سرویس جامعه جوان آنلاین: مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اعلام این گفت: سالانه حدود ۱۳۵ هزار مورد سرطان در کشور اتفاق می‌افتد که متاسفانه با شیب افزایشی مواجه هستیم. بیشترین سرطان‌هایی که در کشور رخ می‌دهد در مردان سرطان پروستات و در بانوان سرطان پستان است.
افشین استوار افزود: از نظر بروز فعلی سرطان در دنیا ایران وضعیت متوسطی دارد، ولی به دو دلیل روند افزایشی سرطان در کشور نسبت به کل جهان بیشتر است. دلیل اول این است که جمعیت ما به سرعت در حال پیر شدن است. با رشد جمعیت سالمندی میزان بروز سرطان افزایش می‌یابد، زیرا سرطان بیماری دوران سالمندی است.
وی ادامه داد: از طرفی عوامل خطر سرطان هم در کشور روند افزایشی دارند. اصلی‌ترین عوامل خطر بروز سرطان آلودگی هوا، مصرف دخانیات، چاقی و کمبود فعالیت بدنی و مصرف الکل هستند.
وی بیان داشت: با شیوع سبک زندگی شهرنشینی متاسفانه شیوع بعضی از عوامل خطر مثل چاقی در حال افزایش است. میزان مصرف دخانیات در کشور نیز بالاست و باید توجه جدی در این زمینه انجام شود.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: یکی از عوامل خطری که واقعا قابل کاهش است مصرف دخانیات است که با مداخلات مناسب از جمله با افزایش مالیات بر سیگار، ممنوعیت تبلیغات و عرض آن و کاهش دسترسی به ویژه دسترسی نوجوانان و جوانان به این مواد، می‌توان تا حدود زیادی از مصرف مواد دخانی جلوگیری کرد.
وجود اطلاعات کافی از بروز و توزیع سرطان در ۳۱ استان
استوار اصلاح سبک زندگی، فعالیت بدنی و تغذیه سالم را در کاهش بروز سرطان بسیار موثر دانست و افزود: خوشبختانه در حال حاضر اطلاعات کافی از بروز و توزیع انواع سرطان و عوامل خطر آن‌ها در همه جغرافیای کشور، یعنی در تمام ۳۱ استان کشور داریم و می‌دانیم که در کدام استان‌ها چه سرطان‌هایی بیشتر شایع است و می‌دانیم که در کدام استان‌های کشور بروز سرطان بیشتر است. این گزارش‌ها به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی ارسال شده و آن‌ها مداخلات متناسب با بروز سرطان‌ها را در استان خودشان طراحی واجرا می‌کنند.
برنامه ملی مدیریت سرطان
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: خوشبختانه برنامه ملی مدیریت سرطان را در کشور که یک برنامه جامع در همه حوزه هاست در دست داریم. این برنامه ۴ فرآیند اصلی و ۷ فرآیند پشنتیبان دارد و همه سنین را در بر می‌گیرد و یک برنامه ادغام یافته در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور است.
وی افزود: این برنامه همه حوزه‌های مراقبت را از پیشگیری تا مراقبت‌های تسکینی در بر می‌گیرد. برنامه ملی سرطان در صورت اجرا می‌تواند معضل بروز سرطان را در کشور تا حدود خیلی زیادی کاهش دهد و ایران را در زمره کشور‌های پیشرو در این زمینه قرار دهد.
وی با اشاره به این که حدود ۸۲ درصد علل مرگ در کشور بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: اولین عامل مرگ بیماری‌های قلبی با ۴۳ درصد و دومین عامل مرگ سرطان‌ها با ۱۶ درصد هستند. سرطان از نظر هزینه اولین و پرهزینه‌ترین بیماری در دنیا و در کشور است.
استوار تصریح کرد: به همین جهت توجه به این بیماری خیلی اهمیت دارد، زیرا هم بار زیاد و تعداد مرگ ومیر زیادی دارد، هم اثرات اجتماعی، اقتصادی بر روی کیفیت زندگی بیماران، افراد و خانواده‌ها دارد و هم اضطراب و مشکلات روانی زیادی به فرد مبتلا و خانواده اش و جامعه وارد می‌کند.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: رشد سرطان در کشور بالاتر از رشد میانگین جهانی قرار دارد. در حالی که الان میزان بروز سرطان در کشور پایین‌تر از مقیاس جهانی است.
پویش ملی مبارزه با سرطان
وی برگزاری پویش ملی مبارزه با سرطان را یادآور شد و گفت: امسال هم مثل سال‌های گذشته پویش ملی سرطان از ۸ تا ۱۵ بهمن با شعار «فاصله‌ها را پر کنیم» برگزار می‌شود.
