برترین‌ها: روز گذشته خبر آمد که کاناپه کیانوش عیار پس از سال‌ها توقیف در یوتیوب پخش شده. در واقع شش سال پس از توقیف فیلمش، کیانوش عیاری خودش را راضی کرد تا «کاناپه» را بسازد؛ فیلمی که با تصمیم دبیر جشنواره سی و پنجم، کنار گذاشته شد و اجازه رأی‌گیری درباره این فیلم صادر نشد. دلیل توقیف بعد از گذشت حدود 8 سال حالا بر همگان مشخص و همچنان غیرقابل قبول است.
ادعایی قابل تامل درباره پشت‌پرده قاچاق کاناپه
اما یکی از صفحات سینمایی فرضیه‌ای را مطرح کرده که احتمالا کمتر کسی به آن اندیشیده باشد. در واقع برخی شنیده‌ها حاکی از آن است که این فیلم برای مطرح شدن کانال پخش‌کننده آن پخش شده و همه این‌ها صرفا در حد یک ادعاست که برترین‌ها قادر به تایید یا رد آن نیست: "قاچاق نشده. کانال «لوتوس» متعلق به محمد امامی (سرمایه‌گذارِ شهرزاد و کاناپه و...) است. نسخه‌ی رسمی رو خود این‌ها منتشر کردن. فیلم، سوخته به حساب می‌اومد؛ نمی‌تونست اکران بشه و اگر هم می‌شد، با همه‌ی حواشی، نهایت ۳ الی ۵ میلیارد می‌فروخت.
تنها حدسی که می‌شه زد اینه که می‌خواد «لوتوس» رو نرم‌نرم سر زبون‌ها بندازه و به مرور فعالیت هنری خودش رو از سر بگیره. الان این فیلم به شکلی گسترده با یک واترمارک بزرگ دست به دست می‌شه و چه تبلیغی از این بهتر. بعید نیست یک ربط نهانی به پروموت کردن یکی از پلتفرم‌های جدید که این روزها سریالش پربیننده شده هم داشته باشه. چون لینک یوتیوبِ صفحه‌ی «لوتوس» به کانالاین پلتفرم ری‌دایرکت می‌شه! بنظر می‌رسه که کیانوش عیاری در جریان این اتفاقات نباشه."
توئیت مصطفی قاسمیان، روزنامه‌نگار فرهیختگان نیز در رابطه با همین مدعاست: "فیلم کاناپه قاچاق نشده، بلکه توسط کانال یوتیوب لوتوس‌پلی به صورت رسمی منتشر شده. این کانال که گفته می‌شود به محمد امامی، سرمایه‌گذار «شهرزاد» تعلق دارد، همان کانالی است که حق پخش آثار مهمی مثل «شبی که ماه کامل شد»، «جان‌دار» و «ابلق» را در اختیار دارد."
فیلمی که مخاطب را درگیر می کند
روزنامه ایران در شماره امروز خود درباره این فیلم نوشت: کیانوش عیاری در ادامه رویکرد واقع‌گرایانه و شخصی‌اش در فیلمسازی تصمیم گرفته بود به جای اینکه زن را با روسری در خانه نشان دهد از کلاه گیس استفاده کند. او در میزگردی که در همان ایام توقیف کاناپه در ایران برگزار شد در این باره گفته بود: «همیشه خجالت می‌کشیدم که در فیلم‌هایم زن باید با روسری در کنار محارمش ظاهر شود.»
به گفته عیاری هر 6 بازیگر فیلم برای واقع‌نمایی موهای سر خود را توسط گریمور زن با نمره 4 تراشیده بودند و حتی برای رفع هرگونه حاشیه و شبهه از صحنه تراشیدن موی بازیگران توسط یک فیلمبردار زن تصویربرداری شده بود. او معتقد بود که در «کاناپه» نه کوچک‌ترین عمل غیرشرعی صورت گرفته و نه شق‌القمری رخ داده است، صرفاً یک راهکاری برای امری پیشنهاد شده است.
محسن امیریوسفی، کاگردان فیلم توقیفی "آشغال‌های دوست‌داشتنی" پیشتر درباره این فیلم به روزنامه ایران گفته بود: «سکانس اول «کاناپه» را که با کلاه گیس خانم‌ها دیدم شبیه دراکولایی بودم که نور می‌بیند اما این حس فقط در یک سکانس بود. بعد از آن فراموش کردم که زنان فیلم کلاه‌گیس به سر دارند.»
