رئیس کل بانک مرکزی چهارشنبه شب با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی به تشریح برنامه های خود در مدیریت بازار ارز، کنترل تورم و حمایت از تولید پرداخت.

صالح‌آبادی در آغاز درباره وضعیت بازار ارز گفت: در حال حاضر درآمد دولت نسبت به گذشته افزایش یافته و دسترسی به منابع ارزی نیز بهتر شده است که این موارد به کنترل بازار ارز کمک کرده است.

وی افزود: در بازار متشکل هم از زمانی که کار خود را شروع کرده است روز به روز عمق بازار بیشتر شده است، در سال ۹۸ عمق بازار ۵۰ میلیون دلار بوده که در سال ۹۹ به ۷۰۰ میلیون دلار رسیده است و امسال نیز تاکنون بیش از این میزان در بازار متشکل مبادله شده است.

صالح آبادی با بیان اینکه سال گذشته ۱۰ میلیارد دلار حجم معاملات ارز کالاهای اساسی بوده و امسال تاکنون ۹.۷  میلیارد دلار اختصاص یافته است، گفت: یک و نیم میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی هم برای واکسن اختصاص یافته است.

وی تصریح کرد: وصولی های ارزی دولت در هفت ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته سه برابر شده است و در سامانه نیما عمده ارزی که استفاده شده برای واردات مواد اولیه واسطه ای و سرمایه بوده است که نشان می دهد وضعیت خوبی در هفت ماهه گذشته داشته ایم و پیش بینی من برای ماه های آینده، آرامش بازار ارز  است.

او در ادامه گفت: بانک مرکزی در این بازار بازارگردان است اما هیچگونه عرضه‌ای ندارد و خود صادرکنندگان ارز را در بازار عرضه می‌کنند و نیاز به استفاده از منابع ارزی بانک مرکزی در این بازار نیست.

صالح آبادی ادامه داد: بازار اکنون متعادل است و عرضه و تقاضا در بازار تعادل دارد. در زمانی که نیاز باشد بانک مرکزی می‌تواند به عنوان بازارگردان در بازار حضور پیدا کند اما در حال حاضر نیاز به حضور بانک مرکزی در این بازار بسیار کم بوده و ذخایر بانک مرکزی استفاده نشده است و بازار، خود را اداره کرده است. در صورتی که بازار نیاز به عرضه و تقاضا داشته باشد این کار را انجام می‌دهیم.

وی افزود: بانک مرکزی اهداف و سیاست‌های خود را در بازار دارد اما سعی ما بر این است که بازار خودش را مدیریت کند و خوشبختانه تعادل بسیار خوبی در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی برقرار است.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: تعیین نرخ در بازار ارز به عوامل متعددی بستگی دارد و تحلیلگران و کنشگران بازار رفتارشان در نرخ ارز تاثیرگذار است اما وظیفه بانک مرکزی این است که به تعادل در بازار ارز کمک کند و تلاش کند تا ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به چرخه تجاری کشور بازگردد که این کار در اولویت سیاست‌های بانک مرکزی قرار دارد. از همه صادرکنندگان، شرکت‌های صرافی و بانک‌ها که در تعادل بازار نقش بسیار مهمی داشتند صمیمانه تشکر می‌کنیم.

وی در مورد موضوع تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز گفت: زمانی که نرخ ۴۲۰۰ تومانی وجود دارد، تقاضای مازاد بر نیاز نیز وجود خواهد داشت که شاید تقاضای واقعی هم نباشد اما به هر حال در حد نیازهایی که وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و درمان و وزارت صمت در چارچوب قوانین بودجه داشتند، توانستیم ارز مورد نیازشان را تامین کنیم.

صالح‌آبادی در ادامه درباره موضوع تورم نیز افزود: یکی از دغدغه‌های جدی رهبر معظم انقلاب حفظ ارزش پول ملی است. در حوزه تورم نیز دو عامل بسیار مهم مطرح است که یکی کسری بودجه دولت است که باعث افزایش پایه پولی و برداشت از منابع بانک مرکزی می‌شود و بحث دیگر ناترازی بانک‌ها و اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی است که باعث افزایش پایه پولی و افزایش تورم می‌شود.

او ادامه داد: البته بحث دیگری نیز در گذشته وجود داشته که خالص دارایی‌های بانک مرکزی اضافه شده اما این دارایی‌ها مسدود بوده که بانک مرکزی آنها را خریداری و تبدیل به ریال می‌کرده و در اختیار دولت قرار می‌داده که باعث افزایش خالص دارایی‌های بانک مرکزی می‌شده است.

وی با بیان اینکه فروش و واگذاری اموال مازاد بانک‌ها یکی از برنامه‌های ما است، افزود: در این راستا بانک به بانک باید اموال خود را مشخص کنند، البته سامانه مهتاب وجود دارد اما اصلاح و بهبود این رویه جزو برنامه‌های من است.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه کمک به بانک‌ها در کاهش معوقات، عمق بخشیدن به بازار بین بانکی و عملیات بازار باز و انضباط مالی بانک‌ها جزو رویکردهای اصلی ما در دوره جدید است، گفت: کنترل رشد ترازنامه بانک‌ها که الان مصوبه هم در این زمینه وجود دارد، با اعمال ضوابط کنترلی بر بانک‌ها شروع شده است و ادامه می‌یابد.

وی افزود: همچنین، بانک‌ها حداقل ۳ درصد منابع سپرده شده را اوراق نگهداری کنند تا با ناترازی و محدودیت در تامین نقدینگی در موارد لزوم مواجه نشوند. این مورد بسیار مهم است چون موقعی که بانک‌ها کمبود نقدینگی پیدا کنند ممکن است به اضافه برداشت دست بزنند اما اوراق ذخیره نیازهای کوتاه مدت بانکی را مرتفع می‌کند.

