به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ روزنامه نگار مشهور عرب، تاکید کرد بازگشت سوریه به اتحادیه عرب با تلاش‌های عربستان سعودی، قطعی شده و بیانگر فاصله گرفتن این کشور‌ها از آمریکاست.
عبدالباری عطوان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی المیادین، درباره تحولات اخیر در منطقه گفت: ما در برابر یک مرحله تاریخی و تحول بی سابقه تاریخی قرار داریم. شاهد سازش بین کشور‌های عربی هستیم که پایه‌گذار سازوکار جدید عربی است. عربستان این تحول را هدایت می‌کند. بازگشت سوریه به فعالیت‌های مشترک عربی و اتحادیه عرب صد درصد است. عربستان از اعضای شورای همکاری خلیج (فارس)، مصر، اردن و عراق دعوت کرد تا برای بررسی بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تشکیل جلسه دهند که این موضوع به معنای آن است که ریاض تصمیم گرفته است که دروازه بازگشت سوریه به اتحادیه عرب باشد. شاید عربستان نمی‌خواست بازگشت سوریه به اتحادیه عرب در نشست سران در الجزایر صورت گیرد. عربستان با این دعوت، بر رهبری خودش در کشور‌های عربی تاکید کرد. حضور این کشور‌ها در نشست جده، نشان می‌دهد سوریه امروز عضو اساسی در همکاری‌های مشترک عربی است. وزرای امور خارجه این کشور‌ها برای بررسی بازگشتن سوریه به اتحادیه عرب، به جده نمی‌روند، بلکه برای تصویب بازگشت سوریه به عربستان خواهند رفت. حضور فیصل المقداد وزیر امور خارجه سوریه در جده هم حامل پیام‌های بسیار مهمی است. احتمالا فیصل بن فرحان وزیر خارجه سعودی به دمشق سفر خواهد کرد تا از سوریه برای حضور در نشست سران اتحادیه عرب دعوت کند. ممکن است بشار اسد رئیس جمهور سوریه پیش از نشست سران عرب، به عربستان سفر کند، همانطور که به مسقط و ابوظبی سفر کرد. البته ممکن است فردی به نمایندگی از بشار اسد در این نشست شرکت کند.

عطوان درباره خبر منتشر شده در مورد مخالفت پنج کشور عربی با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، افزود: بدون شک اختلافاتی وجود دارد. قطر پیش از این به شدت مخالف حضور سوریه در اتحادیه عرب بود، به ویژه در نشست سران عرب در دوحه در سال ۲۰۱۳، قطر کرسی سوریه را به مخالفان واگذار کرد. قطر پیشتر با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد موضع این کشور در برابر سوریه تغییر نکرده است. اما یک نکته اساسی وجود دارد. اما محمد بن عبدالرحمن آل ثانی نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر در نشست عربستان شرکت نخواهد کرد که ثابت می‌کند دوحه دیگر مخالف بازگشت سوریه نیست. نکته دیگر، بیانیه جدید وزارت امور خارجه قطر است که تاکید می‌کند این کشور به موضع فراگیر و مشترک عربی درباره سوریه پایبند خواهد بود که به معنای آن است که قطر، با بازگشت سوریه مخالفت نخواهد کرد.
وی در پاسخ به سوالی درباره تاثیر این تحولات بر موضع و سیاست خارجی سوریه. خاطر نشان کرد: سوریه بر توطئه پیروز شد و توانست کاملا از آن عبور کند. سوریه ائتلاف بسیار قوی با روسیه و نیز چین آغاز کرده است. در واقع این سوریه نیست که به اتحادیه عرب بر می‌گردد، بلکه این کشور‌های عربی هستند که به سراغ سوریه می‌روند. بعضی کشور‌هایی که در نشست عربستان شرکت می‌کنند، در جنگ علیه سوریه مشارکت داشتند و تامین مالی آن را برعهده گرفته بودند و در اردوگاه آمریکا ایستاده بودند. پس از آشتی تهران و ریاض، کشور‌های عربستان، امارات و عمان در جبهه محور مقاومت گرفته اند. عربستان امروز به ایران و سوریه نزدیک شده است. ما شاهد شکل گیری نظام جدید عربی به رهبری چین و روسیه هستیم. عربستان در این محور ایستاده است و از آمریکا فاصله می‌گیرد. حضور وزیر امور خارجه سوریه در جده، سیلی برای آمریکاست. آمریکا به هیچ وجه نمی‌خواهد محاصره سوریه پایان یابد. واشنگتن می‌خواهد محاصره دمشق شکسته شود؛ بنابراین دعوت از وزیر امور خارجه سوریه، به چالش طلبیدن آمریکاست. دعوت عربستان از رئیس جمهور چین برای حضور در نشست سران شورای همکاری و اتحادیه عرب، به معنای پشت کردن ریاض به واشنگتن است. زیرا آمریکا، به نوعی به عربستان خیانت کرد. عربستان امروز به منافع خودش و نه منافع آمریکا و غرب الویت می‌دهد. شاهد چند تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت بودیم که باعث افزایش بهای آن در بازار‌های جهانی شد که آمریکا با صراحت با آن مخالفت کرد. عربستان و امارات تغییر کرده اند. در یمن هم آتش بس ممکن است به صلح دائم بین یمن و عربستان، تبدیل شود. در این صورت، بار بسیار سنگینی از دوش ریاض برداشته خواهد شد. بعید نمی‌دانم که وزیر امور خارجه سوریه در نشست روز جمعه وزرای خارجه شورای همکاری، مصر، عراق و اردن حضور پیدا کند.

