به گزارش خبرگزاری ایمنا، سوت‌زنی یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کشف یا پیشگیری از فساد و سایر تخلفات موجود در یک سازمان است؛ سوت‌زنان با آشکار کردن تخلفات و کلاهبرداری‌ها به صرفه‌جویی در میلیون‌ها دلار بودجه عمومی، حتی جلوگیری از وقوع بلایای سلامتی و زیست‌محیطی کمک می‌کنند.
نقش گزارش‌دهندگان در حفاظت از منافع عمومی بارها به‌واسطه سوت‌زنی در زمینه اجتناب از پرداخت مالیات در مقیاس صنعتی یا پول‌شویی به اثبات رسیده است؛ با این وجود چنانچه افراد بیشتری برای گزارش مشکلات در اختیار سازمان‌ها، مقامات یا رسانه‌ها قرار می‌گرفتند، پیشگیری از بسیاری از موارد تخلف با درصد بالاتری امکان‌پذیر بود.
در بسیاری از جوامع سوت‌زنان در اغلب موارد بهای سنگینی برای گزارش‌دهی خود می‌پردازند؛ این افراد شغل، معیشت و گاهی امنیت شخصی خود و خانواده‌شان را به خطر می‌اندازند تا اقدامات نادرستی را افشا کنند که منافع عمومی را تهدید می‌کند؛ گاهی ممکن است اخراج شوند، مورد شکایت قرار گیرند، در لیست سیاه قرار گیرند، مورد تهدید واقع شوند و در موارد شدیدتر مورد ضرب و شتم قرار گیرند.
در بعضی جوامع، سوت‌زنی به‌هیچ‌وجه دربردارنده مفهومی مثبت نیست و به‌جای اینکه به‌عنوان مفهومی از منفعتی برای عموم تلقی شود، دارای مضمونی از خیانت است؛ با این وجود محرز است که جوامع، مؤسسات و شهروندان در صورت نداشتن افشاگری که در برابر فساد سوت‌زنی کند، محکوم به شکست و بازنده بودن هستند.
فساد می‌تواند مانع رشد اقتصادی یک کشور شود و اصول دموکراتیک، ثبات و اعتماد را تضعیف کند، سوت‌زنی یکی از مکانیسم‌هایی است که برای جلوگیری از فساد مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش مؤثری در تشویق پاسخگویی، شفافیت و استانداردهای بالای حکومت‌داری در بخش خصوصی و نهادهای دولتی ایفا می‌کند، افشاگران به مبارزه با رفتار مجرمانه کمک می‌کنند و بنابراین باید توسط دولت حمایت شوند.
در دوره ششم مدیریت شهری اصفهان بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر در راستای ارتقای سلامت اداری در شهرداری، مقرر شد دو سامانه شفافیت و سوت‌زنی راه‌اندازی شود و در اختیار شهروندان قرار گیرد، بنابراین از ابتدای سال جدید با ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز این دو سامانه در فاز اجرایی قرار گرفت.
در واقع راه‌اندازی سامانه سوت‌زنی گامی برای شناسایی و کوتاه کردن دست افراد سودجو و فرصت‌طلب است، در نتیجه بهترین دیده‌بان برای این منظور خود شهروندان هستند؛ البته در این سامانه قرار نیست که آبرو و حیثیت افراد خدشه‌دار شود، بلکه اطلاعات محرمانه خواهد بود و از جنبه افشاگری به دور است.
سامانه سوت‌زنی اصلاح‌کننده است و تأثیر بسزایی در ایجاد شفافیت دارد، اما نمی‌توان به‌طور قطعی اعلام کرد که این سامانه می‌تواند صددرصد مشکلات را رفع کند؛ راه‌اندازی این سامانه واسطه‌ای است تا مدیریت شهری بتواند نقاط ضعف خود را بهتر شناسایی کند، در عین حال نگرانی و وحشت را دل افرادی ایجاد می‌کند که قصد انجام تخلف دارند و سامانه سوت‌زنی حکم پیشگیری از تخلفات را دارد.
