خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: اداره‌کل امور شوراها و مناطق آزاد تجاری وزارت آموزش و پرورش، بخش مهم و البته کمتر دیده شده، آموزش و پرورش است؛ بخشی که اتفاقات متعددی در آن در جریان است اما کمتر در عرصه خبر، اطلاع‌رسانی می‌شود.
هر ساله هفته آخر دی ماه به عنوان هفته شوراهای آموزش و پرورش نامگذاری می‌شود و شوراهای فعال و برتر معرفی و تجلیل می‌شوند. با هادی عابدی مدیرکل امور شوراها و مناطق آزاد تجاری وزارت آموزش و پرورش درباره برنامه‌های این اداره‌کل به گفت‌وگو نشستیم.
** پیش‌نویس اصلاح قانون شوراهای آموزش و پرورش آماده شده است
بر اساس برنامه‌ای که سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی در دولت جدید داشت، یک سند راهبردی را تنظیم کرد که این سند بر اساس مفاد بیانیه گام دوم، سند تحول بنیادین، سند تحول دولت و برنامه‌های ابلاغی وزیر آموزش و پرورش تنظیم شد که وظایف و مأموریت‌های دفتر را هم مشخص کرد؛ برنامه‌هایی که در این سند راهبردی تنظیم شد به سه دسته برنامه‌های تقنینی، مدیریتی، برنامه‌های مشترک با سایر معاونت‌ها تقسیم شد.
دفتر امور شوراها و مناطق آزاد تجاری، برنامه‌های متنوع و گوناگونی دارد. بحث مشارکت در وزارت آموزش و پرورش در این دفتر پیگیری می‌شود که باید با سایر ارگان‌ها، وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها، بحث مشارکت را داشته باشد و بتواند از ظرفیت آنها در راستای افزایش کیفیت در تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش استفاده کند.
برنامه‌های این دفتر شامل سیاست‌گذاری برای کیفیت‌بخشی به جلسات شورای آموزش و پرورش، نظارت بر عملکرد این شوراها، هموارسازی مسیر اجرای قوانین و مصوبات این قانون، سیاست‌گذاری برای توسعه و نظارت بر مدارس هیأت امنایی، برنامه‌ریزی برای کیفیت‌بخشی به آموزش و پرورش مناطق آزاد تجاری، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی در این مدارس و مناطق، اصلاح و به‌روزرسانی قوانین و مقررات مربوطه است.
در بخش برنامه‌های تقنینی، دو برنامه بسیار مهم و راهبردی را داریم که یکی از آنها بحث اصلاح قانون شوراهای آموزش و پرورش است؛ قانون شوراهای آموزش و پرورش در سال 1372 تصویب شد و با گذشت زمان، یک سری تعارض‌ها و موازی‌کاری‌ها در کشور بر اساس شرایط زمانی پیش آمد که لزوم بازنگری و اصلاح قانون شوراها را برای ما بیش از پیش نمایان کرد.
در حال حاضر پیش‌نویس اصلاح قانون شوراها آماده شده است و در حال نهایی کردن آن برای ارائه به هیأت دولت و بحث مجلس شورای اسلامی هستیم.
** تدوین نظام جامع مشارکت در آموزش و پرورش
مورد دیگر تدوین نظام جامع مشارکت در آموزش و پرورش است که جزو وظایف تکلیفی سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و مشارکت‌های مردمی در این دفتر است. پیش‌نویس اولیه‌ای تهیه شده است و بر اساس آن به شورای عالی آموزش و پرورش ارائه دادیم و منتظر نظرات کارشناسی آنها هستیم که بتوانیم مصوب کنیم.
مدارس هیأت امنایی به عنوان یک الگو و مصداق بارز مردمی‌سازی در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد
اقدام بحث بعدی، بحث بازنگری در آیین‌نامه و تدوین دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه مدارس هیأت امنایی هستیم. در دولت سیزدهم بر اساس راهبردی که ریاست جمهور و در سند تحول دولت داریم، بحث مردمی سازی در آموزش و پرورش را داریم. این دفتر و این سازمان به عنوان دبیرخانه این بحث انتخاب شده است و در حال حاضر در حال کارشناسی روی این بحث هستیم.
اقدام دیگر درباره مدارس هیأت امنایی است؛ مدارس هیأت امنایی به عنوان یک الگو و مصداق بارز مردمی‌سازی در وزارت آموزش و پرورش وجود دارد که می‌توانیم این مدارس را که جزو مدارس مردمی محسوب می‌شوند، توسعه کمی و کیفی داشته باشیم. البته این نکته را عرض کنم که یک تکلیف قانونی از طرف وزارتخانه برای ما تعیین شده است مبنی بر اینکه در دو سال آینده باید توسعه کمی در مدارس هیأت امنایی داشته باشیم.
