«فیاض زاهد» کارشناس مسائل اروپا در تشریح ابعاد بحران انرژی اروپا در آستانه فصل زمستان و سناریوهای پیشرو آنها برای مقابله با این چالش در گفتوگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اگر یک نگاه عمومی به معادلات انرژی و صادرات گاز روسیه به اروپا داشته باشیم به وضوح میبینیم که اروپاییها از مواضع خود علیه روسها کوتاه نخواهند آمد. در قاره سبز کشورهایی مانند آلمان، اتریش و ایتالیا بیشترین لطمه را از قطع صادرات گاز روسیه به اروپا خوردهاند و از سوی دیگر بخشی از تامین انرژی در فرانسه هم با مشکل روبهرو شده است که تاثیر آن را در تامین برق مصرفی این کشور شاهد هستیم. در همین راستا برخیها معتقدند که اقدامات روسیه در مورد قطع صادرات گاز به اروپا میتواند کشورهای حاضر در قاره سبز را با مشکل جدی روبهرو کند اما معادلات گویای اتفاقهای دیگری است؛ به گونهای که تحلیلهای ارائه شده باید جانبِ واقعیات را بگیرد نه مؤلفههایی نامشخص یا رویدادهایی که اشاره کردن به آن هنوز زودتر از موعد به حساب میآید.
وی ادامه داد: به نظرم کسانی که با معادلات بینالمللی آشنایی حداقلی دارند میدانند که اروپاییها با اقدامهای روسیه یا مواضعی که اتخاذ میکنند، زمینگیر نمیشوند. در این میان هم گره زدن برجام به این موضوع و تاکید بر تبعات فصل زمستان و مسائل حاشیهای آن کردن چندان به نفع ما نیست و اصولاً نباید این مسأله را به برجام و اصل مذاکرات گره زد. در سویِ دیگر بحران انرژی در اروپا هم باید توجه داشت باشیم که تعویض قدرت در بریتانیا هم مهم است؛ چراکه بوریس جانسون (نخستوزیر پیشین بریتانیا) مبارزه با کمونیست و تفکرهای به جا مانده از شوروی سابق را همانند مارگارت تاچر به یک موتور محرک تبدیل کرد که در پرونده اوکراین شاهد آن بودیم. به همین جهت معتقدند که لیز تراس، نخستوزیر فعلی بریتانیا هم، مانند او عمل خواهد کرد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این میان باید توجه کرد که اگرچه در رسانههای روسیه و سایر کشورهای همسو بحث زمستان و بحران انرژی اروپا مطرح است اما باید دانست که اوضاع بعد از زمستان برای روسیه سختتر خواهد شد. واقعیت غیرفابل کتمان این است که فقرِ تکنولوژی و سرمایهگذاری این کشور در بانکهای اروپا و اعمال تحریمهای غرب علیه مسکو میتواند اوضاع را به ضرر روسیه رقم بزند. شاید پس از لفاظیهای دو طرف، آنها بخواهند به یک دستاورد بینابینی برسند؛ یعنی روسها بخواهند بخشی از شرق اوکراین را در چنگ خود نگه دارند و از سوی دیگر هم بخواهند تحریمها کاهش پیدا کند. در اینجاست که اروپاییها هم به سمت آمریکا متمایل میشوند که بخشی از دلایل آن به تامین نیازهای دولتهای اروپایی خواهد بود و باید گفت نخستین اقدام قاره سبز برای مبارزه با قطع صادرات گاز به اروپا همین موضوع است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: دومین اقدام اروپاییها برای مبارزه با روسیه و دفع تاثیرات عدم صادرات انرژی، متوسل شدن به نیروگاههای هستهای خودشان است. سوم اقدام هم میتواند سوختهای جایگزین به صورت موقت باشد. در گام چهارم هم کشورهای اروپایی بحث سهمیهبندی در حوزه مصرف انرژی را دنبال میکنند. به عنوان مثال لیز تراس، نخستوزیر جدید بریتانیا به دنبال آن است تا همین مسأله را مدیریت کند و اصولاً به سمت مدیریت اوضاع اقتصادی خواهد رفت. به همین جهت منابع و سیاستهای اروپا در حالی طرح و تشریح میشود که به هر ترتیب آنها میخواهند از این مرحله گذر کنند. از سوی دیگر توجه داشته باشید که تمام کشورهای اروپایی هم آب و هوای سرد ندارند و در نهایت هوای آنها به پائیز شبیه است تا یک زمستان سرد مانند سوئد، نروژ یا روسیه. به همین جهت راههایی برای قاره سبز وجود خواهد داشت تا از این وضعیت عبور کند.
∎