استوار افزود: در واقع شکاف و فاصله‌ای که در حال حاضر در خصوص خدمات و مراقبت‌های سرطان وجود دارد را باید پر کنیم. ما چهار نوع فاصله داریم که باید پر شود. فاصله اول پوشش جمعیتی است که خدمات مراقبت سرطان را دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: این پوشش هم اکنون معادل جمعیت کل کشور و متناسب با بزرگی مساله سرطان و هزینه‌ای که سرطان به سلامت خانواده، به اقتصاد نظام سلامت و به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند نیست. در نتیجه اولین فاصله‌ای که باید پر شود، فاصله پوشش جمعیتی است.
وی اظهار داشت: دومین فاصله‌ای که باید پر شود تعداد و تنوع خدماتی است که در حوزه سرطان ارائه و توسط نظام سلامت پوشش داده می‌شود. عمده هزینه‌ای که ما در نظام سلامت می‌کنیم مرتبط با هزینه‌های درمان بیماران سرطانی است. در حالی که هزینه‌های پیشگیرانه بسیار اثربخش‌تر است.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: ما باید خدمات مرتبط با سرطان را به سمت خدمات پیشگیری و تشخیص زودهنگام توسعه دهیم. خدمات پیشگیری در حوزه عوامل خطر بیماری سرطان است و خدمات تشخیص زودهنگام باعث می‌شود سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شده و بسیاری از سرطان‌ها در این مرحله قابل درمان هستند و میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان افزایش می‌یابد.
وی افزود: بنابراین در نظام سلامت باید این نوع خدمات که هزینه بسیار کمتر و اثربخشی بسیار بیشتری دارند را ارائه و به خصوص این خدمات را در نظام شبکه بهداشت و درمان ادغام کنیم.
وی ادامه داد: از آن طرف مراقبت‌های تسکینی هم تا حدودی مغفول مانده است. بیماران سرطانی که در مراحل آخر سرطان قرار دارند باید حمایت شوند که کیفیت زندگی مناسبی با حداقل درد و رنج داشته باشند. این خدمات هم به اندازه کافی در کشور توسعه پیدا نکرده است.
وی تصریح کرد: سومین شکاف مربوط به کیفیت خدمت است. کیفیت خدمات و مراقبت‌های مرتبط با سلامت چه در سطح پیشگیری، چه در سطح درمان و چه در سطح خدمات مراقبت‌های تسکینی همگی نیاز به بهبود دارند.
ضرورت تدوین راهنما‌های بالینی درمان سرطان
دکتر استوار گفت: برای این کار مهم‌ترین اقدام تدوین و اجرای راهنما‌های بالینی درمان سرطان و راهنمای میدانی حوزه پیشگیری برای خدمات تشخیص زودهنگام و مراقبت‌های تسکینی است.
وی افزود: همچنین تجهیزات لازم برای تشخیص و درمان سرطان و دارو‌های لازم بر اساس راهنما‌های بالینی مورد تایید وزارت بهداشت به اندازه کافی و به میزان قابل قبول باید تامین شده و به طور عادلانه در کل کشور در دسترس بیماران قرار گیرد؛ بنابراین آموزش پزشکان و کادر درمان هم برای بهبود کیفیت خدمات، در این دسته قرار می‌گیرد.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت:، اما همه این خدمات باید در فضایی ارائه شود که بیماران استطاعت دریافت این خدمات را داشته باشند. به قولی هم دسترسی باید فراهم شود و هم این خدمات با قیمتی باید ارائه شوند که برای بیماران قابل تامین باشد.
وی ادامه داد: کاهش پرداخت از جیب مردم و تامین مالی خدمات مرتبط با پیشگیری، درمان و مراقبت‌های تسکینی هم به عنوان چهارمین شکاف از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردارند. در صورت پر شدن این چهار مورد شکاف پوشش همگانی سلامت تامین خواهد شد. در ایران با تقویت نظام شبکه بهداشت و درمان می‌توان به بسیاری از این اهداف دست پیدا کرد و این شکاف‌های عمیقی که وجود دارد را پر کرد.
وی افزود: بنابراین شعار پویش ملی سرطان امسال که کم کردن فاصله هاست، انشاالله با برنامه ریزی مناسب قابل تحقق است.
استوار در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم که با پویش ملی سرطان، امسال بتوانیم در همه سطوح حمایت طلبی کنیم. از مردم حمایت طلبی کنیم که با خودمراقبتی و بهبود سبک زندگی شان از خود در مقابل سرطان محافظت کنند. از سیاستگذاران نیز برای تامین منابع مورد نیز برای اجرای کامل و جامع برنامه ملی مدیریت در کشور حمایت طلبی کنیم.
