برنامه گفت و گوی ویژه خبری میزبان علیرضا زاکانی، شهردار تهران بود تا درباره مدیریت پایتخت؛ چالش‌ها و فرصت‌ها با مخاطبان گفت‌و‌گو کند.
سؤال: حال تهران چطور است، مهمترین خبر‌های تهران چگونه است؟
زاکانی: تهران از بعد مشکلاتی که برای مردم است، صدر این مشکلات را مردم آلایندگی هوا اعلام کرده‌اند، بعد ترافیک و بعد هم بی مسکنی و بد مسکنی. این سه مشکل صدر مشکلات تهران است. هدفگذاری‌های ما این است که بتوانیم آنچه اسباب آسایش مردم است را در تهران فراهم کنیم؛ لذا بررسی‌هایی که صورت گرفته شده است در جهت همین موضوعات است.
سؤال: زمستان که می‌شود، بحث داغ و پرحاشیه آلودگی هوا مطرح می‌شود و به تبع آن تعطیلی مدارس و اداره و ارگان‌های دولتی. برگردیم به قانون هوای پاک، با توجه به آلودگی که در تهران و اصفهان و کلان شهرها داریم. ۲۳ دستگاه در اجرای قانون هوای پاک تکالیف و وظایفی دارند. برخی از مواقع از دستگاه‌های مختلف که سؤال می‌کنیم، عنوان می‌کنند که دستگاه دیگری وظایف سنگین تری دارد و به سراغ آن بروید و شاید انتقاد‌هایی را حتی به شهرداری تهران مطرح می‌کنند. شهرداری تهران در موضوع هوای پاک چه کرده است، آیا نسبت به آنچه که تکلیف کرده است پیش می‌رود یا عقب ماندگی دارد؟
زاکانی: ما درخصوص هوای پاک یک برنامه ریزی جامعی داریم که هم در حوزه زیست محیطی است، هم در حوزه فنی و عمرانی و هم در حوزه حمل و نقل. هوای پاک شرایطی را دارد که ۲۳ دستگاه نسبت به آن مسئولیت دارند، اما قانون هوای پاک برای ۲۳ دستگاه مسئولیت تعیین کرده است. اما ما مسئولیت‌های خودمان را می‌پذیریم و علاقه داریم. اگر کسی هم مسئولیت اش را انجام نمی‌دهد، ما بتوانیم جای او مسئولیت اش را انجام بدهیم.
سؤال: به عملکردتان در موضوع هوای پاک چه نمره‌ای می‌دهید؟
زاکانی: به نظرم نمره خیلی خوبی باید بدهیم. در تهران یک بخشی از مشکلاتی که وجود دارد این است که آلاینده‌های گازی ۸۳ درصد به وسیله وسایل نقلیه متحرک ایجاد می‌شود، آلاینده‌های ذرات ۶۱ درصد؛ لذا عمده این آلایندگی‌ها چه ۸۳ درصد و چه ۶۱ درصد آلایندگی‌های ذرات توسط خودرو‌ها و موارد متحرک ایجاد می‌شود که عملاً امکانی را ایجاد کرده است که اگر بتوانیم برنامه ریزی درستی برای آن انجام بدهیم، به ویژه در حوزه حمل و نقل عمومی، یک آثار بسیار مبارکی برای شهر تهران دارد. از این ۸۳ درصد، ۳۷ درصد آن خودرو‌های شخصی هستند، ۲۱ درصد آن موتور است، یعنی سرجمع خودرو‌های شخصی و موتور می‌شوند ۵۸ درصد. عملاً تاکسی‌ها حدود ۹ درصد هستند، وانت‌ها ۹ درصد هستند، اتوبوس ۶ دهم درصد است، مینی بوس ۹ دهم درصد است، درصد‌های مختلفی وجود دارد. ما کل قدرالسهم حمل و نقل عمومی ما در شهر تهران ۳۴ درصد است، حمل و نقل وسایل شخصی ۶۶ درصد است. این ۶۶ درصد عملاً دارد یک بخش عمده‌ای را از تهران آلوده می‌کند. ما هم برای اینکه مشکل را حل کنیم، روی حمل و نقل عمومی تأکید ویژه داشته‌ایم و یک کارکردی را دنبال کرده‌ایم که هم کاهش سفر در تهران داشته باشیم و هم حمل و نقل عمومی را تقویت کنیم.
