به گزارش جماران؛ متن کامل نطق پایانی مسعود پزشکیان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری 1403 در میزگرد تلویزیونی (29 خرداد 1403) در پی می آید:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
تفاوت سیاست خارجی دکتر پزشکیان با دیگران
امروز هیچکس تردیدی ندارد که سیاست خارجی نقشی تعیین کننده در شرایط زندگی همه مردم ایران دارد؛
اساس و هدف سیاست خارجی ما تامین منافع ملی، تضمین امنیت ملی، پاسداری از حیثیت ملی ایران و منزلت بین‌المللی ایرانیان و بهبود کیفیتِ زندگی «مردم» خواهد بود؛
راهنمای سیاست خارجی ما، منافع مردم ایران خواهد بود.
در سیاست خارجی، شعارهای دهان پُرکُن که جیب مردم را خالی کند نخواهم داد؛
شعاری که مردم را از قافله توسعه عقب بیندازد نخواهم داد؛
شعاری که «مردم» را گرفتار تأمین دارو و «صنایع ملی» را گرفتار تأمین مواد اولیه و کسب آخرین فن‌آوری‌ها کند، نخواهم داد.
مردم ایران و کارآفرینان کشور، سزاوار داشتن بهترین تجهیزات و جدیدترین فناوری‌های جهان هستند.
هدفِ سیاست خارجی ما تنها «بقا» نخواهد بود؛ در سیاست خارجی «توسعه کشور» را پیگیری خواهیم کرد؛
می‌خواهم از زندگی حداقلی و صرفا تامین معیشت «بخورنمیر»، به یک «زندگی رضایت بخش» و شایسته مردم ایران برسیم که در آن همه مردم فرصت رشد و خلاقیت و بالندگی داشته باشند؛
نمی‌خواهم در دنیا منزوی باشیم و جوانان ما حسرت زندگی جوانان کشورهای دیگر را بخورند، در فکر مهاجرت باشند و پدر و مادرهایشان باقی عمر را در دلتنگی و حسرت دیدار فرزندان و نوه‌هایشان سپری کنند.
«ما فقط همین یک ایران» را داریم و چاره‌ای نداریم جز اینکه آن را برای خود و فرزندان‌مان آباد و سربلند سازیم!
سیاست خارجی ما افتخارآمیز، راه‌گشا و توسعه‌گرا خواهد بود و نه ناامیدکننده و حسرت‌آفرین؛
می‌خواهم جوانان ما با دلی پر از امید و شور زندگی، این شعر مرحوم فریدون مشیری را با خود زمزه کنند که:
من اینجا ریشه در خاکم.
من اینجا عاشق این خاکِ از آلودگی پاکم.
من اینجا تا نفس باقی‌ست می‌مانم!
باور دارم «بلاتکلیفی» در سیاست خارجی به معنی بلاتکلیفی مردم، نسل جوان، اقتصاد و بازار کشور است؛
نمی‌خواهم مردم مدام چشم‌شان به اخبار باشد تا ببینند بیشتر تحریم می‌شویم یا نمی‌شویم، جنگ می‌شود یا نمی‌شود، فردا نرخ دلار بالا می‌رود یا پایین می‌آید، گرفتار «فشار حداکثری» خواهیم شد یا «فشار حداقلی»؛
می‌خواهم سیاست خارجی به مردم «ثبات» و «امنیت روانی» ببخشد تا بتوانند برای زندگی خود برای بلندمدت – بدون تردید و اضطراب - برنامه‌ریزی کنند؛
در کشور بزرگ و کهنی مثل ایران، در شأن مردم نیست که از آینده خود مطمئن نباشند و نخبگان‌مان آینده خود را در گوشه دیگری از جهان جستجو کنند.
می‌خواهم با نشان دادن چهرة مثبت و سازندة ایران در دنیا، ایرانیان سراسر جهان را سربلند کنم؛
نمی‌خواهم «ایرانی بودن» برای مردم ما، از جمله برای ایرانیان مقیم خارج از کشور، «دردسر ساز» باشد.
با کمک شما، سیاست خارجی را به نحوی طراحی و اجرا خواهیم کرد که «ایرانی بودن» در سراسر جهان یک امتیاز باشد.