افشین استوار افزود: از نظر بروز فعلی سرطان در دنیا ایران وضعیت متوسطی دارد، ولی به دو دلیل روند افزایشی سرطان در کشور نسبت به کل جهان بیشتر است. دلیل اول این است که جمعیت ما به سرعت در حال پیر شدن است. با رشد جمعیت سالمندی میزان بروز سرطان افزایش می‌یابد، زیرا سرطان بیماری دوران سالمندی است.
وی ادامه داد: از طرفی عوامل خطر سرطان هم در کشور روند افزایشی دارند. اصلی‌ترین عوامل خطر بروز سرطان آلودگی هوا، مصرف دخانیات، چاقی و کمبود فعالیت بدنی و مصرف الکل هستند.
وی بیان داشت: با شیوع سبک زندگی شهرنشینی متاسفانه شیوع بعضی از عوامل خطر مثل چاقی در حال افزایش است. میزان مصرف دخانیات در کشور نیز بالاست و باید توجه جدی در این زمینه انجام شود.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: یکی از عوامل خطری که واقعا قابل کاهش است مصرف دخانیات است که با مداخلات مناسب از جمله با افزایش مالیات بر سیگار، ممنوعیت تبلیغات و عرض آن و کاهش دسترسی به ویژه دسترسی نوجوانان و جوانان به این مواد، می‌توان تا حدود زیادی از مصرف مواد دخانی جلوگیری کرد.
وجود اطلاعات کافی از بروز و توزیع سرطان در ۳۱ استان
استوار اصلاح سبک زندگی، فعالیت بدنی و تغذیه سالم را در کاهش بروز سرطان بسیار موثر دانست و افزود: خوشبختانه در حال حاضر اطلاعات کافی از بروز و توزیع انواع سرطان و عوامل خطر آن‌ها در همه جغرافیای کشور، یعنی در تمام ۳۱ استان کشور داریم و می‌دانیم که در کدام استان‌ها چه سرطان‌هایی بیشتر شایع است و می‌دانیم که در کدام استان‌های کشور بروز سرطان بیشتر است. این گزارش‌ها به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی ارسال شده و آن‌ها مداخلات متناسب با بروز سرطان‌ها را در استان خودشان طراحی واجرا می‌کنند.
برنامه ملی مدیریت سرطان
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: خوشبختانه برنامه ملی مدیریت سرطان را در کشور که یک برنامه جامع در همه حوزه هاست در دست داریم. این برنامه ۴ فرآیند اصلی و ۷ فرآیند پشنتیبان دارد و همه سنین را در بر می‌گیرد و یک برنامه ادغام یافته در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور است.
وی افزود: این برنامه همه حوزه‌های مراقبت را از پیشگیری تا مراقبت‌های تسکینی در بر می‌گیرد. برنامه ملی سرطان در صورت اجرا می‌تواند معضل بروز سرطان را در کشور تا حدود خیلی زیادی کاهش دهد و ایران را در زمره کشور‌های پیشرو در این زمینه قرار دهد.
وی با اشاره به این که حدود ۸۲ درصد علل مرگ در کشور بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: اولین عامل مرگ بیماری‌های قلبی با ۴۳ درصد و دومین عامل مرگ سرطان‌ها با ۱۶ درصد هستند. سرطان از نظر هزینه اولین و پرهزینه‌ترین بیماری در دنیا و در کشور است.
استوار تصریح کرد: به همین جهت توجه به این بیماری خیلی اهمیت دارد، زیرا هم بار زیاد و تعداد مرگ ومیر زیادی دارد، هم اثرات اجتماعی، اقتصادی بر روی کیفیت زندگی بیماران، افراد و خانواده‌ها دارد و هم اضطراب و مشکلات روانی زیادی به فرد مبتلا و خانواده اش و جامعه وارد می‌کند.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: رشد سرطان در کشور بالاتر از رشد میانگین جهانی قرار دارد. در حالی که الان میزان بروز سرطان در کشور پایین‌تر از مقیاس جهانی است.
پویش ملی مبارزه با سرطان
وی برگزاری پویش ملی مبارزه با سرطان را یادآور شد و گفت: امسال هم مثل سال‌های گذشته پویش ملی سرطان از ۸ تا ۱۵ بهمن با شعار «فاصله‌ها را پر کنیم» برگزار می‌شود.
