به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت نفت، سند راهبردی توسعه روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه روز سه‌شنبه (دهم آبان‌ماه) به امضای جواد اوجی، وزیر نفت به‌عنوان ریاست هیئت ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه و الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه رسید.
تفاهم‌نامه اخذ وام برای برقی‌سازی پروژه خط ریلی اینچه‌برون - گرمسار نیز بین علی فکری، معاون وزیر امور اقتصاد و دارایی و رئیس کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران با ولادیمیر ایلیچوف، معاون وزیر اقتصاد روسیه امضا شد.
افزون بر این، تفاهم‌نامه دوجانبه همکاری‌ها در حوزه سلامت بین محمدحسین نیکنام، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران و سرگی گلاگولوف، معاون وزیر بهداشت فدراسیون روسیه امضا شد.
همچنین محمد زیار، مدیرعامل هلدینگ انرژی گستر سینا از ایران و میخائیل سیلانتیف، مدیرعامل شرکت دولتی پرومسی ریوایمپورت روسیه نیز تفاهم‌نامه همکاری برای اجرای پروژه‌های EPC خطوط لوله انتقال فرآورده منعقد کردند.
حمایت وزارت نفت از توسعه روابط ایران و روسیه در همه بخش‌ها
وزیر نفت در آیین افتتاحیه شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه ضمن تشکر از دولت روسیه و برگزارکنندگان این نشست اظهار کرد: این نشست در فضایی آکنده از دوستی و برادرانه بین دو ملت و تحت حمایت همه‌جانبه رؤسای جمهورمان افتتاح می‌شود.
وزیر نفت افزود: وزارت نفت به‌عنوان متولی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور افزون بر تلاش برای گسترش همکاری‌های راهبردی در حوزه‌های مختلف انرژی، از همکاری بین تمامی وزارتخانه‌ها، ارگان‌ها و سازمان‌ها و شرکت‌های ایرانی و روسی حمایت می‌کند.
اوجی با بیان اینکه با توافق‌های رؤسای جمهور دو کشور ایران و روسیه، تحکیم و توسعه مناسبات میان دو کشور جدی‌تر از قبل پیگیری شده است، تصریح کرد: سفر هیئت عالی‌رتبه روسیه به ریاست الکساندر نواک به تهران نشان از عزم جدی طرفین برای گسترش بیش از پیش همکاری‌های دوجانبه دارد.
اوجی برقراری همکاری‌های بانکی گسترده برای ایجاد یک نظام پرداخت مناسب و قابل اتکا به‌منظور تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری، سوآپ حامل‌های انرژی به‌ویژه گاز، نفت خام و فرآورده‌های نفتی و توسعه بازارهای صادراتی گاز ایران با مشارکت و سرمایه‌گذاری طرف روس در بخش‌های مختلف صنعت نفت ایران به خصوص توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی، پالایش نفت و توسعه میدان‌ها، فعال کردن کریدور شمال - جنوب به‌ویژه با تمرکز بر استفاده کامل از ظرفیت موجود و توسعه زیرساخت‌ها را از جمله محورهای کاری میان دو کشور دانست که باید فعال شوند.
وی همچنین پذیرش متقابل نظام استاندارد دو کشور با هدف توسعه تجارت، تبادل محصولات کشاورزی شامل واردات غله از روسیه و صادرات محصولات کشاورزی گرمسیری به روسیه و استفاده از موقعیت ایران به‌عنوان هاب ترانزیتی و سوآپ محصولات کشاورزی روسیه، ایجاد صندوق مشترک برای سرمایه‌گذاری‌های منطقه‌ای و جهانی و توافق صندوق‌های ضمانت دو طرف برای صدور ضمانت‌نامه متقابل برای شرکت‌های هر طرف با هدف کاهش ریسک تجارت و سرمایه‌گذاری را از دیگر محورهای کاری میان دو کشور برشمرد.
