به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عبدالحسین کلانتری، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختتامیه ششمین جشنواره ملی نشر دانشگاهی که عصر پنجشنبه (اول آذر ۱۴۰۳) در دانشگاه تهران برگزار شد، بیان کرد: باید از کسانی که سال‌ها با نجابت و تواضع در گوشه‌ای از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی زحمت می‌کشند و تجارب و دانشی را که آموخته‌اند، صورت‌بندی می‌کنند، تشکر کنیم.
وی با اشاره به تعاریف انسان و توانایی معناسازی آن، گفت: تعاریف مختلفی از انسان در طول تاریخ ارائه شده که معروف‌ترین آن تعریف، حیوان ناطق است که از دوران ارسطو مطرح و به واسطه فارابی وارد ایران شد و سپس امتداد پیدا کرد. البته که این تعریف غلط نیست اما شاید ناکامل باشد. در تعریف دیگری از انسان، گفته می‌شود که انسان موجودی است که توانایی معناسازی دارد و به جهان معنا می‌دهد. معانی نیز سرشار از مفاهیم هستند و ما به واسطه مفاهیم، جهان را معنادار می‌کنیم. انسان به تدریج شبکه‌های مفاهیم را به یکدیگر متصل کرد، صورت‌بندی و تبدیل به دانش کرد که این آغاز مدنیت بوده است.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: انسان در ابتدا با خود توان مکالمه داشت و بعد این امکان را فراهم کرد تا با دیگران تفاهم کند تا منویات خود را انتقال دهد و منویات دیگران را متوجه شود و سپس جوامع شکل بگیرد و این میان نقطه بزنگاه زمانی بود که انسان کتابت را شروع کرد. کتابت آغاز تمدن بشریت بود و بدون کتابت امکان تشکیل تمدن وجود نداشت.
کلانتری در بخش دیگری از سخنان خود درباره علت پیشرفت‌های علمی بشریت گفت: اکنون تولیدات علمی در یک روز معادل ۳۰۰ سال در گذشته است و این پیشرفت به واسطه کتابت رخ داد. کتابتی که از نوشتن بر روی الواح خشتی و سنگی شروع شد، به پاپیروس و کاغذ رسید و اکنون وارد نشر دیجیتال شده است. افق جدیدی نیز تحت عنوان نشرهای معنایی وجود دارد که ممکن است تحت تاثیر تحولات جدید فناوری، تغییرات بسیاری ایجاد کند.
وی به اهمیت نقش ناشران دانشگاهی در پیشرفت دانش کشور اشاره کرد و ادامه داد: نقش ناشران را در میان‌داری این تحولات می‌بینم. اگر این میان‌داری نبود و در آینده نباشد، امکان تولید، تراکم و تعامل علم وجود نداشته و نخواهد داشت. اجتماعات علمی حول مفاهیم ثبت و ضبط شده شکل می‌گیرد و اجتماع علمی بدون کتابت ممکن نبوده و نیست. لذا اگر تحول و رشدی در علم داریم و توانسته‌ایم افق‌های بالایی را منطقه و جهان ثبت کنیم، باید بدانیم که جهش علمی ایران و رتبه‌های برتری که کسب کرده ناشی از تلاش‌ها و زحمات ناشران دانشگاهی، در کنار مولفان، محققان و پژوهشگران است.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی افق‌گذاری کرده و گفته‌اند که باید در فضای علمی به جایی برسیم که زبان فارسی زبان علمی جهان شود، آثار ایران به صورت ترجمه و زبان اصلی در کشورهای دیگر دیده شود و ضریب بخورد. ظرفیت‌های بسیاری در بدنه علمی و نشر کشور وجود دارد و باید موانع را رفع کنیم تا در مقیاس بین‌المللی فعالیت کنیم. بر اساس تجربه زیسته خود در دانشگاه تهران نیز عرض می‌کنم که ظرفیت و تمایل ناشران خارجی برای چاپ آثار اساتید ایرانی وجود دارد و می‌توان از ظرفیت‌های بین‌المللی استفاده کرد.
