سیدمجتبی خیام‌نکویی ظهر امروز (۲۵ آبان‌ماه) در جلسه ستاد توسعه کشت و ستاد اقتصاد دانش‌بنیان استان زنجان، با اشاره به تحولات اخیر جهان و جنگ روسیه و اوکراین، اظهار کرد: شاید در گذشته موضوع امنیت غذایی برای مردم قابل لمس نبود ولی امروز که موضوع سفره مردم و اینکه هرگونه تغییر جدید در حوزه اقتصادی کشور و جهان بر سفره آنان تأثیر می‌گذارد، موضوع امنیت غذایی برای آحاد مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده و باید به آن توجه جدی داشت.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور با بیان اینکه ۸۰ درصد از نیاز غذایی کشور در داخل تولید می‌شود، افزود: برای تأمین مابقی نیاز غذایی کشور سالانه ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار ارز از کشور خارج می‌شود؛ در صورتی که می‌توان بخش قابل توجهی از این ارز را با تولید بیشتر در کشور ذخیره کرد.
وی با اشاره به افق ۱۴۳۰ در بخش کشاورزی، ادامه داد: تا سال ۱۴۳۰ میزان تولید محصولات کشاورزی کشور باید به ۱۹۰ میلیون تن افزایش یابد و این در حالی است که امروز این میزان در حدود ۱۲۵ میلیون تن است و برای دستیابی به ۶۵ میلیون تن مابقی با وجود همه محدودیت‌ها به ویژه در حوزه آب، باید از ظرفیت بخش خصوصی و کشاورزی علمی و دانش‌بنیان استفاده کرد.
خیام‌نکویی با اعلام اینکه از دیگر استراتژی‌های موجود، تربیت نیروی انسانی تحصیل‌کرده در این حوزه است، اضافه کرد: این موضوع باعث می‌شود تا تأمین امنیت غذایی بر صنعت کشاورزی بر پایه علم و تکنولوژی و استفاده از آخرین فناوری‌های روز دنیا انجام شود.
این مسئول با اشاره به پیش‌بینی جمعیت ۱۰۳ میلیونی برای کشور در افق سال ۱۴۳۰، ابراز کرد: باید بخش کشاورزی کشور از حالا به فکر تأمین امنیت غذایی هم‌وطنان باشد. لذا تربیت نسل جدید کشاورزان باید بر پایه کاربرد علوم دانش‌بنیان در این صنعت باشد.
رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی کشور با اشاره به سطح زیر کشت ۲ میلیون هکتاری گندم آبی و ۴ میلیون هکتار گندم دیم در کشور، بیان کرد: اگر فقط روی تولید گندم در کشور متمرکز شده و از هر هکتار گندم آبی ۶ تن و گندم دیم یک تن محصول برداشت کنیم، نه تنها نیاز ۱۳ و نیم میلیون تنی داخل کشور تأمین می‌شود بلکه می‌توان سالانه یک و نیم میلیون تن گندم نیز به خارج صادر کرد.
خیام‌نکویی بر ضرورت افزایش فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی تأکید کرد و افزود: در حال حاضر حدود ۳۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور مشغول به کار هستند که باید با استفاده از ظرفیت‌های موجود از جمله فارغ‌التحصیلان این حوزه تعداد را به ۱۳۰۰ شرکت افزایش دهیم.
این مسئول با بیان اینکه اگر دانش گذشته کشور ما را در بخش کشاورزی اروپایی‌ها داشتند از آن استفاده می‌کردند، اذعان کرد: البته ما نیز باید از دانش روز کشورهای دیگر که با کشاورزی کشور هماهنگ است، استفاده کنیم. اکثر کشورهای پیشرفته دنیا به دنبال دانش بومی قنات و مدیریت بخش کشاورزی ما در گذشته هستند که فعالیتی پایدار بوده است.
