بیش از ۵ سال از نابودی خلافت جهنمی گروهک داعش می‌گذرد با این حال هنوز رنج‌ها و مشکلات بسیاری از آن دوران گریبان‌گیر سوریه و عراق است.

یکی از آنان مسئله «همسران داعش» است که حالا دیگر به بحرانی برای کشور سوریه وعراق تبدیل شده است. با فروپاشی امپراتوری خشونت‌آمیز داعش بیشتر جنگجویان این گروهک کشته، دستگیر یا متواری شدند، اما خانواده‌های داعشی شامل تعداد زیادی از زنان و کودکان وابسته به ستیزه‌جویان این گروهک تکفیری با وضعیت بلاتکلیفی در اردوگاه‌های ویژه‌ای تحت کنترل و مراقبت قرار گرفتند که معروف‌ترین و پرجمعیت‌ترین آن‌ها اردوگاه الهول در استان دیرالزور سوریه است.

در سال‌ها و ماه‌های اخیر کسانی که تبعه سوریه و عراق بوده اند تا حدود زیادی تعیین تکلیف شده و از اردوگاه‌ها تخلیه شده اند با این حال هنوز تعداد کثیری از اتباع دیگر کشور‌ها در اردوگاه الهول باقی مانده اند، زیرا کشور‌های مبدأ این زنان از پذیرش آن‌ها سرباز می‌زنند.

بریتانیا، استرالیا، بلژیک، آلمان و هلند کشور‌های اروپایی هستند که تابعیت این زنان را لغو و از پذیرش آن‌ها با وجود درخواست‌های مکرر خودداری می‌کنند. به تازگی داستان لغو تابعیت یک زن داعشی تبعه انگلیس مجدد داستان این زنان را بر سر زبان‌ها انداخت.
شمیم بیگم ملقب به «عروس داعش» که یک زن بنگلادشی انگلیسی تبار است و هم اکنون در اردوگاه در سوریه به سر می‌برد هفته گذشته بار دیگر در دادگاه تجدیدنظر انگلیس محکوم به لغو تابعیت و عدم امکان بازگشت به این کشور شد.

سه دختر انگلیسی بنگلادشی تبار هنگام فرار از لندن به سوریه و پیوستن به داعش - نفر اول از راست شمیم بیگم است

او تنها ۱۵ سال داشت که به همراه دو دختر دیگر در فوریه ۲۰۱۵ از لندن فرار کرد تا از طریق ترکیه به سوریه برود و به داعش بپیوندد. شمیم از طریق یک اپلیکیشن با اعضای داعش آشنا می‌شود و در سوریه با یک داعشی ازدواج می‌کند. بیگم هم اکنون پشیمان شده و می‌گوید فریب خورده است. دادگاه لندن هم روز جمعه ۲۳ فوریه درخواست تجدیدنظری را که این زن جوان در اکتبر گذشته ارائه کرده بود، رد کرد.

ده‌ها نفر از همسران داعشی‌هایی که در دو اردوگاه در سوریه بازداشت شده‌اند و شرایط خود را حتی برای «حیوانات» غیرقابل تحمل می‌دانند، در فرایندی مشابه از دولت‌های غربی خواستار بازگشت به کشورهایشان هستند؛ تقاضایی که با انکار و نادیده انگاری دولت‌های غربی مواجه شده است. شبکه انگلیسی اسکای نیوز در گزارشی با عنوان «عروس‌های داعش» گزارش می‌دهد که ده‌ها زن از کشور‌های خارجی همچنان در اردوگاه‌های «الحول» و «الروج» در شمال سوریه هستند. این دو اردوگاه تحت نظارت نیرو‌های سوریه دموکراتیک (SDF) ایجاد شد تا ده‌ها هزار زن و فرزندانشان را که یا با داعشی‌ها ازدواج کرده یا با سازمان داعش در ارتباط بودند، در خود جای دهد. بسیاری از این زنان اصرار داشتند که خود و فرزندانشان به خاطر گناهان شریک زندگی و والدینشان مجازات می‌شوند. بسیاری نیز ادعا می‌کنند که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته یا فریب خورده اند تا به سوریه بروند و در برخی موارد قاچاق شده اند.

اسکای نیوز می‌گوید در میان زنان خارجی، شهروندان کشور‌های غربی نیز حضور دارند که اغلب به همراه فرزندان خود در اردوگاه «الروج» حضور دارند، جایی که طی یک ماه گذشته در میان شرایط بسیار سخت زندگی و آب و هوایی و بدون برق بوده اند. یک زن استرالیایی که مادر سه فرزند است به شرط ناشناس ماندن گفته است هنوز در حال تکمیل مراحل قانونی برای بازگشتن به وطن است.