بررسی‌ها و داوری در جشنواره نشر دانشگاهی کاملاً علمی است
سید عباس حسینی نیک، رئیس هیات‌مدیره انجمن ناشران دانشگاهی نیز در ادامه این نشست گفت: حدود ۲۰ سال است که انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی فعالیت می‌کند و در آن در خدمت ۱۹۰ ناشر خصوصی و دولتی هستیم. هدف مهم و اصلی انجمن نیز ایجاد زیرساخت توسعه علمی کشور است و ایجاد ارتباط بین ناشران و دانشگاه‌های داخلی و خارجی از وظایف انجام بوده که تا پیش از افزایش تحریم‌ها انجام می‌شده و امیدوارم این پل ارتباطی مجدداً ایجاد شود.
وی افزود: بررسی‌ها و داوری در جشنواره نشر دانشگاهی کاملاً خصوصی و علمی انجام می‌شود و هیچ‌گونه ملاحظات سیاسی و موارد دیگری که شاید در برخی جشنواره‌های دیگر رخ دهد، در این جشنواره انجام نشده و نمی‌شود. همچنین باید اشاره کرد که مرجعیت این جشنواره توسط دولت پذیرفته شده و کتاب‌هایی که در این جشنواره برگزیده می‌شوند معمولاً به عنوان کتاب سال نیز انتخاب شده و جایزه کتاب سال را هم کسب می‌کنند.
کاظم آرمان‌پور، مدیر مسئول انجمن ناشران دانشگاهی نیز در بخش دیگری از این مراسم بیان کرد: طی فراخوان امسال ۵۹۹ عنوان کتاب از ۶۹ ناشر خصوصی و دولت دریافت و تقسیم‌بندی شد که بر اساس آن نسبت به سال گذشته حدود ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده بود. آثار رسیده طی چهار مرحله و بر اساس معیارهای نوآوری، اهمیت و ضرورت، توسعه و ترویج، تحلیل داده و مسئله‌محوری، شیوه نگارش، ویرایش و قواعد دستوری، انسجام مطالب و نتیجه‌گیری، رعایت حقوق مالکیت فکری، تعریف اصطلاحات، نمایه و ارجاعات، کیفیت ارائه اثر از نظر تولید فنی و چاپ صحافی ارزیابی شدند.
وی افزود: به سبب وجود نداشتن حق کپی‌رایت کتاب‌های ترجمه به مراحل نهایی راه نیافتند. آثار تالیفی در چند نوبت بررسی و پس از امتیازبندی به کمیته انتخاب ارجاع شدند و کمیته انتخاب بر اساس نظرات داوران تخصصی، در نهایت ۱۱ عنوان کتاب در رده‌های علوم فنی و کاربردی، پزشکی، کشاورزی، فلسفه و روان‌شناسی، علوم اجتماعی و حقوق و مدیریت، علوم محض، هنر و معماری، دین و زبان و ادبیات را به عنوان آثار برتر معرفی کرد.
همچنین در این مراسم از مسعود پایدار داریان به عنوان چهره برگزیده نشر دانشگاهی تقدیر به عمل آمد و برگزیدگان ششمین جشنواره نشر دانشگاهی به شرح زیر معرفی شدند.
محمدعلی اصغری مقدم برای کتاب «رویکردهای روان‌شناختی به کنترل درد»
الهام اندرودی برای کتاب «مطالعات معماری فارس؛ از نوسنگی تا ساسانی»
قهرمان شیری برای کتاب‌های «قدرت روایت در دوره قاجاریه» و «روزنگاری در دوره قاجاریه»
مرحوم سید حمید طبیبیان برای کتاب «فرهنگ منتهی‌الارب فی لغه‌العرب»
علی رواقی برای کتاب «فرهنگ‌نامه بزرگ قرآنی»
محمد دبیرمقدم برای کتاب «رده‌شناسی زبان‌های ایرانی»
مجید قادری و همکاران برای کتاب «کانسارهای اپی‌ترمال ایران»
ابراهیم شعاریان برای کتاب «موافقت‌نامه داوری از انعقاد تا انحلال»
مصطفی اسدی و همکاران برای کتاب «فلور ایران»
مژگان میرغفوروند برای کتب «سلامت خانواده با تاکید بر سلامت مادر، کودک و باروری»
جعفر حسن‌پور برای کتاب «زمین‌شناسی مهندسی و تونل‌سازی»
سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که با شعار «خواندن برای همدلی» از ۲۳ آبان (۱۴۰۳) شروع شده بود، چهارشنبه سی‌ام آبان (۱۴۰۳) به کار خود پایان داد.
∎