صالح‌آبادی گفت: موضوعاتی مانند ارتقاء کیفیت اعتبار سنجی در شبکه بانکی و بهداشت اعتباری از مواردی است که پیگیری خواهد شد و در نهایت، بازگشت مناسب منابع به بانک ها و جلوگیری از اضافه برداشت ها را بدنبال خواهد داشت.

وی درباره انتشار اوراق دولتی نیز افزود: در مهرماه اوراق جدیدی منتشر نشده و از ابتدای سال تاکنون، مجموعا ۴۳ هزار میلیارد تومان  اوراق دولتی منتشر و فروخته شده است.

صالح‌آبادی در ادامه درخصوص بازار سرمایه هم گفت: رویکرد ما، تعامل با بازار سرمایه و کمک به این بازار به منظور بهبود شرایط است.

وی افزود: یکی از برنامه‌های ما در این راستا، ارائه تسهیلات شبکه بانکی به شرکت های کارگزاری بورس است البته این تسهیلات باید بگونه‌ای باشد که محدودیتی برای تامین مالی بخش تولیدی از سوی بانک‌ها ایجاد نکند.

صالح آبادی درباره انتظار دولت از نظام بانکی برای هدایت نقدینگی به سمت بخش تولید نیز گفت: همین الان هم بخش مهمی از نقدینگی به سمت تولید هدایت می‌شود و تقریبا ۷۰ درصد تسهیلات نظام بانکی در بحث سرمایه در گردش که عمده آن هم در قسمت صنعت و معدن است، پرداخت می‌شود.

وی افزود: بخش مهم این مساله به نظام مالیاتی بازمی‌گردد، در دنیا نظام مالیاتی دو وظیفه برعهده دارد، یک وظیفه آن در واقع تامین مالی برای دولت و وظیفه دیگر هم تخصیص بهینه منابع در اقتصاد است.

وی با بیان اینکه نظام‌های مالیاتی تعیین کننده سمت و سوی سرمایه‌ها هستند، گفت: در دنیا فعالیت‌های غیر مولد و سفته بازانه از مالیات بالایی برخوردارند و فعالیت‌های مولد مالیات کمتری شامل حال آن‌ها می‌شود، بنابراین یکی از برنامه‌های بسیار مهم همین قانون مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بردرآمد است که اکنون در مجلس طرح شده که در صورت تصویب نقش بسیار مهم و موثری بر تخصیص بهینه منابع و افزایش درآمدهای مالیاتی دولت خواهد داشت.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه در رابطه با میزان سوق پیدا کردن اعتبارات به بخش غیر مولد و مولد افزود: رصد جریان وجوه در بانک مرکزی انجام می‌شود و به این اطلاعات دسترسی وجود دارد، منتها طبیعتا باید مرتب اصلاح، به روز و تکمیل شود. اکنون همه چیز کامل نیست ولی با پیشرفت خوبی همراه بوده است و تا حد زیادی این سامانه‌ها به روز شده ولی هنوز جای کار دارد.

صالح آبادی همچنین درباره تامین اعتبارات بحث ساخت یک میلیون مسکن در سال و یا چهار میلیون در چهار سال، تاکید کرد: به هر حال قانون است و بخشی از برنامه‌های دولت هم به حساب می‌آید و حتما نظام بانکی برنامه‌ریزی می‌کند و یکی از مباحث هدایت اعتبار به همین بخش است.

وی افزود: ۲۰ درصد تسهیلات نظام بانکی باید به بخش مسکن اختصاص پیدا کند، بنابراین باید این را به صورت جدی در نظام بانکی دنبال کنیم و حتما این کار را انجام خواهیم داد.

وی با بیان اینکه در این مورد بخش اعتبار بانک‌ها مساله است، گفت: برای این موضوع روش‌های دیگری هم وجود دارد مثلا شکل‌گیری صندوق‌های مستغلات که این مساله خود ظرفیتی به حساب می‌آید یا بخشی هم از بازپرداخت‌های مسکن مهر است که به صندوق مسکن می‌رود.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: علاوه براین نکته بسیار مهم منابع ساختمان‌سازی است که شامل زمین، مجوز و ساخت می‌شود. دولت زمین و مجوز را در اختیار دارد که بخش مهمی هم به حساب می‌آید و قسمتی از آن هم خیلی راحت قابل تامین است یعنی دولت به سازنده بخش خصوصی بگوید که زمین و مجوز را در اختیار می‌گذارم، هزینه ساخت را تامین کند، البته آنچه که برگردن بانک هست را هم ما به اجرا درمی‌آوریم.

صالح آبادی درباره نظارت بانک مرکزی برای شفافیت فعالیت بانک‌ها مانند املاک مازاد و بنگاه‌داری آنها نیز گفت: اتفاقا یکی از موضوعات بسیار مهم همین بحث شفافیت است. براین اعتقادم چنانچه نظارت عمومی بر عملکردها وجود داشته باشد بسیاری از مسائل حل خواهد شد. این کار را جزء کار خوب می‌دانم و به طور حتم در شورای پول و اعتبار مطرح خواهم کرد و تلاش می‌کنم که با شفاف‌سازی بیشتر حرکت صورت گیرد.

وی افزود: بانک به بانک اموال مازاد باید اعلام شود و بانک مرکزی و نظارت عمومی برآن نظارت داشته باشند، بنابراین یکی از محورهای اصلاح نظام بانکی، اصلاح نگاه بانک مرکزی به بانک‌ها است که نیاز به  بازتعریف دارد. نظارت‌های بانک مرکزی در گذشته مبتنی بر ریسک نبوده و این در حالی است که باید متناسب با ریسک نظارت تعریف شود.

/ایرنا