روزنامه ایران: با سرمایه‌گذاری روسیه وجمهوری آذربایجان، بخش پایانی مسیر ریلی کریدور شمال- جنوب تکمیل و ساخت پل در مرز ایران وآذربایجان، آغاز می شود.با ساخت و تکمیل این دو پروژه زمان ترانزیت کالا از ایران به سمت روسیه و شرق اروپا نصف می شود.
کریدور ریلی شمال-جنوب در بخش پایانی آن از رشت تا آستارا، با تأمین مالی جدید که روسیه سرمایه‌گذار خارجی آن و قرارگاه خاتم سرمایه‌گذار داخلی است، تکمیل خواهد شد. تکمیل مسیر به‌خاطر مشکلات تأمین منابع، به تأخیر افتاده است درحالی که ساخت قطعه پایانی نقش مهمی در رونق ترانزیت در ایران دارد. تأمین مالی ساخت قطعه رشت تا آستارا در کریدور شمال- جنوب از اصلی‌ترین موضوعات مورد مذاکره میان رؤسای جمهور ایران و روسیه در دیدار اخیر بود.
علی اکبر مردی مدیرکل ساخت راه‌آهن منطقه دو کشور در خصوص برنامه ساخت و تکمیل قطعه پایانی کریدور شمال - جنوب(مسیر ترانزیتی از بنادر جنوبی تا بنادر شمالی) به «ایران» گفت: تأمین مالی ساخت قطعه پایانی راه‌آهن شمال-جنوب از آستارا تا رشت با سرمایه‌گذاری روسیه انجام می‌شود. از طرف دیگر قرارگاه خاتم‌الانبیا نیز از محل تهاتر نفت، بخشی از تأمین مالی این مسیر را تأمین می کند.به این ترتیب منابع مالی برای تکمیل راه‌آهن رشت-آستارا که تکمیل کننده کریدور شمال- جنوب یا کریدور اوراسیا است، با سرمایه‌گذاری جدید فراهم خواهد شد.
مردی افزود: راه‌آهن آذربایجان در داخل خاک ایران تا آستارا آمده است و قطارها از این سمت به داخل ایران تردد دارند ولی باید راه‌آهن آستارا (در ایران) به ریل رشت متصل و کریدور شمال-جنوب تکمیل شود. به گفته مردی برآورد هزینه تکمیل این قطعه از راه‌آهن شمال- جنوب 9 هزار میلیارد تومان است که این هزینه به غیر از ضریب پیشنهادی پیمانکار است. طول مسیر راه‌آهن رشت به آستارا 162 کیلومتر است که 10 کیلومتر آن با راه‌آهن رشت-انزلی مشترک است. در واقع طول باقیمانده برای ساخت 152کیلومتر است. راه‌آهن رشت سال 98 به بهره‌برداری رسید. قرار بود ادامه مسیر تا آستارا نیز ساخته شود اما مشکلات مالی ساخت آن را به تأخیر انداخت.
مدیرکل ساخت راه‌آهن منطقه دو کشور با اشاره به این مشکلات گفت: قرارگاه خاتم الانبیا به‌عنوان پیمانکار ساخت قطعه رشت-آستارا کار را شروع کرده بود اما به‌خاطر مشکلات مالی ساخت متوقف شده است و در حال حاضر منتظر تأمین مالی طرح هستیم. همزمان با سفر رئیس‌جمهور کشورمان به روسیه، رئیس‌جمهور این کشور سرمایه‌گذاری روسیه برای تکمیل قطعه پایانی راه‌آهن شمال- جنوب را اعلام کرد. در داخل نیز قرارگاه خاتم با تهاتر نفت سرمایه داخلی برای ساخت پروژه را تأمین می‌کند.
مردی افزود: قرار بود کشورجمهوری آذربایجان سال 98، مبلغ 500 میلیون دلار را در قالب تسهیلات برای ساخت راه‌آهن رشت-آستارا در اختیار ایران قرار دهد اما به‌خاطر تحریم انتقال پول امکان پذیر نشد. در حال حاضر قرارگاه خاتم تهاتر نفت برای تأمین سرمایه داخلی این قطعه ریلی را شروع کرده است و روسیه هم اعلام کرده که برای تأمین مالی آماده است. منافع روسیه نیز در تکمیل کریدور شمال- جنوب زیاد است.
باری که از سمت آذربایجان به داخل ایران می‌آید، بیشتر شامل چوب و الوار از روسیه است و از ایران هم میوه و سبزیجات و مواد پتروشیمی به سمت روسیه بارگیری می‌شود یعنی بیشترین مبادلات این مسیر در حال حاضر بین ایران و روسیه است که با تکمیل خط بار از کشورهای جنوبی مانند هند به سمت اروپا از مسیر ایران و روسیه حمل می شود. مردی افزود: اگر تأمین مالی پروژه سرعت بگیرد ظرف 5 سال این مسیر به بهره‌برداری اولیه می رسد.
