خوشبختانه سرمایه‌ام اضافه آمده بود و توانستم سه سالن دیگر نیز راه‌اندازی کرده و در مجموع ۶ سالن را احداث کردم و در حال حاضر ۱۲ نفر نیروی کار مستقیم در سالن‌های پرورش قارچ مشغول به کار هستند.
ایسنا: آیا این توانایی را دارید که برای تعداد بیشتری از افراد فرصت شغلی ایجاد کنید؟
بله، من یک سال ونیم است که برند اختصاصی خودم را ایجاد کرده‌ام و کار بسته‌بندی را نیز انجام می‌دهم و درصدد آن هستم که تعداد سالن‌های خود را افزایش دهم تا در طول سال، حتی یک روز هم بدون قارچ نباشم.
در کار پرورش قارچ، از زمان شروع تا زمان برداشت ۴۰ روز بازه زمانی دارد که باید سپری شود تا به بهره‌برداری برسد و به همین علت به دنبال این هستم تا سالن‌های دیگری افتتاح کنم تا با برنامه‌ریزی و مدیریت در زمان کشت، شرایطی فراهم کنم که محصولات سالن‌های مختلف در بازه زمانی متفاوت به بهره‌برداری برسند و با این شیوه در تمامی روزهای سال قارچ برای عرضه به بازار داشته باشیم.
ایسنا: برای توسعه کار خود نیازمند چه نوع حمایت‌هایی هستید؟
متأسفانه پرورش قارچ تنها محصول گلخانه‌ای است که تحت حمایت جهاد کشاورزی و هیچ ارگان دیگری قرار نمی‌گیرد و افراد با سرمایه شخصی از مجموعه‌های کوچک و تولید کم شروع کرده و به مجموعه‌های بزرگتری می‌رسند و برخی از تولیدکننده ها نیز در همان سطح کوچک و سنتی باقی می‌مانند. برای مثال چون بیمه من شامل یارانه نمی‌شود و باید آزاد پرداخت کنم، هیچ کدام از نیروهای من بیمه ندارند. این در حالی است که گلخانه‌های گل یا سیفی‌جات تحت حمایت جهاد کشاورزی هستند و از نظر تجهیزات، سوخت و انرژی و جنبه‌های دیگر تأمین می‌شوند.
علی رغم آنکه قارچ در سبد کالای خانوار ذکر شده و همچنین غذاهای فست‌فود رواج بیشتری در مقایسه با غذاهای سنتی و خانگی پیدا کرده است، اما همچنان مسئولان گمان می‌کنند که مردم نیاز زیادی به این ماده ندارند و آن را جزو کالاهای لوکس و تجملاتی محسوب می‌کنند، به همین دلیل هیچ کمک و حمایتی هم صورت نمی‌گیرد.
ایسنا: چه توقعی از مسئولان دارید؟
با توجه به افزایش شدید هزینه‌ها، برای توسعه کسب و کارم نیاز به تسهیلات ارزان قیمت دارم، در سال‌های اولیه شروع به کار تمامی سالن‌های قارچ خود را در مجموع با سرمایه‌ای د حدود ۸۰۰ تا یک میلیارد تومان راه‌اندازی کردم اما الان برای احداث یک سالن کوچک حداقل باید ۴۰۰ میلیون تومان هزینه کنم که به تنهایی قادر به تأمین هزینه‌های آن نیستم.
ایسنا: بزرگترین چالش‌ها و مشکلات شما در کار تولید قارچ چیست؟
یکی از بزرگترین مشکلات من در این مسیر آن است که کارخانه‌های تولیدکننده مواد اولیه برخی مواقع محصول بی‌کیفیت تولید می‌کنند و باعث ضرر هنگفت می‌شوند. از طرف دیگر چون از سوی جهاد کشاورزی هم حمایتی صورت نمی‌گیرد، این کارخانه‌ها به هیچ عنوان زیر بار نرفته و اشکالات محصولات خود را قبول نمی‌کنند. برای مثال در پاییز امسال من به سبب اینکه کمپوست آلوده یک شرکت را در فرآیند پرورش قارچ خود استفاده کردم، ضرر زیادی را متحمل شدم و مجبور شدم که این ضرر را به صورت تمام و کمال از سرمایه‌ی شخصی خود پرداخت کنم. در صورتی که افراد نوپا در این حرفه با این موضوعات مواجه شوند، ضرر جبران ناپذیری را متحمل شده و تا مدت‌ها قادر به تولید هیچ محصولی نخواهند بود.
ایسنا: برای افرادی که می‌خواهند وارد این پیشه شوند چه نکاتی را توصیه می‌کنید؟
متأسفانه امروزه در فضای مجازی و بخصوص شبکه اینستاگرام تبلیغاتی در خصوص سودمند بودن این شغل دیده می‌شود، در حالی که این تمام ماجرا نیست. نکته حائز اهمیت آن است که هر شهری کشش خاص خودش را دارد. مثلاً در شهر کوچکی مثل گرگان از آن سودهای هنگفتی که در اینستاگرام برای تبلیغ سخن به میان می‌آید، خبری نیست. بنابراین از افرادی که می‌خواهند وارد این کار شوند، تقاضا می‌کنم تا بجای توجه به تبلیغات دروغین با افراد با تجربه و دلسوز مشورت کنند. چراکه این شغل به شدت پر ریسک و پر هزینه است و یک ضرر کوچک در همان ابتدای راه می‌تواند تمام سرمایه و پس‌انداز فرد را از بین ببرد.
ایسنا: در این شغل از تکنولوژی خاصی برای بهره‌برداری از محصول استفاده می‌شود؟
پرورش قارچ امکان مکانیزه و صعنتی شدن را دارد اما با سرمایه بسیار هنگفت و میلیاردی. به همین سبب اکثر گلخانه‌ها به همان صورت دستی و سنتی به کار خود ادامه می‌دهند.
ایسنا: استراتژی شما برای رقابت با رقیبان خود در بازار چیست؟
تمام سعی من در این چندسال این بوده که کیفیت و کیمیت را در کنار هم تأمین کنم. زیرا فقط تولید قارچ در مقدار زیاد یا فقط باکیفیت بودن آن که شامل سفید بودن، تپل بودن و سنگین بودن است، کافی نیست بلکه برای موفق شدن در بازار باید هردو شاخص را همزمان تأمین کرد.
ایسنا: چه چیزی را عامل موفقیت خود می‌دانید؟
من در این راه بارها زمین خوردم و ضرر کردم اما هرگز تسلیم نشدم و بخاطر علاقه‌ی زیادی که نسبت به شغل خود داشتم سعی کردم تا پرقدرت ادامه دهم و در نهایت جایگاه امروزم را مدیون علاقه و پشتکار خود در این مسیر هستم.
ایسنا: حرف آخر؟
شاید از نظر مسئولان قارچ یک کالای تزئینی یا لوکس محسوب شود اما در میان مردم طرفداران زیادی دارد و به صورت روزانه مصرف می‌شود، این ماده خوراکی سرشار از منبع غنی غذایی است که می‌تواند به تغذیه بهتر مردم کمک کند. از مسئولان تقاضا دارم در سیاست‌های خود تجدید نظر کنند تا زمینه تولید انبوه این ماده خوراکی ارزشمند در کشور بیشتر شود.
انتهای پیام