به گزارش تین نیوز به نقل از وزارت راه و شهرسازی، تعاریف و توضیحات آماری حوزه حمل و نقل ریلی به شرح زیر است:

قطار : مجموع یک یا چند لوکوموتیو متصل به هم یا متصل به یک و یا چند واگن و این نام موقعی به آن اطلاق می شود که کارکنان مربوطه آن را تحویل گرفته و به علامت مخصوص انتهایی قطار مجهز شود.

وزن بار خالص واگن : وزن حقیقی بار بدون احتساب وزن واگن.

وزن بار ناخالص واگن : وزن حقیقی بار بعلاوه وزن واگن.

تن کیلومتر : واحد سنجش جابه جایی بار که بیانگر حمل یک تن بار در یک کیلومتر است.

تن کیلومتر مرزی : حاصل ضرب تناژ بار عبوری در مسافت طی شده هر منطقه.

وزن بار ناخالص قطار : مجموع اوزان واگن های خالی و بار حقیقی یا محسوب بارگیری شده واگن ها در یک قطار.

وزن بار خالص قطار : مجموع اوزان بار خالص حمل شده در یک قطار.

بار ترانزیت : بار خارجی که صرفاً از داخل کشور عبور می کند.

بار وارده : کلیه بارهایی که از مرزهای کشور به داخل جابه جا شده است.

بار صادره : کلیه بارهایی که از داخل تا مرزهای کشور جابه جا شده اند.

تن کیلومتر خالص قطار : وزن بار خالص هر قطار در مسافت پیموده شده همان قطار.

تن کیلومتر ناخالص قطار : وزن بار ناخالص هر قطار در مسافت پیموده شده همان قطار.

نفر کیلومتر : واحد سنجش جابه جایی مسافر که بیانگر جابه جایی یک نفر مسافر در یک کیلومتر است.

واحد حمل (واحد ترافیک) : مجموع تن کیلومتر و نفر کیلومتر.

درآمد حمل بار : جمع کل درآمد حمل بار پس از کسر تخفیفات و امتیازات است.

درآمد بار وارده و صادره : درآمد بارهایی که از یک مرز وارد یا خارج شده اند.

درآمد ترانزیت : درآمد حمل بارهایی که از یک مرز وارد و از مرز دیگر خارج شده اند.

هزینه های عملیاتی : هزینه های تولید کالا و خدمات.

هزینه های اداری : هزینه های پشتیبانی و خدمات.

هزینه های بازرگانی : هزینه های توزیع و فروش کالا و خدمات.

هزینه های سرمایه ای : هزینه های تعمیرات اساسی و ایجاد ظرفیت های جدید.

هزینه های دیون : بازپرداخت بدهی سال های قبل در سال جاری.

هزینه های استهلاک : هزینه بابت استهلاک امکانات، تجهیزات و...

هزینه های سایر منابع مالی : هزینه های جاری که منبع تأمین اعتبار آنها بودجه عمرانی است.

مناطق : شبکه راه آهن از نظر مدیریت، تعمیر و نگهداری خطوط و وسائط نقلیه ریلی، بهره برداری و... به ۲۱ منطقه تقسیم شده است. حدود این مناطق، به نوع عوارض جغرافیایی بستگی دارد و دارای مسافت های متفاوتی بوده و با تقسیمات کشوری (استان ها) مطابقت ندارد.

توشه : بخشی از بار مسافر که در واگن مخصوص حمل توشه حمل می شود، توشه نامیده می شود. مسافر قطار می تواند وسایلی از قبیل کیف دستی، بسته و جامه دان محتوی لوازم شخصی خود را که ابعاد آنها از ۷۵ سانتیمتر و وزن آنها از ۳۰ کیلوگرم تجاوز نکند به همراه خود در کوپه ای که مسافرت می کند جا داده و حمل کند و این علاوه بر وسایلی است که به واگن حمل توشه می سپارد و در قبالش قبض دریافت می کند.

نرخ توشه : بهای حمل یک تن کیلومتر توشه.

نرخ بار : بهای حمل یک تن کیلومتر بار.

نرخ مسافر : بهای جابه جایی یک نفر در یک کیلومتر.

