به گزارش سایت دیده‌بان ایران، امروز جمعه ۱۵ تیرماه دومین مرحله چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در حال برگزاری است؛ انتخاباتی زودهنگام که به دلیل درگذشت رئیس‌جمهور فقید در حادثه سقوط بالگرد، حدود یک سال زودتر از موعد برگزار می‌شود. اما آنچه در این مرحله از انتخابات به اندازه اظهارات، وعده‌ها و برنامه‌های تبلیغاتی نامزدها و آنچه که اطرافیان دو نامزد نهایی مطرح کرده‌اند یا در کارنامه دارند، پراهمیت به نظر می‌رسد، عدم مشارکت اغلب ایرانیان واجد شرایط رأی دادن در مرحله اول انتخابات است و بدون تردید نمی‌توان بدون توجه به این بخش از مردم، شرایط انتخابات کنونی و وضعیت سیاسی - اجتماعی امروز جامعه ایران را تحلیل کرد.

در مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری، حدود ۶۰ درصد واجدان شرایط، حاضر به شرکت در انتخابات نشدند و حالا اعضای ستاد و هواداران مسعود پزشکیان، برای پیروزی نامزد مورد نظر خود، بیش از همه روی شکسته شدن قهر بخشی از این افراد با صندوق رأی حساب باز کرده‌اند؛ اگرچه به نظر می‌رسد که تبلیغات یک هفته گذشته اصلاح‌طلبان، نتوانسته است یخ بسیاری از تحریم‌کنندگان انتخابات را بشکند و بعید است در عدد و رقم‌هایی که فردا توسط وزارت کشور اعلام می‌شود، شاهد افزایش محسوس آمار مشارکت رأی‌دهندگان باشیم.

بیش از دو سوم کسانی که در مرحله اول مشارکت نکردند، بازهم رأی نخواهند داد 

اگرچه شاید نتوان همه ۶۰ درصدی را که در مرحله اول انتخابات شرکت نکردند، مخالفان نظام دانست، ولی شکی نیست که مسائل متعددی از جمله اوضاع بحرانی معیشتی بسیاری از خانوارها، تداوم وجود تورم افسارگسیخته و رشد پیوسته قیمت کالاهای اساسی طی ۷ سال گذشته، محدود شدن آزادی‌های اجتماعی شهروندان در فضای حقیقی و مجازی بخصوص در سه سال اخیر، افزایش بی‌اعتمادی مردم نسبت به حاکمیت و کاهش سرمایه اجتماعی نظام طی سال‌های گذشته، ناامیدی بسیاری از مردم نسبت به اصلاح‌طلبان و وعده‌های آن‌ها و صد البته خاطره جمعی ناگوار بخش زیادی از ملت ایران از حوادث تاسف‌بار پاییز ۱۴۰۱، آبان ۱۳۹۸ و دی‌ ۱۳۹۶، به همراه عدم حمایت محصورین و زندانیان سیاسی شناخته‌شده از شرکت در انتخابات، روی کاهش مشارکت مردم در مرحله اول تاثیر گذاشته است.

در چنین شرایطی، تحریم‌کنندگان انتخابات از خودشان می‌پرسند که چه دلیلی دارد در مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنیم؛ یعنی چه فرقی بین این مرحله با مرحله اول وجود و امید به حل کدام یک از مسائل ذکرشده در بالا و صدها مشکل دیگر ایرانیان با شرکت در انتخابات و رأی دادن به مسعود پزشکیان وجود دارد که ۶۰ درصدی که در مرحله اول رأی ندادند، حالا خودشان را نسبت به شرکت در انتخابات و رأی دادن به نامزد مورد حمایت جبهه اصلاحات مجاب کنند؟ این افراد همچنین از اصلاح‌طلبان می‌پرسند که تا چه زمانی می‌خواهند مردم را با تحلیل‌هایی نظیر «رأی سلبی» و ترساندن از نامزدهای دیگر انتخابات، پای صندوق‌ها بکشانند؟