سؤال: آیا ۶۶ درصد ناظر به این موضوع نیست که ممکن است ما در حمل و نقل عمومی دچار آسیب‌ها یا کم کاری‌هایی باشیم که بیشتر مردم از خودروی شخصی استفاده می‌کنند. یا در بحث موتور سیکلت‌ها سختگیری‌هایی شده است یا عدم انجام تکلیف از سوی موتور سیکلت سواران نسبت به اجرای معاینه فنی آن ها؟
زاکانی: ما کمبود مفرد داریم، کمبود خیلی زیادی داریم. ما در واقع سال ۱۴۰۰ که آمدیم شهرداری، ۸۸۰ اتوبوس در گردش تحویل ما شد، هزار و ۸۶۰ اتوبوس بود که ۸۸۰ عدد آن در گردش بودند. الان بالغ بر ۳ هزار و ۵۰۰ تا اتوبوس داریم و حدود ۲ هزار و ۴۰۰ یا ۵۰۰ عدد در گردش هستند، یعنی ما توانسته‌ایم اتوبوس‌ها را ۳ برابر کنیم و باز هم خیلی کم است. رفته‌ایم ۵ هزار و ۲۵۵ عدد اتوبوس خریده‌ایم در همین دوره که الان حدود هزار و خورده‌ای وارد خطوط شده‌اند والباقی به مرور می‌آید. علاوه بر اینکه ما حرکت مان را به سمت برقی سازی تهران برده‌ایم و ۳ هزار عدد از این اتوبوس‌ها برقی هستند و ۲۷ هزار و ۶۵۰ عدد تاکسی برقی هم خریداری شده است که از ماه آینده تاکسی‌های جدید به داخل خطوط می‌آید. عرض بنده این است که ما مطلوبیت حمل و نقل عمومی را اگر بالا ببریم، باید انتظار داشته باشیم مردم از حمل و نقل شخصی خودشان کمتر استفاده کنند تا وقتی ما این مطلوبیت را ایجاد نکرده‌ایم، انتظار، انتظار به جایی نیست. ما آمده‌ایم هزار و ۱۸۴ واگن مترو قرارداد بسته‌ایم که از بهمن ماه به نوبت وارد خطوط می‌شود، هم داخلی و هم خارجی و از طرفی هم توانسته‌ایم این حجم بالای اتوبوس و تاکسی که چهره شهر عوض خواهد شد، بتوانیم حمل و نقل عمومی را بالا ببریم.
سؤال: الان که صحبت از مترو کردید، بعلاوه این واگن‌هایی که از بهمن ماه وارد ناوگان حمل و نقل عمومی می‌شود، به نظر می‌رسد توسعه خطوط ما با کندی مواجه است؟
زاکانی: نه ما توسعه خطوط را در تاریخ مترو هیچ وقت یک همچنین توسعه خطوط نداشته‌ایم. مترو ۷ خط دارد که این ۷ خط وقتی ما تحویل گرفتیم، ۲۵۴ کیلومتر خطوط مترو بوده است، الان ۳۰۸ کیلومتر خط مترو داریم، یعنی ما توانسته‌ایم ۵۴ کیلومتر توسعه خطوط بدهیم. ۱۴۲ ایستگاه بوده است، الان ۱۵۹ ایستگاه است، ۱۷ ایستگاه اضافه کرده‌ایم. الان خط ۲، ۴، ۶ و ۷ درحال توسعه برای اتمام است، خط ۸ و ۹ و ۱۰ را هم قرارداد بسته‌ایم، ۱۰ را شروع کرده‌ایم، ۸ و ۹ هم شروع می‌شود، ۱۱ را هم داریم کار‌های قرارداد آن را انجام می‌دهیم.
سؤال: پس پاسخ شما به منتقدان که اشاره می‌کنند که توسعه خطوط مترو طبق زمانبندی پیش نمی‌رود یا با کندی پیش می‌رود؟
زاکانی: ما جلوتر از زمانبندی هستیم در تمام موارد ما جلوتر از زمانبندی هستیم. ما هیچ موردی نداریم که از زمانبندی مان عقب افتاده باشیم، جلوتر از زمانبندی هم هستیم. بله در یک مورد بحث موتور که می‌خواستیم موتور هم وارد کنیم، موتور‌ها را برقی کنیم، در آن به واسطه تقدم و تأخری که برای تاکسی و اتوبوس قائل شدند، آن افتاد در مرحله بعد که در ماه‌های آینده این کار را می‌کنیم. یک نکته جالب اینکه ما ۹۸ اصلاح تقاطعی در تهران داریم که این ۹۸ اصلاح تقاطعی ۷۸۳ کیلومتر راه مردم را تبدیل می‌کند به ۵۳ کیلومتر. اگر در روز یک ماشین در هر ۱۰۰ کیلومتر ۸ لیتر بنزین مصرف کند، محاسبه کرده‌اند، یک میلیون لیتر مصرف بنزین تهران را کاهش می‌دهد. ما توانسته‌ایم ۳۴ عدد از این اصلاحات را انجام بدهیم، افتتاح کنیم، ۲۶ تای دیگر در دست اقدام است. یعنی اینکه سال آینده این اصلاح تقاطعی‌ها شکل می‌گیرد و مردم آسایش و نجات پیدا می‌کنند.
سؤال: این تعدادی که اشاره کردید، کل آن اصلاح تقاطعی است که مردم خیلی گلایه‌مند هستند که مسیر اضافه می‌روند؟
زاکانی: از ۹۸ مورد، ۳۴ تا را افتتاح کرده‌ایم، ۲۶ تا را الان داریم می‌سازیم، سال آینده هم سوت پایانی این کار است. یعنی ظرف سه سال ما گذاشتیم که این ۷۳۰ کیلومتر راهی که مردم اضافه می‌روند، اذیت می‌شوند، یک میلیون لیتر مصرف بنزین، اعصاب مردم خرد می‌شود، حق هم دارند، برای اینکه باید رسیدگی شود. در بخش سوم موضوع دوباره در فنی و عمرانی یک آزادراه داریم می‌سازیم، امسال ۹ و ۲ دهم کیلومتر آن یعنی تا پایان این دوره افتتاح می‌شود، آزادراه شهید شوشتری، که ۵ و نیم درصد بار ترافیکی شرق تهران و یک و نیم درصد بار ترافیکی تهران را کم می‌کند. دو بزرگراه هم داریم می‌سازیم، شهید یادگار امام، انتهای آن بال غربی و بعد هم شهید بروجردی. نکته اینکه کنار این ما شروع کرده‌ایم به توسعه فضای سبز، برعکس آن چیزی که بعضی‌ها یک حرف‌هایی می‌زنند، ما موفق شده‌ایم در این سه زمستانی که مسئولیت داشته‌ایم، ۴ هزار و ۷۵۰ هکتار فضای سبز پیرامونی شهر را اضافه کنیم، حدود نزدیک به ۶۵۰ هکتار داخل شهر را، که عملاً چیزی حدود بالغ بر ۵ هزار ۳۰۰ یا ۴۰۰ هکتار می‌شود برای خارج و داخل شهر. روی این اصل ما در هر سه جهت آن اقدام کرده‌ایم و الان هم دنبال این هستیم که این را توسعه بدهیم. من با وزیر کشاورزی سابق و هم با وزیر فعلی، دکتر نوری، صحبت کرده‌ام که اگر شمال تهران را تحویل شهرداری بدهید، کوه‌های شمال را، ما کل کوه‌های شمال را فضای سبز کنیم، تا آنجایی که مقدور است و مثمر بکاریم که هم آبخانه‌های تهران تغذیه شوند و هم این ۷ رود و دره‌ای که هستند، جلوی سیلاب را بگیریم، هوای تهران را بتوانیم تغییر بدهیم که با همکاری که با دولت می‌کنیم، این کار هم انجام می‌شود.
سؤال: بحث آمار‌هایی که اشاره کردید از بهمن ماه به متروی تهران اضافه می‌شود، خاطرتان است که زمانی که این اتفاق افتاد و آن تفاهم نامه با چین و حضرتعالی در استودیوی گفتگوی ویژه خبری حاضر شدید، حواشی و موضوعات مختلفی متوجه این اقدام شد. اول بفرمایید که آنچه که الان از بهمن ماه وارد مترو می‌شود پاسخگوی این ازدحامی است که ما الان در برخی از ساعات و پیک برخی از روز‌ها با آن مواجه هستیم، می‌شود؟ من، چون خودم از حمل و نقل عمومی و مترو زیاد استفاده می‌کنم، می‌گویم. نکته مهمتر که خیلی حاشیه ساخت و البته پاسخ شما را در آن مقطع دریافت کرده‌ایم و الان هم روی آن تأکیدی بفرمایید، حضور دانش فنی و تکنولوژی ساخت ایران بود که همزمان آیا وارد تهران و وارد ایران می‌شود یا نه، اصلاً چرا رفتیم سراغ چین و واگن خارجی؟
زاکانی: ما در عرض ۲۵ سال، هزار و ۱۸۱ واگن برای خطوط داخلی تهران به کار گرفته‌ایم. ما سال گذشته هزار و ۱۸۴ واگن خریداری کرده‌ایم و قرارداد بسته‌ایم که بخشی از آن تعهد دولت محترم بود، بخشی در قانون برنامه بود و بخشی هم با معاونت علمی دولت و وزارت کشور این کار پیش رفت. ۱۱۳ دستگاه آن تولید داخل است که هماهنگی بین مپنا و جهاد دانشگاهی و شهرداری تهران و بخش خصوصی است که ۸۵ درصد آن داخلی است و تمام مجوز‌ها را هم گرفته است، اولین رام ۷ واگن آن ۶۰ هزار کیلومتر آزمایش داد و مجوز‌ها را گرفت و از بهمن ماه ما رام دوم، بعد رام سوم در اسفند، بعد ابتدای سال آینده رام چهارم را یعنی سه رام را از بهمن ماه ما وارد خطوط می‌کنیم. الباقی آن واگن‌های مشترک ساخت ایران و چین است.
سؤال: یعنی این ۱۵ درصد باقی مانده است؟
زاکانی: نه آن ۱۱۳ دستگاه ۸۵ درصد آن داخلی سازی است، ۱۵ درصد جنس اش را از خارج می‌آورند و امکانات اش را از خارج می‌آورند و عمده اش داخلی سازی است و باز هم داریم حرکت می‌کنیم به سمت بیشتر شدن آن.