وزیر نفت ادامه داد: امروز همکاران ما در کارگروه‌های مختلف از جمله تجارت و اقتصاد، مالی و بانکی، حمل‌ونقل و گمرک، صنعت و معدن، کشاورزی، انرژی، سلامت و بهداشت، علمی، پژوهشی و فناوری، شانزدهمین یادداشت تفاهم همکاری‌های اقتصادی دو کشور را نهایی می‌کنند.
اوجی با بیان اینکه امیدوارم این مذاکرات و یادداشت تفاهم به امضای قراردادهای ثمربخش بین وزارتخانه‌ها و شرکت‌های خصوصی دو کشور منجر شود، اظهار کرد: وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران از همه توان خود برای پیگیری توافق‌های حاصل‌شده استفاده خواهد کرد، زیرا معتقدیم توافق‌های انجام‌شده در حکم نقشه‌ای برای سازه مستحکم همکاری‌های دو کشور است و ساخت این سازه نیازمند پیگیری‌های جدی اجرایی و تحقق واقعی همکاری‌ها است، بر این اساس پایش وضع و سرعت پیشرفت اجرایی توافق‌ها، رفع موانع و ناهماهنگی‌های احتمالی و تعریف فعالیت‌های جدید در دستور کار بنده در وزارت نفت ایران خواهد بود.
رئیس ایرانی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه با بیان اینکه ایران و روسیه هردو تحت تحریم‌های ظالمانه هستند، تصریح کرد: با تکیه بر ظرفیت‌های موجود میان دو کشور مطمئن هستم می‌توانیم این تحریم‌ها را بی‌اثر کنیم.
روابط ایران و روسیه در دوران طلایی قرار دارد
جواد اوجی، وزیر نفت همچنین در نشست عمومی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه با قدردانی از دولت روسیه، الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر و رئیس کمیسیون مشترک اقتصادی روسیه و برگزارکنندگان این نشست گفت: خوشبختانه روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در حال گسترش است و در دوران طلایی روابط دو ملت و دو کشور بزرگ ایران و روسیه قرار داریم.
وی با بیان اینکه اراده دو دولت بر توسعه روابط است و دولت سیزدهم اراده جدی برای استفاده از همه ظرفیت‌ها به‌منظور دستیابی به رابطه‌ای سازنده و رو به رشد دارد، افزود: بر همین اساس دو رئیس‌جمهوری در سال ۲۰۲۲ پنج دور دیدار کردند و مسئولیت کمیسیون مشترک همکاری در جمهوری اسلامی به وزارت نفت واگذار شد.
وی از اهمیت دستیابی به سطح مطلوب تجاری سخن گفت و افزود: بی‌تردید باید بر توسعه همکاری‌های خود به‌ویژه در حوزه‌های زیرساختی از جمله کریدور شمال - جنوب، نفت و انرژی، ترانزیت، همکاری‌های پولی و بانکی و گمرکی استمرار بورزیم تا بتوانیم به سطح مطلوبی از تجارت بین دو کشور دست یابیم.
وزیر نفت در پایان بر ضرورت توسعه روابط با روسیه تأکید و تصریح کرد: اگرچه روابط دو کشور با سرعت در حال توسعه است اما متناسب با ظرفیت‌های دو کشور نیست و این موضوع ما را بر آن می‌دارد تا روابط خود را توسعه دهیم.
روابط ایران و روسیه به بالاترین سطح می‌رسد
الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه در نشست عمومی شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه اظهار کرد: روابط ایران و روسیه با سند راهبردی توسعه ارتقا می‌یابد و از این پس شاهد توسعه هرچه بیشتر مناسبات خواهیم بود.
وی از سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی از جمله نیروگاه‌ها، نفت و گاز، گذرگاه ریلی شمال - جنوب به‌عنوان بخشی اصلی همکاری ایران و روسیه نام برد و افزود: حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه در سال جاری میلادی به ۴ میلیارد دلار می‌رسد.