عبدالباری عطوان گفت: هیئتی از ایران برای بازگشایی سفارت این کشور به عربستان سفر کرده است. تونس هم روابط خودش با سوریه را پس از ۱۱ سال، از سر گرفت. بعید نمی‌دانم که موضوع بازسازی سوریه هم در نشست‌ها در عربستان مطرح شود و شاهد پایان محاصره سوریه در عمل باشیم. من امید زیادی به این نشست دارم و فکر می‌کنم مقدمه خوب و آغاز راهبرد جدید عربی و دور شدن از آمریکا خواهد بود. این آمریکاست که خانه‌های ما را خراب کرده و جنگ‌ها در منطقه به راه انداخته است. سران جوان در منطقه خلیج (فارس) درک می‌کنند که منافع این کشور‌ها باید بر منافع آمریکا اولویت داشته باشد. در گذشته، آمریکا برای نشست‌های اوپک نماینده اعزام می‌کرد و این نماینده آمریکا بود که قیمت‌ها را تعیین و به کشور‌های خلیج (فارس) دیکته می‌کرد. اما امروز اوضاع تغییر کرده است. امروز شاهد بیداری عربی هستیم. کشور‌های عربی قصد دارند با توافق با روسیه و چین، دلار آمریکا را از معاملات کنار بگذارند. به صفر رساندن مشکلات بین کشور‌های عربی و حتی اسلامی، راهبرد جدید عربستان است. آتش بس در یمن و از سرگیری روابط ایران و عربستان، از جمله نشانه‌های این راهبرد است. گفته می‌شود، ریاض و انصارالله در صنعا در حال مذاکره برای دستیابی به راه حل جامع هستند. نکته دیگر آن است که عربستان بر خلاف رسانه‌های غربی، روابط خودش را با اسرائیل عادی سازی و توافقنامه آبرامز را امضا نکرد. عربستان امروز بیشتر به مسئله فلسطین نزدیک شده است و می‌تواند نقش بزرگتری در برابر وحشی‌گری اسرائیل ایفا کند. در کمتر از شش ماه، شاهد تحول در موضع کشور‌های عربی هستیم، زیرا تا چند ماه پیش، هواپیمای وزیر امور خارجه سوریه نمی‌توانست در بسیاری از پایتخت‌های عربی به زمین بنشیند، اما اکنون اوضاع تغییر کرده است. آمریکا در محاسبات خودش موضع کشور‌های خلیج (فارس) را در نظر نمی‌گرفت و خواست خودش را به آن‌ها تحمیل کرد.
اگر کشور‌های عربی به محاصره سوریه پایان دهند، تحریم‌های آمریکا دیگر ارزشی نخواهد داشت. همانطور که روسیه توانست تحریم‌های آمریکا را بی اثر کند. آمریکا در افغانستان و عراق شکست خورد و امروز پایگاه‌های آمریکا در سوریه هم هدف موشکی قرار می‌گیرد. ما در برابر بیداری عربی و اسلامی قرار داریم. با گذشت یک سال از جنگ اوکراین، روسیه همچنان قوی است. امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه بر لزوم فاصله گرفتن از آمریکا تاکید کرد و گفت، اروپا نباید رعیت آمریکا باشد. کشور‌های عربی باید از ظرفیت‌های مشترک خودشان استفاده کنند. اتحادیه عربی که در گذشته آن را می‌شناختیم پایان یافت و دیگر وجود ندارد. تحرکاتی که عربستان انجام می‌دهد، ارتباطی به عربستان ندارد. آیا احمد ابوالغیط دبیرکل اتحادیه عرب در این نشست‌ها شرکت می‌کند؟ اتحادیه عرب به حاشیه رانده شده است و ارزشی ندارد. تحولات فعلی، فراتر از اتحادیه عرب است. سازوکار جدید عربی، چالشی برای آمریکا خواهد بود. کشور‌های عربی به عضویت بریکس و سازمان شانگ‌های در خواهند آمد و از ارز جدیدی که روسیه و چین قصد دارند آن را به عنوان جایگزین دلار منتشر کنند، خواهند پیوست. سازوکار جدید مالی جایگزین سوئیفت هم ایجاد خواهد شد. غرب و آمریکا دیگر بر جهان تسلط ندارند. اسرائیل از جنگ با لبنان می‌ترسد. اسرائیل در حمله به نوار غزه هم زمین‌های خالی را هدف قرار داد. موضوع مهم آن است که این تحولات ادامه پیدا کند و کشور‌های عربی هم از آن حمایت کنند. کشور‌های عربی ظرفیت‌ها و منابع زیادی دارند و فقط باید با یکدیگر متحد شوند. سوریه با ایستادگی ارتش و رهبری این کشور و حمایت مردم از ارتش و نیز پشتیبانی متحدان دمشق از آن، پیروز شد. به لبنانی‌ها می‌گویم، روز‌های خوش برای آن‌ها هم با توجه به تحولات اخیر در منطقه نزدیک است.