سؤال: ما ظرفیت نداشتیم تمام آنچه که نیاز داریم در ناوگان مترو، از داخل تأمین کنیم؟
زاکانی: نه این یک جهش بزرگی است برای کشور که دستگاه‌ها به هم دست داده‌اند، یعنی شهرداری تهران، مپنا، جهاد دانشگاهی، خصوصا دانشگاه علم و صنعت و بخش خصوصی. حدود ۴۰ شرکت دانش بنیان در این فعال شد، معاونت علمی رئیس جمهور و همه دست به دست هم داده‌اند، این از گردنه عبور کرد و موفق شدیم و تست‌ها را هم خوب داد. کنار آن ما یک قراردادی از سابق با چین داشتیم که ما به ازای مثلاً در تهران هزار و ۱۸۱ واگن آمده بود، ما آمدیم رفتیم هزار و ۱۸۴ واگن مجدد مبتنی بر قانون برنامه برای تهران خریداری کرده‌ایم، بیش از ۹۰۰ تا هم برای سایر شهرها. این هزار و ۱۸۱ واگن که برای تهران است ظرف سه سال قرار است به خطوط بیایند. یعنی ماهی ۳ رام قطار یعنی ۲۱ واگن باید وارد خطوط شود. این تعداد یعنی از هزار و ۱۸۴، ۱۱۳ کم کنید، الباقی ۸ رام کامل می‌آید، بعد ۱۰ رام آن قطعات بزرگ سی کی دی می‌آید و بعد الباقی در داخل کشور ساخته می‌شود، ۵۵ درصد در واگن سازی تهران ساخته می‌شود و ما شریک چینی‌ها هستیم.
سؤال: پس ناظر به همان انتقال تکنولوژی و دانش است؟
زاکانی: بله ما مجوز‌ها را گرفته‌ایم و همین هفته گذشته با معاونت علمی ریاست جمهوری و رئیس شورای شهر و اعضای دیگر، شروع کرده‌ایم به توسعه واگن سازی و انشاالله بتوانیم کار بزرگی را انجام بدهیم؛ لذا اقداماتی که ما در این مدت انجام شده است، واقع امر نظیر ندارد، با عدد و رقم و امکانی که محقق شده است، گرچه هر اتفاقی رقم بخورد به واسطه فاصله با آن وضع مطلوب ما همیشه شرمنده مردم هستیم.
سؤال: بعنوان شهردار تهران چقدر خودروی بی کیفیت در شهر تهران می‌بینید؟
زاکانی: الی ماشاالله.
سؤال: تدبیر شما؟
زاکانی: تدبیر ما نوسازی و برقی سازی است. یعنی هم نوسازی شود و هم برقی سازی شود. ما خودمان وارد مجموعه واردات خودرو شده‌ایم و توانستیم خودرو‌های باکیفیت و با قیمت بسیار مناسب وارد کشور کنیم. الان آمده است تهران و در مجموعه دارد برچسب گذاری می‌شود و عن قریب تا ماه آینده داخل شهر، مردم با یک چهره دیگری از خودرو، یعنی تاکسی‌ها تبدیل می‌شوند به تاکسی‌های برقی شاسی و شرایطی که بسیار مطلوب است.
سؤال: یعنی از این طرف هم حمایت می‌کنید که مورد استقبال قرار بگیرد، از رانندگان حمل و نقل عمومی به جهت اینکه هم چهره شهر عوض شود و هم منافع آنها تأمین شود؟
زاکانی: ما همیشه سمت مردم هستیم و اینجا هم سمت مردم هستیم؛ لذا راننده‌های عزیز با تفاهم بسیار خوبی که باید تشکر کرد از وزیر صمت، از وزیر نیرو، از وزیر نفت، از سازمان برنامه و از محیط زیست، تشکر کنیم. یک تفاهم نامه بین بخشی و بین ما تنظیم شده است که بخش عمده‌ای از این قیمت را ما خودمان متقبل می‌شویم و ما به ازای آن از امکان اینکه در ماده ۱۲ قانون وجود دارد برای صرفه جویی از آن استفاده می‌کنیم و به یک نوعی راننده‌های عزیز با یک حداقلی صاحب یک خودروی باکیفیت بالغ بر حدود ۳ میلیارد تا ۳ میلیارد خورده‌ای خواهند شد و مردم سوار ماشین‌هایی خواهند شد که از این وضعیت اذیت و آزاری که یک راننده تاکسی صبح تا شب همه اش کلاج بگیرد، پا درد بگیرد و اذیت شود، از همه این وضعیت‌ها دربیایند و چهره شهر هم تغییر کند. البته این هم نوید بدهم که تراموا هم وارد شد و دارد الان از گمرک بارگیری می‌شود و به تهران می‌آید.
سؤال: از چه زمانی آغاز به کار می‌کند؟ زیرساخت‌ها آماده هستند؟
زاکانی: تراموای ما تراموای چرخ لاستیکی است و ۴۲ متر است. یعنی این اتوبوس‌های دو کابین ما ۱۸ متر است، دو اتوبوس اگر پشت سر هم بگذاریم یک نصفه هم اضافه کنیم می‌شود ۴۲ متر، یک نصفه گرد شده را عرض کردم. روی این اصل دو رام تراموا آمده است برای اینکه با اینها ما زیرساخت‌های برقی را، چون همه برقی است و جالب اینجا است که تراموا یک دهم مترو را قیمت دارد؛ دو سوم مترو مسافر حمل و نقل می‌کند و هیچ زیرساخت خاصی هم به معنی زیرساخت کنده کاری ندارد و میانگین عمر آن ۳۰ سال است. دو رام آمده است و ما اینها را تست می‌کنیم. در واقع ایستگاه‌ها و بخش برق و شارژ را مهیا کنیم و از قبل از عید ان‌شاءالله تست‌ها شروع می‌شود و ما امید داریم که ان‌شاءالله برای بعد از عید مسافر بگیرد.
