سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد پس از تصویب قطعنامه جمهوری اسلامی ایران در کمیته اول مجمع عمومی سازمان ملل گفت: متاسفانه دارندگان سلاح هستهای حاضر نیستند به تعهدات خود در ارتباط با خلع سلاح هستهای عمل کنند و فقط توجیه میکنند که زمینه آماده و فراهم برای خلع سلاح هستهای نیست.
مجید تخت روانچی ، این توجیه را نادرست خواند و افزود: آنها در سال ۱۹۷۰ بر خلع سلاح هستهای متعهد شده اند و این دیگر، اما و اگر ندارد؛ اما متاسفانه عمل نمیکنند و سالها گذشته است.
قطعنامه دوسالانه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران با عنوان "پیگیری اجرای تعهدات توافق شده در کنفرانسهای بازنگری دولتهای عضو ان پی تی در سالهای ۱۹۹۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰" با حمایت اکثریت اعضای سازمان ملل به تصویب رسید.
این قطعنامه از کشورهای هستهای عضو ان پی تی میخواهد به اقدامات لازم جهت اجرای تعهداتشان مبنی بر انهدام کامل زرادخانه تسلیحات اتمی خود بر اساس اصول شفافیت، برگشتناپذیری و نظارت بینالمللی سرعت ببخشند.
بر اساس پیمان منع اشاعه سلاح های هستهای، کشورهای هسته ای متعهد شدهاند تمام تسلیحات اتمی خود را منهدم کنند. بعلاوه، آنها از نظر حقوقی موظفاند نه تنها از هرگونه اقدام برای ساخت سلاح هستهای خودداری کنند، بلکه باید از انتقال اینگونه سلاحها به دیگر کشورها، استقرار آنها در خارج از خاک خویش و همکاری با دیگر دولتها برای ساخت سلاح اتمی نیز بپرهیزند.
دولتهای هستهای پس از دههها عدم پایبندی به این تعهدات حقوقی مصرح خود، در قالب اسناد نهائی کنفرانسهای بازنگری پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای در سالهای ۱۹۹۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ میلادی مجدداً متعهد شدهاند گامهای عملی مؤثری را برای امحای سلاحهای هستهای بردارند.
در بخشی از این قطعنامه پیشنهادی ایران بر اجرای تصمیم کنفرانس بازنگری ان پی تی در سال ۱۹۹۵ در خصوص ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح های هستهای نیز تأکید شده است. این تصمیم خواستار پیوستن رژیم صهیونیستی به ان پی تی و پذیرش نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تأسیسات هستهای آن رژیم می باشد.
در قطعنامه پیشنهادی ایران همچنین بر ضرورت ارائه تضمینهای امنیتی به کشورهای غیرهستهای مبنی بر عدم به کارگیری و یا تهدید به استفاده از سلاح هستهای علیه آنها تأکید گردیده است.
آمریکا، رژیم صهیونیستی، کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و چند همپیمان عمدتاً غربی آمریکا بر خلاف تعهد صریح برای خلع سلاح هسته ای به این قطع نامه رای منفی دادند.
حیدرعلی بلوجی نماینده ایران در کمیته خلع سلاح و امنیت بین المللی سازمان ملل، با اشاره به روند مسابقه جدید تسلیحات هسته ای و روند نوسازی این سلاح ها، از آنها به عنوان روندهای هشدار دهنده یاد کرده و خواستار خاتمه دادن به اینگونه اقدامات شد.
قرار است این قطعنامه حدود یک ماه دیگر به صحن مجمع عمومی سازمان ملل ارائه و در آنجا به صورت نهایی به تصویب برسد.
روایت شرمن از تاثیر نوهدار شدن خودش و عراقچی بر روند مذاکرات برجامی
معاون وزیر امور خارجه آمریکا و مذاکره کننده ارشد این کشور در مذاکرات هستهای در دولت باراک اوباما در گفتوگویی به برخی از جزئیات و حواشی مذاکرات هستهای ایران با قدرتهای جهانی که به انجام شدن توافق هستهای در ۲۰۱۵ منجر شد، پرداخت.
وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا که در دولت اوباما و در دوران مذاکرات هستهای، مذاکره کننده ارشد این کشور بود، در گفتوگویی در یکی از پادکستهای فارن پالیسی به نام Negotiators، گفت: آمریکا در هر نشست رسمی میگفت ایران نباید هیچ گونه تاسیسات و تجهیزاتی برای غنیسازی داشته باشد چون غنیسازی روشی بود که در آخر از پلوتونیوم برای ساختن سلاح هستهای مورد استفاده قرار میگیرد. ما میخواستیم برای همیشه جلوی آن را بگیریم و چنین مراکزی را ببندیم.
شرمن در این راستا افزود: رئیس جمهور[باراک اوباما] به این نتیجه رسیده بود که آدمها نمیتوانند آنچه آموختهاند را از سر بیرون کنند. به همین خاطر در نظر داشت ایران یک برنامه هستهای بسیار کوچک، محدود شده و غیرنظامی داشته باشد که در مقررات عدم اشاعه تسلیحات هستهای مجاز است، البته اگر نظارت و راستیآزمایی سختی از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر آن حاکم میبود.
او در ادامه این گفتوگو با اشاره به این که طرف ایرانی مذاکره اصرار بر مکتوب کردن نتایج مذاکرات داشتند تا بتوانند در بازگشت به تهران آنها را برای بررسی ارائه دهند، بیان کرد پس از هر دور از مذاکرات تمامی پیشرفتها و نتایجی که به آن رسیده بودند، پیش از نهایی شدن به صورت مکتوب در میآمد و طرفین مذاکرات آنها را به دقت بررسی میکردند.
این مقام آمریکایی در ادامه با بیان این که «توافق نهایی ۱۱۰ صفحه، شامل برخی پیوستهای مفصل و پیچیده بود و توافقی کاملا فنی بود»، گفت: مطمئنم بسیاری از سناتورهای جمهوریخواه و تعدادی از دموکراتها توافق برجام را نخواندهاند زیرا این توافق توافقی بسیار تکنیکی و پیچیده است.
شرمن همچنین درباره فضایی که بر مذاکرات وین حاکم بود، گفت: در زمان دورهای طولانی مذاکرات، به دلیل تفاوت فرهنگی احساس ناراحتی می کردم.مثلا در زمان مذاکرات، فقط به دلیل اینکه من زن هستم، نمی توانستم با آنها دست بدهم. وارد اتاق مذاکرات می شدم که حدود ۱۲ مرد در آنجا نشسته بودند و نمی توانستم دست آنها را بفشارم. به جای آن دستم را روی قلبم می گذاشتم. احساس عجیبی بود.
شرمن ادامه داد: در زمان مذاکرات، عباس عراقچی و من پدربزرگ و مادربزرگ شدیم و عکس نوه های خود را به یکدیگر نشان دادیم که باعث شد مثل آدمهای معمولی به هم نزدیک تر بشویم. البته موضع من در مذاکرات نرمتر نشد، اما این موضوع راه را برای درک یکدیگر هموارتر کرد.
توافق هستهای ایران و قدرت های بزرگ جهان که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته میشود، سال ۲۰۱۵ میان ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شد. بر اساس این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمهای اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
هشتم ماه مه سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که از برجام خارج می شود و نه فقط تحریم های قبلی را باز میگرداند بلکه تحریم های جدید علیه تهران را نیز اعمال خواهد کرد و به دنبال آن تحریم های واشنگتن علیه ایران احیا و تشدید شدند./ایسنا