شرح حدیث:
الحِکمَهُ اِصابَهُ الحَقِّ بِالعِلمِ و العَقل
حکمت رسیدن و یافتن حق است به توسط علم و عقل
این معانی در بیان معصومین علیه السلام درباره حکمت آمده:
1-حکمت اطاعت از خدا و شناخت امام علیه السلام است. (1)
2-حکمت شناخت امام علیه السلام و پرهیز از گناهان کبیره ای که خداوند کیفر آتش
برای آنها مقرر داشته است. (2)
3-از لقمان چکیده حکمتش را پرسیدند؟ گفت از آنچه می دانم نمی پرسم و برای آنچه به من مربوط نمی شود خود را به زحمت نمی اندازم. (3)
4-خودشناسی (4)
5-آنچه بر خود می پسندی برای مردم نیز بپسندی و آنچه بر خود نمی پسندی بر آنها نیز نپسندی.(5)
6-ترس از خدا راس حکمت است.(6)
پی نوشت:
1- بحار ج 2 ص 97 و ج 1 ص 215
2- بحار ج2 ص 97 و ج 1 ص 215
3- بحار ج 2 ص97 و ج 1ص 215
4- بحار ج13 ص 417
5- تحف العقول ص81
6- کنز العمال 5873
منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.
-پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:حکمت را برگیر. از هرجا که آمده باشد که زیانى به تو نرساند.
-امام على علیه السلام: به آنکه مى گوید منگر، به آنچه مى گوید بنگر.
-امام على علیه السلام: حکمت را از هرکس که آن را برایت آورد بگیر و به آنچه مى گوید بنگر و نه آنکه مى گوید.
-امام على علیه السلام: گاه غیر حکیم سخن حکیمانه مى گوید.
-امام على علیه السلام: گمشده خردمند حکمت است، پس او به آن، هرجا که باشد سزاوارتر است.
-امام على علیه السلام: گمشده خردمند حکمت است، پس او آن را هرجا که باشد مى طلبد.
-امام على علیه السلام: حکمت گمشده مؤمن است، پس حکمت را حتى از منافقان بگیر.
-امام على علیه السلام: حکمت گمشده مؤمن است، پس آن را حتى از دهان منافقان بگیرید.
-امام على علیه السلام: حکمت را هرجا که باشد بگیر که حکمت در سینه منافق بالا و پایین مى رود تا از آن بیرون آید و در سینه مؤمن کنار همراهانش جاى گیرد.
-امام على علیه السلام: حکمت گمشده مؤمن است، پس آن را هرچند نزد مشرک باشد بطلبید که شما اهل آن و بدان سزاوارترید.
-امام على علیه السلام: حکمت را بگیرید؛ حتى از مشرکان.
-امام على علیه السلام: حکمت گمشده مؤمن است، پس باید آن را بطلبد؛ حتى اگر در دست مشرکان باشد.
-امام على علیه السلام: حکمت گمشده مؤمن است، پس باید آن را بطلبد؛ حتى اگر در دست شروران باشد.
-امام على علیه السلام: دانش آن کس را که مى داند فراگیر و دانشت را به کسى که نمى داند بیاموز. هرگاه چنین کردى، [خداوند]آنچه را ندانى به تو بیاموزد و از آنچه دانى بهره ببرى.