به گزارش راهبرد معاصر، دوازدهم تیرماه، دولت بالاخره آیین‌نامه‌ی اجرایی نظام رتبه‌بندی معلمان را ابلاغ کرد. طرح رتبه‌بندی معلمان از سال ۹۰ و در پیِ تصویبِ سند تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد. در فصل هفتم این سند «ارتقاء منزلت اجتماعی و جایگاه منابع انسانی از طریق استقرار نظام سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای، تعیین ملاک‌های ارزیابی و ارتقای مرتبه‌ی (نظام رتبه‌بندی) علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آن‌ها» یکی از راهکاری عملیاتی برای تحول بنیادین وزارت آموزش و پرورش اعلام شد. از آن زمان تا به امروز نزدیک به ۱۱ سال گذشته تا اینکه بعد از کش و قوس‌های بسیار و مخالفت‌های پی درپی، قانون رتبه‌بندیِ معلمان تصویب و در مسیرِ اجرایی شدن قرار گرفت.

لایحه رتبه‌بندیی معلمان ۲۵ اسفند سال ۹۹، در آخرین روز‌های دولت دوزادهم، تحویل مجلس داده شد. کلیات این لایحه هجدهم خردادماه سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید. این لایحه یکبار به شورای نگهبان ارسال و برگشت خورد. سرانجام بعد از تغییرات بسیار، ابتدای اسفندماه ۱۴۰۰ شورای نگهبان با رتبه‌بندی موافقت کرد و شانزدهم اسفندماه نیز رئیس مجلس این مصوبه را برای اجرا به دولت فرستاد. رئیس جمهور ۲۳ اسفندماه این مصوبه را به وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ کرد و دولت مکلف شد ظرف مدت یک ماه از ابلاغ قانون، آئین‌نامه اجرایی را تدوین و به تصویب هیئت وزیران برساند. این آیین نامه با ۱۹ روز تأخیر سرانجام در ۱۲ تیرماه ابلاغ شد.

اما آیین‌نامه‌ی اجرای رتبه‌بندیِ معلمان مورد نقد‌های بسیاری قرار گرفته است، به طوریکه علیرضا منادی سفیدان (رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس) در یک لایو اینستاگرامی که از سوی جامعه فرهنگیان برگزار شد، ضمن تائیدِ برخی از اشکالات در این آیین‌نامه گفت: «ما در نوشتنِ قانونِ رتبه‌بندی حساسیتِ بسیاری به خرج دادیم، اما بعد از اینکه آیین‌نامه از سوی دولت ابلاغ شد ما افسوس خوردیم که چرا اجازه‌ی نوشتنِ این آیین‌نامه را به دولت دادیم. ما باید خودمان این آیین‌نامه را می‌نوشتیم تا دستِ دوستانی که در کمیسیون آموزش در طول این مدت شرکت می‌کردند و نظراتِ غیرکارشناسی می‌دادند به آیین‌نامه نمی‌رسید. به نظر می‌رسد آن‌ها در نوشتنِ آیین‌نامه بی‌مهری کردند.»

منادی با بیان اینکه قانون رتبه‌بندیِ معلمان مخالفانِ بسیاری داشت، گفت: «در ابتدا آیین‌نامه‌ای نوشته شد که در آن از برگزاری آزمون برای رتبه‌بندی صحبت شده بود که این مغایر با قانون بود و ما از طریق ارتباط گرفتن با وزرا، زیر بار آن نرفتیم. ما نمی‌خواستیم کانون‌های ارزیابی خارج از آموزش و پرورش بر این مسئله نظارت داشته باشند و خوشبختانه این موضوع در هیأت وزیران رأی نیاورد.»

رئیس کمیسیون آموزش مجلس در خصوص آیین‌نامه‌ی کنونی افزود: «در این آیین‌نامه چند بند وجود دارد که با مرِّ قانون مجلس مغایر است. برای جایگاه برخی از گروه‌ها در این آیین نامه مشکل به وجود آمده که ما تک تک این موارد را پیگیری می‌کنیم تا مرِّ قانون برای آن‌ها اجرایی شود.»

منادی تأکید کرد: «اگر هر کدام از بند‌های آیین‌نامه مغایر با قانونی باشد که در مجلس تصویب شده، کمیسیون تطبیق قوانین مجلس آن را بررسی و رد می‌کند.»

