مریم شکرانی
سرانجام محسن رضایی میرقائد به پاستور رسید! سال‌ها تلاش بی‌نتیجه او در انتخابات ریاست جمهوری در انتخابات اخیر هم نتیجه نداد اما ابراهیم رئیسی تصمیم گرفت او را به کابینه خود بیاورد و پای این چهره سیاسی را به پاستور باز کند.
به این ترتیب رئیس‌جمهور دیروز با صدور حکمی، محسن رضایی میرقائد را به سمت معاون اقتصادی خود و دبیر ستاد اقتصادی دولت منصوب کرد.
این فرمانده سابق سپاه اکنون در آستانه ۷۰ سالگی است و دانش‌آموخته مقطع دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران است.
حالا امضای حکم محسن رضایی در شرایطی انجام شده است که بسیاری آن را به منزله برگشت دیدگاههای تندرو در اقتصاد می‌دانند و به طور مشخص او را به عنوان مخالف جدی FATF تلقی می‌کنند و احتمالا با این احکام رویکرد کابینه رئیسی به اقتصاد در پیش گرفتن اقتصاد ریاضتی و منهای ارتباط با جهان است.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که در دولت قبل، رئیس‌جمهور و وزرا جزء موافقان پیوستن ایران به FATF و خروج از لیست سیاه بودند اما حالا جمع مخالفان FATF در دولت هم جمع است و حضور محسن رضایی در کابینه ابراهیم رئیسی این جمع را کامل‌تر کرد.
در حال حاضر گرچه رئیسی می‌گوید که از برداشتن تحریم‌ها استقبال می‌کند و موضع شفافی درباره پیوستن به FATF نگرفته است اما در بهمن ۹۷ در واکنش به اصرار دولت روحانی درباره ضرورت پیوستن به پالرمو و CFT گفت: «برخی می‌گویند در این جنگ‌ها باید برای عدم بهانه به دشمن پیمان‌ها و کنوانسیون‌های آنها را عملی کنیم؛ چه کسی تضمین می‌کند که دشمن همچنان به دشمنی ادامه ندهد؟ این چگونه است که آنها برای قانون داخلی ما بیانیه صادر می‌کنند؟»
حلقه مخالفان FATF و طرفداران اقتصاد ریاضتی در کابینه
جز رئیسی حالا معاون اقتصادی او هم یکی از منتقدان سرسخت FATF است. پستی که در دولت قبل در اختیار محمد نهاوندیان بود و گفته می‌شد در این دولت قرار است به فرهاد رهبر برسد اما در نهایت قرعه به نام محسن رضایی افتاد.
اما حالا محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی از جدی‌ترین مخالفان FATF معاونت اقتصادی دولت را برعهده گرفته است. البته رضایی هم مانند بسیاری دیگر، صریحا با FATF مخالفت نمی‌کند فقط تاکید می‌کند که این گروه و دولت باید تضمین‌هایی را به ایران بدهد. او گفته بود: «دولت تاکنون تضمین نداده که اگر لوایح مرتبط با FATF تصویب شود، FATF عضویت ما را خواهد پذیرفت یا خیر، بحث این است که اگر شما این دو اهرم دیپلماسی را از کشور گرفتید، آیا چنن تضمینی از طرف مقابل گرفته‌اید که آنها را قانع کند که ایران عضو FATF شود؟»
از طرف دیگر ماه‌هاست که لوایح مرتبط FATF در مجمع تسخیص مصلحت نظام مانده و بررسی نمی‌شود. این مجمع در دو سال گذشته بارها تعطیل شده و جلسات آن تشکیل نشده است. اما انتظار می‌رفت در فروردین ماه، بررسی این لوایح در مجمع آغاز شود. اما گویا دستور جلسات مهم‌تری وجود داشته و بررسی این لوایح و خروج ایران از لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی در اولویت نبوده است.
هر چه هست تیمی در حوزه اقتصاد فعالیت خود را آغاز می‌کند که سابقه وعده‌ها و سیاستهای عجیبی را در کارنامه داشته است و مجموعه این‌ها شرایط نگران‌کننده‌ای برای آینده اقتصاد کشور ترسیم می‌کند
علاوه بر رئیس‌جمهور؛ احسان خاندوزی، وزیر پیشنهادی رئیسی برای وزارت اقتصاد هم یکی از مخالفان FATF به شمار می‌آید. او پیش از این گفته بود «تا زمانی که تحریم‌ها هست بررسی و تصویب FATF دردی را دوا نمی‌کند. حتی به لحاظ موضعی و در این ایام خاص، تصویب این دو لایحه باقیمانده و اجرای کامل الزامات FATF تصمیم قابل دفاعی نیست.»
بجز خاندوزی وزیر پیشنهادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم مخالف FATF است. حجت عبدالملکی پیش از این گفته بود «FATF سودی برای ایران ندارد و موجب می‌شود ایران امکان دور زدن تحریم را از دست بدهد و اطلاعات محرمانه کشور فاش شود.»
حالا محسن رضایی هم به عنوان معاون اقتصادی رئیس‌جمهور به این جمع اضافه شده است. کسی که مخالف FATF است و البته در زمان نامزدی برای ریاست جمهوری وعده‌های عجیبی داده است. وعده‌هایی مثل قوی کردن ارزش پول ایران هم تراز با دلار و یورو! یعنی قوی‌ترین پول‌های جهان. اینکه رضایی می‌خواهد چگونه در غیاب ارتباط اقتصادی و مالی با جهان پول ایران را به قدرت دلار برساند یکی از شگفت‌انگیزترین وعده‌های اوست.
او همچنین وعده افزایش یارانه ۴۵ هزار تومانی هر ایرانی را به ۴۵۰ هزار تومان داده بود و پرداخت حقوق ماهانه به زنان خانه‌دار از دیگر وعده‌های اوست که مشخص نیست در زمان تحریم و غیاب درآمدهای نفتی می‌خواهد منابع آن را از کجا تامین کند؟
البته این جمع را اگر کنار میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری بگذارید متوجه می‌شوید که رئیسی چه تیم عجیبی برای پیشبرد اقتصاد کشور در یکی از دشوارترین برهه‌های حیات جمهوری اسلامی چیده است.
وزیر اقتصاد پیشنهادی رئیسی نیز در حالی احسان خاندوزی است که هنوز رئیس کل بانک مرکزی تعیین نشده و اما و اگر در این زمینه ادامه دارد.
هر چه هست تیمی در حوزه اقتصاد فعالیت خود را آغاز می‌کند که سابقه وعده‌ها و سیاستهای عجیبی را در کارنامه داشته است و مجموعه این‌ها شرایط نگران‌کننده‌ای برای آینده اقتصاد کشور ترسیم می‌کند.
به ویژه اینکه در حال حاضر چشم‌انداز احیای برجام تیره و تار است و امریکا تهدید کرده که در صورتی که ایران با شرایط مدنظر این کشور به دنبال احیای برجام نباشد، بزرگترین مشتری نفت ایران در دوره تحریم یعنی چین را محدودتر خواهد کرد. علاوه بر این بحران‌های اقلیمی مانند بحران آب و فرسایش شدید خاک موجب شده که تامین آب و غذا با مشکلات جدی مواجه شود. همچنین بحران شبکه بانکی و صندوق‌های بازنشستگی را به مجموعه این مشکلات اقتصادی اضافه کنید. حالا با تسلط طالبان بر افغانستان و مشکلات زیرساختی صنایع و تولیدات داخلی ایران، نگرانی از دست رفتن سایر بازارهای بزرگ کالاهای غیرنفتی ایران وجود دارد.