جوان آنلاین: ماجرای کرونا و یک بیماری ویروسی که توانست برای مدت بیش از دو سال دنیا را فلج کند، نشان داد که چالش بشر فقط بیماریهای غیر واگیر نیست. حالا هم درست در شرایطی که میخواستیم از کرونا نفس راحتی بکشیم سر و کله یک پشه پیدا شده که ممکن است همهگیری تازهای را بهوجود بیاورد! پشه آئدس مهاجم، گونهای از پشههای آئدس است که میتواند عاملی برای انتقال بیماری تب دنگی باشد و افزایش بیماران مبتلا به این بیماری موجب شده تا وزارت بهداشت هشدار دهد و حتی سند ملی مبارزه با پشه آئدس برای پیشگیری از گسترش بیماری تب دانگ را ابلاغ کند؛ ماجرایی که نشان میدهد اگرچه سرعت گسترش بیماری تب دنگی به اندازه کرونا نیست، اما این بیماری میتواند چالش تازهای برای نظام سلامت به حساب بیاید و باید در برابر آن هشیار بود.
خاستگاه پشه آئدس کشور ما نیست. پشه آئدس مهاجم قسمتی از آسیای جنوب شرق و بخشی از آفریقا آمدهاست، اما از ۱۰، ۱۵ سال پیش یکسری اقداماتی را به واسطه هشدارهای سازمان جهانی بهداشت در کشورمان انجام شدهاست. اردیبهشت ماه امسال، اما به واسطه برخی از مسافرانی که به امارات و دبی رفته بودند، این بیماری به کشورمان وارد شدهاست. در حال حاضر بر اساس آخرین آمار اعلامشده از سوی وزارت بهداشت و درمان ابتلای ۱۲۲ نفر در کشور به این بیماری تأیید شده که شش مورد آن در بندر لنگه شناسایی و بقیه از خارج کشور مبتلا شدهاند. از میان مبتلایان تاکنون سه نفر فوت کردهاند.
بیماری وارداتی
آنطور که معاون بهداشت وزارت بهداشت میگوید، بیشتر مبتلایان به بیماری تب دانگ از کشورهای امارات، عمان و پاکستان وارد ایران شده و البته تعدادی از این بیماران نیز ایرانیانی هستند که به کشورهای همسایه سفر کرده و مبتلا شدهاند. طبق توضیحات وی از سال ۱۳۹۵، برنامه مراقبت از پشه آئدس در کشور آغاز شد و از سال ۱۳۹۹ که مواردی از ابتلا به بیماری عفونی تب دانگ در کشور پاکستان گزارش شد و ما اقداماتی که در رابطه با شناسایی محلهای زندگی پشه آئدس و سمپاشی این محلها انجام میشد، بیمارییابی در مبادی ورودی کشور نیز به مراجع ذیربط را ابلاغ کردیم.
بعید است کرونا تکرار شود
عبدالرضا میراولیائی، مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت هم در پاسخ به این سؤال «جوان»که آیا بیماری دانگ و تب دانگی شبیه ماجرای کرونا میشود، میگوید: «خیلی بعید است پاندمی جهانی داشتهباشیم. البته ما به بیمارستانها هشدار دادهایم تا ظرفیتسازی کنند.» به گفته وی میزان مرگ در تب دانگی ۵/۲ درصد است.
میراولیائی تأکید میکند: «این بیماریها درمان قطعی ندارند و درمانهای مراقبتی و حمایتی است، اما باید تحتنظر پزشک باشند تا تبشان پایین بیاید و شاخصهای خونیشان کنترل شود، فعلاً درمان اختصاصی در دنیا ندارد.»
بهروز ترابی، ویروسشناس هم در این رابطه میگوید: «متأسفانه درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد و نشانههای آن هم مانند ابتلا به سرماخوردگی، اما با دمای تب بالا و دردهای شدید استخوانی همراه است. به همین دلیل بیش از هر چیز باید بر پیشگیری از ابتلا به آن تمرکز داشته باشیم. برای پیشگیری از انتقال بیماری لازم است محیط رشد پشهها ناامن و شرایط زیست و تخمگذاری آنها از بین برود. همچنین استفاده از لباسهای بلند و رنگ روشن، استفاده از توری برای پنجرهها و درها و استفاده از اسپریهای دورکننده حشرات در کاهش انتقال بیماری کمککننده است».