سوال: وقتی صحبت‌های شما را می‌شنویم که تراموا وارد شده و قرار است به زودی آغاز به کار بکند. وقتی قرار است واگن‌های متروی تهران افزایش پیدا کند، اتوبوس‌ها حالشان بهتر بشود و تاکسی‌ها وضعیت شهری را بهبود بدهد یک سؤال کلی که شاید البته وظایف دستگاه‌های دیگر را هم ما می‌بینیم در این موضوع این است که ترافیک تهران کی حل می‌شود؟
زاکانی: ترافیک تهران موقعی حل می‌شود که ما بتوانیم برآیند حمل و نقل شخصی را یک سوم میزان انتقال و جابه جایی قرار بدهیم و بتوانیم دو سومش را با حمل‌ونقل عمومی حل بکنیم. این هدف گذاری‌هایی که ما انجام دادیم برای این کار تلاش مان این هست که بتوانیم ظرف سال آینده ظرفیت حمل و نقل را جوری بالا ببریم که در اتوبوس و تاکسی و ون و موتور و تراموا روی سطح زمین یک تحول چشمگیری داشته باشیم و در زیر زمین هم که از بهمن ماه شروع می‌شود ظرف سه سال ظرفیت واگن هایمان را دو برابر می‌کنیم. ما سه سال و نیم دو برابر می‌کنیم. من عرض کردم ما واگن‌سازی را که دنبال کردیم ان‌شاءالله به زودی باید هر ماه سه رام قطار بدهد که می‌شود بیست و یک واگن و این یک تحول بزرگی درشهر است به ویژه که ما داریم توسعه زیرساخت‌های متروی مان را هم می‌دهیم و فقط مردم عزیز بدانند که هر کیلومتر مترو برای ما سه هزار میلیارد تومان هزینه دارد.
سوال: برای ادامه این توسعه بودجه هست؟
زاکانی: همه چی است یعنی ما هیچ‌وقت لنگ بودجه نبودیم البته این را هم بگویم یه مدل جدیدی را ما داریم به کار می‌بریم برای اولین بار و آن هم این هست که یک مجموعه سه بخشی را دنبال و طراحی کردیم. دو تا از خطوط مان را الان با آن قرارداد بستیم که شرکت داخلی می‌سازد و پشتیبانی شرکت خارجی و منابع خارجی، بعد ما داخل با املاک مان با ایشان تسویه می‌کنیم به قیمت روز بعد از پنج درصد پیشرفت که همه‌اش برای شهر سود و خدمت و بزرگی است و من امید دارم که ان‌شاءالله اولاً تا پایان سال چهره شهر تغییر پیدا کند از این اتوبوس‌های برقی، تاکسی‌های برقی، تراموا یا مسائل مختلف و یا خود واگن‌های جدیدی که وارد خطوط مترو می‌شود، اما از سال آینده اساساً برویم به سمتی که معضل ترافیک تهران را ما بتونیم در واقع حل کنیم. البته یک خطوط اضافی را هم مثلاً در همت شروع کردیم. خطوطی را طراحی کردیم که اتوبوس پر سرعت در آن حرکت بکند، هم اتوبوس‌هایی که انتها یا ابتدا یا ون‌هایی که ابتدا و انتهای خطوط را از قبل اعلام می‌کنند و مردم می‌توانند بروند صندلی خودشان را رزرو بکنند از یک هفته قبلش که مثلاً در فلان ساعت مثل هواپیما بتوانند تحت عنوان شاتل تاکسی بود که اینجا الان در این خطوط استفاده می‌شود و خطوطی که در این خطوط ماشین‌هایی که جمعیت بالایی در آن هستند یعنی تک سرنشین نیستند، آنها هم بتوانند از این خطوط ویژه استفاده کنند یعنی عملاً ما یک خدمت ویژه‌ای را داریم برای مردم می‌دهیم در همت شروع می‌شود به سایر بزرگراه‌ها هم ان‌شاءالله این پیگیری بشود به آنها هم کشیده خواهد شد.
سوال: پای صحبت مردم می‌نشینیم راجع به ساختمان‌های نا ایمن انتظاراتشان را می‌دانید راجع به آنها مطمئناً به عنوان شهردار تهران عدد ساختمان‌های نا ایمن شهر تهران پایتخت در دست شماست چه کردید؟ آیا آنچه که انتظار مردم در متوقف کردن، پلمپ یا اصلاح این ساختمان‌ها است به عنوان شهردار تهران در بازه زمانی فعالیت تان در شهرداری برآورده کردید؟
زاکانی: این دوباره از آن نکاتی هست که معمولاً دستگاه‌ها گردن هم می‌اندازند و علی القاعده این چیزی است که ما همیشه اقبال کرده‌ایم و از سال گذشته یک کار گروهی را یک تیمی را تشکیل دادیم که هشت دستگاه با هم دارند کار می‌کنند ما یکی از نکاتی که دنبال می‌کنیم مدیریت مشارکتی است یعنی ما با سایر دستگاه‌ها همکاری می‌کنیم و این همکاری می‌تواند بار ما و کار ما را به سرعت یعنی بار مردم را به سرعت ما می‌توانیم به من منزل مقصود برسانیم.
