به گزارش راهبرد معاصر؛ چهارمین ماه سال در حالی به پایان رسید که در آخرین هفته آن، همه بازارهای مالی افت کردند. اما در کل، بازدهی بازارهای مالی و کالایی در تیر ۱۴۰۱ چگونه بود؟
قیمت دلار
قیمت دلار صرافی ملی در تیر، ۰،۷۶ درصد رشد داشت. این در حالی است که دلار در ماه خرداد با ۷،۸۲ بازدهی مثبت، پس از طلا در جایگاه دوم بیسترین بازدهی قرار گرفته بود.
صرافی ملی، در روز ۳۱ خرداد، نرخ فروش دلار را ۲۷۶۳۷ تومان اعلام کرد. این در حالی است که نرخ صرافی ملی در روز پنجشنبه ۳۰ تیر، ۲۷۸۴۶ تومان به ثبت رسید.
در بازار آزاد نیز در ماه گذشته، نوسانات زیادی اتفاق افتاد و دلار در این ماه بین دو کانال نوسان داشت. اما در نهایت با روند کاهشی به کار خود پایان داد.
قیمت طلا
در وجه دیگری از بازدهی بازارها در تیر، قیمت طلا در ماه گذشته، ۵٫۶۳ درصد افت کرد. این در حالی است که ماه گذشته، طلا با ۱۰،۱۱ رشد، بیشترین بازدهی مثبت را در میان بازارهای مالی داشت.
قیمت طلا در آخرین روز خرداد ۱۴۰۱، یک میلیون و ۴۳۵ هزار و ۸۸۶ تومان بود. در حالی که بازار طلا در در روز ۳۰ تیر، به قیمت یک میلیون و ۳۵۵ هزار و ۸۹ تومان رسید.
قیمت سکه
خریداران بازار سکه نیز ماه گذشته ضرر کردند. افت قیمت سکه طرح جدید، ۴،۵۲ درصد بود. در حالی که سکه در خرداد، ۶،۹۰ درصد بازدهی مثبت را تجربه کرده بود.
قیمت سکه طرح جدید در روز پایانی خرداد، ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود و در آخرین روز کاری تیر، به ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید.
قیمت طلا و سکه، نیز در دومین ماه سال، تحت تاثیر قیمت دلار و اونس نوسانات زیادی داشت. طلا تا حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان هم رسید اما در ادامه تا حدود ۱ میلیون و ۳۴۰ هزار تومان نیز افت کرد. سکه نیز از کانال ۱۵ میلیون تومانی به سطح پایان‌تر رسید. هر چند هر دو آخرین روز کاری تیر را افزایشی به پایان رساندند اما در نهایت در این ماه، بازدهی منفی داشتند.
بورس
در وجه دیگری از بازدهی بازارها در تیر ۱۴۰۱، شاخص کل بورس نیز در ماه گذشته افت کرد. بورس خرداد را در سطح یک میلیون و ۵۳۹ هزار و ۶۳۰ واحدی به پایان رساند.
این در حالی است که شاخص کل بورس در آخرین روز کاری تیر، یک میلیون و ۴۷۱ هزار و ۸۹۸ واحد بود. این ارقام به معنای افت ۴،۴۰ درصدی شاخص کل است. بورس تنها بازار مالی بود که در ماه خرداد با ۲،۵۴ افت، بازدهی منفی داشت.
مسکن
در ادامه بررسی بازدهی بازارها در تیر، باید به مسکن اشاره کرد که با رشد همراه بود.
به گزارش مرکز آمار شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در این گروه، در چهارمین ماه سال۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل ۳،۹ درصد افزایش داشت. این رقم برای خرداد امسال ۲،۳ درصد بود.
کالاهای بادوام
در وجه دیگری از بازدهی بازارها در تیر ۱۴۰۱، بازار کالاهای بادوام (خودرو و لوازم خانگی) نیز در ماه گذشته صعودی بود.
شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور در این گروه، در چهارمین ماه سال ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل ۱٫۴ درصد رشد کرد. این رقم برای ماه قبل ۳،۳ بود.
سیگنال‌های مؤثر بر بازدهی بازارها
به گزارش تجارت‌نیوز، در مدت اخیر بازارهای مالی، تحت تاثیر مذاکرات وین و اخبار سیاسی قرار داشتند.
بازارهای مالی در ایران به ویژه قیمت دلار معمولا به اخبار سیاسی به ویژه در مورد مذاکرات هسته ای حساس بوده‌اند. حالا این هفته سفر مقامات ارشد سیاسی دو کشور روسیه و ترکیه به ایران از جمله اخبار مهم سیاسی بودند. به ویژه حضور ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در کشور بازارهای دلار و به دنبال آن طلا و سکه سیگنال‌هایی داشت.
