به گزارش ایسنا، زلزله‌خیزی کشور ایران و موقعیت جغرافیایی تهران، به عنوان یکی از مهم‌ترین شهرهای کشور، اهمیت آمادگی و واکنش به موقع در برابر زلزله را نشان می‌دهد. با توجه به این که بسیاری از شهرهای بزرگ ایران در مناطق با خطر بالای زلزله قرار دارند، آمادگی برای مقابله با این خطرات ضروری است. این در حالی است که جامعه هنوز در سطح پایینی از آمادگی قرار دارد و نیاز به برنامه‌ریزی‌های شهری بهتر و آموزش بیشتر احساس می‌شود.
همچنین، ساختمان‌های عمومی و فضاهای تجمعی مانند ایستگاه‌های مترو، به دلیل نقش مهمشان در پایداری شهری و مدیریت واکنش اضطراری، نیازمند ارزیابی دقیق هستند. ایستگاه‌های مترو به دلیل تجمع زیاد افراد در زمان وقوع زلزله، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. متأسفانه بسیاری از این ایستگاه‌ها به دلیل عمق کم و نزدیکی به سطح زمین، نمی‌توانند به عنوان پناهگاه‌های امن در زمان زلزله مورد استفاده قرار گیرند و خطرات جدی برای مسافران به همراه دارند.
یاسمین استوار ایزدخواه، پژوهشگر پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران با همکاری دانشگاه مدیترانه شرقی در قبرس شمالی، تحقیقی را در این خصوص انجام داده‌اند. این تحقیق به بررسی روش‌های بهینه تخلیه ایستگاه‌های مترو در زمان زلزله پرداخته و راهنمایی برای واکنش اضطراری در این شرایط ارائه کرده است.
در این پژوهش، محققان با تحلیل وضعیت موجود ایستگاه‌های متروی تهران، یک چک‌لیست ارزیابی طراحی کردند. این چک‌لیست شامل ۸ گویه بود که توسط آن ها تکمیل شد. سپس، برخی ایستگاه‌های متروی تهران مانند قلهک، امام خمینی، دروازه دولت و خیام برای مشاهده میدانی انتخاب شدند. معیارهای انتخاب ایستگاه‌ها شامل وقوع در پهنه شدت بسیار زیاد زلزله و نزدیکی به سطح زمین بود. در نهایت، اطلاعات به دست آمده جمع‌بندی و بر مبنای آن یک راهنمای برنامه‌ریزی اضطراری تدوین گردید.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که متروی تهران با جابه‌جایی بیش از دو و نیم میلیون مسافر در روز، نقش عمده‌ای در سفرهای درون شهری ایفا می‌کند. بسیاری از ایستگاه‌های متروی تهران می‌توانند پس از وقوع زلزله به عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار گیرند، ولی مطالعه فوق نشان داد که شمار قابل توجهی از آن ها ناایمن محسوب می‌شوند. لذا تدوین برنامه فوریت‌ها و ابلاغ راهنمای واکنش اضطراری برای تخلیه اضطراری می‌تواند نخستین گام در بهبود وضعیت ایمنی مترو باشد.
نتایج این حاکی از آن هستند که به کار بستن تدابیر خاصی می‌تواند به بهبود وضعیت ایمنی ایستگاه‌های مترو کمک کند. از جمله این تدابیر می‌توان به نصب دستگاه‌ها و تابلوهای هشدار سریع، آموزش رانندگان قطارها برای توقف در نزدیک‌ترین ایستگاه و خروج ایمن مسافران، و آموزش مسئولین ایستگاه‌ها برای راهنمایی صحیح مسافران جهت خروج سریع و ایمن از ایستگاه اشاره کرد.
اطلاعات تکمیلی این پژوهش نیز نشان می‌دهند که نصب دستگاه‌های هشدار زلزله در تمامی ایستگاه‌های مترو و بازرسی ایستگاه‌ها توسط متخصصان سازه و زلزله برای تعیین مواضع خطرناک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین، بهسازی و ارتقاء ایمنی مؤلفه‌های ناایمن و خطرناک، ایجاد سامانه‌های ارتباطی مخابراتی زمان بحران بین سازمان‌های مرتبط در حوادث مترو و به‌روزرسانی سامانه‌های مخابراتی در کلیه ایستگاه‌های مترو، از دیگر موارد مهم هستند.
شایان ذکر است این یافته ها در فصلنامه «ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به چاپ رسیده اند. امید می رود با به کار بستن راهکارهای پیشنهادی ارائه شده در این مطالعه، گامی مهم در راستای ارتقاء ایمنی ایستگاه‌های مترو و حفظ جان مسافران برداشته شود.
انتهای پیام