این پرسش‌ها و سوالات دیگری درباره مرحله دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را با «محسن برهانی»، حقوقدان، وکیل دادگستری و استاد دانشگاه در میان گذاشتیم و او نیز در ابتدای توضیحات خود به خبرنگار دیده‌بان ایران گفت: به نظر می‌رسد که یخ تحریم انتخابات در بین اغلب کسانی که در مرحله اول حاضر به شرکت کردن نشدند، شکسته نشده است و اگر بخواهیم واقعیت را بپذیریم، قطعا بیش از دو سوم افرادی که در مرحله اول رأی ندادند، در مرحله دوم هم در انتخابات مشارکت نخواهند کرد، اما برخی از مرددین طی یک هفته گذشته تا حدودی از نظر خود برگشته‌اند و احتمال می‌دهم که مشارکت بین ۵ تا ۷ درصد افزایش پیدا کند.

وی افزود: قطعا افزایش ۵ تا ۷ درصدی مشارکت در مرحله دوم نسبت به مرحله اول هم می‌تواند کمک بزرگی به پیروزی دکتر پزشکیان داشته باشد، چون به نظر می‌رسد عمده افرادی که هفته قبل رأی ندادند و امروز پای صندوق خواهند آمد، به آقای پزشکیان رأی خواهند داد. سقف آرای آقای جلیلی، همان رأی‌های خودش در مرحله اول انتخابات به اضافه مقداری از سبد آرای آقای قالیباف است و بعید می‌دانم که تعداد آرای ایشان از ۱۱ میلیون رأی عبور کند؛ بنابراین اگر ۵ درصد مشارکت افزایش پیدا کند و بخشی از سبد آرای آقای قالیباف هم به سبد آرای آقای پزشکیان بریزد، احتمالا ایشان با نسبت ۵۵ به ۴۵ یا ۵۳ به ۴۷ پیروز انتخابات خواهد شد.

جریان آزادی‌خواهی و مقابله با اقتدارگرایی در ایران، بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد 

برهانی همچنین در پاسخ به این سوال بسیاری از شهروندان که معتقدند از سال ۷۶ تا امروز، عمدتا به خاطر دادن رأی سلبی در انتخابات شرکت کرده‌اند و تا چه زمانی قرار است روند انتخاب بین بد و بدتر که بخشی از اصلاح‌طلبان مردم را به خاطر آن به مشارکت دعوت می‌کنند، به پایان برسد، اظهار داشت: من از دوستانی که احساس می‌کنند رأی به آقای پزشکیان نوعی رأی سلبی محسوب می‌شود، خواهش می‌کنم که جریان اصلاح‌گری و مقابله با اقتدارگرایی در جامعه ایران را از ۱۳۷۶ به این سو یعنی متعلق به ۲۷ سال گذشته نبینند. جریان آزادی‌خواهی در ایران بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد که همواره با بالا و پایین‌هایی همراه بوده است؛ صد البته که اقتدارگرایان، هیچ‌گاه محدود کردن آزادی‌های مردم را رها نمی‌کنند و ملت ما هم نباید هیچ‌گاه از تلاش برای اصلاح وضع موجود دست بکشند.

این استاد دانشگاه در ادامه به دیده بان  ایران گفت: مردم از خودشان بپرسند که آیا از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ هیچ فرقی در شرایط جامعه ایجاد نشده یا منافذ تنفس جامعه کمتر و آزادی‌های اجتماعی محدودتر شده است؟ مقابله با اقتدارگرایی یک پروسه طولانی و زمان‌بر است و حتی اگر بتوانیم ۵ درصد هم قدرت اقتدارگرایان را کاهش دهیم، بازهم به پیروزی نسبی رسیده‌ایم.