لکوموتیو معادل : جمع نیروی کشش لکوموتیوهای اصلی به نیروی کشش یک لکوموتیو با نیروی کشش ۱۸ تن نیرو.

خطوط آهن : مسیری برای تردد وسایل نقلیه ریلی به منظور جابه جایی بار یا مسافر که به دو نوع اصلی و فرعی تقسیم می شود.

خطوط اصلی : عبارت است از خطی که مسقیما در امتداد خط بین دو ایستگاه طرفین واقع شده باشد.

خطوط فرعی : سایر خطوط، خطوط فرعی نامیده می شود که عبارت اند از خطوط قبول و اعزام قطارها، خطوط مانور، خطوط انشعاب، خطوط صنعتی تجاری، خطوط تأسیساتی، خطوط انبار، خط دوار، خط مثلث، خط کور، خط فرار، و خط تأمین است.

لوکوموتیو اصلی : لوکوموتیوی که برای جابه جایی واگن های بار یا مسافر در خطوط اصلی یا خطوط صنعتی - تجاری استفاده می شود.

لکوموتیو مانوری : لکوموتیوهایی که برای جابه جایی واگن در ایستگاه ها، آرایش قطار، و... استفاده می شود.

آماده به کار : میانگین تفاضل وسایل نقلیه ریلی کل و متوقف در دوره زمانی موردنظر

در گردش : مجموع وسایل نقلیه ریلی آماده به کار و تحت تعمیر کوتاه مدت است.

تعمیر اساسی : تعمیراتی است که پس از زمان مشخص یا کیلومتراژ معینی بر اساس استانداردهای کارخانه سازنده روی وسیله نقلیه ریلی انجام می شود.

تعمیر ویژه : تعمیراتی است که خارج از برنامه زمان بندی شده به طور اضطراری روی وسیله نقلیه ریلی صورت می گیرد.

تعمیر جاری : بازدید، تعمیر و سرویسی است که به طور معمول روزانه و یا در صورت خرابی وسایل در مبادی حرکت روی وسیله نقلیه ریلی صورت می پذیرد.

تعمیر نیمه اساسی : بازدید و تعمیراتی است که پس از زمان یا کیلومتراژ معینی بر روی قسمت های مشخصی از وسیله نقلیه ریلی انجام می شود.

بهسازی خط : اصلاح یا تعویض بخشی از اجزاء روسازی خط (شامل مصالح فرسوده روسازی و سرند بالاست) و اصلاح مشخصات هندسی خط (شامل افتادگی، دیلم، پیچش، عرض خط، تراز عرضی و در قوس ها اصلاح دور).

بازسازی خط : تعویض کامل روسازی خط فرسوده موجود (ریل، بالاست، تراورس و ادوات مربوطه)، اجرای جوش درز ریل و در صورت نیاز اصلاح و ترمیم زیر سازی خط.

گالری : دالانی بتونی یا فلزی به شکل مقطع تونل که به منظور عبور ایمن قطار از مناطق صعب العبور (خطر ریزش بهمن، منطقه برف گیر، و...) بر روی خط احداث می شود.

درزین : وسیله نقلیه موتوری ریلی است که در امور مختلف از آن استفاده می شود.

فورگن : واگن انتهای قطارهای باری که محل استقرار رئیس قطار، ترمزبان و علامت انتهای قطار است.

سیستم علائمی C.T.C (سیستم کنترل مرکزی ترافیک) : دستگاه کنترل از راه دور است که در مرکز فرماندهی نصب شده و تعداد زیادی از ایستگاه های تحت فرمان را کنترل می کند.

سیستم علائمی R.C(سیستم کنترل از راه دور) : دستگاه کنترل از راه دور است که در مرکز فرماندهی نصب شده و تعداد محدودی از ایستگاه های تحت فرمان را کنترل می کند.

سیستم علائمی L.C (سیستم کنترل محلی) : عبارت است از مجموعه آلات و ادواتی که به وسیله جریان الکتریکی، بین سوزن ها و چراغ های علائم و سایر تجهیزات ایستگاه ها از طریق اینترلاکینگ ارتباط برقرار نموده و فرامین لازم را از طریق پانل محلی به تجهیزات ایستگاه صادر کند.