طراحی و اجرای سیاست خارجی
خطوط کلی سیاست خارجی را مقام معظم رهبری تعیین می‌فرمایند؛ اما طراحی و اجرای سیاست خارجی بر مبنای اصول «عزت، حکمت و مصلحت» با رئیس‌جمهور و دولت است؛
آیا واقعا فرق نمی‌کند چه کسی رئیس‌جمهور باشد؟
بله، واقعا فرق می‌کند دید و نگرش رییس جمهور نسبت به جهان چگونه باشد.
محور سیاست خارجی دولت من «عزت، حکمت و مصلحت» خواهد بود؛ نه «ستیزه‌جویی، شعارزدگی و ضرر به منافع ملی»؛
مردم ما عزت می‌خواهند؛ اما ستیزه‌جویی را نمی‌پسندند.
برای من دیپلماسی، مذاکره و توافق «ذلت» نیست؛ بلکه یک راه معقول و کم هزینه برای رسیدن به «عزت» است؛
ما دیگر فرصت نداریم – در حالی که کشورهای منطقه با شتاب در حال توسعه هستند – در بهترین حالت «در جا بزنیم»؛
ما میخواهیم در لبه فناوری جهانی حرکت کنیم و از هوش مصنوعی تا بهترین‌های صنعت جهانی را به مردم خود ارائه کنیم.
ایران یک هویت فراگیر فرهنگی ویک واقعیت یکپارچه راهبردی است؛
مردم ایران شایسته زندگی بهتر و جایگاه شایسته تر هستند؛
با سیاست خارجی واقع گرا و تحول‌آفرین در این مسیر از همه ظرفیت‌های انسانی، تمدنی، جغرافیایی و سیاسی کشور برای پیشبرد منافع ملی و سربلندی ملت بزرگ ایران استفاده خواهیم کرد.
پول نفت ما نباید به جیب قاچاقچی‌ها برود؛
نباید مجبور باشیم نفت مان را ارزان به قاچاقی‌ها بفروشیم؛
با تحریم شاید بشود زنده ماند؛ ولی نمی‌شود پیشرفت کرد.
با حضور گسترده مردم در انتخابات، قوی‌ترین برگ برنده را در مذاکرات به‌دست خواهیم آورد.
مردم ایران همواره برای کشور فرصت بوده‌اند؛ فرصت‌ها را نباید محدود کرد؛
ما این فرصت عظیم را بالنده می‌سازیم.
انشاءالله، با پشتوانه مردمی، احیای برجام و رفع تحریم‌ها و دیگر موانع بانکی مانند FATF شدنی خواهد بود.
در طول تاریخ، «دیپلماسی سازنده» و تعامل گسترده با جهان همواره برگ برنده ایران بوده است و ما با الهام از تاریخ از این نقطه قوت کشورمان استفاده خواهیم کرد.
دستگاه دیپلماسی با «عقلانیت، خلاقیت و شجاعت» پیگیر تعامل با جهان و تأمین منافع ایران و نیازهای مردم ایران خواهد بود؛
در این راستا، سیاست خارجی ما تحول‌گرا، واقع‌گرا، تعامل‌گرا و توسعه‌گرا خواهد بود.
برای رفع مشکلات مردم و تامین زمینه‌های توسعه، به همت و انسجام ملی و گشایش خارجی نیاز است؛
توسعه و پیشرفت اقتصادی درون‌زا و برون‌گرا بدون سیاست خارجی جهان‌گرا و تنش زدا ممکن نیست؛
سیاست خارجی ما بهترین بازارها برای صارات کالاها و خدمات فنی و مهندسی ایرانی و پیشرفته‌ترین فناوری‌ها، سرمایه‌گذاران و گردشگران خارجی را برای ایران جذب خواهد کرد.
نفوذ تمدنی ایران از مهمترین ستون‌های قدرت ملی ماست؛ با افتخار ایران فرهنگی و تمدنی را بار دیگر در جهان مطرح می‌کنیم.
