جوان آنلاین: بودجه ۱۴۰۴ با افزایش ۱۰۰درصدی معافیت مالیاتی حقوقبگیران و مشاغل خرد و کاهش مالیات تولیدکنندگان از ۲۵درصد به ۲۰درصد، گامی مؤثر در کاهش فشار اقتصادی، حمایت از اقشار زحمتکش و تقویت عدالت اجتماعی برداشته است. این اصلاحات، در شرایط دشوار اقتصادی، نشاندهنده نگاه حمایتی به معیشت خانوارها و تولیدکنندگان است.
لایحه بودجه ۱۴۰۴، با تمرکز بر بهبود معیشت خانوار و تقویت بخش تولید، تغییرات قابلتوجهی در حوزه مالیاتی ایجاد کرده است. یکی از این تغییرات، افزایش ۱۰۰درصدی سقف معافیت مالیاتی برای حقوقبگیران و مشاغل خرد است که بیش از سه برابر نرخ تورم پیشبینی شده است. این اقدام نه تنها فشار مالیاتی را از دوش اقشار کمدرآمد کاهش میدهد، بلکه بستر حمایت از معیشت مردم و تولید را نیز فراهم میکند. معافیت حقوق تا سقف ۲۴میلیون تومان در ماه و کاهش مالیات تولید به میزان ۵درصد، نشاندهنده رویکرد حمایتی دولت در تقویت بخش مولد اقتصاد است.
تمرکز ویژه لایحه بودجه ۱۴۰۴ بر شناسایی و مالیاتستانی از دانهدرشتها و فراریان مالیاتی، از دیگر نکات برجسته این برنامه است. هوشمندسازی نظام مالیاتی از طریق ساماندهی دستگاههای پوز و اجرای سامانههای جدید مانند سامانه املاک و اسکان، امکان ردیابی و اخذ مالیات از فراریان را فراهم کرده است. در همین راستا، کاهش مالیات تولید و افزایش معافیتهای حمایتی برای حقوقبگیران و مشاغل خرد، نشان از تلاش برای ایجاد عدالت مالیاتی و تمرکز منابع بر بخشهای مولد و مردمی دارد.
یکی از اقدامات نوآورانه در این لایحه، تداوم طرح نشاندار کردن مالیات است که به مؤدیان این امکان را میدهد تا در تخصیص منابع مالیاتی و پروژههای زیرساختی کشور نقشی مستقیم داشته باشند. این مدل از حکمرانی مالیاتی نه تنها شفافیت در هزینهکرد منابع را افزایش میدهد، بلکه اعتماد و مشارکت مردم را در فرایندهای مالیاتی تقویت میکند. این تغییرات نشان از تعهد دولت به مردمیسازی نظام مالیاتی و حرکت به سمت اقتصادی عادلانهتر دارد.
احمد آریایینژاد، نماینده مجلس درباره اصلاحات مالیاتی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ به موضوع اهمیت مشارکت مردم در نظام مالیاتی به «جوان» میگوید: بودجه ۱۴۰۴ فرصتی است تا ما بتوانیم نظام مالیاتی را به سمت شفافیت و عدالت واقعی پیش ببریم. یکی از مسائل مهمی که در این لایحه مطرح شده، تداوم طرح نشاندار کردن مالیات است. این طرح، امکان بینظیری را فراهم کرده است تا مردم خودشان در فرایند تخصیص مالیات نقش داشته باشند. این یعنی نه فقط پرداخت مالیات، بلکه نظارت بر چگونگی هزینهکرد آن. به نظر من، این طرح الگویی موفق برای نزدیکتر کردن دولت و مردم است. وقتی مردم بدانند مالیاتشان کجا و چگونه خرج میشود، هم اعتمادشان افزایش پیدا میکند و هم انگیزه بیشتری برای همکاری خواهند داشت.
وی میافزاید: در گذشته شاید خیلیها از پرداخت مالیات شانه خالی میکردند، چون تصورشان این بود که این پولها درست مدیریت نمیشود یا صرف امور بیاولویت میگردد. اما وقتی مردم بتوانند تأثیر مستقیم انتخابهایشان را ببینند، این حس بیاعتمادی به تدریج کاهش مییابد. شفافیت همیشه باعث تقویت ارتباط میان مردم و حکومت میشود و این طرح دقیقاً در همین راستاست. اگر این مدل را بهدرستی پیاده کنیم، میتوانیم با استفاده از مالیاتهای مردمی، پروژههای بزرگ و حیاتی کشور را به سرانجام برسانیم.
آریایینژاد، همچنین درباره موضوع کاهش فشار مالیاتی بر تولیدکنندگان میگوید: یکی از نکات مثبت این لایحه، کاهش مالیات تولید است. به نظرم این حرکت بسیار مهم است. ما باید به تولیدکنندگان کمک کنیم. وقتی کسی در این شرایط سخت اقتصادی، تلاش میکند کارخانهای راه بیندازد یا شغل ایجاد کند، باید به او انگیزه بدهیم، نه اینکه با مالیاتهای سنگین ناامیدش کنیم. کاهش مالیات تولید از ۲۵درصد به ۲۰درصد، قدمی بزرگ در این مسیر است. این کار باعث میشود، سرمایهگذاران بیشتری به سمت تولید حرکت کنند و از طرفی، درآمدزایی برای کشور افزایش یابد.