وی افزود: برخلاف تصور عموم، تعداد بهره‌برداران بخش کشاورزی از ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر به ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر افزایش یافته که دلیل آن خرد شدن اراضی کشاورزی است؛ اما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که دانش و علم در اراضی نیم هکتاری ورود نمی‌کند و باید اراضی یکپارچه شود.
معاون وزیر جهادکشاورزی بیان کرد: در بحث اراضی کشاورزی، نیازمند تصمیم حاکمیتی هستیم که باید قانون ارث که اجازه خرد شدن اراضی را می‌دهد، اصلاح شود؛ به طور مثال باید به اراضی کشاورزی همانند یک کارخانه نگاه شود که امکان خرد شدن آن وجود ندارد.
وی به ایجاد ۱۰ دهکده فناوری و نوآوری در کشور اشاره کرد و عنوان کرد: تاکنون ۷ دهکده افتتاح شده است. همچنین اجرای سند نظام کشت محصولات کشاورزی در سال اول اجرا برای حوزه زراعت خواهد بود و پس از آن در بخش‌های دیگر نیز اجرایی خواهد شد. این سند مبتنی بر شرایط اقلیمی، استفاده بهینه از آب و خاک، رعایت مسائل زیست‌محیطی است.
معاون وزیر جهادکشاورزی تشریح کرد: رویکرد اصلی برای نظارت بر تدوین الگوی کشت شامل کاهش آب مصرفی، حفظ ارتقاء تولید، صرفه‌جویی ارزی، افزایش ضریب نفوذ دانش، توسعه کشت در دیم‌زارهای کم بازده، توسعه کشت گیاهان علوفه کم آب‌بر، توسعه کشت دانه‌های روغنی، اصلاح کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه‌ها می‌شود.
خیام‌نکویی با بیان اینکه با اجرای الگوی کشت مصرف آب سه میلیارد متر مکعب کاهش خواهد یافت، اظهار کرد: سطح زیرکشت در سال اول اجرایی شدن طرح به ۱۲ میلیون هکتار افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه با اجرایی شدن الگوی کشت فقط در گندم ۶۹۷ میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی خواهد شد، اذعان کرد: اگر همه اقدامات این طرح به درستی اجرا شود ۲.۲ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی خواهیم داشت و اگر محقق نشود به همین میزان صرفه‌جویی ارزی کاهش خواهد یافت. همچنین با اجرای این طرح در خوش‌بینانه‌ترین حالت تولیدات محصولات زراعی به ۹۱ میلیون تن خواهد رسید و در بدترین حالت با افزایش سه میلیون تنی از ۸۲ میلیون تن تولیدات به ۸۵ میلیون تن خواهیم رسید. از طرفی در پایان سال اجرای طرح تولید از ۱۲۵ میلیون تن به ۱۵۲ میلیون تن خواهد رسید.
این مسئول ادامه داد: در الگوی کشت تدوین و اجرای نظام کشت محصولات کشاورزی (زراعی و باغی) مبتنی بر شرایط اقلیمی، بهره‌برداری بهینه از آب، خاک و گیاه متناسب با ظرفیت‌ها و مزیت اقتصادی کشور با رعایت کلیه مسائل علمی، فنی و مدیریتی و ملاحظات زیست‌محیطی در راستای دستیابی به تامین امنیت غذایی پایدار و اقتدار غذایی لحاظ شده است.
این مسئول با تاکید بر اینکه افزایش ضریب نفود دانش با ارتقاء عملکرد در هکتار و کاهش ضایعات، توسعه کشت در دیم‌زارهای کم‌بازده، توسعه کشت گیاهان علوفه‌ای کم‌آب‌بر، توسعه کشت دانه‌های روغنی و اصلاح کشت سبزی و صیفی از فضای باز به گلخانه نیز از مهمترین رویکردها و ویژگی‌های ناظر بر تدوین الگوی کشت به شمار می‌رود، اضافه کرد: پیاده‌سازی نظام نوآوری در بخش کشاورزی نیازمند حضور سایر وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و معاونت‌های اجرایی در کنار سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی است.
