شناسهٔ خبر: 65302473 - سرویس فرهنگی
منبع: ایکنا | لینک خبر

علم‌الهدی بیان کرد:

مفهوم جنسیت و زوجیت در تمدن غرب و قرآن

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در محفل خیرات حسان گفت: تفکر و تمدن غرب همچون همه تمدن‌های الحادی فعلی و گذشته بر تکثر موجودات تاکید داشته، اما قرآن بر وحدت، زوجیت و پیوند بین موجودات تاکید مؤکد دارد.

صاحب‌خبر -

جمیله علم الهدیبه گزارش خبرنگار ایکنا، علم‌الهدی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، امروز، اول اسفندماه در سومین محفل قرآنی بانوان جهان اسلام با عنوان «خیرات حسان» طی سخنانی ضمن قدردانی از بانوان دست‌اندرکار این محفل و بخش بانوان مسابقات بین‌المللی قرآن، اظهار امیدواری کرد تا چنین محافلی هر چه باشکوهتر در دیگر کشورهای اسلامی نیز برپا شود.

وی اظهار کرد: در جهان امروز به ویژه در غرب، بحث جنسیت مطرح می‌شود، اما در قرآن کریم چنین مفهومی با عنوان زوجیت بیان می‌شود. مفهوم زوجیت در برابر مفهوم جنسیت و فردیت قرار می‌گیرد. زوجیت در قرآن کریم نه‌تنها برای انسان، بلکه برای تمامی اشیا و موجودات بیان می‌شود. در این باره در سوره مبارکه یس آیه 36 آمده است؛ سُبْحَانَ الَّذِی خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنْفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ.

علم‌الهدی تصریح کرد: تفکر و تمدن غرب همچون همه تمدن‌های الحادی فعلی و گذشته بر تکثر موجودات تاکید داشته، اما قرآن بر وحدت، زوجیت و پیوند بین موجودات تاکید مؤکد دارد. اگر یک گام جلوتر برویم و از این بحث فلسفی فاصله بگیریم، مفهوم ازدواج را خواهیم داشت. عرف رایج ما، از ازدواج و همسری صحبت می‌کند که مایه پیدایش و توسعه خانواده و روابط خویشاوندی است.

وی این پرسش را مطرح کرد که آیا زوجیت اسم است یا فعلی است که باید به مرحله اجرا برسد؟ و افزود: مفهوم زوجیت در بین مردم یک فعل است و سه سطح برای آن تعریف می‌شود؛ یکی به صورت عرف است که مرد و زنی پیوند زناشویی می‌بندند و یک خانواده تشکیل داده و ضمن تولید مثل، از این رابطه لذات مادی و معنوی می‌برند و در طول بشریت به همین شکل بوده است.

مفهوم جنسیت و زوجیت در تمدن غرب و قرآن

علم‌الهدی تصریح کرد: مفهوم دیگر از زوجیت در اقتصاد سیاسی معنی دارد. در بیشتر جوامع قبلی نیز چنین رویکردی مشهود است، ولی در دوره مدرن به شکل عجیبی اهداف سیاسی و اقتصادی خاصی دنبال می‌شود و معنای خاصی دارد. کشورها برای افزایش جمعیت به این رابطه زن و مرد نیاز دارند و روی این رابطه سیاستگذاری می‌کنند و افزایش یا کاهش جمعیت در اقتصادشان حائز اهمیت است. در دوران مدرن، پایه مهم اقتصاد، رابطه زناشویی است و براساس سیاستگذاری‌ها معنای ازدواج تعریف می‌شود. این نوع سیاستگذاری‌ها با لایه‌های فرهنگی متنوعی همراه می‌شود. الان جامعه جهانی همچنان این سطح را دنبال می‌کند.

وی افزود: سطح سوم در کشور ما و دیگر کشورهای اسلامی در وادی ادبیات و عرفان خود را نشان می‌دهد. عرفا و ادیبان توانمند و بزرگی معنای دیگری از زوجیت در قالب استعاره ارائه می‌دهند، ولی در قرآن کریم، کلمه زوج و ازواج، در رابطه با روابط خانوادگی مفصل و متنوع و به عنوان فعل استفاده شده است. در قرآن، کلمه نکاح برای انسان استفاده شده است. این نکاح یا با کلمه زوج یا بدون آن آمده است. مفهوم زوجیت بیشتر از آن که بر اشخاص تاکید کند، بر مسیر زندگی تأکید دارد.

علم‌الهدی تصریح کرد: در قرآن به واژه «حور» برمی‌خوریم که مربوط به عصر پساانسان است و خود این موجود، نکته عجیبی است. حور چیست؟ در اینجا از تزویج خاصی بین انسان و فرشته سخن گفته می‌شود. حور، فرشته‌ای است پس از پیدایش انسان که وابسته به عملکرد اوست و با عملکرد خوبش موجود می‌شود. پس حور مربوط به آینده است. زوجیت در قرآن بیانیه هستی‌شناسی است. ازدواج یک حرکت تعالی‌بخش است و انسان را، که خود آیات، او را ذره آبی کم‌ارزش می‌داند، به مقام متقین می‌رساند. حورالعین با متقین تزویج می‌شوند. حرکت بشریت به سوی کمال به صورت زوجیت بوده است تا به مقام متقین برسد.

وی افزود: از چیستی حور می‌توان فهمید که بین ازدواج و تقوا ارتباط است. ازدواج‌های زمینی با چه اقتضائاتی به مقام بالای ازدواج انسان و فرشته منتج می‌شود؟ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنّات وَ نَعِیم و در سوره دخان می‌خوانیم كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِينٍ. همچنین در سوره الرحمن از آیه 46 تا آخر، وصف همین گروه حور است. شاه‌بیت آن حُورٌ مَقْصُورَاتٌ فِی الْخِيَامِ است. این مسیر را با زوجیت می‌توان حرکت کرد. از شکل و شمایل حورالعین بیشتر صفات زنانه در آن است، گرچه فرشته جنسیت ندارد.

علم‌الهدی در پایان تصریح کرد: جنگ فرهنگی بزرگی در پیش است و خانواده می‌تواند قربانی آن باشد. هم‌اکنون هم هسته همه تهاجم‌ها خانواده است. اندیشمندان درباره زوجیت بیشتر تحقیقات داشته باشند.

یادآور می‌شود، آئین افتتاحیه چهلمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران پنجشنبه، ۲۶ بهمن‌ماه همزمان با حضور محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی و محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش برگزار شد.

مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران در بخش آقایان و پسران در رشته‌های قرائت تحقیق، قرائت ترتیل و حفظ کل طی ۲۷ بهمن تا ۱ اسفندماه، بعد از ظهرها از ساعت ۱۵ تا ۲۱ و در بخش بانوان و دختران در رشته‌های قرائت ترتیل و حفظ کل قرآن طی ۲۸ تا ۳۰ بهمن صبح‌ها ساعت ۹ تا ۱۲ برگزار می‌شود.

مراسم اختتامیه و اعلام نفرات برتر دوم اسفندماه با حضور رئیس‌جمهور از ساعت ۱۵ تا ۱۷ در همین محل برگزار شده و روز پنجشنبه، سوم اسفندماه، متسابقان به همراه اعضای هیئت داوران این دوره به محضر رهبر معظم انقلاب می‌رسند.

مخاطبان ایکنا تا پایان این رقابت‌ها می‌توانند از طریق پرونده ویژه چهلمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران این رویداد را پیگیر باشند.

انتهای پیام