به گزارش همشهری آنلاین، این روزها فضای مجازی در تسخیر یک همستر است؛ کافی‌ست بخواهید چند دقیقه در اینستاگرام، تلگرام یا ایکس بچرخید. به محض وارد شدن به فضای هر کدام یا تصویر یک همستر کارتونیِ نارنجی رنگ را می‌بینید و یا عده‌ای گوشی به دست مقابل لنز دوربین‌ها ایستاده‌اند تا به شما رازِ جمع کردن سکه‌های بیشتر را یاد بدهند؛ البته به شرط اینکه آن پست را لایک کنید، با دوستانتان به اشتراک بگذارید و در نهایت کلمه «سکه» را برایشان کامنت کنید!
البته فضای حقیقی هم وضعیت بهتری ندارد. در مترو، اتوبوس، پیاده‌رو، صف نانوایی، محل کار و... عده‌ای با جدیت در حال ضربه زدن به شکم یک همستر در فضای چند اینچی موبایل خود هستند تا سکه‌های بیشتری کسب کنند که شاید یک روز پولدار شوند! اما ماجرای این همستر که دیگر بی‌راه نیست اگر بگوییم از کودک تا کهنسال را سرِ کار گذاشته چیست؟
همه چیز درباره «همستر کامبت»
علت این حجم از گسترش بازی «همستر کامبت» به آبان ۱۴۰۲ برمی‌گردد که نسخه اولیه «نات کوین» به عنوان نوعی ربات تلگرامی عرضه شد. رباتی که به کاربران اجازه می‌داد با ضربه زدن روی یک سکه، ارز دیجیتالی با عنوان Notcoin استخراج کنند و بعد از چند ماه که توسعه‌دهندگان این بازی «نات کوین»ها را روی بلاکچین عرضه کردند، خرید و فروش ارز «نات کوین» در صرافی‌ها آغاز شد. موضوعی که باعث شد «نات کوین» خیلی زود معروف شود و راه را برای معرفی یک بازی جدیدتر باز کند.
«همستر کامبت» از فروردین امسال معرفی شد و به مرور کاربرانی را جذب کرد تا اینکه سرانجام به واسطه تجربه نقد کردن سکه‌های «نات کوین» در صرافی‌ها، این بازی هم به یکباره سر و صدای زیادی به پا کرد. همستر کامبت یک بازی تلگرامی است که کاربر در آن می‌تواند فقط با ضربه‌زدن ساده روی صفحه گوشی خود سکه‌های مجازی کسب کند. سکه‌هایی که صرفا، احتمال می‌رود که بتوان آنها را به پول واقعی تبدیل کرد چون قیمت همستر کامبت تا زمانی که این پروژه در صرافی‌ها تعریف نشود، مشخص نخواهد بود و حتی معلوم نیست این بازی هم به سرانجام خوش «نات کوین» برسد یا نه.
بهانه‌ای برای تازه کردن رفاقت‌ها!
با این حال و با وجود ابهاماتی که درباره سرنوشت این بازی وجود دارد، اما به محض اینکه سراغ موبایل‌هایمان می‌رویم یا سر و کله یک همستر پیدا می‌شود یا می‌بینیم دوستی که مدت‌هاست از او خبری نداریم لینک دعوتنامه این بازی را حتی بدون سلام و احوالپرسی برایمان فرستاده تا اگر ما از طریق لینکِ او وارد بازی شدیم بتواند ۵۰۰۰ سکه از همستر کامبت بگیرد!
بازگشت همه به سوی تلگرام است!
باز هم این تمام ماجراهای این چند روز نیست. بعد از فیلتر شدن تلگرام، کاربران زیادی تصمیم گرفتند به سمت استفاده از اپلیکیشن‌های دیگر بروند و عملا این برنامه را از تلفن همراه خود پاک کرده بودند، اما از آنجایی که تلگرام (نسخه اصلی برنامه) واسطه رسیدن به این همسترِ آرزوهاست و به محض ضربه زدن روی لینک دعوتنامه می‌توانید وارد بازی شوید، در چند روز گذشته افراد زیادی به مدد پروکسی‌ها و فیلترشکن‌ها مجددا به تلگرام پیوستند.
