شهاب شهسواري
در شرايطي كه پس از انتخابات سال جاري لبنان، هنوز سياستمداران اين كشور نتوانسته‌اند به اجماعي براي تشكيل دولت برسند و همچنان نجيب ميقاتي نخست‌وزير مكلف، به عنوان رييس دولت پيشبرد امور فعاليت مي‌كند، موضوع تعيين خطوط مرزي لبنان با اسراييل در آب‌هاي مديترانه، در حال تبديل شدن به يك بحران جديد براي بيروت است. اين بحران تازه با اقدام اسراييل براي آغاز اكتشاف در يكي از ميادين گازي مديترانه با عنوان «كاريش» در آب‌هايي كه از نظر بيروت جزو آب‌هاي مورد مناقشه محسوب مي‌شود، آغاز شد. هر چند دولت امريكا با ميانجيگري تلاش مي‌كند اختلاف ميان دو طرف را حل كند، اما رژيم اسراييل اصرار دارد كه ميدان گازي كاريش در منطقه اختصاصي اين رژيم قرار گرفته است و در آب‌هاي مورد مناقشه نيست. در برابر اصرار اسراييل به تجاوز به منابع اين كشور، حزب‌الله لبنان اعلام آمادگي كرده تا براي حفظ منافع لبنان وارد جنگ شود. اين در حالي است كه در حال حاضر علاوه بر مشكلات اقتصادي، لبنان با مشكل شديد كمبود انرژي مواجه است. گفته مي‌شود ۱۰ ماه بعد از آنكه حزب‌الله لبنان ترتيب واردات سوخت از ايران از طريق بندر بانياس سوريه دارد، بار ديگر قرار است كه اين حزب لبناني توافقي براي واردات سوخت از ايران ترتيب دهد، هر چند سخنگوي وزارت امور خارجه ايران گفته كه ارسال سوخت به لبنان، منوط به درخواست رسمي دولت لبنان است.
روز يكشنبه شبكه خبري اعلام الحربي، تصاوير ضبط شده توسط پهپادهاي حزب‌الله لبنان را از كشتي‌هاي رژيم اسراييل در آب‌هاي مورد مناقشه لبنان و اسراييل در درياي مديترانه منتشر كرد. در حالي كه اسراييل و لبنان به صورت غيرمستقيم و با ميانجيگري امريكا در حال مذاكره براي تعيين خطوط مرزي دو طرف در آب‌هاي مديترانه هستند، اسراييل عمليات اكتشاف و بهره‌برداري از يك ميدان گازي در آب‌هاي مورد مناقشه دو طرف را آغاز كرده است. اين اقدام اسراييل با واكنش تند بيروت مواجه شده است. رييس‌جمهور لبنان مي‌گويد كه بيروت از حقوق خود دست نمي‌كشد و سيدحسن نصرالله، دبيركل حزب‌الله لبنان گفته كه اين حزب آماده جنگ با اسراييل است.
درست يك ماه پيش ارتش اسراييل مدعي شده بود كه سه پهپاد لبناني را كه به سمت كشتي‌هاي اسراييلي در ميدان گازي كاريش حركت مي‌كردند، رهگيري و سرنگون كرده است. حزب‌الله همان زمان اعلام كرده بود كه به‌رغم ادعاي اسراييل، عمليات پهپادي حزب‌الله موفق بوده است. حال با پخش اين ويديوها از كشتي‌هاي اسراييلي مشخص شده است كه پهپادهاي حزب‌الله در عمليات خود موفق عمل كرده‌اند. در تصاوير پخش شده توسط اعلام الحربي، نوشته‌هايي از جمله «در تيررس» و «بازي با زمان فايده ندارد» به زبان‌هاي عربي و عبري نوشته شده بود.
ساعاتي پس از انتشار اين تصاوير، سيد حسن نصرالله، دبيركل حزب‌الله لبنان در سخناني به مناسبت سومين روز از ماه محرم تاكيد كرد كه در صورت عدم حل مسالمت‌آميز مساله آب‌هاي مورد مناقشه ميان لبنان و اسراييل، حزب‌الله آماده جنگيدن است. به گزارش ايسنا، نصرالله گفت: «پس از ورود كشتي استخراجي رژيم صهيونيستي به ميدان گازي كاريش، رهبري حزب‌الله برخي گزينه‌ها را بررسي كرد و تصميم گرفتيم يا به نفع لبنان مسائل را مثبت حل كنيم يا وارد جنگ شويم.» وي گفت: «ما در طول چهل سال گذشته آماده بوديم و همچنان آماده هستيم تا جان خود را در راه ملت عزيزمان فدا كنيم.» ميشل عون، رييس‌جمهور لبنان هم گفته است: «ما بر پافشاري خود براي حفظ حقوق‌مان در آب‌هاي منطقه‌اي و منابع طبيعي‌مان تاكيد مي‌كنيم. اينها حقوقي است كه به هيچ عنوان و تحت هيچ شرايطي نمي‌توان درباره آن سهل‌انگاري كرد و از آن گذشت.»