«ما انسان هستیم، نه حیوان.» این زن ادامه می‌دهد: «حتی حیوان هم نمی‌تواند این شرایط را تحمل کند، پسرم سال گذشته تقریباً مرده بود و دولت من از این موضوع آگاه است. نه تنها کودکان، بلکه بیشتر زنان این جا به دلیل تصمیماتی که از طرف آن‌ها گرفته می‌شود، مجازات می‌شوند، تصمیماتی که ما خودمان نگرفتیم، به رغم ارتباط مستمری که با دولتمان داشتیم، اما دولت از قبول این موضوع که شهروندانش هستند، خودداری می‌کند. هنوز در اردوگاه‌ها به دام افتاده‌اند.» یک زن انگلیسی اهل لیدز گفت که چگونه شوهرش که اهل بیرمنگام است، او را متقاعد کرد که به سوریه برود، اما او در آن جا کشته شد.

او التماس می‌کند و می‌گوید: «بگذارید برگردم. خانواده من، مادرم، پدرم و برادرانم همه در انگلیس زندگی می‌کنند و من می‌خواهم برگردم و آن جا محاکمه شوم. من پنج سال است که این جا هستم. خیلی خسته و مریض هستم.» کارشناسان سازمان ملل در گزارشی در سال گذشته اعلام کردند که بازداشت دسته جمعی کودکان در شمال شرق سوریه به دلیل آن چه والدین آن‌ها ممکن است انجام دهند، نقض آشکار کنوانسیون حقوق کودک است که هر گونه تبعیض و مجازات کودک را بر اساس موقعیت، فعالیت ها، عقاید یا اعتقادات والدینشان ممنوع می‌کند.»

«زکیه کاجار» زن دیگری است که به مدت ۲۹ سال در آلمان زندگی می‌کرد و در آن جا شغل داشت و دو فرزند در آن جا به دنیا آورد، او می‌گوید شوهرش او را فریب داده و او را به رقه در سوریه فرستاده بود. او با بیان این که مجبور به ازدواج با مرد دیگری شد که او را نمی‌شناخت و دوستش نداشت، دو فرزند دیگر به دنیا آورد و تاکید کرد که دختر کوچکش که پنج سال دارد، زندگی بیرون از دیوار‌های اردوگاه را نمی‌شناسد.

با وجود این که این زنان خود را فریب خورده می‌دانند و اظهار پشیمانی می‌کنند، اما این تفکر که این زنان می‌توانند تهدید امنیتی به حساب آیند همچنان در دولت‌های اروپایی رایج است. به عنوان نمونه گزارشی از سوی گروه غیردولتی «گلوبسک» که مقر آن در اسلواکی است پیشتر گزارش داده بود که زنان داعش یک تهدید جدی و آماده انجام حملات در هر زمانی هستند.

این در حالی است که گزارش‌های سازمان ملل و به اذعان دولت‌های سوریه و عراق، در صورت عدم چاره اندیشی لازم، اردوگاه الهول و سایر اردوگاه‌های مشابه همانند پرورشگاه جنگجویان داعش در آینده عمل خواهند کرد و می‌توانند به تهدید امنیتی جدی علیه ثبات این کشور‌ها و منطقه تبدیل شوند.

باوجود این که «همسران داعش» همچنان شهروندان کشور‌های اروپایی محسوب می‌شوند، اما سیاستمداران و مقامات این کشور‌ها همچنان آنان را در زمره تروریست قرار داده و از هرگونه ضمانت حقوق انسانی و شهروندی برای این زنان و فرزندانشان اجتناب می‌کنند.

کشور‌های اروپایی، با استناد به سابقه حضور این زنان در داعش معتقدند هرگونه ارتباط میان دولت و این افراد از بین رفته است. این مقامات با نادیده انگاشتن حق حیات، از حمایت از ممنوعیت شکنجه آنان خودداری کرده تا جایی که حقی برای فرزندان کوچک آن‌ها نیز قائل نیستند. مقامات کشور‌های اروپایی نه تنها به انسان بودن این زنان ارزشی نمی‌دهند، بلکه آنان با این رفتار خود هر گونه رفتار وحشیانه و غیرانسانی را با این زنان فریب خورده مجاز می‌دانند.

منبع: ایسنا