استوار افزود: در واقع شکاف و فاصله‌ای که در حال حاضر در خصوص خدمات و مراقبت‌های سرطان وجود دارد را باید پر کنیم. ما چهار نوع فاصله داریم که باید پر شود. فاصله اول پوشش جمعیتی است که خدمات مراقبت سرطان را دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: این پوشش هم اکنون معادل جمعیت کل کشور و متناسب با بزرگی مساله سرطان و هزینه‌ای که سرطان به سلامت خانواده، به اقتصاد نظام سلامت و به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند نیست. در نتیجه اولین فاصله‌ای که باید پر شود، فاصله پوشش جمعیتی است.
وی اظهار داشت: دومین فاصله‌ای که باید پر شود تعداد و تنوع خدماتی است که در حوزه سرطان ارائه و توسط نظام سلامت پوشش داده می‌شود. عمده هزینه‌ای که ما در نظام سلامت می‌کنیم مرتبط با هزینه‌های درمان بیماران سرطانی است. در حالی که هزینه‌های پیشگیرانه بسیار اثربخش‌تر است.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت: ما باید خدمات مرتبط با سرطان را به سمت خدمات پیشگیری و تشخیص زودهنگام توسعه دهیم. خدمات پیشگیری در حوزه عوامل خطر بیماری سرطان است و خدمات تشخیص زودهنگام باعث می‌شود سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شده و بسیاری از سرطان‌ها در این مرحله قابل درمان هستند و میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان افزایش می‌یابد.
وی افزود: بنابراین در نظام سلامت باید این نوع خدمات که هزینه بسیار کمتر و اثربخشی بسیار بیشتری دارند را ارائه و به خصوص این خدمات را در نظام شبکه بهداشت و درمان ادغام کنیم.
وی ادامه داد: از آن طرف مراقبت‌های تسکینی هم تا حدودی مغفول مانده است. بیماران سرطانی که در مراحل آخر سرطان قرار دارند باید حمایت شوند که کیفیت زندگی مناسبی با حداقل درد و رنج داشته باشند. این خدمات هم به اندازه کافی در کشور توسعه پیدا نکرده است.
وی تصریح کرد: سومین شکاف مربوط به کیفیت خدمت است. کیفیت خدمات و مراقبت‌های مرتبط با سلامت چه در سطح پیشگیری، چه در سطح درمان و چه در سطح خدمات مراقبت‌های تسکینی همگی نیاز به بهبود دارند.
ضرورت تدوین راهنما‌های بالینی درمان سرطان
دکتر استوار گفت: برای این کار مهم‌ترین اقدام تدوین و اجرای راهنما‌های بالینی درمان سرطان و راهنمای میدانی حوزه پیشگیری برای خدمات تشخیص زودهنگام و مراقبت‌های تسکینی است.
وی افزود: همچنین تجهیزات لازم برای تشخیص و درمان سرطان و دارو‌های لازم بر اساس راهنما‌های بالینی مورد تایید وزارت بهداشت به اندازه کافی و به میزان قابل قبول باید تامین شده و به طور عادلانه در کل کشور در دسترس بیماران قرار گیرد؛ بنابراین آموزش پزشکان و کادر درمان هم برای بهبود کیفیت خدمات، در این دسته قرار می‌گیرد.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر گفت:، اما همه این خدمات باید در فضایی ارائه شود که بیماران استطاعت دریافت این خدمات را داشته باشند. به قولی هم دسترسی باید فراهم شود و هم این خدمات با قیمتی باید ارائه شوند که برای بیماران قابل تامین باشد.
وی ادامه داد: کاهش پرداخت از جیب مردم و تامین مالی خدمات مرتبط با پیشگیری، درمان و مراقبت‌های تسکینی هم به عنوان چهارمین شکاف از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردارند. در صورت پر شدن این چهار مورد شکاف پوشش همگانی سلامت تامین خواهد شد. در ایران با تقویت نظام شبکه بهداشت و درمان می‌توان به بسیاری از این اهداف دست پیدا کرد و این شکاف‌های عمیقی که وجود دارد را پر کرد.
وی افزود: بنابراین شعار پویش ملی سرطان امسال که کم کردن فاصله هاست، انشاالله با برنامه ریزی مناسب قابل تحقق است.
استوار در پایان خاطرنشان کرد: امیدواریم که با پویش ملی سرطان، امسال بتوانیم در همه سطوح حمایت طلبی کنیم. از مردم حمایت طلبی کنیم که با خودمراقبتی و بهبود سبک زندگی شان از خود در مقابل سرطان محافظت کنند. از سیاستگذاران نیز برای تامین منابع مورد نیز برای اجرای کامل و جامع برنامه ملی مدیریت در کشور حمایت طلبی کنیم.