ترابی با اشاره به اینکه تب دنگی بیماری شناختهشدهای است که در بیش از ۱۴۰ کشور به آن آلوده هستند توضیح میدهد: «فرد مبتلا به تب دانگی خیلی سریع باید قرنطینه شود که در معرض گزش مجدد پشه قرار نگیرد تا عامل انتقال بیماری به فرد دیگری باشد. همچنین علائم این بیماری سردرد، کمردرد و پشتدرد، تب معمولاً شدید و در برخی موارد خارش و جوش در قسمتهای مختلف بدن است.»
خلاصه اینکه ماجرا آنقدر جدی است که حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ابلاغ سند ملی مبارزه با پشه آئدس برای پیشگیری از گسترش بیماری تب دانگ به دستگاهها خبر میدهد.
هشدار سازمان جهانی بهداشت
به گفته معاون وزیر بهداشت، شیوع این بیماری در کشورهای گرمسیری و نیمهگرمسیری رو بهگسترش است و نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند به طوری که سازمان جهانی بهداشت در خصوص مراسم اربعین و حضور زائران بیش از ۴۰ کشور در این مراسم، تقویت و بهروز بودن نظام مراقبت از بیماریها را به این کشورها به منظور تشخیص زودهنگام و پیشگیری از شیوع بیماریهای واگیردار اخطار دادهاست.
طبق تأکید وی پشه آئدس، عامل ابتلا به بیماری تب دانگ است و شناسایی زودهنگام بیماران حائز اهمیت بوده و باید توجه داشتهباشیم که کنترل این بیماری مانند مالاریا ساده نیست و نیازمند تلاش همهجانبه است.
پیشگیری از تکثیر و تکرار کرونا
پیشگیری همیشه مهمتر از درمان است و درباره پشه آئدس و بیماری تب دانگی هم میتوان کارهایی را انجام داد تا از تکثیر پشه آئدس مهاجم و بیماری تب دانگی جلوگیری کرد.
دکتر میراولیائی درباره راهکارهای پیشگیری از این بیماری اینگونه توضیح میدهد: «اولاً مهمترین عامل در جلوگیری از استقرار پشه آئدس مهاجم، ناامن کردن محل برای زیست پشه است. بهداشت و بهسازی محیط و پاکیزگی محیطزیست و پیرامون بسیار مهم است و نباید مانداب داشتهباشیم. این مهمترین کار برای پیشگیری است.»
مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت به مردم توصیه میکند از مردم مسافرتهای غیرضروری به مناطق آلوده در خارج از کشور به خصوص کشورهای حاشیه خلیجفارس و امارات در رأسش پرهیز کنند. همچنین در صورت سفر لباس مناسب روشن که بدن به خصوص پاها را بپوشاند، از نکات دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. افراد توجه کنند در مناطقی که ساکن هستند، توری محافظ داشتهباشد. استفاده از قلمهای ضد پشه هم میتواند مؤثر باشد. همچنین در این مناطق کمپ نزنند. نکته بسیار مهم اینکه اگر افراد علائم بیماری را پیدا کردند، اگر وارد کشور شدهاند تا دو هفته حتماً به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کنند و به پزشک بگویند که سابقه سفر به امارات یا مناطقی که درگیر این پشه هستند، داشتهاند. این برای شناسایی سریع بیماری خیلی مهم است و افرادی که آلوده میشوند، چون ویروس داخل خونشان است، پشه با گزش این افراد میتوانند آلودگی را منتقل کنند. اگر این مسائل رعایت شود، انتقال بومی یا محلی را میتوانیم نداشتهباشیم. این بیماری پتانسیل این را دارد که تعداد زیادی از افراد را درگیر کند، اما میشود با این راهکارها آن را کنترل کرد.