معاون نخست‌وزیر روسیه تصریح کرد: روابط ایران و روسیه در بالاترین سطح سیاسی خود قرار دارد و پیشرفت‌های چشم‌گیری را در همه زمینه‌های همکاری نشان می‌دهد. انگیزه ما برای این همکاری از اعتماد رؤسای جمهور دو کشور نشأت می‌گیرد.
نواک با بیان اینکه ایران و روسیه در دو روز گذشته درباره بخش‌های کلیدی اقتصاد، کشاورزی، صنعت، حمل‌ونقل، انرژی، بانک و موارد دیگر گفت‌وگو کردند، افزود: در سال ۲۰۲۲ تجارت دو کشور ۴۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱ افزایش یافت و به حدود ۲.۸ میلیارد دلار رسید.
وی از مراحل پایانی فرآیند ایجاد توافق همکاری آزاد بین اتحادیه همکاری‌های اقتصادی- فرهنگی اوراسیا و ایران خبر داد و گفت: مطمئنم دستیابی به این توافق به توسعه بیشتر همکاری اقتصادی و تجاری ایران و روسیه منجر می‌شود.
معاون نخست‌وزیر روسیه اظهار کرد: هم‌اکنون کار برای افزایش سهم تجارت با ارزهای ملی دو کشور، توسعه روابط سرمایه‌گذاری و انگیزش فعالیت‌های تجاری ادامه دارد که این اقدام‌ها ایمن‌سازی انتقال منابع مالی بین بانک‌های ایران و روسیه را توسعه می‌بخشد.
نواک گفت: طرفین در مذاکرات تمایل خود را به توسعه همکاری‌ها در زمینه صنعت بیمه و آموزش نیروی انسانی نیز ابراز داشته‌اند.
وی اظهار کرد: در بستر صنعتی، دو طرف علاقه خود را برای توسعه همکاری دوجانبه در زمینه صنعت هوایی، ریلی و مهندسی کشاورزی ابراز کردند، ضمن آنکه در بخش داروسازی و تجهیزات پزشکی، تجهیزات غذایی، عرضه تجهیزات ریلی روسیه به ایران و توسعه طرح‌های مشترک توافق صورت گرفت.
معاون نخست‌وزیر روسیه با بیان اینکه دو کشور ایران و روسیه فرصت‌های مهمی برای توسعه همکاری در زمینه ساخت و تعمیر کشتی دارند، افزود: هم‌اکنون علاقه برای توسعه همکاری در زمینه ساخت مشترک یک ناوگان تناژ بالا در یارد ایران و کشتی باربری در یاردهای روسیه ایجاد شده است.
نواک اظهار کرد: چشم‌انداز گسترده‌ای برای گردش مالی روسیه و ایران در زمینه تجارت محصولات کشاورزی وجود دارد و باید یادآوری کنم که در سه سال گذشته، صادرات گندم ما به ایران به میزان چشم‌گیری افزایش یافته، به‌طوری که در این مدت ۴۰ درصد واردات گندم ایران از اتحادیه اوراسیا انجام شده است.
نواک بر اهمیت توسعه کریدور بین‌المللی شمال جنوب برای روسیه تأکید و تصریح کرد: حجم باربری بخش غربی راه‌آهن این کریدور تا سال ۲۰۳۰ باید به ۱۵ میلیون تن برسد و برای دستیابی به این هدف و تکمیل بخش غربی آن، توافق برای ساخت راه‌آهن رشت – آستارا در حال مذاکره است، همچنین ایران و روسیه از فضای مثبت و پویای توسعه بخش انرژی کریدور شمال – جنوب بین روسیه، آذربایجان و ایران حمایت می‌کنند.
وی درباره توسعه همکاری‌های ریلی دو کشور توضیح داد: در زمینه حمل‌ونقل ریلی، توافق کردیم تمامی تلاش خود را برای پروژه برقی‌سازی خط آهن گرمسار- اینچه‌برون تا سال ۲۰۲۳ به‌کار بگیریم.