** در مدارس هیأت امنایی چیزی به عنوان شهریه نداریم
* فارس: برنامه‌تان برای مدارس هیأت امنایی چیست؟
دنبال آن هستیم که در بحث مدارس هیأت امنایی، هیأت امنایی غیرانتفاعی به معنای واقعی داشته باشیم؛ در واقع بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای برای برنامه‌های فوق برنامه بتوانیم دانش‌آموزان‌مان را آموزش دهیم.
به دنبال این هستیم که مدارس هیأت امنایی به صورت مدارس هیأت امنایی غیرانتفاعی فعالیت کنند؛ یعنی هزینه‌های فوق برنامه توسط یک سری از حامیان تأمین شود
این نکته را باید عرض کنم که در مدارس هیأت امنایی چیزی به عنوان شهریه نداریم و برای اجرای برنامه‌های مصوب در هیچ مدرسه دولتی من جمله مدرسه هیأت امنایی مبلغی را دریافت نمی‌کنیم. اگر مبلغی در شورای آموزش و پرورش شهرستان و منطقه مصوب می‌شود بابت اجرای فوق برنامه هست که بر اساس قوانین، دانش‌آموزان به صورت کاملا اختیاری می‌توانند در این برنامه‌ها شرکت کنند.
یکی از این کارهایی که در مدارس هیأت امنایی پیگیر اجرایش هستیم این است که این فوق برنامه‌ها بر اساس برنامه‌هایی که سند تحول بنیادین و ساحت‌های ششگانه تعریف شده است و به مدارس ابلاغ کردیم، تدوین و اجرا شوند.
** مدارس هیأت امنایی غیرانتفاعی ایجاد می‌شود
همانطور که اشاره کردم در دولت جدید به دنبال این هستیم که مدارس هیأت امنایی به صورت مدارس هیأت امنایی غیرانتفاعی فعالیت کنند؛ یعنی هزینه‌های فوق برنامه توسط یک سری از حامیان تأمین شود. حامیانی مثل خیرین، مؤسسات نیکوکاری، گروه‌های جهادی، انقلابی و مذهبی و ظرفیت‌هایی که در هر محله وجود دارد و می‌تواند به ما در هر مسأله کمک کنند.
کارگروهی هم شکل گرفته است و بسیار جدی دنبالش هستیم که این مدارس را که اسمش را یکی از مدارس مردمی گذاشتیم، فعال کنیم و در این راستا، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها را تدوین می‌کنیم.
* فارس: چه تعداد مدارس هیأت امنایی در کشور داریم و چه تعداد دانش‌آموز در آنها تحصیل می‌کنند؟
در کشور 3383 مدرسه هیأت امنایی داریم که حدود یک میلیون و 100 هزار دانش‌آموز در این مدارس در حال تحصیل هستند.
* فارس: اهدای مجوز و نظارت در این مدارس چگونه انجام می‌شود؟
بحث نظارت و دادن مجوز در هر شهرستان و منطقه‌ای به عهده شهرستان و منطقه است و نظارت بر آنها بر اساس شاخص‌هایی که تعیین کردیم در آن مناطق صورت می‌گیرد. حتی بر اساس آن شاخص‌هایی که تعریف شده است، یک تعداد از مدارس از حالت هیأت امنایی خارج شدند که در این راستا 149 مدرسه از حالت هیأت امنایی خارج شدند و به دولتی تبدیل شدند زیرا استانداردهای ما را نداشتند.
** فعالیت 396 مدرسه وابسته به سایر دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی
* فارس: مدارس وابسته دولتی هم زیر مجموعه اداره‌کل امور شوراهاست؟
مدارس وابسته دولتی به سایر دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی وابسته هستند و اساسنامه آن هم مشخص است که در سال 1388 تدوین شده است؛ البته ما به دنبال دستورالعمل اجرایی این اساسنامه هستیم و پیش نویس اولیه آن آماده است.
در حال حاضر 396 مدرسه وابسته به سایر دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی داریم که 44 هزار و 500 دانش‌آموز در این مدارس در حال تحصیل هستند.
** 23 مدرسه کانکسی و 92 مدرسه فرسوده در مناطق آزاد تجاری
* فارس: اداره‌کل امور شورها، بخشی به نام مناطق آزاد تجاری دارد، درباره این بخش توضیح دهید؟
از نام مناطق آزاد تجاری، این تصور می‌شود که منطقه‌ای برخوردار است ولی متأسفانه در اکثر این مناطق، بحث آموزش و پرورش، یک مقدار جزو مناطق کمتر برخوردار است. اما به ما دنبال بحث کیفیت‌بخشی این مدارس از بُعد آموزشی و تجهیزات هستیم و می‌خواهیم از ظرفیت خود مناطق آزاد بیشتر استفاده کنیم.
مدارس مناطق آزاد از نظر ساختمان نیازمند اقدام هستند. در حال حاضر حدود 23 مدرسه کانکسی در مناطق آزاد تجاری داریم. ضمن اینکه 92 مدرسه فرسوده هم در این مناطق هستند که 50 هزار دانش‌آموز در این مدارس تحصیل می‌کنند.
