بانک مسکن، به عنوان نهادی تخصصی در تأمین مالی حوزه مسکن، حالا در کانون توجه آمار‌های جدید بانک مرکزی قرار گرفته است؛ آماری که نشان می‌دهد حجم بالایی از وام‌های پرداخت‌شده این بانک به بن‌بست بازپرداخت خورده و به فهرست بدهی‌های مشکوک‌الوصول پیوسته است.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، بانک مرکزی به تازگی آمار جدیدی از تسهیلات کلان بانکی و وضعیت بدهکاران منتشر کرده که جزئیات آن، تصویری تأمل‌برانگیز از عملکرد برخی بانک‌ها، از جمله بانک مسکن، ارائه می‌دهد. این گزارش نشان می‌دهد که تا پایان پاییز امسال، بانک مسکن در قالب ۵۴۵ فقره وام، بیش از ۱۰ هزار و ۹۷۳ میلیارد تومان تسهیلات خالص پرداخت کرده است. اما نکته نگران‌کننده، سرنوشت این تسهیلات است. چرا که از این میزان، بیش از ۱۰ هزار و ۸۳۸ میلیارد تومان به بدهی‌های مشکوک‌الوصول تبدیل شده است.
این یعنی، وام‌هایی که بیش از ۱۸ ماه از موعد سررسید آنها گذشته و بازگشت آنها به سیستم بانکی، با ابهام جدی مواجه است.
وام‌های میلیاردی بانک مسکن برای چه کسانی؟
در بررسی دقیق‌تر این آمار، نکات قابل‌توجهی دیده می‌شود. از جمله اینکه ۳۳۱ فقره از وام‌های بانک مسکن به نام شخصی به نام جمشید برزگر ثبت شده است. این یعنی، بیش از ۶۰ درصد از تعداد وام‌های پرداختی بانک مسکن تنها به یک فرد اختصاص یافته است. هرچند مجموع مبلغ پرداختی به این شخص چندان چشمگیر نیست، اما این حجم از پرداخت وام به یک فرد، بدون شفاف‌سازی درباره معیار‌های تخصیص منابع، پرسش‌برانگیز است.
همچنین، نگاهی به وضعیت گروه مالی بانک مسکن (به عنوان یک ذینفع واحد) نشان می‌دهد که این مجموعه ۲۲ فقره وام از بانک مسکن دریافت کرده، اما ۹۶ درصد از مجموع مبلغ دریافتی را تا پایان آذرماه بازپرداخت نکرده است. این میزان بدهی، اکنون در ردیف بدهی‌های غیرجاری بانک مسکن قرار گرفته و نگرانی‌هایی درباره شیوه تخصیص منابع در این بانک ایجاد کرده است.
وام‌های بدون سود، بدون بازگشت!
نکته دیگری که در گزارش بانک مرکزی به چشم می‌خورد، پرداخت ۱۲ فقره وام با نرخ سود صفر درصد از سوی بانک مسکن است. این تسهیلات، که در مجموع ۸ میلیارد تومان بدهی مشکوک‌الوصول در کارنامه بانک مسکن ثبت کرده است، این سوال را مطرح می‌کند که چرا وام‌هایی با نرخ بهره صفر درصد پرداخت شده‌اند و چرا بازگشتی برای آنها وجود ندارد؟ این در حالی است که بسیاری از متقاضیان وام‌های خرد، برای دریافت تسهیلات ناچیز، ماه‌ها در صف انتظار می‌مانند.
ابهامات بزرگ، پاسخ‌های نامشخص
در شرایطی که بانک مسکن به عنوان یک بانک تخصصی، وظیفه تأمین مالی مسکن را برای عموم مردم بر عهده دارد، انتشار چنین آماری این پرسش را مطرح می‌کند که چرا بخش عمده‌ای از تسهیلات این بانک در اختیار تعداد محدودی از افراد و نهاد‌ها قرار گرفته است؟ و چرا بازپرداخت این وام‌ها به این میزان با مشکل مواجه شده است؟
آیا نظارت‌های بانکی در اعطای این تسهیلات به درستی اعمال شده است؟ و مهم‌تر از آن، مسیر بازگشت این مبالغ کلان به نظام بانکی چگونه خواهد بود؟