رئیس سازمان تات، با بیان اینکه حدود ۶ درصد از کل شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در بخش کشاورزی فعال‌اند، بیان کرد: مهمترین دلیل این امر عدم تمکن مالی و توانایی بهره‌برداران برای استفاده از فناوری است.
وی با بیان اینکه اشتغال‌آفرینی و دانش‌بنیان، دو مؤلفه مهم تولید ملی هستند، اذعان کرد: بررسی آمارهای اشتغال کشور نشان‌دهنده این است که بخش عمده مشکل کشور در زمینه اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بوده و هر چه مقاطع تحصیلی بالاتر می‌رود، متأسفانه نرخ عدم اشتغال هم بیشتر می‌شود، به خصوص در حال حاضر که در کشورهای پیشرفته تقاضای خوبی برای نیروی انسانی تحصیل‌کرده و جوان وجود دارد.
خیام‌نکویی با بیان اینکه کیفی‌سازی و دانش‌بنیان شدن فناوری‌های بخش کشاورزی حلقه مفقوده بخش تولیدات کشاورزی و منابع‌طبیعی است، ادامه داد: اگر حضور شرکت‌های دانش‌بنیان همراه با رشد منطقی آنها در کنار صنایع بزرگ و کوچک نهادینه شود، بسیاری از معضلات بخش کشاورزی در حوزه‌ی بهره‌وری، کیفیت و بازاریابی قابل حل است. همچنین اگر با دید تقاضامحوری به شرکت‌های دانش‌بنیان نگاه کنیم، این شرکت‌ها باید بتوانند توانمندی‌های خود را به فعالان حوزه کشاورزی عرضه کنند و در مقابل متقاضی و بخش خصوصی هم به استفاده از این توانمندی‌ها احساس نیاز و تقاضا داشته باشند.
این مسئول اضافه کرد: با توجه به اهمیت بی‌بدیل بخش کشاورزی در تأمین امنیت پایدار غذایی و سلامت و کاهش وابستگی به خارج از کشور، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و نخبگان در رونق این بخش می‌تواند بسیار تأثیر گذار باشد، البته باید از ظرفیت فناوری نوین نیز برای توسعه این بخش استفاده کرد.
معاون وزیر جهادکشاورزی بیان کرد: امید است در سال ۱۴۰۱ با پیگیری این فرمان، حرکت به سمت کشاورزی علمی، با نفوذ فناوری و انتقال دانش به بخش کشاورزی از طریق ترویج به روش‌های نوین به سطح مطلوب و تحول آفرین برسد تا در سایه آن با رشد تولید داخل و اشتغال‌زایی، ضمن تأمین خودکفایی و پایداری، امنیت غذایی کشور محقق شود و با حرکت به سمت کشاورزی تجاری ضمن افزایش درآمد کشاورزان زمینه حضور بیشتر محصولات استراتژیک کشاورزی ایران در بازارهای جهانی فراهم شود.
خیام‌نکویی در بخش دیگری از سخنان خود درباره برنامه‌های وزارت جهادکشاورزی برای تولید دانش بنیان نیز خاطرنشان کرد: با توجه به نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ توسط مقام معظم رهبری به نام «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی» در خصوص حوزه تولید و اشتغال و خودکفایی در کشاورزی و امنیت غذایی کشور بدون شک برای وزارت جهادکشاورزی در گام دوم انقلاب اسلامی حکم «منشور راهبردی تحول بنیادین کشاورزی» را دارد که به تأمین امنیت غذایی پایدار و در نهایت اقتدار غذایی کشور، خلق ثروت، اشتغال‌زایی، افزایش بهره‌وری، ارتقای درآمد و رشد اقتصادی کشور منجر خواهد شد و شتاب مضاعف به موارد می‌بخشد.
انتهای پیام