سامانه سوت‌زنی گامی برای ارتقای سلامت اداری است
علی صالحی، سخنگو و عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره با اشاره به طرح شفافیت و ارتقای سلامت اداری به خبرنگار ایمنا می‌گوید: این طرح اولین و جامع‌ترین طرح شفافیت بود که در شوراهای شهر و روستای کشور مطرح شد و به تصویب رسید؛ البته تنها شفافیت رأی در مجامع شورایی، حتی در حوزه مجلس را در اصفهان داشتیم که آرا به این واسطه شفاف شد، مذاکرات و مناظرات پخش زنده می‌شود، صورتجلسه مکتوب جلسات داخلی و مصوبات در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
وی می‌افزاید: قیود و بحث‌های دیگر در رابطه با شفافیت قراردادها، منع به‌کارگیری بستگان، شفافیت سفرهای خارجی، اطلاعات مربوط به حوزه پیمانکاران و رتبه‌بندی آن‌ها مجموعه اطلاعاتی است که برای نخستین‌بار در این طرح مطرح شد.
سخنگو و عضو هیئت مدیره شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه می‌دهد: بخشی از این طرح مسئله سوت‌زنی و گزارش فساد است، اما جمع‌بندی این اتفاقات یک فضای متفاوت و تحول جدی در عرصه مبارزه با مفاسد، حمایت از نیروهای سالم، محدود و مسدود شدن گلوگاه‌های متعدد و دور زدن قانون یا ایجاد مفسده در شهرداری‌ها بود.
صالحی تاکید می‌کند: نمی‌توان گفت صددرصد اهداف مدنظر این سامانه محقق شده است، اما تا حد زیادی در حوزه ارتقای سلامت اداری، حمایت و صیانت از همکارانی که با سلامت کاری فعالیت می‌کنند، بهبود مشروعیت درآمدهای شهرداری گام‌های بسیار خوبی برداشته شده است.
طرح شفافیت به‌ویژه سامانه سوت‌زنی کمک کرد برای ارتقای مشروعیت و شفافیت درآمدها و هزینه‌های شهری گام بلندی برداریم
وی با بیان اینکه در سامانه سوت‌زنی گزارش‌های متعددی ثبت شده که منجر به نتیجه شده است، اظهار می‌کند: از گزارشگران آن‌ها دفاع، حمایت و تقدیر شده است؛ در عین حال گزارش‌های غیر موثق و غیر رسمی نیز داشته‌ایم، اما از همه مهم‌تر یک دریچه و زمینه برای مشارکت مردم و تمام گروه‌ها برای کمک به ارتقای سلامت اداری بوده است.
سخنگو و عضو هیئت مدیره شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: بیش از چند ده مورد گزارش موثق منجر به نتیجه داشتیم که طبق گزارش همکارانم در شهرداری منجر به برخورد قانونی و تشکیل پرونده شده و در عین حال بعضی منابع در این قالب به شهرداری برگشته و کمک شده است تا مسیری برای نظارت دقیق‌تر و شفاف‌تر اتفاق بیفتد.
صالحی اظهار می‌کند: طرح شفافیت به‌ویژه سامانه سوت‌زنی به ما کمک کرد تا در آن هدف کلان که موضوع ارتقای مشروعیت و شفافیت درآمدها و هزینه‌های شهری بود، گام بلندی برداریم و ضمن ایجاد بازدارندگی در حوزه ایجاد فساد، رفع شدن گلوگاه‌های ایجاد مفسده، حمایت از اکثریت بیش از ۹۹ درصدی کارمندان سالم شهرداری بتوانیم یک محیط به نسبت امن را برای فعالیت‌های اقتصادی شهروندان و اداره شهر داشته باشیم.
وی می‌کند: امیدوارم با تداوم ریل‌هایی که طرح شفافیت بنا نهاد و تقویت و ریشه‌دار شدن آن‌ها شاهد افزایش ضریب موفقیت این طرح در سال‌های آینده باشیم.
به گزارش ایمنا، راه‌اندازی سامانه سوت‌زنی و شفافیت اتفاق بهینه‌ای در مدیریت شهری اصفهان برای مقابله با تخلف و فساد اداری است، بسیاری از مسئولان مدیریت شهری به دنبال مقابله با تخلف و کاهش آن هستند، با توجه به تأثیرات مثبت این سامانه در جلوگیری از فساد پیگیری ادامه فعالیت آن به نفع ساختار اداری است.