به گزارش خبرنگار علمی ایرنا از پایگاه اطلاع‌رسانی فیز، گزارش بودجه کربن جهانی توسط گروهی متشکل از ۱۲۰ دانشمند بین‌المللی تهیه شده است و آخرین آمار سالانه را به دست می‌دهد. نسخه سال ۲۰۲۴ این گزارش (نوزدهمین گزارش سالانه) در نشریه داده‌های نظام علمی زمین/ Earth System Science Data امروز منتشر می‌شود و نسخه‌ای از آن در نشست کاپ ۲۹ باکو آذربایجان در اختیار شرکت‌کنندگان و محققان قرار خواهد گرفت.

محققان این مقاله خاطرنشان کرده‌اند با وجود ضرورت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برای کاستن از سرعت تغییرات اقلیم، هنوز هیچ نشانه ای وجود ندارد که جهان به اوج انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوخت‌های فسیلی رسیده باشد. با وجود میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای پیش‌بینی‌شده ناشی از تغییر کاربری زمین (مانند جنگل‌زدایی) به میزان ۴.۲ میلیارد تن، برآورد می‌شود انتشار کل دی اکسید کربن در سال ۲۰۲۴ به ۴۱.۶ میلیارد متریک تن برسد که از ۴۰.۶ میلیارد متریک تن در سال گذشته افزایش یافته است.

انتشار دی اکسید کربن ناشی از سوخت‌های فسیلی در ۱۰ سال گذشته افزایش و انتشار دی اکسید کربن ناشی از تغییر کاربری زمین به طور متوسط کاهش یافته است که باعث شد انتشار کلی در این بازه زمانی تقریباً یکسان باشد.

انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از هم تغییر کاربری زمین و هم سوخت‌های فسیلی در سال جاری میلادی بیشتر از براوردها بود که دلیل آن خشکسالی ناشی از جنگل‌زدایی و آتش‌سوزی‌های تخریب جنگل‌ طی رویدادهای ال‌نینو در سال‌های ۲۰۲۳-۲۰۲۴ بود. سطح دی اکسید کربن در اتمسفر با انتشار بیش از ۴۰ میلیارد تن متریک در سال همچنان در حال افزایش است و باعث گرم شدن زمین به طور فزاینده خطرناکی می شود.

این گروه تحقیقاتی شامل محققانی از دانشگاه اکستر (در انگلیس)، دانشگاه آنگلیا شرقی (در انگلیس)، مرکز تحقیقات بین‌المللی آب و هوا سیسرو، دانشگاه لودویگ-ماکسیمیلیان مونیخ، موسسه آلفرد-وگنر و ۸۰ موسسه دیگر در سراسر جهان است.

زمان عمل به تعهدات پاریس رو به پایان است

پروفسور پیر فریدلینگشتاین، از مؤسسه جهانی سیستم‌های اکستر که هدایت این مطالعه را بر عهده داشت، گفت: تأثیر تغییرات اقلیم افزایش می‌یابد؛ اما هنوز هیچ نشانه‌ای از به اوج رسیدن مصرف سوخت‌های فسیلی نمی‌بینیم. زمان برای عمل به تعهدات توافق پاریس رو به پایان است و سران کشورهای جهان باید سریع‌تر و عمیق‌تر و شدیدتر برای کاستن از میزان سوخت‌های فسیلی و انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از آن اقدام کنند تا به هدف مقررشده یعنی تنظیم دمای در حد دو درجه‌ای زیر سطح دوران صنعتی‌شدن دست یابیم.

پروفسور کورینا کری/ Corinne Le Quéré، استاد پژوهشی انجمن سلطنتی در دانشکده علوم زیست محیطی دانشگاه آنجلیای شرقی، گفت: با وجود افزایش دیگری در انتشار گازهای گلخانه ای در سطح جهان طی سال جاری، آخرین داده‌ها نشان می‌دهد اقدامات گسترده‌ای در زمینه بهبود آب و هوا انجام شده که شامل استفاده بیشتر و فزاینده از انرژی های تجدید پذیر و خودروهای الکتریکی برای جایگزینی سوخت های فسیلی و کاهش انتشار ناشی از جنگل‌زدایی در دهه‌های گذشته است.

دکتر گلن پیترز، از مرکز بین المللی تحقیقات آب و هوایی سیسرو در اسلو، نیز گفت: نشانه های زیادی از پیشرفت مثبت در سطح کشورها وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود اوج انتشار جهانی دی اکسید کربن ناشی از سوخت‌ های فسیلی قریب الوقوع باشد، اما این موضوع به شدت اغفال‌کننده است.