سوال: نتیجه اش چه شد؟
زاکانی: نتیجه اش این شد که شانزده هزار تا ساختمان بالای شش طبقه را در تهران ما هدف‌گذاری کردیم الان قریب به شش هزاری آن را پایش کردیم.
سوال: این شانزده هزارتا کل ساختمان‌های نا ایمن هستند در شهر تهران؟
زاکانی: نه کل ساختمان‌های بالای شش طبقه هستند. اگر شما صحبت از ساختمان‌های نا ایمن می‌کنید در تهران ۹۳۰ هزار پلاک است که به تعبیری حدود تقریباً دو پنجم آن ناپایدار است و نیاز به نوسازی دارد و برای آن هم تمهیدات جدی سنجیده‌ایم که برای آن یک ایده‌ای هستش برای که مردم بتوانند مسکن دار بشوند، بتوانند ارزان و با کیفیت و زندگی با آسایشی را در مسکن داشته باشند چه آنهایی که اجاره نشینی می‌کنند که پنجاه و یک درصد اجاره نشین هستند و بسیار دارند اذیت می‌شوند. اینها را ما صاحب مسکن بکنیم و، چون کسانی هم که نه خودشان صاحب مسکن هستند ولی مسکن هایشان مسکن قدیمی‌است ناپایدار است بتوانیم هم داخل بافت فرسوده و خارج بافت فرسوده به آنها خدمت ارائه کنیم. البته من عرض کنم راه کار حل مشکل کشور در حوزه مسکن توسط وزارت راه و شهرسازی توجه ویژه بافت فرسوده و ناپایدار است. اینهایی که مسیر دیگه‌ای را دنبال می‌کنند امکان ندارد بتوانند خدمات خودشان را به مردم برسانند. فرقی هم ندارد این دولت و آن دولت. هر دولتی که بیاید روی بافت فرسوده سرمایه‌گذاری کند عملاً مردم را نجات داده. مثلاً اگر یک جایی چهار طبقه طرح تفصیلی هست و همین که شما یک طبقه مشوق بدهی بنا بر گذرگاه و امکان، یک طبقه مشوق شما بدهی، امکانی را ایجاد کردی که هفتاد درصد مطلوبیت برای نوسازی توسط مردم شکل می‌گیرد مردم در واقع جایی که مثلاً سه طبقه است برای مردم دیگر صرف نمی‌کند قیمت زمین از قیمت ساخت را روی هم بگذاری. با این مدل حتی می‌توان مسکن اجتماعی را با مشوق‌هایی که به مردم می‌دهد در املاک مردم ایجاد بکنند.
سوال: کوتاه‌مدت و بلندمدت تان راجع به همین موضوعی است که الان اشاره کردید؟
زاکانی: کمیسیون ماده ۵ یک کمیسیونی است که در تهران که شهردار مسئولش است و شش نفر هم از معاونین محترم وزرا و محیط زیست آن جا هستند و جمع ما سال گذشته تدبیر کردیم دست به دست هم دادیم و احکامی را برای این بافت فرسوده و ناپایدار مصوب کردیم و بازگشت کردیم به طرح تفصیلی سال ۹۱، اتفاقی که افتاد این بود که سال گذشته ۴۸۰۰ واحد فرسوده نوسازی شده‌اند و ما از واحد فرسوده پولی هم نمی‌گیریم، عوارضی نمی‌گیریم ما فقط برایمان مهم است که این واحد فرسوده نوسازی بشود و مردم آسایش پیدا کنند. روی این اصل این توی دستور کار ما هست و به شدت داریم توصیه می‌کنیم همین امروز قبل از اینکه من بیایم اینجا بعد از ظهر تا نماز مغرب ما جلسه سر قضیه بافت فرسوده و بافت‌های ناپایدار داشتیم. راه حل مشکل مسکن کشور هم با اولویت اول روی این موضوع است، اما سؤال اول تان راجع بافت‌های ناپایدار و پرخطر ما ۱۶ هزار تا پلاک است که ما حدود ۶ هزار عدد را پایش کردیم. از اینها چیزی حدود ۴ هزار عدد را به نتیجه نهایی رسیدیم. آنهایی که آسیب‌پذیری بالا دارند باید نوسازی شوند بخشی را حتی پلمپ کردیم. دادستانی محترم دنبال کرد با حکم دادستانی پلمب شده‌اند، بخشی که باید بازسازی شود، نوسازی لازم نیست بلکه مستحکم شدند. همین الان بخش‌های در شهر دارد این اتفاق می‌افتد و این چیزی نیست که ما بخواهیم نسبت به آن اغماضی داشته باشیم.
سوال: داریم ساختمان‌های پرخطری که مقاومت کنند نسبت به آنچه که شما به آنها اخطار می دهید؟
زاکانی: اول خیلی مقاومت می‌کنند ولی بعداً مجبور می‌شوند قبول کنند.
