جعفر قنادباشی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به سفر رئیس‌جمهور به مصر که به‌منظور شرکت در یازدهمین نشست سران گروه دی ۸ انجام شد، اظهار کرد: اجلاس دی ۸ در زمان نخست‌وزیری نجم‌الدین اربکان، نخست‌وزیر اسبق ترکیه با هدف گسترش همکاری‌های اقتصادی میان کشورهای اسلامی، همچنین ایجاد پایه‌ای برای یک بازار مشترک اسلامی برگزار شد.
وی افزود: با توجه به اینکه کشورهای اسلامی سال‌هاست تحت سیطره اقتصادی غرب هستند و منابع و مناطق بسیار راهبردی در اختیار دارند، همکاری آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز خروج این کشورها از سلطه غرب باشد، بر این اساس ایجاد اجلاس دی ۸ هدف‌گذاری بسیار درستی بوده است.
گستره جغرافیایی و جمعیتی کشورهای دی ۸
کارشناس مسائل غرب آسیا تصریح کرد: هشت کشور بزرگ می‌توانند تشکیل‌دهنده هسته اولیه بازار مشترک اسلامی بین ۵۷ کشور اسلامی باشند، چرا که این هسته اولیه، کشورهای بسیار پرجمعیتی را در خود جای داده است، به‌عنوان نمونه نیجریه با بیش از ۲۰۰ میلیون نفر جمعیت، اندونزی با بیش از ۲۲۰ میلیون نفر جمعیت، پاکستان با حدود ۲۳۰ میلیون نفر جمعیت، مصر با بیش از ۱۰۰ میلیون نفر جمعیت و ایران و ترکیه هر کدام با نزدیک به ۹۰ میلیون نفر جمعیت در مجموع بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان را به خود اختصاص می‌دهند.
وی اضافه کرد: اگر این مجموعه فعال شود می‌تواند با برداشتن عوارض گمرک میان کشورها و تسهیل روابط تجاری بین آن‌ها به یک بریکس اسلامی تبدیل شود و قطب اقتصادی جهان را به خود اختصاص دهد، چراکه این کشورها از نیجریه در غرب آفریقا تا اندونزی در شرق آسیا پهنه وسیعی از جهان را در بر گرفته‌اند.
قنادباشی با تاکید بر اینکه بنادر بسیار مهمی در اختیار این کشورها است که با پتانسیل آن‌ها می‌توان همکاری‌های خوبی در عرصه کشتیرانی و تجاری داشت، ادامه داد: از اندونزی تا ایران و حتی مصر که بر سر کانال سوئز قرار دارد گرفته تا نیجریه که بنادر مهمی در خلیج گینه در غرب آفریقا را در اختیار دارد، همه ظرفیت‌های خوبی در این زمینه دارند و بنابراین با داشتن این قابلیت‌ها و توانایی‌های اقتصادی می‌توان سدی در برابر سلطه غرب ایجاد کرد.
وی تاکید کرد: نکته مهم اینجا است که این کشورها نباید جلسات را به محلی برای تشریفات و گفت‌وگوهای بی‌ثمر منحصر کنند، بلکه لازم است با در نظر گرفتن اهداف مهم و پیشنهادهای راهبردی زمینه فعال‌سازی هسته اولیه تشکیل بازار این سازمان هشت کشور را فراهم کنند، بنابراین مهم‌ترین بخش سفر پزشکیان برای حضور در این اجلاس، ارائه پیشنهادهایی است که می‌تواند سازمان را به سازمانی فعال تبدیل کند و آن را چندین قدم به اهداف بسیار مؤثر نزدیک کند.
خشم غرب از تشکیل بریکس اسلامی
کارشناس مسائل غرب آسیا ابراز کرد: غربی‌ها از برگزاری این اجلاس و تشکیل چنین سازمانی بسیار خشمگین هستند، به‌طوری که سعی کردند برای نجم‌الدین اربکان در زمان تصدی نخست‌وزیری ترکیه، به جرم ایجاد چنین بازار مشترکی پرونده‌سازی کنند و او را از صحنه قدرت به زیر بکشند.
وی یادآور شد: در این اجلاس دو مسئله مهم دیگر نیز وجود دارد که یکی گفت‌وگوهای حاشیه‌ای پیرامون موضوع سوریه و فلسطین است؛ در این دیدارهای حاشیه‌ای به احتمال آتش‌بس در غزه پرداخته می‌شود و نیز در زمینه مسائلی که سوریه با آن درگیر است، رایزنی‌هایی صورت خواهد گرفت.
قنادباشی افزود: با توجه به اینکه حامیان گروه‌های مسلط بر دمشق نیز در این اجلاس حضور دارند، انتظار می‌رود گفت‌وگوهایی پیرامون تثبیت اوضاع در سوریه و حرکت به سمت برپایی همه‌پرسی و مردم‌سالاری دینی انجام شود و با کمک‌گرفتن از کشورهای اسلامی تصمیماتی برای کمک به مردم سوریه و حرکت به سمت مردم‌سالاری دینی در این کشور گرفته شود.
وی با یادآوری این نکته که سفر مسعود پزشکیان به مصر دومین سفر رؤسای جمهور ایران به این کشور بوده است، گفت: با توجه به اینکه روابط ایران و مصر سال‌هاست قطع شده است، انتظار می‌رود در این سفر مقدماتی برای ازسرگیری روابط ایران و مصر فراهم شود، البته دولت‌های مختلف ایران طی چند دهه گذشته در این زمینه تلاش‌هایی کردند تا ملت‌های ایران و مصر بتوانند در کنار برقراری رابطه، همکاری‌های مختلف فرهنگی و سیاسی را آغاز کنند اما دولت مصر تمایل زیادی از خود نشان نداد.
روی خوش مصر به ازسرگیری روابط با ایران
کارشناس مسائل غرب آسیا ادامه داد: با وجود اینکه محمود احمدی‌نژاد نیز به مصر سفر کرد، اما آمریکا و اسرائیل مخالف این رابطه بودند و این رابطه شکل نگرفت، با این حال پس از ارتباط مجدد ایران و عربستان، ژنرال‌های نظامی حاکم بر مصر نیز به تبعیت از دولت ریاض درصدد برآمدند تا واکنش‌های مثبتی نسبت به تمایل ایران به برقراری روابط از خود نشان دهند.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس احتمال دیدارهای حاشیه‌ای پزشکیان با عبدالفتاح السیسی، ژنرال نظامی حاکم بر مصر و گفت‌وگو در این زمینه وجود دارد تا مقدمه‌ای برای ازسرگیری روابط ایران و مصر باشد و سفارتخانه‌های دو کشور در قاهره و تهران بازگشایی شود.