دکتر زهرا شجری
همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: آلودگی هوای داخل و خارج از خانه سالانه عامل مرگ حدود هفت میلیون نفر در سراسر جهان است. در حال حاضر نود و نه درصد انسان‌ها هوایی تنفس می‌کنند که از محدودیت‌های دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای آلاینده‌ها فراتر می‌رود و کسانی که در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط زندگی می‌کنند نیز بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. با وجود این، مشکل آلودگی هوا مشکلی است که همچنان با آن درگیریم.
ذرات ریز و گازهای سمی
دکتر زهرا شجری، متخصص قلب و عروق، استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، بیمارستان سینا درباره هوای آلوده می‌گوید: هوای آلوده مخلوط پیچیده‌ای از موادی شامل ذرات ریز و گازهای سمی مانند دی اکسید نیتروژن، ازن و دی اکسید گوگرد است. همه ما نیز خواه ناخواه در معرض آلودگی هوا قرار داریم. آلودگی هوا حتی در سطوح پایین نیز می‌تواند بر سلامت ما تأثیرگذار باشد. امروزه مشخص شده است که آلودگی هوا منجر به بروز بیماری، افزایش بستری در بیمارستان و حتی مرگ زودرس می‌شود.
افزایش خطر سکته مغزی
به گفته این متخصص قلب و عروق، آلودگی هوا می‌تواند شرایط تنفسی و ریه مانند آسم، آلرژی و بیماری انسدادی مزمن ریوی و شرایط قلبی مانند آنژین، آریتمی، حمله قلبی، نارسایی قلبی و فشار خون بالا را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین می‌تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد. امروزه ۱۰۰ کشور دنیا با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنند. در این فهرست ایران هم در رتبه هفدهم آلودگی هوا قرار دارد.
آلودگی هوا بر اثر آلاینده‌های غیر طبیعی چگونه اتفاق می‌افتد؟
دکتر شجری می‌گوید: عوامل زیادی می‌توانند بر آلودگی هوا مؤثر باشند مانند:
-حمل و نقل یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های بشر است که باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شود. احتراق داخلی و حتی ناقص انواع سوخت‌ها، آلاینده‌هایی مانند کربن مونوکسید، اکسید گوگرد، اکسید نیتروژن، مواد شیمیایی آلی مانند هیدرو کربن‌ها و ذرات معلق را وارد هوا می‌کند.
-گرم کردن ساختمان‌ها، فعالیت‌های ساخت و ساز و تخریب از دیگر عوامل آلودگی هوا در شهرها هستند. در نتیجه سوزاندن سوخت‌های فسیلی مجموعه‌ای از گازها و ذرات معلق وارد هوا می‌شوند.
--تخریب و ساخت و ساز ساختمان‌ها هم باعث پخش شدن مواد شیمیایی مانند آزبست می‌شود. همچنین ذرات ریز مواد و مصالح ساختمانی هم توسط باد جا به جا می‌شوند که برای ریه‌ها مشکل ساز هستند.
-سوزاندن و دفن زباله‌ها با توجه به ترکیبات آن‌ها باعث تولید مقادیر زیادی گاز متان، گازهای سمی و ذرات معلق وارد جو می‌کند که باعث آلوده شدن هوا خواهند شد.
-سیگار کشیدن نیز منجر به آزادسازی مواد شیمیایی آلی و غیر آلی می‌شود. توجه داشته باشیم سیگار کشیدن در محیط بسته میزان این آلاینده‌ها را در فضای بسته افزایش می‌دهد. در نتیجه برای اطرافیان که در معرض دود هم باشند سرطان زا و خطرناک است.
-نیروگاه برق با سوخت زغال سنگ یا مازوت باعث افزایش فلزاتی چون آرسنیک، جیوه، سرب ترکیبات آلی و هیدروکربن‌ها در هوا می‌شوند.
مشکل تهویه هوا
به گفته استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، بسیاری از آلاینده‌های موجود در فضای باز در فضای بسته خانه یا محل کار هم وجود دارند. اما اغلب فضاهای بسته، امکانات مناسبی برای تهویه، تصفیه و ضد عفونی کردن هوا ندارند. به همین دلیل اگر مدت زمان بیشتری در معرض آلودگی‌های فضای بسته باشید خطرناک‌تر است. اغلب آلاینده‌ها رنگ یا بوی خاصی ندارند. در نتیجه به راحتی احساس نمی‌شوند. اما احساس نکردن آن‌ها دلیل بر آلوده نبودن محیط نیست.
آلاینده اصلی در محیط‌های بسته
این متخصص قلب و عروق می‌گوید: شوینده‌ها، خوشبو کننده‌ها، اسپری‌ها، پرینترها و دستگاه‌های چاپ انواع چسب، رنگ، ماژیک یا پولیش آلاینده‌های خارجی مانند دود اگزوز ماشین‌ها، نفوذ بخار یا گاز اجاق یا شومینه محصولات شامل تنباکو، سیستم سرمایش یا گرمایش استفاده از وسایل حاوی آزبست وسایل چوبی و کفپوش رطوبت یا خشکی بیش از حد محیط همه و همه می‌توانند سبب افزایش آلاینده‌ها در محیط‌های بسته شوند.
بیشتر بخوانید: