جوان آنلاین: استادان دانشگاهی به دلیل عدم شناخت خودشان از نمایشهای ایرانی و آیینی، این گونه اصیل نمایش را انکار میکنند و دانشجویان را به سمت نمایشهای غربی سوق میدهند، در صورتی که ظرفیتهای نمایش ایرانی به لحاظ تکنیکی و شیوه اجرایی بیشتر است.
حجت الله ناظری، معاون مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در نشست رسانهای ششمین جشنواره نقالی و پردهخوانی غدیر (نقالان علوی) که از اول تا چهارم تیر ماه در تهران برگزار میشود با بیان اینکه یکی از وظایف حوزه هنری برگزاری و حمایت از جشنوارههایی است که به مسائل دینی و خصوصاً ائمه معصومین (ع) میپردازد، اظهار داشت: جشنواره نقالان علوی تجربه پنج دوره خود را در حوزه هنری سپرده کرده و امسال در شرایطی شاهد دوره ششم آن هستیم که گستره جشنواره بیشتر شده و بخش طلاب به آن اضافه شده است و برنامهریزیهایی برای جشنواره صورت گرفته تا سال آینده گستردهتر و در تمام استانها برگزار شود.
معاون مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری به آفت برخی از گونههای نمایشی پرداخت و تأکید کرد: عدم استمرار و اجرا آفتی است که برای برخی گونههای هنرهای نمایشی مثل نقالی و پردهخوانی بهوجود آمده است. شاید اینکه این گونههای نمایشی روآمد نشده موجب عدم ارتباط نسل جوان با آن شده است که باید در این راستا اقداماتی صورت گیرد. برخی از فعالیتهای هنری در نظام اجتماعی جایگاه خودش را از دست داده ولی امسال رویکرد ما در جشنواره عوض شده است و جلسات شورا چند ماه قبل از جشنواره برگزار شد و تمام این مباحث مطرح شد تا این گونه نمایشی زنده شود.
فصل ثمر دهی جشنواره
در ادامه این نشست حسین ظاهری، دبیر ششمین دوره جشنواره نقالان علوی هم با اشاره به اینکه امسال بعد از تجربه پنج دوره جشنواره و تلاشی که دوستان انجام دادند و نهالی را کاشتند، داریم به ثمردهی میرسیم گفت: این جشنواره مدح مولا علی (ع) است و در راستای تکلیف نبوی و تبیین معارف غدیر شایسته بود که بخش اجرا و صحنه را پررنگتر کنیم، بخش کودکان و نوجوانان با شرکت هنرجویانی از ۱۷ استان در این جشنواره گنجانده شده است.
دبیر ششمین جشنواره نقالان علوی با اشاره به اهمیت افزوده شدن بخش طلاب به جشنواره، ابراز کرد: وقتی تاریخ پردهخوانی و نقالی را مرور میکنیم، میبینیم طلاب به دلیل معارف اسلامی که حوزه تخصصیشان است و از جنبه اینکه اهل منبر هستند و کارشان تبیین معارف اسلام است میتوانند در تاریخ نقالی و اقبال عمومی به این هنر چند رسانهای اثرگذار باشند و این بخش به جشنواره با این رویکرد اضافهشد.
حسین ظاهری افزود: در بخش بزرگسال نیز استقبال بسیار بالایی از جشنواره شد و تلاش کردیم انتخاب آثار بر اساس سطح کیفی آنها باشد. همچنین در این دوره بخش علمی نیز به جشنواره اضافه شده است. ما در سطح کشور با خلأ تنوع داستان و طومار مواجه هستیم، از این جهت مسابقه «طومارنویسی» را در جشنواره برای شناسایی پیشبینی کردهایم.