به دنبال جلب مشارکت خیرین و همکاری بیشتر سازمان مناطق آزاد تجاری هستیم که بتوانیم مدارس کانکسی و فرسوده را در یک برنامه 4 ساله حذف کنیم.
** پررنگ شدن نقش خانواده‌ها و مردم در قانون شوراهای آموزش و پرورش
فارس: برنامه‌تان برای شوراهای آموزش و پرورش چیست؟
در بخش شوراهای آموزش و پروش بحث هماهنگی و افزایش اثربخشی شوراهای آموزش و پرورش کشور مدنظر است که رویکرد ما تقویت قاعده‌گذاری، حمایت و نظارت محلی و نقش‌آفرینی فعال خانواده‌ها در این شوراهاست. در اصلاحیه‌ای که برای قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش عرض کردم، نقش خانواده‌ها و مردم را پررنگ‌تر کردیم و امیدواریم بتوانیم بحث نظارت مردم را در این مباحث داشته باشیم.
در اصلاحیه‌ای که برای قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش پیش‌بینی کردیم، نقش خانواده‌ها و مردم را پررنگ‌تر کردیم و امیدواریم بتوانیم بحث نظارت مردم را در این مباحث داشته باشیم
مورد دیگر این است که توانمندسازی اعضای شوراهای آموزش و پرورش و دبیرخانه‌های شوراهای آموزش و پرورش در استان و شهرستان‌ها داشتیم و ناظرین و اساتید ستادی‌مان را فعال کردیم. صمن اینکه تقریبا تمام دبیرخانه‌های مناطق و شهرستان‌ها را با دوره‌هایی که برگزار کردیم، توانمند کردیم و راهکارهای اجرای مفاد قانون، جلب و مشارکت دستگاه‌هایی که در آیین‌نامه، تکلیفی بر عهده آنها گذاشته شده است را به دوستان گوشزد کرده و آموزش دادیم.
یکی از اتفاقاتی که در هفته آخر دی ماه، برگزار می‌کنیم، همایش شوراهای آموزش و پرورش است که با حضور مقامات عالی‌رتبه اجرایی کشوری برگزار خواهیم کرد و از شوراهای آموزش و پرورش برتری که در سال 1400 و 6 ماهه ابتدای 1401 در کشور فعال بودند، تقدیر می‌شود. یک سری شاخص برای ارزیابی شوراها داریم که بر اساس آنها، شورای برترمان را شناسایی می‌کنیم.
در بحث مناطق آزاد تجاری هم یک تفاهم‌نامه‌ای در ابتدای سال 1401 با دبیرخانه مناطق آزاد امضا کردیم که بر اساس این تفاهم، همکاری دوجانبه‌ای شکل گرفته است و از سازمان مراکز آزاد تشکر می‌کنیم که بسیار همراه هستند و برای حل دغدغه‌هایی که در جلسات مختلف برای رفع کمبودهایی که در این مناطق وجود دارد، مطرح شد، اعلام آمادگی کردند.
** درآمد 1300 میلیارد تومانی آموزش و پرورش از قانون شوراها در سال 1400
* فارس: چه تعداد جلسه در شورهای آموزش و پرورش استان در سال گذشته برگزار شد و چقدر مصوبات اجرایی داشته است؟
در سال 1400، تعداد 5108 جلسه شورای آموزش و پرورش در کشور، استان، شهرستان‌ها و مناطق داشتیم که در این جلسات، 25 هزار و 26 مصوبه داشتیم و 20 هزار و 975 مصوبه یعنی 87 درصد اجرا شد.
درآمد استان‌ها از مصوبات شوراهای آموزش و پرورش که بر اساس مفاد قانونی بند 2 و بند 4 ماده 11، ماده 16، ماده 18 و بندهای 3، 4، 5 ماده 13 قانون شوراهای آموزش و پرورش بوده، 1300 میلیارد تومان در سال 1400 است.
از محل بند 3 ماده 13 در سال 1400 حدودا 160 میلیارد تومان از شهرداری در کل کشور به آموزش و پرورش داده شده است
یکی از مهمترین بحث‌ها، ماده 16 و ماده 13 قانون شوراهای آموزش و پرورش است. بر اساس این بندها شهرداری باید 3 درصد از عوارض شهری را به آموزش و پرورش بدهد. در این راستا آیین‌نامه در حال تدوین و نهایی شدن است. البته همزمان با تدوین آیین‌نامه، تفاهم نامه‌ای با وزارت کشور، سازمان شهرداری و شورای عالی استان‌ها داریم که بر اساس آن شهرداری مکلف می‌شود تا یک دسترسی به آموزش و پرورش دهد و این 3 درصد به صورت خودکار، به حساب آموزش و پرورش واریز شود.
از محل بند 3 ماده 13 در سال 1400 حدودا 160 میلیارد تومان از شهرداری در کل کشور به آموزش و پرورش داده شده است.
پایان پیام/