سوال: موضوع مسکن من را برد به یک موضوع مبتلا به جامعه. موضوعی که الان چالش هست در کشور و همراهی مردم با این موضوع همراه شده و اتفاق‌های خوبی هم افتاده ما تشکر وزیر نفت را داشتیم از مردم و از اطلاع رسانی، موضوع نا ترازی انرژی حل شدنی است اگر حل شدنی است چگونه؟
زاکانی: اولاً من تشکر کنم از مردم عزیزمان این پویشی را که رئیس جمهور محترم دنبال کردند و هیئت دولت دنبال کرده‌اند، مردم واقعا یک لبیک بسیارخوبی را گفتند و آن هم کاهش دو درجه بود می‌دانید که اگر دو درجه ما کاهش بدهیم پنجاه میلیون مترمکعب گاز کمتر مصرف می‌شود و این گاز کمتر مصرف شده را می‌توانند بدهند به بخش صنعت به اشتغال کشور و این خیلی مهم است برای اینکه هم چرخ تولید بچرخد هم چراغ خانه‌ها روشن بماند هم گرمای مطبوعی را خانه‌ها داشته باشند.
سوال: پس شما هم دعوت می‌کنید که همچنان در این پویش مردم بمانند؟
زاکانی: من هم قبلش دعوت کردم هم حتی در سخنرانی‌هایی هم که می‌روم می‌کنم همان مستمعینی هم که هستند هم در فضای مجازی گفتم هم به مخاطبان عزیزمان من عرض می‌کنم که این یک امری است که همه واجب است که واقعاً حرکت کنند بروند کمک کنند به دولت که این ناترازی مرتفع بشود. ما عبور کنیم، چون هوا هم سرد شد و این خیلی مهم است که آدم حس همزیستی و دوستی و همنوع پرستی داشته باشد برای هم‌وطنان عزیزمان و کسانی که ممکن است جایی به واسطه هوای سرد دچار مشکل بشوند. ما در موضوع ناترازی انرژی، ناترازی انرژی از سابق بود یعنی شاید ما توی تابستان‌ها در دهه نود کم می‌آوردیم وقتی مصرف بالا می‌رفت، اما در سال‌های گذشته در زمستان هم این اتفاق افتاد و امسال ما این ناترازی را به شدت داریم و مشکلاتی از این دست برای کشور هست. واقع امرش شاید دهه نود یک کم کاری صورت گرفت برای توسعه زیرساخت‌های این موضوع و چوب همان را هم دولت شهید رئیسی خوردند هم دولت جناب پزشکیان دارند چوبش را می‌خورند یعنی این چوبی است که مربوط هستش به قبل و ما از اواخر دهه نود در تابستان‌ها شروع کردیم نا ترازی پیدا کردن و بعد هم در زمستان‌ها این تشدید شد. ناتراز انرژی یک بخشی به خاطر موضوع قاچاق هست و موضوعات از این دست که من امروز اهتمام دولت محترم به این هست که با این برخورد قاطعی بکند و دستگاه‌ها هم مسئولیت گرفتند که این کار را انجام بدهند آن محل بحث من نیست، چون جالب است عدد و رقم‌هایی که می‌گویند عدد و رقم‌های عجیبی است. مثلاً روزی بیست و پنج میلیون لیتر گازوئیل و بنزین را کسی قاچاق بکند این یک عدد و رقم عجیبی است. عدد پانصد همت یا همان پانصد هزار میلیارد تومان را بیان می‌کنند و به طبع، چون این هست یک مشکل دیگه‌ای هم هست که مثلاً در بودجه امسال صد و سی هزار میلیارد تومان به دولت مجوز دادند که بنزین وارد بکند اگر نیاز شد که نیاز هم می‌شود. نکته‌ای که هست این هست که من با این عدد و رقم‌ها کار ندارم واقع امرش ما در مصرف انرژی مان خیلی پر شدت هستیم. صرف انرژی مان بالاست به شدت بالاست و دستگاه‌ها مستهلک است، زیرساخت‌ها مستهلک است و شدت انرژی هم بسیار بالاست و این تنها راهی است که به اعتقاد من می‌تواند این را در کوتاه‌مدت مرتفع کند. حالا آن بخشی که مربوط هست به فرهنگ سازی، صرفه‌جویی و مسائل این‌چنین سر جای خودش هست که ما بیشتر این انرژی در حوزه خانگی مصرف می‌شود یعنی مثلاً شما الان ۸۴۰ میلیون متر مکعب گاز دارید در روز مصرف می‌کنید از این ۶۰۷ میلیون متر مکعب مربوط هستش به خانگی و تجاری که نزدیک ۵۰۰ میلیون متر مکعب فقط خانگی است یعنی بیش از نصف آن مربوط به مصرف خانگی است. از طرفی بنزین که بخش عمده‌اش دیگر ناظر به حوزه خانگی مصرف می‌شود یعنی ماشین‌ها، وسایل نقلیه، خودرو‌های شخصی چه موتور و چه ماشین این کار را می‌کنند. برق هم همچنین عمده برق در مصرف خانگی مصرف می‌شود.