همسایگان، حوزة تمدنی ایران و جهان اسلام و تشیع حوزه قدرت و مزیت نسبی ایران است؛
تحت هیچ شرایطی، تقویت و گسترش روابط همه‌جانبه با همسایگان را کنار نمی‌گذاریم؛
روابط و چالش‌ها با همسایگان را بر اساس اشتراکات مدیریت خواهیم کرد؛
قائل به ایجاد یک «منطقه قوی» هستم که بستر مناسبی برای تأمین امنیت و توسعه ما و کشورهای همسایه باشد؛
معتقدم کشورهای برادر و همسایه نباید منابع ارزشمند خود را صرف رقابت‌های فرسایشی و مهار تنش با یکدیگر کنند؛
معتقدم کشورهای منطقه نباید تلاش کنند بر دیگران مسلط شوند و در منطقه یکه‌تازی کنند؛
اگر ما یک «منطقه قوی» داشته باشیم و منابع‌مان را بجای مهار تنش، در جهت هم‌افزایی و توسعه بکار بریم، قدرت‌های فرامنطقه‌ای و بیگانگان نیز بر منطقه مسلط نخواهند شد؛
باید با کشورهای همسایه پیمان‌های عدم تعرض امضا کنیم؛
و به سمت پیوند زدن منافع اقتصادی و راهبردی و ایجاد بازار مشترک منطقه‌ای گام برداردیم.
روابط ایران را با متحدان منطقه‌ای بر اساس منافع ملی گسترش خواهیم داد؛
با خودباوری در دیپلماسی جهانی برای دفاع از مقاومت و پاسداری از منافع ملی ایران حضور خواهیم داشت و منافع خود را برون‌سپاری نخواهیم کرد.
استقلال ایران یکی از ارزشمندترین دستاوردهای خون شهداست. به هیچ قیمتی اجازه خدشه‌دار شدن استقلال ایران نمی‌دهیم؛
از شرق‌گرایی و غرب‌گرایی پرهیز خواهیم کرد. همزمان شرق‌ستیز و غرب‌ستیز هم نخواهیم شد؛
باور دارم فقط روابط متوازن با دنیا، «منافع ملی» ایران را تأمین خواهد کرد؛
نه قدرت‌های شرقی باید تصور کنند تنها گزینه ما هستند و نه قدرت‌های غربی باید تصور کنند، جز تمکین به زیاده‌خواهی‌های آن‌ها راهی برای‌مان نمانده است؛
سیاست خارجی ما «تک گزینه‌ای»، «یک سویه» و «سیاه و سفید» نخواهد بود.
روابط راهبردی، متوازن و دوسویه با چین و روسیه را دنبال خواهیم کرد؛
در شرایط سیاست خارجی تک گزینه‌ای، روابط با چین و روسیه هم پیشرفتی نداشته است.
با برداشتن تحریم‌ها، همکاری‌ها در سازمان‌های اکو، شانگهای، بریکس و اورآسیا را گسترده‌تر و عملیاتی خواهیم کرد.
بی‌تردید اروپا نقش راهبردی و سازندة ایران را در دولت ما به رسمیت خواهد شناخت؛
ما خواهان روابط خوب با اروپا بر اساس احترام متقابل و از موضع برابر هستیم.
نداشتن رابطه سیاسی با آمریکا نباید به تنش و تشنجِ هزینه‌آفرین بیانجامد؛
با تکیه بر توان ملی و دستاوردهای منطقه‌ای، امکان مدیریت هوشمندانه اختلافات را داریم.
انتخاب‌های ایران را در سیاست خارجی متنوع می‌کنیم، تا هیچکس دیدگاه و منافع ایران را نادیده نگیرد.
از دل مناسبات کلان بین‌المللی پیگیر منافع ملی ایران خواهم بود؛
قرار بود تحریم ها را دور بزنیم ولی الآن کریدورها و مسیرهای ارتباطی منطقه ما را دور زده‌اند؛
حذف ایران از بازارهای انرژی و مسیرهای ترانزیتی را متوقف و مزیت نسبی ایران در این حوزه‌های حیاتی را بازسازی خواهیم کرد.
ایران را بخشی از راه حل مسائل جهان خواهیم کرد و نه بخشی از مشکل؛
ایران می‌تواند برهم زننده بازی دیگران باشد؛
ما در منطقه و جهان، ایران را بازی‌ساز خواهیم کرد.
من معتقدم تضمین امنیت ملی در گرو انسجام داخلی، توانمندی نظامی، توسعه اقتصادی و نفوذ منطقه‌ای و جهانی است؛
برای تأمین امنیت جامع انسانی، نگاه من به منطفه و جهان فرصت‌گرا خواهد بود، نه تهدیدگرا.