وقتی حتی ضربه زدن هم سخت است!
این هیاهو حتی اگر در نهایت به یک «هیچ» بزرگ ختم شود، اما دست‌کم با ابداع روش‌های ضربه زدنِ سرعتی روی شکمِ همستر با دستگاه ماساژور، قطرات آب، چرخ خیاطی و ... نشان‌دهنده خلاقیت هموطنانمان بوده است! از سوی دیگر برخی هم برای آنکه به سرعت مراحل این بازی را طی کنند به دنبال روش‌هایی برای دور زدن آن هستند تا با زدن کدهای رمز «مورس» و... بدون اینکه حتی از انگشت‌هایشان کار بکشند، سکه بگیرند.
عجله برای پولدار شدنِ بی‌زحمت و به هر قیمتی، اگر موجب درآمدزایی نشود، باعث بروز ناهنجاری‌های روانی و اجتماعی در افراد می‌شود. بسیاری از راه‌های یک شبه پولدار شدن گاهی اوقات با ریسک‌های زیاد و عواقب نامطلوب همراه هستند. این شکست‌ها باعث نزول جایگاه اجتماعی و از دست دادن اعتماد به نفس می‌شود و سلامت فردی و اجتماعی افراد را به خطر می‌اندازد.
در این میان بازار جذب فالور به واسطه آموزش این بازی هم داغ شده است تا پیشکسوتان ضربه‌زنی بر شکم همستر امیدوار باشند که حتی اگر سکه‌ها برایشان آب و نان نشد، حداقل بعدا با یک صفحه اینستاگرامیِ چندهزار یا چندصدهزار نفره بتوانند درآمدزایی کنند.
همین؟ خیلی تاثیرگذار بود!
«همستر کامبت» اصلا ویژگی‌های یک بازی را ندارد چه برسد به اینکه بخواهد سرگرم کننده باشد! از زمانی که روی لینک بازی که دوستتان برایتان ارسال کرده بزنید، وارد فضای بازی شده و مرحله اول را با پایه ۵۰۰۰ سکه‌ای که همستر به شما جایزه داده و ضربه زدن روی صفحه نمایشگر شروع می‌کنید. همین!
در نوار ابزار پایین بازی هم بخش‌های مختلفی وجود دارد که با ورود به هر یک می‌توانید کار خاصی مانند دعوت از دوستانتان، خریدن کارت‌های استخراج و... انجام دهید. اما مهم‌ترین بخش برای گردانندگان بازی، احتمالا قسمت Earn یا به دست‌آوردن است. شما با وارد شدن به این قسمت می‌توانید با عضویت در کانال یوتیوب، کانال تلگرام، صفحه ایکس (توییتر سابق) و... سکه‌های اضافه به‌عنوان پاداش دریافت کنید؛ پاداشی که البته معلوم نیست اگر این سکه‌ها نقد نشود برای شما چه عایدی به دنبال دارد، اما باعث می‌شود روزبه‌روز به خیل دنبال کنندگان صفحات این بازی در بسترهای مختلف اضافه شود.
خدا رو چه دیدی شاید پولشم گرفتیم!
اما علت این حجم استقبال افراد از رباتی که حتی نمی‌توان نام بازی را به آن اطلاق کرد چیست؟ آنهم وقتی حتی ذره‌ای از ماهیت کاری که می‌کنند خبر ندارند و صرفا ضربه می‌زنند که از غافله عقب نمانند و بعد این توجیح را می‌آورند که «ربات که از ما اطلاعات شخصی نگرفت، تازه تلگرام بهش تیک آبی هم داد. قرار هم نیست هزینه‌ای بکنیم. پس ضربه می‌زنیم، خدا رو چه دیدی شاید پولشم گرفتیم!»