معلمان چه ایراداتی به آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان می‌گیرند؟

از بین ایرادات و مغایرت‌هایی که آیین‌نامه‌ی رتبه‌بندی با قانون رتبه‌بندیِ مجلس دارد، چند نمونه بیشتر مورد توجه معلمان قرار گرفته که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم:

اولین ایراد به تبصره سه ماده سه این آیین‌نامه برمی‌گردد؛ طبق این تبصره، نیرو‌های فاقدِ کد شناسه‌ی استخدامِ مورد تایید سازمان اداری و استخدامی کشور، مشمول این آیین‌نامه نمی‌شوند. این موضوع بسیاری از معلمانی که فاقد این کد استخدامی هستند و به صورتِ پیمانی جذب شده‌اند را نگران کرده است.

مورد دیگر مربوط به ماده ۵ آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان است؛ در این ماده آمده: «مشمولانی که پس از ارزیابی نخست، حداقل امتیاز لازم برای احراز رتبه آموزشیار معلم را کسب ننمایند، از تاریخ عدم احراز رتبه، برای مدت یکسال به آن‌ها فوق‌العاده رتبه آموزشیار معلمی پرداخت خواهد شد. این دسته از مشمولان می‌توانند در فرصت یکساله با کسب امتیاز لازم و ارزیابی مجدد در یکی از رتبه‌ها قرار گیرند.» معلمان می‌گویند: این شرط و شروط گذاشتن برای معلمان با روح قانون در تضاد است.

همچنین طبق تبصره ۵ ماده ۴ این آیین‌نامه «در مواردی که بر اساس قوانین مربوط، بازنشستگی افراد شاغل مشمول در اختیار وزارت می‌باشد، اجرای رتبه‌بندی منوط به حداقل دو سال خدمت در آموزش و پرورش از تاریخ اجرای این آیین نامه است.» با این اوصاف بسیاری از افرادی که شرفِ بازنشستگی هستند یا مجبورند دو سال بازنشستگیِ خود را به تعویق بیندازند و یا از قیدِ رتبه‌بندی بگذرند!

در بخش جدولِ امتیازات لازم برای کسب رتبه‌های ۵گانه، سختگیری در کسب رتبه‌ی ۴ و ۵ مورد دیگری است که معلمان به آن معترض هستند. آن‌ها می‌گویند بیش از ۹۰درصد از معلمان با این آیین‌نامه نمی‌توانند به رتبه‌ی ۵ برسند. آن‌ها می‌گویند این سختگیری باعث می‌شود معلمان برای رسیدن به سطح دانش‌یار معلمی و استادمعلمی ناامید شوند و تلاش چندانی نکنند و این مغایر با هدفِ اجرای قانون رتبه‌بندی برای ارتقای سطح آموزش است.

مورد دیگری اعتراضِ معلمان به اظهارات وزیر آموزش و پرورش در مورد اجرای رتبه‌بندی برای فرهنگیانی است که بیش از دو سال سابقه دارند؛ با این اوصاف معلمانی که تازه به استخدام آموزش و پرورش درآمده‌اند مشمول قانون رتبه‌بندی نمی‌شوند.

پاسخِ رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به نگرانیِ معلم‌ها

رئیس کمیسیونِ آموزش و تحقیقاتِ مجلس در مورد نیرو‌های فاقدِ کد شناسه‌ی استخدام، اطمینان می‌دهد که این موضوع به زودی رفع شود. وی همچنین درمورد مشکلاتی که آیین نامه برای بازنشستگان و معلمانی که تازه به استخدام آموزش و پرورش درآمده‌اند، می‌گوید: «این موارد و مواردی از این دست که مغایر با قانونِ رتبه‌بندی است حتما در کمیسیون تطبیق قوانین کنار گذاشته می‌شود.»

معلمان: رتبه‌بندی هنوز نمی‌تواند معیشت معلمان را ارتقا دهد

اگرچه بعد از ۱۱ سال قانون رتبه‌بندیِ معلمان بالاخره به مرحله‌ی اجرا نزدیک می‌شود، اما هنوز با آنچه مورد نظرِ معلمان است فاصله دارد. معلمان می‌گویند برخلافِ تصور، حقوق معلمان بسیار کمتر از دریافتیِ کارمندان است و با احتسابِ اصلاحِ آیین‌نامه‌ی رتبه‌بندی معلمان، این رتبه‌بندی هنوز نمی‌تواند منزلت و معیشت معلمان را آنطور که باید ارتقا دهد. به گفته‌ی آن‌ها، فاصله‌ی دریافتیِ معلمان با سایر کارمندان دولت حتی با اجرای این قانون رتبه‌بندی، باز هم زیاد است./ایلنا