البته مشکل مهم ما برای ساخت این مسیر رفع معارضان و تملک زمین است. وجب به وجب اراضی مسیر را باید بخریم. برآورد قبلی این بود که 1200 میلیارد تومان از سرمایه‌گذاری طرح برای رفع معارض اراضی مسیر است. اگر تأمین مالی پروژه انجام شود آزادسازی مسیر سرعت می‌گیرد البته بیشتر مسیر با پل اجرا می‌شود تا کمترین خسارت به زمین‌های کشاورزی وارد شود و کمترین تملک را داشته باشیم، اراضی منطقه ارزشمند است. از طرفی ساخت پل در جنگل‌های منطقه می‌تواند در آینده قطار گردشگری را رونق دهد و درآمدزایی از این طریق نیز برای کشور خواهیم داشت.
مردی گفت: مشکل دیگر در ساخت مسیر رشت-آستارا تأمین مصالح خاکی در استان گیلان است. ناچار هستیم از استان‌های همجوار خاک و مصالح وارد کنیم به همین دلیل هزینه ساخت بالا رفته است. اگر پروژه در منطقه‌ای دیگر از کشور بود به مراتب ارزان تر تمام می شد. اما مزایای مسیر هزینه ساخت را ناچیز کرده است. این مسیر جنوب شرق آسیا را به شرق اروپا و روسیه مرتبط و زمان حمل بار را به نصف کاهش می دهد.عوارض ترانزیتی آن نیز درآمد قابل توجهی برای کشور دارد. در واقع بار از بندر جنوبی مانند چابهار به بندر امام و بندرعباس، در شبکه ریلی به جمهوری آذربایجان، گرجستان، روسیه و شرق اروپا می رود. در حال حاضر بار در آستارا با کشتی و قطار آذربایجان به سمت روسیه و اروپا منتقل می‌شود و در این مسیر حمل‌ونقل ترکیبی داریم.
ساخت پل مرزی
برنامه دیگر برای توسعه مسیر شمال- جنوب و افزایش ترانزیت از این مسیر ساخت پل در مرز مشترک ایران وجمهوری آذربایجان است. حسن کلهر، مدیرکل راه سازی منطقه شمال در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص ساخت پل در مرز ایران و آذربایجان گفت: در مرز ایران وجمهوری آذربایجان در آستارا پلی با طول 100 متر و به‌صورت 4 خطه در موازات پل راه‌آهن ساخته می‌شود.
توافقنامه ساخت این پل در پی‌سفر وزیر راه و شهرسازی به آذربایجان در حال انعقاد است. ترانزیت مسیر جاده ای در حال حاضر از پل قدیمی است که در داخل آستارا قرار دارد. اما پل جدید در خارج از شهر ساخته می شود و در کریدوری قرار می‌گیرد که از یک سمت به آستارا و اردبیل و از سمت دیگر به رشت متصل می شود. با ساخت یک کیلومتر جاده بعد از پل به مرز متصل می شویم. در آذربایجان هم کریدور تا باکو ساخته شده است.
پل در مرز ایران و آذربایجان آنگونه که مدیرکل راه سازی منطقه شمال گفت به‌صورت سرمایه‌گذاری مشترک ایران و آذربایجان هر کدام با سهم 50 درصدی در تأمین مالی و در بهره‌برداری ساخته خواهد شد.
بر اساس توافقی که بین ایران وجمهوری آذربایجان است طراحی و ساخت پل توسط ایران خواهد بود.
به گفته کلهر، سرمایه مورد نیاز ساخت پل در مرز ایران و آذربایجان 4.8 میلیون یورو است که بخش خصوصی سرمایه‌گذار آن خواهد بود. مدیرکل راه سازی منطقه شمال گفت: زمان ساخت پل 18ماهه است اما اگر تأمین مالی انجام شود برنامه‌ریزی این است که ساخت پل در یکسال به پایان برسد.
در حال حاضر کامیون های عبوری از مرز ایران به‌خاطر ظرفیت کم پل آستارا، روزها در صف خروج می‌مانند که همین موضوع هزینه انتقال بار را بالا برده است. اما با ساخت پل جدید ظرفیت تردد تریلی باری به 1000 تریلی در روز در مسیر رفت و برگشت می‌رسد که تحولی بزرگ در ترانزیت ایران است.
انتهای پیام/