به گزارش جما ران به نقل از رویترز، یک مسئول امنیتی سوریه گفت که یک هواپیمای باربری امروز از یکی از پایگاه های نظامی روسیه در لاذقیه به مقصد لیبی پرواز کرد.
این مسئول امنیتی تأکید کرد که انتظار می رود پروازهای دیگری صورت گیرد.
در حالیکه با سقوط بشار اسد، در مورد آینده حضور نظامی روسیه در سوریه عدم اطمینان وجود دارد، تصاویر ماهواره‌ای بررسی شده توسط بخش وریفای بی‌بی‌سی (تیم راستی‌آزمایی اخبار) نشان می‌دهد که ناوهای نیروی دریایی روسیه مستقر در بنادر سوریه به طور موقت پایگاه‌های اصلی خود در این کشور را ترک کرده‌اند.
تصاویر ماهواره‌ای گرفته شده توسط موسسه اطلاعات ماهواره‌ای مکسار در ۱۰ دسامبر نشان می‌دهند که برخی از کشتی‌ها از روز یکشنبه پایگاه دریایی طرطوس را ترک کرده‌اند و در حال حاضر در آبهای دریای مدیترانه مستقر هستند.
در همان حال، تصاویر دیگری که در همان روز گرفته شده‌اند حاکی از ادامه فعالیت در حمیمیم، پایگاه هوایی اصلی روسیه در سوریه است.
در این تصاویر، جت‌های نیروی هوایی روسیه به وضوح روی باند دیده می‌شوند.
روز دوشنبه، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت که روسیه در مورد حضور نظامی در سوریه با رهبران آینده این کشور گفتگو خواهد کرد.
وی به خبرنگاران در مسکو گفت: «هم اکنون همه اقدامات ممکن برای برقراری ارتباط با کسانی که در تامین امنیت سوریه نقش دارند در دست انجام است و البته واحدهای نظامی ما هم تدابیر احتیاطی لازم را به اجرا می‌گذارند.»
او قبلا هشدار داده بود که گمانه‌زنی در مورد آینده پایگاه‌های روسیه زودهنگام است.
آقای پسکوف گفت: «می‌دانید که البته ما با کسانی که اکنون اوضاع سوریه را در دست دارند تماس داریم. این امر ضروری است زیرا ما در آنجا پایگاه‌ها و مراکز دیپلماتیک داریم و البته اطمینان از ایمنی و امنیت تاسیسات ما از اهمیت بالایی برخوردار است.»
پایگاه طرطوس بخشی از ناوگان روسیه در دریای سیاه و تنها مرکز تعمیر و نگهداری نیروی دریایی روسیه در دریای مدیترانه به شمار می‌آید.
این پایگاه را اتحاد جماهیر شوروی سابق در دهه ۱۹۷۰ تاسیس کرد و روسیه در سال ۲۰۱۲ و همزمان با آغاز افزایش حمایت از رژیم اسد، این تاسیسات را توسعه داد و نوسازی کرد.
وجود این پایگاه به ناوهای روسی امکان می‌دهد بدون نیاز به بازگشت به بنادر دریای سیاه از طریق تنگه ترکیه در مدیترانه بمانند.
به گفته مؤسسه تحقیقات نیروی دریایی ایالات متحده، طرطوس همچنین بندری با آبهای عمیق است و به این ترتیب، می‌تواند میزبان ناوگان زیردریایی هسته‌ای روسیه باشد.
تصاویر جدید ماهواره‌ای نشان می‌دهند که روسیه ناوهای خود متشکل از دو ناو موشک‌انداز را لااقل به طور موقت از پایگاه طرطوس خارج کرده است و آنها در آبهای مدیترانه در فاصله حدود ۱۳ کیلومتری سواحل سوریه لنگر انداخته‌اند.
مشخص نیست که بقیه ناوهای مستقر در این بندر – که در تصاویر ماهواره‌ای قبلی مشاهده می‌شدند - در حال حاضر کجا هستند.
همچنین معلوم نیست که خروج آنها از طرطوس در این مرحله، به معنی خروج دایم از این پایگاه است یا نه. تصاویر ماهواره‌ای در هفته‌های قبل نشان می‌دادند که شناورهای نیروی دریایی روسیه در حال رفت و آمد به این بندر هستند.
به گفته مایک پلانکت، از تحلیلگران اطلاعات دفاعی منابع باز در موسسه تحقیقات دفاعی جینز دیفنس، به نظر می‌رسد منظور از تحرکات ناوگان روسیه «برای اطمینان از این بوده است که کشتی‌های آنها در معرض حملات احتمالی قرار نداشته باشند.»
وی افزوده است: «مشخص نیست که آیا آنها نگران حمله شورشیان سوری هستند یا خسارات جانبی ناشی از حمله اسرائیل به تسلیحات سوریه در طرطوس.»