وی افزود: تغییر اقلیم مشکلی جمعی است و در حالیکه برخی کشورها میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش داده‌اند، میزان انتشار این گازها در کشورهای دیگر هنوز درحال افزایش است. پیشرفت در کاهش گازهای گلخانه‌ای در همه کشورها باید به اندازه کافی سریع شتاب بگیرد تا انتشار گازهای گلخانه ای جهانی در یک مسیر نزولی به سمت صفر خالص برود.

پروفسور فریدلینگشتاین افزود: تا زمانی که به صفر خالص انتشار دی اکسید کربن در سطح جهان برسیم، دمای جهان همچنان افزایش می‌یابد و تأثیرات شدید فزاینده‌ای ایجاد می‌کند.

پیش‌بینی از وضعیت انتشار گازهای گلخانه‌ای

پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۴ میزان انتشار از سوخت‌های فسیلی مختلف افزایش یابد: زغال‌سنگ (۲ دهم درصد)، نفت (۹ دهم درصد)، گاز (۲.۴ درصد). اینها به ترتیب ۴۱، ۳۲ و ۲۱ درصد از انتشار دی اکسید کربن ناشی از سوخت‌های فسیلی جهانی را تشکیل می دهند. با توجه به تردید و تزلزل در پیش بینی ها، احتمال کاهش انتشار زغال سنگ در سال ۲۰۲۴ وجود دارد.

انتشار گازهای گلخانه ای در کشور چین (۳۲ درصد از کل جهانی) تا حدودی دو دهم درصد افزایش یابد، اگرچه محدوده پیش بینی شده شامل کاهش احتمالی انتشار است.

انتشار گازهای گلخانه ای آمریکا (۱۳ درصد از کل جهانی) ۶ دهم درصد و انتشار گازهای گلخانه ای هند (۸ دهم درصد از کل جهانی) ۴.۶ درصد افزایش یابد.

انتشارگازهای گلخانه‌ای در اتحادیه اروپا (۷ دهم درصد از کل جهانی) ۳.۸ درصد کاهش و انتشار گازهای گلخانه ای در بقیه نقاط جهان (۳۸ درصد از کل جهانی) ۱.۱ درصد افزایش یابد.

حمل و نقل هوایی و حمل و نقل بین المللی (۳ درصد از کل جهانی و به طور جداگانه از مجموع ملی/منطقه ای محاسبه شود) تا ۷.۸ درصد در سال ۲۰۲۴ افزایش یابد، اما کمتر از سطح قبل از همه گیری سال ۲۰۱۹ تا ۳.۵ درصد باقی می ماند. در سطح جهانی، انتشارات ناشی از تغییر کاربری زمین (مانند جنگل زدایی) در دهه گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته، اما انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۴ افزایش یابد. حذف دائم دی‌اکسید کربن از طریق احیای جنگل ها و جنگل کاری (جنگل های جدید) حدود نیمی از انتشار ناشی از جنگل زدایی را جبران می کند.

سطوح فعلی حذف دی اکسید کربن مبتنی بر فناوری (به استثنای وسایل مبتنی بر طبیعت مانند احیای جنگل) تنها حدود یک میلیونم دی‌اکسید کربن منتشر شده از سوخت های فسیلی را تشکیل می دهد. سطح دی‌اکسید کربن اتمسفر در سال ۲۰۲۴ به ۴۲۲.۵ قسمت در میلیون، بالاتر از سال ۲۰۲۳ به ۲.۸ قسمت در میلیون و ۵۲ درصد بالاتر از سطوح قبل از صنعتی شدن خواهد رسید.

محققان این مطالعه برآورد کرده‌اند با نرخ فعلی انتشار گازهای گلخانه ای، احتمال گرم شدن کره زمین در حدود ۶ سال به طور مداوم ۱.۵ درجه سانتیگرادی خواهد بود.

این گزاره البته فقط یک پیش‌بینی با عدم قطعیت بیشتر به دلیل عدم قطعیت گرمایش اضافی ناشی از عواملی غیر از دی اکسید کربن؛ مانند متان و نیترزو اکسید، ذرات معلق در هوا. با این حال، واضح است که بودجه کربن باقیمانده و بنابراین زمان باقی مانده برای رسیدن به هدف ۱.۵ درجه سانتیگراد و جلوگیری از بدترین آثار تغییرات آب و هوایی تقریباً تمام شده است.