وی همچنین درباره اهمیت هوشمندسازی نظام مالیاتی و تأثیر آن بر عدالت مالیاتی تصریح میکند: ما باید یک نظام مالیاتی شفاف و هوشمند داشته باشیم. همین الان هم سامانههایی مثل سامانه مؤدیان یا ساماندهی دستگاههای پوز راهاندازی شده است، اما باید این ابزارها را کاملتر کنیم. اگر بتوانیم تراکنشها را درست رصد کنیم و درآمدها را بهطور دقیق شناسایی کنیم، دیگر کسی نمیتواند از زیر بار مالیات فرار کند. متأسفانه خیلیها هستند که درآمدهای کلان دارند ولی بهدلیل ضعف در نظارت، مالیات واقعیشان را نمیپردازند. در عوض، افرادی که حقوقبگیر یا تولیدکننده هستند، بیشتر تحت فشار قرار میگیرند. این اصلاً درست نیست. باید کاری کنیم که این عدالت مالیاتی در عمل هم دیده شود.
نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه درباره مشکلاتی که در مسیر اجرای اصلاحات مالیاتی وجود دارد، میگوید: همیشه در این موارد مقاومتهایی وجود دارد. مثلاً بعضی افراد که واسطهگر یا دلال هستند، طبیعتاً نمیخواهند، مالیاتشان افزایش پیدا کند. یا کسانی که فرار مالیاتی میکنند، با روشهای مختلف میخواهند از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. اما ما باید با جدیت با این مسائل برخورد کنیم. نمیتوانیم اجازه دهیم کسانی که کار و زحمت واقعی نمیکشند، از مزایای اقتصادی بیشتری بهرهمند شوند. این عدالت نیست. عدالت یعنی کسی که تولید میکند، کسی که شغل ایجاد میکند، احساس کند از حمایت واقعی برخوردار است.
آریایینژاد، در ادامه به ضرورت همکاری مردم و مسئولان اشاره و تأکید میکند: ما نیاز داریم که همه دست به دست هم دهیم. این اصلاحات بدون همکاری مردم و نهادها به نتیجه نمیرسد. از طرفی، مسئولان باید نشان دهند به مردم پاسخگو هستند و دقیقاً مشخص کنند، مالیاتها کجا خرج میشود. اگر این شفافیت ایجاد شود، مردم هم بیشتر پای کار خواهند آمد. من امیدوارم این لایحه نه فقط در حرف، بلکه در عمل بتواند اقتصاد کشور را به سمت عدالت و شفافیت هدایت کند. این مسیر طولانی است، اما اگر اراده جدی وجود داشته باشد، میتوانیم به نتیجه برسیم.
وی ادامه میدهد: همچنین یکی از نقاط قوت بودجه ۱۴۰۴، افزایش ۱۰۰درصدی سقف معافیت مالیاتی برای حقوقبگیران و مشاغل خرد است. این معافیتها که به سقف ۲۴میلیونتومان در ماه برای حقوقبگیران و ۲۰۰میلیونتومان در سال برای مشاغل خرد رسیده، نشان از نگاه حمایتی دولت به اقشار زحمتکش جامعه دارد. این اقدام، گامی مؤثر در جهت کاهش فشار اقتصادی بر خانوارهاست و میتواند به بهبود معیشت مردم کمک کند. چنین سیاستهایی به ویژه در شرایط دشوار اقتصادی، به تقویت اعتماد عمومی و ایجاد حس عدالت اجتماعی کمک شایانی خواهد کرد.
آریایینژاد در پایان تأکید میکند: باید تمام تلاش ما بر این باشد که با حمایت از تولیدکنندگان و اقشار زحمتکش و تمرکز بر شناسایی فراریان مالیاتی، بستر رشد اقتصادی پایدار و بهبود معیشت مردم فراهم شود. بودجه ۱۴۰۴ با افزایش ۱۰۰درصدی معافیت مالیاتی حقوقبگیران و مشاغل خرد و کاهش مالیات تولیدکنندگان از ۲۵درصد به ۲۰درصد، گامی مؤثر در کاهش فشار اقتصادی، حمایت از اقشار زحمتکش و تقویت عدالت اجتماعی برداشته است. این اصلاحات، در شرایط دشوار اقتصادی، نشاندهنده نگاه حمایتی به معیشت خانوارها و تولیدکنندگان است.
گفتوگوی «جوان» با احمد آریایینژاد، نماینده مجلس
عدالت مالیاتی در بودجه ۱۴۰۴ کاهش فشار بر تولیدکنندگان و مقابله با فراریان مالیاتی
صاحبخبر -
∎