چالش انکار استادان
دبیر ششمین جشنواره نقالان علوی با اشاره به تقویت بخش پژوهشی جشنواره تصریح کرد: در دورههای نگارش از دوره آموزشهای سنتی گذر کردیم و از طرفی استادان سنتی رخ در نقاب خاک کشیدند و اکثر کسانی که مایل به کار در حوزه نقالی هستند، دانشآموز یا دانشجو هستند و زبان به دلیل آکادمیک بودن با شکل سنتی که استادان با شاگردان داشتند، متفاوت است و اینجا بحث پژوهش به میان میآید. بنابراین، بخش مسابقه و مقالات و پایاننامههای دانشجویی را به جشنواره اضافه کردیم که پس از تأیید هیئت داوری آثار برگزیده چاپ میشود.
وی از برپایی نمایشگاه پردههای مکتب خیالی نگاری ششمین جشنواره نقالان علوی خبر داد و گفت: این نمایشگاه به منظور معرفی و شناساندن پردههای نقاشی قهوهخانهای و خیالینگاری به نوجوانان و جوانان پس از یک دهه برپا میشود. همزمان با برگزاری ششمین جشنواره نقالان علوی نشستهای تخصصی با حضور استادان برجسته کشور و شرکت کنندگان در این جشنواره که اغلب جوانان هستند، برگزار میشود.
دبیر ششمین جشنواره نقالان علوی تأکید کرد: در این جشنواره تمامی آثار مورد بررسی قرار گرفته و به لحاظ کیفی آثار تفاوت بهتری دارند و بر هممین اساس کار آموزش در دبیرخانه با رویکرد توانمندسازی عزیزان انجام میشود کلیت کار دبیرخانه علمی در حوزه طومارها با استناد به آموزش و پژوهش انجام میشود.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه تعزیه و پرده خوانی مناسبتی شده است اظهار داشت: در شناخت نمایش ایرانی به نسل جوان ما با اقبال مواجه میشویم، اما یکی از معضلات ما استادان سنتی است و استادان دانشگاهی نیز به دلیل عدم شناخت خودشان، نمایشهای ایرانی و آیینی سنتی را انکار میکنند و دانشجویان را به سمت نمایش غربی سوق میدهند، در صورتی که ظرفیتهای نمایش ایرانی به لحاظ تکنیکی و شیوه اجرایی بیشتر است.
بینالمللی شدن نقالان علوی
در ادامه این نشست حجت الاسلام سید محمد جلالی، دبیر بخش علمی ششمین جشنواره نقالان علوی با اشاره به راهاندازی دبیرخانه دائمی این رویداد گفت: بخش علمی جشنواره نقالان علوی تشکیل شده است و در سال آینده حوزه جغرافیایی آن به گستره بینالمللی میرسد و به علاقهمندان فرهنگ ایرانی و اسلامی حتماً ورود خواهد کرد و شبکه نقالان بینالمللی را تشکیل خواهد داد. در بخش علمی نگاه به مقوله پژوهش در هنر باعث جلوگیری از انحرافات و افراط و تفریط هم در خود هنر و هم معارفی است که از سوی هنرمندان منتقل میشود.
جلالی افزود: در دورههای گذشته این جشنواره پژوهش و آموزش به عنوان امری که سینه به سینه منتقل میشد مورد توجه بود، اما با گسترش ارتباطات باید از این مرحله عبور کنیم و باید به میراث مکتوب هنر نقالی ادامه دهیم. امسال ضمن اینکه تمام مقالات حوزه پرده خوانی و نقالی احصا میشوند تا در مجموعهای مدون گردآوری شوند، ۲۰ مقاله جدید در حوزه پرده خوانی منتشر میشود. وی درباره بینالمللی شدن این جشنواره گفت: برای حوزه بینالملل فکر شده است؛ هنر در بستر پژوهش خود را نشان میدهد. روح این هنر یک آموزش در کشورهای هدف دارد. شما باید تصویرگری کنید و آن را به مخاطب منتقل کنید، کارهای اولیه انجام شده است.
جلالی خاطرنشان کرد: سال آینده با یک برنامهریزی بهتر کار را پیش میبریم. ما معتقدیم نقالی بستری برای انتقال فرهنگ ایرانی و اسلامی و بستری برای تعاملات فرهنگی با کشورهای همسایه است.