معاون نخست‌وزیر روسیه درباره فرصت همکاری توسعه بنادر ایران گفت: روسیه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بنادر دریایی ایران (چابهار، انزلی، بندرعباس و امیرآباد) را مدنظر دارد و در ازای آن، طرف ایرانی پیشنهاد استفاده از بنادر خود به‌عنوان هاب‌هایی برای محموله‌های روسی را ارائه کرده است.
نواک بر راهبردی بودن شراکت در بخش انرژی و همکاری‌های دوجانبه تأکید کرد و گفت: بر اساس نتایج دیدارهای امروز، دو طرف برای مرور پیش‌نویس توافق بین دولت فدراسیون روسیه و دولت جمهوری اسلامی ایران برای همکاری در زمینه اکتشاف‌های زمین‌شناسی و تولیدات نفت و گاز در کشور ایران در اسرع وقت توافق کردند.
وی با بیان اینکه ایران و روسیه از تدوین برنامه جامع مشترک در زمینه نفت و گاز، پالایش و پتروشیمی و همچنین نقشه راه همکاری فنی و راهبردی حمایت می‌کنند، گفت: این اقدام به توسعه همکاری شرکت‌های فناوری در دو کشور در زمینه فناوری، طراحی و ساخت کمک می‌کند.
معاون نخست‌وزیر روسیه با اشاره به اینکه مجموعه‌ای از تفاهم‌نامه‌ها درباره همکاری‌های راهبردی بین شرکت‌های نفت و گاز ایران و روسیه مورد بررسی قرار گرفته است، تصریح کرد: این اسناد اجازه آغاز تعامل‌های بیشتر در بخش‌های مختلف صنعت و توسعه بلندمدت صنعت نفت و گاز ایران را می‌دهد.
نواک افزود: همچنین در آینده نزدیک تصمیم داریم یک کارگروه مشترک برای توسعه طرح‌ها از جمله تأمین تجهیزات صنعت نفت و گاز از سوی روسیه برای ایران و تحقیقات مشترک علمی ایجاد کنیم.
وی به همکاری در زمینه پتروشیمی اشاره کرد و گفت: جوانب تأمین محصولات پتروشیمیایی با ارزش افزوده بالا شامل کاتالیست‌ها، افزودنی‌ها، پلیمر و سایر محصولات برای ایران مورد گفت‌وگو قرار گرفت.
معاون نخست‌وزیر روسیه تصریح کرد: طرف ایرانی بر آمادگی خود برای تسهیل فرآیند ایجاد یک کریدور برای عملیات‌های واردات و صادرات صنعت نفت روسیه تأکید کرده است، در همین حال ایجاد یک کنسرسیوم برای بومی‌سازی تأسیسات حفاری روسی در ایران مدنظر قرار دارد.
اراده قوی بخش دولتی و خصوصی ایران و روسیه برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها
جواد اوجی همچنین در نشست خبری مشترک با الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه با بیان اینکه پیش از شروع شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه، کارگروه‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف نشست‌های خوب و سازنده‌ای را برگزار کردند، گفت: خوشبختانه در سه ماه اخیر این نشست‌ها در ایران و روسیه به‌صورت منظم برگزار شد تا بتوانیم جوانب مختلف افزایش سطح همکاری دو کشور را بررسی کنیم.
وی با تأکید بر اینکه توافق‌های خوب امروز در حوزه انرژی، حمل‌ونقل، بهداشت، کشاورزی و... میان ایران و روسیه نتیجه کار خوب تیمی در کارگروه‌های تشکیل‌شده در هر دو کشور است، افزود: ایران و روسیه ظرفیت‌های خوبی به‌خصوص در حوزه منابع هیدروکربوری در منطقه دارند. منابع نفتی و گازی دو کشور امروزه در دنیا بسیار تأثیرگذار است و خوشبختانه تاکنون دو کشور در ائتلاف سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش موسوم به اوپک پلاس تصمیم‌های خوب و همسویی نیز گرفته‌اند.