ما از زمان جنگ تحمیلی به این حقیقت واقف شده‌ایم که تأمین امنیت مردم و دفاع از مرزهای کشورمان باید فقط و فقط بر دوش خودمان باشد؛
ما هرگز حاضر نشدیم – مثل برخی کشورها – امنیت‌ما را از سایر قدرت‌ها اجاره کنیم؛
ما هرگز به دنبال امنیت «اجاره‌ای» نبوده‌ایم و نخواهیم بود؛
لذا تقویت توان نظامی کشور برای من از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و قطعاً در این راستا با همه نهادها همکاری خواهم کرد.
معتقدم قدرت نظامی ما نه تهدیدی برای منطقه، بلکه ضامن امنیت و آسایش همسایگان‌مان خواهد بود، کمااینکه با همین قدرت – به همت بزرگانی مثل شهید سلیمانی - کشورهای همسایه را از شر داعش و گروه‌های تروریستی رها کردیم.
ما توانمندی نظامی را نه برای جنگ افروزی که برای بازدارندگی میخواهیم و بازدارندگی را برای بهبود زندگی مردم و پیشرفت کشور نیاز داریم؛
استحکام امنیت کشور فقط محدود به تقویت نیروی نظامی نیست؛
اعتقاد دارم باید نگاه جامع‌تری به مقوله «امنیت» داشته باشیم. «انسان»، محور امنیت است:
وضعیت نامناسب اقتصادی مردم آسیب به امنیت ملی است؛
نارضایتی مردم آسیب به امنیت ملی است؛
گسل‌های اجتماعی و فرار مغزها آسیب به امنیت ملی است؛
آلودگی هوا و بحران آب – که سالانه صدها هزار قربانی می‌گیرد – آسیب به امنیت ملی است.
ما نباید اجازه دهیم بحران‌های اقتصادی و اجتماعی ما را از داخل تضعیف کند؛
ما نباید وضعیتی داشته باشیم که دیگران بتوانند بر موج نارضایتی مردم سوار شوند و میان ملت و حاکمیت شکاف بیندازند؛
در این صورت هرچقدر هم توان نظامی بالایی داشته باشدیم، قادر نخواهیم بود به یک قدرت با ثبات و پایدار در منطقه تبدیل شویم.
در یک کلام، رضایت مردم و همراهی آن‌ها با دولت را یکی از مهمترین مولفه‌های قدرت و امنیت ملی می‌دانم.
برای دستیابی به اهداف، مهمترین عامل را انسجام داخلی و اجماع ملی برای پیگیری منافع ملی می‌دانم؛
منافع آرمانی را در راستای منافع ملی و تقویت کننده قدرت کشور می‌دانم؛
دعواهای جناحی و سیاسی را یکی از مضر‌ترین آفت‌های سیاست خارجی می‌دانم؛
معتقدم سیاست داخلی باید پشتوانه سیاست خارجی باشد، نه بلای جان آن؛
همه جناح‌ها و جریان‌های سیاسی باید در جهت رسیدن به منافع ملی هم‌افزایی و همکاری کنند، نه اینکه برای کسب چند کُرسی در مجلس یا چند وزارتخانه و پُست دولتی در راه رسیدن به هدف کارشکنی کنند.
ما تنها با طبع بلند و همبستگی و هم‌افزایی می‌توانیم در کوتاه‌ترین مدت و با کم‌ترین هزینه به قله‌های توسعه و پیشرفت دست پیدا کنیم.
تعهد می‌دهم هیچگاه منافع ملی را قربانی منافع شخصی و جناحی نخواهیم کرد؛
سیاست خارجی را یک امر «ملی» می‌دانم و از دستاوردهای آن برای کسب امتیاز سیاسی یا تحقیر یک جناح رقیب استفاده نخواهم کرد؛
من همه جناح‌ها و جریان‌های سیاسی را شریک دستاوردهای دولتم خواهم کرد؛
برای رسیدن به اهداف بلند کشورمان یک «دولت ملی» تشکیل خواهم داد و بستری برای همکاری، هم‌اندیشی و هم‌افزایی همه جریان‌ها فراهم خواهم کرد؛
من سیاست خارجی را جز برای ایران و ایرانیان نمی‌خواهم؛
در دفاع از منافع ملی به روش‌های مناسب کوتاه نخواهم آمد و حاضرم در این مسیر قربانی شوم.