انتشار گاه و بیگاه فیلمهای حیوان آزاری بخشی از خشونت پیدا و پنهان در جامعه را نشان میدهد و منجر به ترویج خشونت میشود. از آنجا که نسبت به ریشههای بروز این موضوع توجه نمیشود و پراکندگی بسیاری هم در ارتکاب این عمل وجود دارد، آماری هم درباره فراوانی این عمل پرخطر وجود ندارد.
در چند روز گذشته دو کلیپ از این رفتارهای پرخطر در شبکههای اجتماعی منتشر شدهاست. یکی از کلیپها مربوط به عید سعید قربان است که در آن مردی در شهرستان خوی با ضربات تبر گاو نگونبخت را مقابل چشمان وحشتزده تماشاگران هدف قرار میدهد تا پس از سرنگون کردن حیوان، آن را ذبح کند. با اینکه دل هر بینندهای از دیدن این فیلم به درد میآید، اما هیچکدام از تماشاگران مانع رفتار پرخطر نمیشوند. در فیلم دوم هم که نوشتهشده مربوط به شهرستان ایلام است، راننده خودرو سواری در تعقیب یک قلاده خرس است و از رنج کشیدن و ترسیدن حیوان سرکیف میآید که هر بینندهای از دیدن این تصاویر متألم و از رفتار مرتکبان متأثر میشود و چرایی آن را مورد پرسش قرار میدهد.
روشن است مرتکبان این رفتارها یا برای خنده و تفریح یا از روی خشم و کینه دست به حیوان آزاری میزنند و از رفتار خود لذت میبرند. خیلی از افرادی که دست به این رفتار پرخطر میزنند با تقلید از رفتارهایی که شاهد آن بودند، دست به این رفتار میزنند. این موضوع میتواند ریشه در وجود خشونت پنهان در افراد باشد که میتواند به رفتارهای پرخطر دیگری هم منجر شود از جمله اینکه بسیاری از این افراد در کودکی یا شاهد بروز خشونت بوده یا مورد خشونت قرار گرفتهاند و از مجرای این خشونتها دست به ارتکاب عمل مجرمانه هم میزنند. در کشور هیچ پژوهش جامعی درباره فراوانی ارتباط مجرمان با حیوان آزاری وجود ندارد، اما این موضوع در عمده جوامع پیشرفته مورد توجه جامعهشناسان قرار دارد و به همین دلیل است که با جرمانگاریهای صورت گرفته بروز این رفتار پرخطر به تدریج اتفاق میافتد. در مورد اتباط بین رفتارهای مجرمان با ارتکاب این عمل مجرمانه بررسیهای آلبرت شوایتزر انسانشناس معروف نشان دادهاست ۹۰درصد جنایتکاران در کودکی از شکنجه دادن و کشتن حیوانات لذت میبردند. کارشناسان این موضوع را در پروندههای قتلهای زنجیرهای هم تأیید کردهاند. بررسیپژوهشهای صورت گرفته منجر به این شدهاست که مرتکبان تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و به سختی مجازات شوند، چراکه بیتوجهی به این رفتار پرخطر میتواند منجر به بروز خشونت در بدنه اجتماعی و برجای ماندن خسارتهای بیشتری شود.
اتفاقهایی که در بستر اجتماعی صورت میگیرد، ریشههایی دارد که باید به نشانههای آن توجه کرد. اینکه رفتارهایی اینچنین در جامعه شیوع دارد، نشانههایی از شیوع خشونت در جامعه است که نباید از نگاه قانون پنهان بماند، اما صرف برخورد قانونی با مرتکب هنوز نتوانسته منجر به جلوگیری از ارتکاب آن شود از جمله اینکه در فصل بیست و پنجم بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی تحت عنوان «احراق و تخریب و اتلاف اموال و حیوانات» به تعیین مجازات حیوانآزاری پرداختهاست. در ماده ۶۷۹ این قانون آمدهاست: «هرکس به عمد و بدون ضرورت حیوان حلالگوشت متعلق به دیگری یا حیوانی را که شکار آنها توسط دولت ممنوع اعلام شدهاست، بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند، به حبس از ۹۱ روز تا ششماه یا جزای نقدی از یک میلیونو ۵۰۰ هزار ریال تا ۳ میلیون ریال محکوم خواهد شد.»
روشن است در مجازات در نظر گرفتهشده از آنجا که برای مرتکب مجازات حبس یا جریمه نقدی در نظر گرفته شدهاست، بعید نیست که مرتکبان به مجازات نقدی محکوم شوند که مبلغ جریمه در نظر گرفتهشده بیش از اینکه بازدارنده باشد، ترغیبکننده و خندهدار است. نکته دیگر اینکه دادستانها فقط مرتکبانی را که فیلمهایشان در شبکههای اجتماعی منتشر و منجر به جنجال میشوند و بخش اندکی را شامل میشوند، تحت تعقیب قرار میدهند، از همینرو رفتارشناسان و قانونگذاران باید به حیوانآزاری به عنوان یکی از ریشههای خشونت در جامعه توجه کنند که بشود از مسیر این توجه از بروز خشونت در بزرگسالی جلوگیری کرد.
حسین فصیحی
حیوانآزاری ریشه خشونت در جامعه است
انتشار گاه و بیگاه فیلمهای حیوان آزاری بخشی از خشونت پیدا و پنهان در جامعه را نشان میدهد و منجر به ترویج خشونت میشود. از آنجا که نسبت به ریشههای بروز این موضوع توجه نمیشود و پراکندگی بسیاری هم در ارتکاب این عمل وجود دارد، آماری هم درباره فراوانی این عمل پرخطر وجود ندارد.
صاحبخبر -
∎