با این وجود همچنان چند ابهام بزرگ درباره این بازی وجود دارد؛ نخست آنکه ابعاد دسترسی‌های این بازی به اطلاعات شخصی افراد هنوز کاملا مشخص نیست. ثانیا اصلا معلوم نیست در آینده این سکه‌ها به پول تبدیل می‌شوند یا خیر؟ در نهایت آیا همستر کامبت امکان پشتیبانی حضور این تعداد کاربر را دارد؟ سوالی که از ظهر روز پنجشنبه ۱۷ خرداد ماه تا بامدادِ جمعه و لحظه نگارش این گزارش، لحظه به لحظه پررنگ‌تر شد، چرا که در تمام طول این مدت تلاش بازیکنان برای ورود به همستر کامبت با خطا مواجه می‌شد.
مصائب مهارت‌هایی که نیاموختیم!
در همین زمینه دکتر محمد رحیمی - جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به رونق استفاده از بازی Hamster kombat، گفت: در اینجا با دو مقوله فرهنگی - اجتماعی مواجه هستیم که به نظر می‌رسد در مورد هیچکدام سواد و دانش لازم وجود ندارد؛ یکی از این مقوله‌ها رسانه و دیگری درآمدزایی است. سواد رسانه‌ای دانشی است که همه ما در هر لحظه از زندگی روزمره به آن نیاز داریم چراکه زندگی ما با رسانه‌ها پیوند خورده است. زندگی انسان امروزی درگیر پیام‌های مختلف حقیقی و مجازی رسانه‌هاست و این پیام‌ها زندگی ما را تغییر می‌دهند. سواد مالی نیز یک مهارت شخصی است که به کارگیری آن در زندگی این شانس را به ما می‌دهد تا شرایط مالی بهتری داشته باشیم.
وی افزود: اما در اینکه چرا در روزهای اخیر موج گسترده‌ای از مردم به سمت بازی همستر کامبت می‌روند و آن را تبلیغ می‌کنند به این دلیل است که ما نه در حوزه رسانه و نه در حوزه درآمدزایی، دانش لازم را فرانگرفته‌ایم و به راحتی فریب تبلیغات رسانه‌ای را می‌خوریم. نمونه‌ای از این عدم آگاهی کافی را درمورد بورس و ارز دیجیتال دیدیم که بسیاری از شهروندان بدون آگاهی و اطلاع لازم سرمایه خود را وارد این محیط مالی کردند و ضرر و زیان بسیاری هم متحمل شدند.
رفتار توده‌ای برای عقب نماندن از غافله
این جامعه‌شناس درباره گرایش جمعی به این بازی، اظهار کرد: بخشی از موضوع وابسته به رسانه‌ها و فضای مجازی است. این خاصیت فضای مجازی است که رفتارهای هیستریک را در مخاطبین خود برانگیزند. زمانی که فضای این رسانه‌ها مملو از اخبار همستر، رکورد زنی جمع‌آوری سکه، دعوت از مخاطبین تلگرام و... می‌شود این ذهنیت در برخی افراد به وجود می‌آید که «چرا من از این غافله عقب بمانم؟» و همین امر سبب می‌شود تا درگیر رقابت برای سبقت گرفتن از هم شوند.
وی افزود: زمانی که فرد ترس از دست دادنِ فرصت سودآوری و جاماندن از بقیه را دارد، منطق و تحلیل خود را کنار گذاشته و در مواقع حساس، به صورت توده‌ای عمل کرده و فقط با روند بازار پیش می‌روند. رقابتی که این روزها شاهد آن هستیم نه یک گروه خاص، بلکه همه گروه‌های اجتماعی را درگیر خود کرده است و به یک مسئله اجتماعی تبدیل شده است. این گرایش جمعی که عمدتا خودانگیخته، هیجانی و پیش‌بینی ناپذیر می‌شود به این دلیل است که گاهی اوقات، انسان‌ها رفتارهایی انجام می‌دهند تا بتوانند نزدیکی خود را با اجتماع بیشتر حس کنند.