تمام آنهایی که این فیلم را دیده بودند واکنشی مشابه داشتند. همچون محمدعلی حسین‌نژاد، عضو هیأت انتخاب سی‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر: «با دیدن فیلم عیاری به تنها چیزی که نمی‌اندیشید قیافه و مو و زیبایی چهره است. این فیلم به قدری هنرمندانه و به شکل کاملاً سینمایی شما را درگیر موضوع می‌کند که مخاطب یادش می‌رود شخصیت‌های فیلم در خانه کلاه گیس دارند. با اینکه شخصیت‌های فیلم فقط در کنار محارم بدون حجاب هستند و زمانی که به‌عنوان مثال همسایه‌ای درِ خانه را می‌زند همه آنها روسری به سر می‌کنند.»
واکنش عیاری به قاچاق «کاناپه»: لطفا تماشا نکنید
اما کیانوش عیاری طی نامه‌ای نسبت به این اقدام غیرقانونی واکنش نشان داد درخواست کرد تا مخاطبان این فیلم را به صورت قاچاق تماشا نکنند: «مردم شریف ایران، من، کیانوش عیاری، کارگردان فیلم کاناپه، قاطعانه اعلام می‌کنم که از نمایش غیرقانونی و قاچاق این اثر در پلتفرم‌های غیرمجاز ناراضی هستم. توقیف این فیلم هدیه‌ای از سوی مسئولان وقت سینما بود و اکنون، انتشار غیرقانونی آن ضربه‌ای مضاعف به حقوق مادی و معنوی من وارد خواهد کرد.
فیلم کاناپه در سال ۱۳۹۵ با هزینه زیادی ساخته شد و با توجه به نرخ تورم و شرایط اقتصادی کنونی، هرگونه نمایش غیرقانونی آن زیان جبران‌ناپذیری برای من به همراه دارد. این فیلم نیز همچون دیگر آثارم از آبادانی‌ها و شبح کژدم گرفته تا دو نیمه سیب، سفره ایرانی، بیدار شو آرزو، بودن یا نبودن و خانه پدری، هرگز فرصت نمایش عادی در سینما را نیافت و در مسیر اکران با موانع بی‌شمار مواجه شد. از تمامی دوستداران سینما و مخاطبان آثارم تقاضا دارم که از تماشای نسخه‌های قاچاق کاناپه خودداری کنند.
اگر در فضای مجازی به این فیلم برخورد کردید، با وجدانی آسوده از انتشار و تماشای آن بپرهیزید و نسخه‌های موجود را پاک کنید. این تنها راهی است که می‌توانم در آینده، در شرایطی عادلانه و در فضایی مناسب، این فیلم را به‌طور رسمی و شایسته به نمایش بگذارم.»
کاربران چه گفتند؟
مسعود دولت‌آرا، فعال حوزه سینما: فرهاد آئیش در فیلم کاناپه ۶۴ سال سن داشت. اگر فیلم در همان سال اکران می‌شد امکان داشت جایزه‌ای بگیرد و بهتر از قبل دیده شود. نقش‌های متنوع‌تری متناسب با سن‌اش به اون پیشنهاد بدهند و در این ۸ سال حداقل چند فیلم خوب به کارنامه‌ی خودش اضافه کند. حیف از عمری که رفته‌ست و برنمی‌گردد.
مهدی که البته فیلم را تماشا کرده: چقدر فیلم خوب و شریفی بود و چقدر تصویر دقیقی از ویرانگری‌های فقیر شدن طبقه متوسط در جامعه ایرانه. دست مریزاد باید گفت به آقای عیاری که چنین آگاه به زمانه خویش است.
و مهرزاد دانش، منتقد سینما که این فیلم را در اکران خصوصی دیده: کاناپه از بهترین فیلم‌های کیانوش عیاری است. از کمدی‌ای که از شدت خنده اشک از چشم سرازیر می‌کند شروع می‌شود و با تراژدی‌ای که اشک از چشم می‌ریزاند، پایان می‌یابد. حیف که چنین اثری مهجور ماند.