وی در ادامه تاکید کرد: یکی از اشتباهات مهم برخی دوستان آزادی‌خواه در طول سال‌های گذشته حتی در سال ۷۶ این بوده است که همه‌چیز را به صورت صفر و صد می‌دیدند؛ یعنی برخی عزیزان احساس می‌کردند که ما می‌توانیم مسیری را که دنیا در ۳۰۰ سال پیموده است،‌ در یک سال طی کنیم؛ قطعا چنین چیزی ممکن نیست و جریان آزادی‌خواهی باید گام به گام جلو برود و نهادسازی انجام دهد و گام خود را تثبیت کند و سپس گام بعدی را بردارد؛ این مسیری است که تمام کشورهایی که به آزادی رسیده‌اند، آن را طی کرده‌اند.‌

یک حاکمیت اگر اراده بر بقا داشته باشد، حتی با ۱۰ درصد هم می‌تواند خود را حفظ کند

برهانی در پاسخ به این سوال که آیا تحریم‌کنندگان انتخابات می‌توانند با عدم مشارکت به اهدافی دست پیدا کنند که بخشی از آن‌ها برای آینده ایران، متصور هستند، عنوان کرد: برخی افراد فکر می‌کنند که اگر در انتخابات شرکت کنند، نظام تضعیف می‌شود و در ادامه می‌توانند آن را تغییر دهند، ولی امکان وقوع اتفاقی چه به لحاظ عقلی و چه به لحاظ تاریخی وجود ندارد. یک حاکمیت اگر اراده بر بقا داشته باشد، حتی با ۱۰ درصد هم می‌تواند حاکم شود یا حکومت خود را حفظ کند. 

این حقوقدان با تاکید بر این که هیچ‌کدام از نظام‌های سیاسی با تداوم مشروعیت‌زدایی ناشی از عدم شرکت در انتخابات، ساقط نشده‌اند، گفت: در مواردی که مشروعیت‌زدایی از یک نظام سیاسی به سقوط آن منجر شده است، همواره شاهد مداخله خارجی بوده‌ایم. اگر چنین مداخله‌ای در کشورمان اتفاق بیفتد، قطعا خون ایرانیان بسیاری به زمین خواهد ریخت که هیچ‌کس با آن موافق نیست؛ بنابراین به نظر می‌رسد که نباید از فرصت شرکت در انتخابات که می‌تواند ما را یک گام در مسیر آزادی‌خواهی رو به جلو ببرد، صرف نظر کنیم.

وی همچنین خاطرنشان کرد: در تمام تاریخ سیاسی دنیا، صرف مشروعیت‌زدایی باعث سقوط هیچ نظامی نشده است و عزیزانی که در مرحله اول انتخابات شرکت نکرده‌اند، نباید گرفتار این آدرس اشتباه شوند. شاید رأی ندادن این دوستان حامل یک پیام برای حاکمیت باشد، ولی در عمل نمی‌تواند تغییر محسوسی در بهبود شرایط کشور ایجاد کند، این در حالی است که به نظر می‌رسد به وجود آمدن اجماع بین کسانی که در مرحله اول شرکت نکردند و کسانی که به دکتر پزشکیان رأی دادند، می‌تواند پتانسیلی عالی را برای تغییر ایجاد کند.