در هفته جاری دو رویداد مهم سیاسی رخ داد. یکی سفر جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به منطقه بود و دومی سفر امروز پوتین به تهران.
این اخبار ظرف چهار روز گذشته قیمت دلار در بازار آزاد را نوسانی و در مجموع کاهشی کرد. تحلیلگران معتقدند این کاهش قیمت به دلیل شکل‌گیری برخی انتظارات سیاسی مثبت بود. سفرهای سیاسی توانست قیمت دلار را به زیر بکشد.
در عین حال ایران و طرف‌های مقابل همچنان همدیگر را به بی‌تصمیمی متهم می‌کنند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در توئیتی در صفحه شخصی خود نوشت: دوگانه کاذب میان برجام (که ایران، بر خلاف آمریکا، هنوز عضو آن است) و روابط خوب بین ایران و همسایگانش از جمله روسیه، این واقعیت را پنهان نمی‌کند که بی‌تصمیمی آمریکای عهدشکن مهمترین مانع رسیدن به توافق است (ایرنا).
از سوی دیگر، رئیس اطلاعات انگلیس توانایی طرف‌های شرکت‌کننده در مذاکرات هسته‌ای برای احیای این توافق را بعید دانست.
او گفت: فکر می‌کنم که توافق قطعا روی میز است؛ و قدرت‌های اروپایی و دولت (آمریکا) درباره این موضوع بسیار شفاف بوده‌اند و فکر نمی‌کنم که روس‌ها و چینی‌ها مانعی بر سر راه توافق به وجود بیاورند. اما فکر نمی‌کنم ایرانی‌ها به دنبالش باشند (انتخاب).
آینده بازارهای مالی
علی صادقین، کارشناس بازارهای مالی در گفتگو با تجارت‌نیوز بیان کرد: به‌طور کلی روند دلار در دو بخش خلاصه می‌شود؛ یک بخش سیاست‌های بازارساز و بخش دیگر متغیرهای بنیادی تعیین‌کننده قیمت دلار.
او ادامه داد: از منظر سیاست‌های بازارساز انتظار می‌رود در یک تا دو هفته آینده همچنان در سامانه نیما و متشکل ارزی عرضه وجود داشته باشد.
این کارشناس همچنین گفت: فشار عرضه‌های بازار در یک ماه آینده همچنان وجود دارد. ولی از شهریور به بعد که کسری بودجه تشدید می‌شود، متغیرهای بنیادی اثر بیشتری را نشان می‌دهند. از سوی دیگر اخبار سیاسی تا حدودی به سمت چالش بیشتر حرکت می‌کنند. در نتیجه افزایش قیمت بیشتری را شاهد هستیم.
برزو حق‌شناس، کارشناس بازارهای مالی معتقد است ابهام در مذاکرات وین و چشم‌انداز تورمی کشور، نشان می‌دهد که احتمالا قیمتها در مرداد، هم در بازار طلا و سکه و هم برای نرخ ارز، رشد داشته باشد.
آمارهای پرسش‌برانگیز بانک مرکزی
در این میان، تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از گزیده آمارهای اقتصادی نشان می‌دهد که ضریب فزاینده نقدینگی و پایه پولی در خرداد امسال نسبت به اسفند ۱۴۰۰ کاهشی بوده. البته نقدینگی خرداد ۱۴۰۱ نسبت به اسفند ۱۴۰۰ معادل ۵٫۶ درصد رشد داشته است.
ضریب فزاینده نقدینگی خرداد، نسبت به اسفند نیز منفی ۴ درصد اعلام شده است. البته رشد یکساله ضریب فزاینده نقدینگی، ۷٫۸ درصد بوده است.
همچنین، پایه پولی در خردادماه امسال به ۶۴۰۳٫۷ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به خرداد سال قبل ۲۷٫۸ درصد رشد داشته است. رشد پایه پولی خرداد امسال نسبت به اسفند ۱۴۰۱ نیز ۶ درصد اعلام شده است.
البته رشد پایه پولی در خرداد نسبت به اردیبهشت منفی ۳ هزار میلیارد تومان بوده است.
در عین حال، گزارش نهاد ناطر پولی و بانکی کشور نشان می‌دهد، استقراض دولت از بانک مرکزی همچنان تداوم دارد. در واقع، علاوه بر رشد پایه پولی و نقدینگی که خود عامل اصلی تورم هستند، در ماه‌های اخیر بدهی‌های بخش دولتی به بانک‌ها هم با سرعت افزایش پیدا کرده‌اند.