سوال:حلی شدنی است؟
زاکانی: کاملاً، نگاه کنید یک کار میان‌مدت و درازمدت است. کار چیه کار این هستش که ما آن راندمان و ایجاد شرایط مطلوب مان را برای نیروگاه‌هایمان بالا ببریم ما دو درصد اگر بالا ببریم راندمان را کلی از مشکلاتمان حل می‌شود یا نه ما بیاییم مسیری را برویم که مابه‌ازای این مسیر بتوانیم شرایطی را دنبال بکنیم که مصرف مان را منطقی بکنیم تهران سیصد و سی هزار شعله برق دارد در خیابان‌ها اگر این را که الان صد و چهل وات هست اگر این را ما تبدیل کنیم به بیست وات با شرایط جدید هم نورش بیشتر می‌شود هم پنجاه و هشت مگاوات برق صرفه جویی انرژی می‌شود یعنی مصرف انرژی مان می‌آید پایین.
سوال: هزینه بر نیست؟
زاکانی: کاملاً سودآور است من سه سال است که دنبالش هستم که این کار انجام بشود و نجات پیدا کنیم. چون دست ما نیست دست دولت است بعد به ما بدهد و ما خودمان هم متقاضی هستیم و همین دو هفته قبل بود یک تفاهم اولیه‌ای شد، چون کارهایش انجام شده بود، شرکتی که باید این کار را می‌کرد دچار مشکل شده بود و الان مجدد داریم تفاهم می‌کنیم برای این کار. من عرضم این است که بخشی از این کار‌ها از این جنس کارهاست مثلاً کار‌های بلند مدت برای بالابردن راندمان نیروگاه‌ها یا کار‌های بهتر و مناسب‌تر به عنوان مثلاً مصرف چراغ‌هایمان را تنظیم می‌کنیم یا مثلاً لوازم گازسوزمان را ما بهینه از نوع مدل خوبش استفاده کنیم یا در تابستان‌ها کولر‌های آبی را تغییر بدهیم و کلی می‌توانیم به انباشت انرژی برای خودمان نگه داریم، اما راه‌حل اصلی که من قبلاً هم گفته بودم در دولت محترم هم این را بیان کردم و امروز الحمد الله آیا دکتر میدری جلسه اش را گذاشت ما خدمتشان بودیم. دانشمندان جوان و اقتصاددانان جوان هم آمدند ارائه طریق کردند و آن راه حل این هستش بگویم که مشکل کشور به دست مردم حل می‌شود. در پرتو عنایت الهی به دست مردم حل می‌شود این مشکل کشور که به دست مردم حل می‌شود مثلاً در همان بافت فرسوده من گفتم که چرا ما برویم به سمتی که به مردم مشوق بدهیم اینجا قدر السهم مصرف سال گذشته خانگی بنزین گاز و برق را می‌گیرند تقسیم می‌کنند به هر خانوار و سرانه آن خانوار یک عددی می‌رسد این عددی که رسید از بنزین و گاز و برق که قابل تبدیل به هم، هم هست هر کدام بنزین هشت واحد آلایندگی ایجاد می‌کند، گاز سه واحد و برق یک واحد تقریباً معادل قیمت روز آنها هست مثلاً هشتاد سنت، سی سنت و ده سنت و به هر کسی که افقی را معلوم می‌کنند که شما می‌توانید هر نفر در طول سال می‌تواند که ۷۲۰۰ واحد آلایندگی ایجاد بکند.
سوال: روزمرگی هایش را بگذارند؟
زاکانی: آلایندگی ایجاد کند بله با معادله‌ای که انجام شده و در نظر گرفته شده هر چه قدر این را کم بکند به ازایش اعتبار مصون از تورم می‌دهند.
سوال: یعنی به اندوخته اش اضافه می‌شود؟
زاکانی: بله سه ماهی یک بار همین امروز آمدند کل آن را مشخص کردند که البته قبلاً هم عرض کرده بودم بنده ولی این چیزی است که کشور را می‌تواند نجات بدهد. ۹۵ درصد مردم سود می‌کنند. شش دهک اول فوق‌العاده سود می‌کنند. شما خودتان می‌توانید فرهنگ‌سازی کنید، مصرف بهینه کنید و مصرف تان را کاهش بدهید و البته اگر کسی هم بیشتر خاست مصرف کند کسی مانع عشق نمی‌شود در بازار مشترک و از طریق دولت می‌رود آن را می‌خرد و استفاده می‌کند و اگر کسی هم مصرف افراطی کرد جریمه اش می‌کنند و این چیزی است که نود و پنج درصد مردم منتفع می‌شوند و سود می‌برند و دولت نه تنها پولی نمی‌خواهد وسط بگذارد بلکه ما به ازای ۹ درصد صرفه جویی بنزین، ۲۲۲ هزار میلیارد تومان سود می‌کند ما به ازای ۱۴ درصد، ۳۳۶ هزار میلیارد تومان سود می‌کند و ۴۸ هزار میلیارد تومان هم از آلایندگی سود می‌کند یعنی نزدیک ۴۰۰ هزار میلیارد تومان. نکته‌ای هم که داریم که قیمت بنزین تغییر نمی‌کند، سه هزار تومان هم می‌تواند بشود هزار پانصد تومان و این برای مردم فوق‌العاده مفید است. الحمدالله امروز جلساتش را آقای میدری گذاشتند و در دولت هم که مطرح شد و آقای پورمحمدی دارند دنبال می‌کنند ان‌شاءالله که این مسیر، مسیری است که افق آینده افق خیلی روشنی است و مردم به بهترین نحو می‌توانند خدمات از دولت و دستگاه اجرایی بگیرند.