در صورت پیروزی پزشکیان، اوضاع معیشتی مردم در کوتاه‌مدت و بلندمدت بهبود می‌یابد 

برهانی در پاسخ به سوال دیگر ما مبنی بر این که برای بسیاری از افرادی که در مرحله اول انتخابات شرکت نکردند،‌ صرف نظر از آنچه در مسیر آزادی‌خواهی ایرانیان طی‌ می‌شود، مشکلات معیشتی از اهمیت بالاتری برخوردار است و آن‌ها در به وجود آمدن بحران‌های معیشتی امروز، تفاوتی بین دولت قبلی و فعلی نمی‌بینند، به دیده بان ایران گفت: مردم عزیز ایران نباید تردید کنند که بین اوضاع معیشتی آن‌ها در صورت پیروزی آقای پزشکیان با اوضاع معیشتی آن‌ها در صورت پیروزی آقای جلیلی، تفاوت‌های محسوسی ایجاد خواهد شد. البته نمی‌توانیم انکار کنیم که رئیس‌جمهور در کشورمان همه‌کاره نیست، ولی قطعا اختیارات بسیار گسترده‌ای دارد که با اتکا به آن‌ها می‌تواند هم بخشی از مشکلات مربوط به سیاست خارجی، تجارت خارجی و تحریم‌ها را حل کند و هم اوضاع بازار و مسائل معیشتی مردم را بهبود ببخشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: قطعا بین شخصی که می‌گوید می‌خواهیم با طلب‌کاری غربی‌ها را قانع کنیم و با آن‌ها بجنگیم، با کسی که تاکید دارد باید به گونه‌ای با غربی‌ها مذاکره کنیم که به نقطه مشخصی برای حل مشکلات مردم ایران برسیم، تفاوت وجود دارد؛ بنابراین حتما پیروزی آقای پزشکیان در انتخابات می‌تواند اوضاع معیشتی مردم را هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت بهتر کند؛ به نحوی که می‌توان پیش‌بینی کرد اگر مذاکرات شروع شود، حتی تا قبل از این که توافقی حاصل شود، به دلیل امیدی که در مردم و فعالان بازار ایجاد خواهد شد، اوضاع اقتصادی کشور به سمت بهبودی حرکت خواهد کرد.

وی در ادامه یادآور شد: بدون تردید قرق می‌کند که چه کسی رئیس‌جمهور شود، البته مردم نباید ایده‌آل‌گرا باشند، ولی‌ از همه عزیزان خواهش می‌کنم که توجه داشته باشند بین آقایان خاندوزی و طیب‌نیا که هر دو دولت گوناگون در این کشور وزیر اقتصاد بوده‌اند، از زمین تا آسمان تفاوت وجود دارد. در دوره آقای روحانی که البته ده‌ها انتقاد نسبت به آن وجود دارد، دو سال تورم کشورمان زیر ۱۰ درصد شد؛ بنابراین قطعا بین آن دولت، با دولت سیزدهم که سه سال است تورم بالای ۴۰ درصد را برای مردم به ارمغان آورده، تفاوت وجود دارد.

مهم است که یک گوش شنوا در حاکمیت برای شنیدن صدای اعتراض مردم وجود داشته باشد 

برهانی در بخش پایانی صحبت‌های خود، خطاب به برخی جوانان که به دلیل ناراحتی و احساس عزاداری نسبت به حوادث تاسف‌بار سال ۱۴۰۱ که منجر به جان باختن تعدادی از هم‌نسلان آن‌ها شد، حاضر به مشارکت در انتخابات نیستند، گفت: ناراحتی بخشی از نسل جوان نسبت به رأی دادن به دلیل آنچه متاسفانه در سال ۱۴۰۱ در کشورمان رخ داد، کاملا قابل درک است، ولی به این عزیزان می‌گویم که شما عزادار کشته‌ها و گل‌های پرپر گذشته هستید، ولی آیا نگران گل‌های پرپر بالقوه نیستید؟

وی در پایان تصریح کرد: جوانان عزیزمان توجه داشته باشند که با آمدن آقای پزشکیان، امکان وقوع اتفاقاتی نظیر حوادث ناگوار سال ۱۴۰۱، قطعا کمتر خواهد شد، چون حتما وجود یک گوش شنوا در حاکمیت برای شنیدن صدای اعتراض مردم تاثیرگذار خواهد بود، بنابراین از عزیزان می‌خواهم که با عزاداری و دل خون و چشم اشک‌بار نسبت به گل‌های پرپر گذشته، نگران گل‌های آینده کشور باشند. 

منبع: سایت دیده بان ایران