آنگونه که کانال۱۲ تلویزیون اسرائیل اعلام کرده: «۹۰۰ افسر با درجه سروان و سرگرد در سال جاری برای خروج از ارتش درخواست دادهاند، در حالی که این آمار در سالهای گذشته ۱۰۰ تا ۱۲۰ افسر بود؛ این یعنی افزایش هشت برابری».
۷ اکتبر و مشروعیتزدایی از ارتش اشغالگر
با توجه به رده سنی این افسران، تحلیلگر این شبکه تلویزیونی، آینده ارتش اسرائیل را بحرانیتر از امروز ارزیابی میکند. به اعتقاد «نیر دفوری» ۷ اکتبر و رخدادهای پس از آن، اصلیترین دلیل بحران نیروی انسانی در ارتش اسرائیل است، اما مشروعیتزدایی از ارتش توسط ساکنان سرزمینهای اشغالی و حتی سیاستمداران هم در تشدید آن بیتأثیر نبوده است.
در همین حال، مؤسسات امنیتی و نظامی اسرائیل هم هشدار دادهاند در صورتی که تغییراتی در سن خدمت سربازی رخ ندهد، به زودی ۵هزار سرباز در حال خدمت اجازه خواهند داشت خدمت را ترک کنند. اهمیت این مسئله زمانی آشکارتر میشود که بدانیم سربازان ذخیره هم از خدمت سربازی در نوار غزه سر باز میزنند. روزنامه هاآرتص چند روز پیش گزارش داد تعدادی از سربازان ذخیره اعلام کردهاند حتی اگر مشمول مجازات شوند به خدمت سربازی در غزه بازنمیگردند و این در حالی است که رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی از نیاز این ارتش به ۱۵ گردان جدید خبر میدهد.
بحران نیروی انسانی شاید اثر خود بر گمانهزنیها درباره حمله به لبنان را هم نشان دهد، همانطور که روزنامه اسرائیلی «معاریو» پیشتر به نقل از یک افسر ارشد نیروی هوایی اسرائیل فاش کرده بود ارتش آمادگی جنگ با لبنان را ندارد و در صورت وقوع جنگ، به فاجعه استراتژیک بزرگتری از فاجعه ۷ اکتبر منجر خواهد شد. این نگرانی، ارتش اسرائیل را بر آن داشته به دنبال تشکیل یک لشکر جدید از نیروهای بازنشسته باشد که قبلاً خدمت سربازی خود را سپری کردهاند. به گفته ژنرال هرتزل لوی، رئیس ستاد ارتش اشغالگر «لشکر ۹۶» متشکل از پنج تیپ ذخیره خواهد بود.
نبود دکترین اساسی برای مبارزه
همزمان «یوآو گالانت» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی میگوید این رژیم به ۱۰هزار نیرو در ارتش نیاز دارد و تلاش میکند بخشی از این کمبود را با حریدیها جبران کند، مسئلهای که خود به تنش داخلی دامن خواهد زد. واقعیت آن است بحران نیروی انسانی در ارتش اسرائیل اگر چه پس از ۷ اکتبر و در ماههای اخیر به اوج خود رسیده، اما مسئله جدیدی نیست و سالهاست رژیم صهیونیستی با آن دست به گریبان است. ضعف انگیزه، فرسودگی شدید ناشی از ساعات کار طولانی، تبعیض و... از مشکلاتی است که حفظ قدرت و تمرکز را برای سربازان دشوار کرده است. اما مهمتر از آن، دیگر مشکل قدیمی نظامیان صهیونیست یعنی روحیه مبارزه و ترس از رویارویی است. به تعبیر تحلیلگران، در نبود دکترین اساسی مبارزه بر اساس اندیشه حقیقت و عدالت، کارآمدی و انگیزه رویارویی هم وجود ندارد؛ بنابراین با وجود توانمندیها و سرمایههای سختافزاری، شاهد افول و فروپاشی هستیم.
در راستای حل این بحران بود که هفته گذشته دیوان عالی رژیم صهیونیستی با قانون معافیت حریدیها از خدمت نظامی مخالفت و حکم خدمت نظامی آنها و بلوکه کردن بودجه مدارس دینی را صادر کرد؛ اگر چه رسانههای رژیم صهیونیستی معتقدند حکم دیوان عالی برای خدمت نظامی حریدیها یک نمایش است. حریدیها یک جریان دینی تندرو هستند که از لحاظ اعتقادی به اصول و آیینهای کهن یهودیت ایمان دارند. آنها که تاکنون از رفتن به خدمت سربازی معاف بودهاند در اعتراض به این تصمیم دیوان عالی دست به تظاهرات و خشونتهای خیابانی زدهاند. تحلیلگران مسئله خدمت سربازی حریدیها را از پیچیدهترین مشکلات رژیم صهیونیستی ارزیابی میکنند.
علاوه بر این، برخی از نظامیان سابق و فرماندهان ارتش اسرائیل هم عملکرد دولت نتانیاهو در دوره اخیر بهویژه درباره تصویب اصلاحات قضایی را عامل «فرایند بیسابقه فرسایش داخلی» میدانند که به انحلال ارتش منجر خواهد شد. مسئلهای که همزمان با نسلکشی در نوار غزه، اختلافات زیادی را در سطوح عالی فرماندهی ارتش با رهبران سیاسی رقم زد. این اختلافات به بیاعتمادی در میان فرماندهان ارتش و رهبران سیاسی منجر شد که برکناری بسیاری از فرماندهان در سطوح مختلف را نیز به همراه داشت. بسیاری از فرماندهان نظامی که ننگ شکست ۷اکتبر هم بر پیشانیشان نشسته، هشدار دادهاند انباشته شدن این شرایط سبب از هم پاشیدگی ارتش اسرائیل میشود.
خبرنگار: غلامرضا محمدی