رحیمی تاکید کرد: پشتوانه رفتار توده‌ای که این روزها شاهد آن هستیم دلیل، منطق و تحلیل نیست و تنها موردی که باعث آن رفتار شده، پیروی از اجتماع بوده است. در واقع، به دلیل اینکه افراد زیادی دست به این کار می‌زنند، این احساس به فرد القا می‌شود که کاری که می‌کند، صحیح است.
همستر کامبت؛ میان‌بُری برای ثروتمند شدن
وی با بیان اینکه رویای پولدار شدن و شتابزدگی در رسیدن به ثروت آن هم بدون تلاش و سخت‌کوشی از ویژگی‌های بارز نسل جدید جامعه ایرانی است، گفت: همواره در جامعه گروه‌هایی هستند که می‌خواهند زرنگ‌مآبانه و به راحتی ثروتمند شوند. به اعتقاد بنده پول بادآورده و هیجان آن احتمالاً یکی از مهم‌ترین عواملی است که افراد را به سمت همستر کامبت سوق داده است. البته یکی از دلایل دیگر هم می‌تواند احساس بی‌قدرتی اجتماعی و توزیع نابرابر فرصت‌های اجتماعی باشد؛ زمانی‌که افراد احساس کنند برای رسیدن به ثروت نیازی به ریاضت، سختی، آموزش، مهارت و قابلیت‌های ویژه‌ای نیست و تصور کنند که امکانات و شرایط تحرک اجتماعی به صورت عادلانه در جامعه توزیع نشده است؛ به دنبال مسیرهای راحت و میان‌بُر برای رسیدن به هدف خود می‌روند تا کمتر زحمت بکشند و درعین‌حال سریع‌تر به مقصد دلخواهشان برسند.
«همستر کامبت» اصلا ویژگی‌های یک بازی را ندارد چه برسد به اینکه بخواهد سرگرم کننده باشد! از زمانی که روی لینک بازی که دوستتان برایتان ارسال کرده بزنید، وارد فضای بازی شده و مرحله اول را با پایه ۵۰۰۰ سکه‌ای که همستر به شما جایزه داده و ضربه زدن روی صفحه نمایشگر شروع می‌کنید. همین!
اگر همستر به درآمدزایی نرسد چه می‌شود؟
رحیمی درباره تاثیر این موج شکل گرفته، بیان کرد: عجله برای پولدار شدنِ بی‌زحمت و به هر قیمتی، چنانچه موجب درآمدزایی نشود، باعث بروز ناهنجاری‌های روانی و اجتماعی در افراد می‌شود. بسیاری از راه‌های یک شبه پولدار شدن گاهی اوقات با ریسک‌های زیاد و عواقب نامطلوب همراه هستند. این شکست‌ها باعث نزول جایگاه اجتماعی و از دست دادن اعتماد به نفس می‌شود و سلامت فردی و اجتماعی افراد را به خطر می‌اندازد.
این جامعه‌شناس تاکید کرد: در عصر دیجیتال و فناوری‌های هوشمند، هدفی که زمان‌بر باشد و یا دیرهنگام کسب شود به مثابه شکست تعریف می‌شود. این ویژگی عصر حاضر یعنی سرعت و زودبازده بودن بر ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری افراد و به‌ویژه قشر نوجوان و جوان به مرور زمان تاثیرات منفی می‌گذارد که مهم‌ترین آنها ترویج روحیه فردگرایی و عجول بودن است. این خصلت تبعات اجتماعی زیان باری برای جامعه دارد. بسیاری از این افراد در دام سودجویانی می‌افتند که به طمع ثروت‌اندوزی و سودآوری‌های استثنایی دست به هر اقدامی می‌زنند. بنابراین جهت پیشگیری از عواقب این قبیل رفتارهای جمعی، لازم است بیشتر از هر زمان دیگری از آموزش‌های این زیست جهان بهره بگیریم و سعی کنیم در عصر دیجیتال، سواد رسانه‌ای و مالی خود را رشد دهیم.