آموس هوكشتاين، نماينده ويژه امريكا براي مذاكرات خطوط مرزي اسراييل و لبنان به بيروت سفر كرده است تا درخصوص مناقشه اخير با مقام‌هاي لبناني گفت‌وگو كند. عبدالله بوحبيب، سرپرست وزارت خارجه لبنان روز جمعه گفته بود كه مذاكره‌كننده امريكايي قرار است پاسخ اسراييل به پيشنهاد لبنان در مورد تعيين خطوط مرزي را به بيروت بياورد. وي درخصوص موفقيت اين دور از مذاكرات ابراز خوش‌بيني كرده بود. هوكشتاين ديروز با مقام‌هاي ارشد لبنان از جمله «ميشل عون» رييس‌جمهوري، «نبيه بري» رييس پارلمان و «نجيب ميقاتي» نخست‌وزير دولت پيشبرد امور لبنان ديدار مي‌كند. رييس‌جمهور لبنان ديروز گفت: «هدف از مذاكرات غيرمستقيم براي ترسيم مرزهاي دريايي با اسراييل حفظ حقوق لبنان و رسيدن به راهكارهايي از طريق همكاري با آموس هوكشتاين، ميانجي امريكاست؛ راهكارهايي كه حقوق ما و منابع‌مان را حفظ كند و به محض پايان مذاكرات فرصتي براي بهبود وضعيت اقتصادي در كشور ايجاد شود.» دبيركل حزب‌الله لبنان هم در اين خصوص گفته است: «در آستانه سفر مذاكره‌كننده امريكايي (آموس هوكشتاين) به بيروت، مجددا تاكيد مي‌كنيم كه نه طرف مذاكره با اسراييل هستيم و نه كسي را به نمايندگي از خود به عنوان يك طرف مذاكره‌كننده تعيين مي‌كنيم. مذاكرات برعهده دولت است كه توسط شخص رييس‌جمهور رهبري مي‌شود.»
بلافاصله بعد از مذاكرات نماينده امريكا با مقام‌هاي لبنان، رسانه‌هاي عربي گمانه‌هايي در مورد نتايج اين مذاكرات منتشر كردند. به گزارش ايرنا، منابع آگاه در گفت‌وگو با پايگاه اطلاع‌رساني العهد لبنان وابسته به حزب‌الله گزارش دادند كه رييس‌جمهور، رييس مجلس و نخست‌وزير لبنان در ديدار با آموس هوكشتاين، ميانجي امريكايي براي حل و فصل پرونده تعيين مرزهاي دريايي اين كشور با سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين بر حقوق كشورشان بر تمام ميادين نفتي در آب‌هاي سرزميني تاكيد كردند. اين منابع با بيان اين مطلب افزودند كه هوكشتاين نه پيشنهادي براي استخراج مشترك و نه پيشنهادي براي مشاركت در ميادين نفتي مرتبط با لبنان ارايه كرد.
اين منابع كه به نام آنها اشاره نشده است، گفتند كه درخصوص تعيين مرزهاي دريايي با سرزمين‌هاي اشغالي موضع لبنان واحد بود و هوكشتاين از پايبندي لبنان به پيشنهاد مربوط به خط ۲۳ و ميدان قانا مطلع شد. منابع ياد شده با اشاره به اينكه به احتمال زياد هوكشتاين تا دو هفته ديگر به لبنان باز خواهد گشت، افزودند كه تا چند هفته پاسخي دريافت خواهيم كرد و در همه بلوك‌ها تقسيم ثروت وجود ندارد. يك منبع رسمي لبناني به شبكه الجزيره گفت كه آموس هوكشتاين ميانجي امريكايي پيشنهاد رژيم اسراييل براي تعيين مرزهاي دريايي از مسيري كه تا خط ۲۳ امتداد دارد را به لبنان ابلاغ كرد. اين منبع با اشاره به اينكه پيشنهاد از مختصات خط ۲۳ شروع مي‌شود و به سمت شمال منحرف و به خط وسط بين لبنان و قبرس مي‌رسد، توضيح داد كه پيشنهاد رژيم اسراييل تمام ميدان قانا را در ازاي اينكه تل‌آويو منطقه‌اي را در شمال خط ۲۳ به دست آورد، دراختيار لبنان قرار خواهد داد. آموس هوكشتاين پس از ديدار با نجيب ميقاتي، نخست‌وزير، نبيه بري، رييس مجلس و ميشل عون، رييس‌جمهور لبنان تاكيد كرد كه من نسبت به دستيابي به توافق در هفته‌هاي آينده بسيار خوشبين هستم. هوكشتاين يكي از نزديكان جو بايدن رييس‌جمهور امريكاست و چندين سال با او همكاري كرده است. به همين دليل مساله منازعه دريايي بين بيروت و تل‌آويو به يكي از اولويت‌هاي اصلي بايدن تبديل مي‌شود. لبنان در جريان مذاكرات قبلي بر حق خود براي گسترش دسترسي به آب‌هاي مديترانه به سمت جنوب و افزايش اين دسترسي از ۸۶۰ كيلومترمربع به ۲ هزار و ۳۰۰ كيلومترمربع تاكيد كرده است.
سخنگوي وزارت امور خارجه:
درخواست رسمي لبنان را با ديد مثبت بررسي مي‌كنيم
سخنگوي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، ظهر دوشنبه در نشست خبري هفتگي خود در پاسخ به سوالي درخصوص ارسال سوخت از ايران براي لبنان گفت: «در جريان شرايط سخت مردم عزيز لبنان هستيم كه ناشي از سياست‌هاي غلطي است كه برخي دولت‌ها در ارتباط با اين كشور در پيش گرفتند و مبتني بر سياست‌هاي غلط منطقه‌اي خود شرايط اقتصادي لبنان را به گونه‌اي رقم زدند كه مردم اين كشور در رنج هستند، ما از اين وضعيت متاثر و ناراحت هستيم.» ناصر كنعاني تصريح كرد: «چنانچه درخواست رسمي از سوي دولت لبنان به جمهوري اسلامي ايران ارايه شود، ايران با ديد مثبتي موضوع را بررسي خواهد كرد.»