وزیر نفت به پنج دیدار رؤسای جمهور ایران و روسیه در سال ۲۰۲۲ اشاره و تصریح کرد: در هیچ زمانی روابط میان دو کشور به این اندازه به یکدیگر نزدیک نبوده است، از این رو باید از این فرصت طلایی نهایت استفاده را برد.
اوجی با اشاره به اینکه ایران هم‌اکنون بیش از ۴ میلیارد دلار قرارداد با شرکت‌های بزرگ روسی برای توسعه میدان‌های نفت و گاز دارد، افزود: هم‌زمان با این قراردادها بیش از ۴۰ میلیارد دلار تفاهم‌نامه با شرکت‌های بزرگ توانمند روسیه در حوزه‌های مختلف همچون احداث خط لوله صادرات گاز به کشورهای همسایه، سوآپ نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی و صادرات محصولات پتروشیمی منعقد شده است. در این راستا ماه گذشته صادرات محصولات و کاتالیست‌های پتروشیمی به روسیه انجام شده است.
وی بر اجرای کارهای بزرگ باقی‌مانده برای توسعه روابط همکاری ایران و روسیه تأکید و اظهار کرد: تلاش می‌شود در کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور چالش‌ها و مشکلات پیش‌رو رفع شود. هم‌اکنون اراده قوی در بخش دولتی و خصوصی هر دو کشور برای توسعه روابط و بی‌اثر کردن تحریم‌ها ایجاد شده است.
حجم سرمایه‌گذاری روس‌ها در میدان‌های نفتی ایران افزایش می‌یابد
الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه نیز در این نشست خبری مشترک، با اشاره به برگزاری شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی اظهار کرد: از وزیر نفت ایران به‌دلیل اینکه به‌عنوان ریاست هیئت ایرانی در این نشست شرکت کردند، همچنین نمایندگان نهادهای دولتی و محافل تجاری جمهوری اسلامی ایران که در این چند روز با همکاران روس خود در چارچوب کارگروه‌ها به‌منظور کسب نتایج ثمربخش برای هر دو کشور تلاش کردند، قدردانی می‌کنم.
وی تأکید کرد: اطمینان دارم که برگزاری نشست کمیسیون مشترک اقتصادی می‌تواند به توسعه هرچه بیشتر روابط و همکاری‌های ایران و روسیه کمک کند.
معاون نخست‌وزیر روسیه با اشاره به اینکه روابط جمهوری اسلامی ایران و روسیه در سطح عالی سیاسی قرار دارد و به‌طور تقریبی در تمامی عرصه‌ها دارای ظرفیت بالقوه هستیم، گفت: برگزاری نشست کمیسیون مشترک اقتصادی می‌تواند تحرک دیگری به روابط ایران و روسیه بدهد. روابط ایران و روسیه روابط اعتمادآمیزی است که بین رؤسای جمهور دو کشور ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه امروز در این نشست به‌طور مفصل عرصه‌های کلیدی همکاری‌های دوجانبه را با هم بررسی کردیم، تصریح کرد: مبادلات تجاری دو کشور به‌صورت فزاینده در حال توسعه و گسترش است و در هشت ماه سال ۲۰۲۲، ۴۵ درصد رشد داشته است.
معاون نخست‌وزیر روسیه ادامه داد: دو کشور ایران و روسیه جزو صادرکنندگان اصلی مواد هیدروکربور هستند، به همین دلیل تلاش می‌کنیم توجه‌مان را بر سایر عرصه‌های تجاری مانند مواد ساختمانی، تجارت در عرصه‌های پتروشیمی، همچنین محصولات کشاورزی و ... متمرکز کنیم.