افزایش بدهی دولت به بانک‌ها چه معنایی می‌دهد؟
پیش از این، حق‌شناس، کارشناس بازارهای مالی به تجارت‌نیوز گفته بود: برخلاف آمارهایی که بانک مرکزی در مورد کاهش نرخ رشد نقدینگی در فروردین منتشر کرده است، داده‌های اردیبهشت واقعیت دیگری را نشان می‌دهند.
او افزود: ضمن اینکه در ماه نخست امسال، این نهاد اقداماتی را انجام داده است که اثرات تورمی آن در آینده بروز می‌کند. از جمله اینکه شرکت‌های دولتی با موافقت بانک مرکزی، وام‌های کلانی را از شبکه بانکی گرفته‌اند.
حق‌شناس گفت: در واقع این نهاد برای اینکه نرخ رشد نقدینگی را کاهشی نشان دهد با آمار بازی می‌کند. هنگامی که شرکت‌های دولتی از بانک‌ها تسهیلات دریافت می‌کنند، در واقع بانک مرکزی با تاخیر اقدام به چاپ پول کرده است. به عبارت دیگر دولت در ظاهر دست در جیب این نهاد نمی‌کند اما در واقعیت شرکت‌های خود را به شبکه بانکی مقروض کرده است.
این کارشناس بازارهای مالی، پرداخت یارانه‌های نقدی را نیز نشانه دیگری از احتمال افزایش تورم دانست. او توضیح داد: از ابتدای سال، حجم زیادی یارانه نقدی به مردم پرداخت شده است و مشخص نیست منابع مالی آن از کجا تامین شده است. اگر این موضوع نیز دولت را به بانک‌ها بدهکار کرده باشد، آثار منفی خود را در آینده از جمله در بازار دلار، طلا و سکه نشان می‌دهد.
سیگنال‌هایی برای بازار مسکن
در ماه گذشته، سیگنال‌هایی نیز برای بازارهای کالایی چون مسکن و خودرو صادر شد. در مورد مسکن کاهش شدید ساخت و ساز می‌تواند بر بازار موثر باشد.
تیراژ تولید مسکن در تهران طی فصل اول امسال به پایین‌ترین میزان طی ۱۸ سال گذشته رسیده است. آماری که نه برای خریداران خوشایند است و نه فروشندگان.
آمار جدید از پروانه‌های ساختمانی صادرشده نشان می‌دهد سالانه به صورت نرمال بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در تهران ساخته می‌شد. این تعداد از سال ۹۴ به این سو روند نزولی گرفت و به ۶۰ هزار واحد و سال گذشته به ۴۰ هزار واحد مسکونی رسید. اما این تعداد در سه ماهه نخست امسال افت قابل توجهی داشته و به ۶ هزار واحد رسیده است.
در این رابطه مطالعه گزارش پیام آماری جدید به متقاضیان مسکن پیشنهاد می‌شود.
منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن نیز در گفتگو با تجارت‌نیوز بیان کرد: در علم اقتصاد برابری عرضه و تقاضا متعادل‌کننده قیمت است. درحال حاضر در حوزه مسکن نه عرضه کافی است و نه تقاضای شفافی وجود دارد. به‌همین دلیل شاهد تقاضای سوداگرانه در اقتصاد مسکن هستیم.
او توضیح داد: به طور کلی درصورتی که تولید مسکن در کشور با رکود و تولید کم مواجه شود، انباشت تقاضا حتی در حوزه مصرفی هم تشدید پیدا می‌کند. از ظرفی دیگر نیز به عنوان یک کاتالیزور باعث می‌شود آن تقاضای سرمایه‌ای که باعث بهم خوردن تعادل قیمت مسکن است، مساله افزایش قیمت را تشدید کند.
سیگنال‌هایی برای بازار خودرو
در بازار خودرو نیز، با وجود بالا رفتن اندک و حدود ۹ درصدی تولید، زیان انباشته خودروسازان نیز افزایش شدیدی داشته. در این میان، نوسانات قیمت خودرو نسبت به روزهای گذشته کاهش یافته است. اما بازار همچنان در رکود قرار دارد.
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: درحال حاضر قیمتها به صورت نوسانی است. اما بازار در شرایط رکودی قرار دارد. تا زمانی که مذاکرات وین و بحث واردات خودرو به کشور نهایی نشود و به نتیجه نرسد، به نظر می‌رسد این نوسانات ادامه داشته باشد.
سیگنال‌های سیاسی و شاخص‌های کلان اقتصادی بر بازدهی بازارها اثرگذار هستند./ تجارت نیوز
∎