موضوع عدم تعادل گاز به عنوان یک نگرانی حیاتی برای ایران، به ویژه در فصول سرد سال که تقاضا برای گرمایش به طور قابل توجهی افزایش می یابد، مطرح شده است. یکی از عوامل اصلی این عدم تعادل، مصرف بالای وسایل گرمایشی خانه است که اغلب ناکارآمد هستند و باعث مصرف بیش از حد گاز می شوند. با قیمتهای پایین و یارانهای گاز خانگی، بسیاری از خانوادهها سیستمهای گرمایشی قدیمیتر و کم کارآمدتر را انتخاب میکنند که شکاف بین مصرف و تولید گاز را تشدید میکند. برای حل معضل ناترازی گاز به خصوص در بخش خانگی، علاوه بر سازوکار اصلاح قیمت باید به طور ویژه بر اصلاح وسایل نقلیه نیز تمرکز کرد.
اکثریت قریب به اتفاق وسایل گرمایشی در خانوارهای ایرانی، سیستمهای سنتی هستند که فاقد فناوری برای بهینهسازی مصرف گاز هستند. این سیستم ها اغلب بازده حرارتی پایینی دارند، به این معنی که برای تولید گرمای کمتر، گاز بیشتری مصرف می کنند. برای مثال، مدلهای قدیمیتر بخاریهای گازی ممکن است با راندمان پایین ۵۰ تا ۶۰ درصد کار کنند که منجر به اتلاف قابل توجهی میشود.
در مقابل این وسایل گرمایشی بسیار بدمصرف و با هدرفت بالا و تکنولوژی پایین، بخاریهای هرمتیک قرار دارند که با فناوریهای گرمایش مدرن برای دستیابی به نرخ بازده بسیار بالاتر طراحی شدهاند. این وسایل می توانند نسبت بیشتری از گاز را به گرمای قابل استفاده تبدیل کنند و بدون نیاز به دودکش کار کنند، که نه تنها نصب را ساده می کند بلکه اتلاف گرما را نیز به حداقل می رساند. تغییر به این سیستم های گرمایشی پیشرفته برای رسیدگی به موضوع عدم تعادل گاز در کشور ضروری است.
طرح تعویض ۵ میلیون بخاری فرسوده با تامین مالی مستقیم دولت و به دست آوردن تمام عواید حاصل از اصلاح مصرف در بخش خانگی، مهمترین برنامه شورای عالی انرژی در راستای حل معضل تجهیزات فرسوده و ناکارآمد گرمایشی است. مزایای استفاده از بخاری های هرمتیک فراتر از کارایی صرف است. برآوردها حاکی از این است که با استفاده از بخاریهای هرمتیک در مناطق سردسیر و تعویض ۵ میلیون بخاری فرسوده، شاهد کاهش ۱۰۰ میلیون مترمکعبی گاز در روز خواهیم بود که آورده آن برای اقتصاد کشور در کمترین حالت برابر با سالیانه ۳ میلیارد دلار آورده اقتصادی است که با اجرای این طرح به آن خواهیم رسید و تنها یکبار باید این ۵ میلیون بخاری با هزینه حدود ۲ میلیارد دلار تعویض گردند و در عوض سالانه حدود ۳ میلیارد دلار آورده اقتصادی برای کشور دارد.
در پایان جایگزینی ۵ میلیون بخاری قدیمی با سیستمهای هرمتیک مسیری را برای کاهش قابل توجه مصرف گاز و افزایش بهرهوری انرژی ارائه میدهد. شورای عالی انرژی ایران طرحی جامع برای جایگزینی ۵ میلیون دستگاه گرمایشی فرسوده با بخاری های هرمتیک و با راندمان بالا پیشنهاد کرده است. این ابتکار نه تنها از نظر زیست محیطی سالم است، بلکه از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. پیش بینی می شود با اجرای این طرح جایگزینی، ایران بتواند مصرف گاز خود را به میزان تقریبی ۱۰۰ میلیون متر مکعب در روز کاهش دهد.