نواک بر گسترش و توسعه زیرساخت‌ها تأکید و اظهار کرد: توسعه روابط تجاری و اقتصادی نیازمند توسعه زیرساخت‌هاست از جمله کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال – جنوب که اگر بتوانیم آن را کامل راه‌اندازی کنیم می‌تواند چند برابر ظرفیت‌های همکاری‌های ما را در ۱۰ سال آینده افزایش دهد. دستورات لازم رؤسای جمهور نیز در این خصوص داده شده است.
به گفته وی، ساخت مناطق مشترک لجستیک، ایجاد زیرساخت‌های فاینانس و بانک، تأمین شرایط و ساختارهای لازم برای تسویه حساب‌های مالی، استفاده از ارزهای ملی، استفاده از سیستم‌های پیام‌رسان مالی، تعیین بانک‌های ذی‌صلاح برای توسعه همکاری‌ها از دیگر مواردی است که توافق شده است با یکدیگر همکاری و مشارکت داشته باشیم.
معاون نخست‌وزیر روسیه از توافق برای رفع موانع همکاری‌های تجاری و اقتصادی دو کشور خبر داد و گفت: همچنین به انعقاد موافقت‌نامه جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اوراسیا در خصوص تشکیل تجارت آزاد کمک خواهیم کرد.
نواک افزود: همچنین توافق شد پروژه‌های مشترک در زمینه کشتی‌سازی، اتومبیل‌سازی، هواپیماسازی داشته باشیم و شرکت‌های مشترک ایران و روسی تشکیل شود و بتوانند در خصوص ارسال قطعات لازم با هم همکاری داشته باشند.
وی بر اهمیت همکاری‌های دو کشور در عرصه انرژی؛ برق، نفت و گاز تأکید کرد و گفت: توافق شد در این عرصه‌ها همکاری‌ها گسترش یابد. شرکت‌های روسی هم‌اکنون در حال سرمایه‌گذاری در میدان‌های نفتی جمهوری اسلامی ایران هستند و سال آینده حجم این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها افزایش می‌یابد.
معاون نخست‌وزیر روسیه از بسته بسیار بزرگی از توافق‌ها در عرصه انرژی خبر داد و افزود: مثلاً امسال گازپروم با شرکت ملی نفت ایران تفاهم‌نامه امضا کرد. توافق‌هایی در خصوص استخراج از میدان‌های گازی جمهوری اسلامی ایران، همچنین صادرات گاز به کشورهای ثالث انجام شده است.
نواک ادامه داد: درباره سوآپ فرآورده‌های نفتی نیز توافق کرده‌ایم و این همکاری‌ها نویدبخش و دارای چشم‌انداز است.
وی با اشاره به اینکه روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در عرصه‌های تجارت و سیاست خارجی راهبردی است و ما تمام تلاش خود را برای توسعه و گسترش آن انجام می‌دهیم، اظهار کرد: در پایان از وزیر نفت ایران به‌دلیل رویکرد سازنده و اینکه تمامی ابعاد و جوانب همکاری‌ها را بررسی کردند، قدردانی می‌کنم.
شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه از روز یکشنبه (هشتم آبان‌ماه) تا سه‌شنبه (دهم آبان‌ماه) به میزبانی روسیه با حضور نمایندگانی از وزارت نفت، خارجه، امور اقتصاد و دارایی، راه و شهرسازی، نیرو، علوم، تحقیقات و فناوری، جهاد کشاورزی، ورزش و جوانان، ارتباطات و فناوری اطلاعات و نمایندگانی از ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، ستاد نیروهای مسلح، شورای عالی مناطق تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی، سازمان انرژی اتمی، بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی، سازمان ملی استاندارد، اتاق بازرگانی و مرکز تجاری ایران در روسیه برگزار شد که این نمایندگان با همتایان خود به گفت‌وگوی کارشناسی برای تدوین اسناد همکاری پرداختند.
∎