فردریک ون لوکرن، تحلیلگر و افسر سابق نیروی دریایی بلژیک، به بی‌بی‌سی گفت که به نظر می‌رسد در حالیکه روسیه در حال بررسی حرکت بعدی خود در سوریه است، کشتی های روسی اکنون در حالت صبر و انتظار قرار دارند.
آقای ون لوکرن گفت: «آنها در حال حاضر عملا در بلاتکلیفی هستند، زیرا به طور کامل نمی‌دانند چه روی خواهد داد.»
به گفته او، «از آنجا که آنها در منطقه باقی‌مانده‌اند بدیهی است که روسیه ظاهرا هنوز مایل نیست همه شناورهای خود را از آنجا خارج کند و این ممکن است نشانه‌ای از این باشد که آنها در حال مذاکره با شرکای منطقه‌ای خود هستند تا ببینند کجا می‌توانند این ناوها را مستقر کنند.»
تحلیلگران حدس می زنند که اگر روسیه مجبور به بستن تاسیسات دریایی طرطوس شود، می‌تواند با استقرار دوباره ناوگان خود در بندر طبرق در لیبی به حضور خود در مدیترانه ادامه دهد.
طبرق در منطقه‌ای قرار دارد که زیر حاکمیت فیلد مارشال خلیفه حفتر (از فرماندهان نظامی لیبی) است که از حمایت روسیه برخوردار بوده و در حال حاضر هم میزبان برخی پایگاه‌های هوایی روسیه است.
خروج از طرطوس بسیار پرهزینه خواهد بود و آقای ون لوکرن خاطرنشان می‌کند که چنین حرکتی همچنین باعث می‌شود ناوهای روسی به پایگاه‌های ناتو نزدیک‌تر و ردیابی آنها آسان‌تر شود.
وی گفت: «در حال حاضر هیچ نشانه‌ای از حرکت ناوگان روسیه به منظور خارج کردن تجهیزاتش از طرطوس دیده نمی‌شود.»
از سال ۲۰۱۵ پایگاه هوایی حمیمیم بخشی مهمی از حضور نظامی روسیه در سراسر خاورمیانه و آفریقا بوده است.
هواپیماهای نظامی روسیه در حمایت از دولت اسد از این پایگاه برای حملات هوایی ویرانگر به شهرهای سراسر سوریه استفاده کردند. انتقال مزدوران و پیمانکاران نظامی به آفریقا نیز از این پایگاه صورت می‌گرفت.
تصاویر ماهواره‌ای بررسی‌شده توسط تیم بی‌بی‌سی وریفای نشان می‌دهد که در روز ۱۰ دسامبر، حداقل دو هواپیمای نظامی بزرگ - که موسسه جینز آنها را هواپیماهای ترابری از نوع IL-76 شناسایی کرده است - هنوز در پایگاه مشاهده می‌شدند. در این تصاویر، تعدادی بالگرد نیز در این پایگاه وجود داشتند.
جینز دیفنس همچنین خاطرنشان می‌کند که سیستم‌های دفاع هوایی مستقر در این سایت در گوشه شمال غرب تصویر قابل مشاهده هستند.
دارا ماسیکو، تحلیلگر مؤسسه بین‌المللی کارنگی برای صلح، روز یکشنبه گفت که تخلیه پایگاه هوایی مستلزم عملیات عظیم حمل و نقل هوایی است که انجام آن به تعداد هواپیمای به مراتب بیشتری نسبت به هواپیماهای مستقر در پایگاه نیاز دارد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که روسیه در صدد تخلیه فوری پایگاه نیست.
او در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «زمانی که نیروهای روسی در سال ۲۰۱۵ در سوریه مستقر می‌شدند، ظرف دو هفته تقریبا ۳۰۰ سورتی پرواز انجام دادند و تازه این این قبل از توسعه پایگاه بود.»
او افزود: «تغییری که به معنای تخلیه گسترده باشد کاملا مشخص خواهد بود.»
علیرغم اینکه به نظر می‌رسد نیروهای روسی رویکرد صبر و انتظار برای تحولات بعدی را در پیش گرفته‌اند، تردیدی نیست که سقوط رژیم اسد نشان دهنده ضربه بزرگی به بلندپروای‌های روسیه در منطقه وارد کرده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در سال ۲۰۱۷ در جریان بازدید از پایگاه هوایی حمیمیم به صراحت اعلام کرد که مصمم است حضور نظامی روسیه در سوریه یک برنامه بلندمدت باشد.
ریبار، یک وبلاگ‌نویس نظامی بانفوذ طرفدار دولت پوتین، در اظهار نظر در مورد وضعیت جاری در تلگرام هشدار داد که «چشم‌انداز نمایش قدرت نظامی روسیه در منطقه در خطر جدی است.»
وی در پایان مطلب خود نوشت: «آینده حضور نظامی روسیه در منطقه خاورمیانه به مویی بسته است.»