در آثار نمایش خانگی، پول به جای مخاطب حرف اول را میزند
ضرورت نظارتها بر سریالهای بی محتوا
تعطیلی پی در پی سینماها ، شکست اکثر آثار اکران شده در گیشه و عدم رغبت تهیهکنندگان به اکران به واسطه حضور کرونا سبب شده که کارگردانان صاحب سبک و نام در یک سال و نیم گذشته پای در راه شبکه نمایش خانگی بگذارند؛ فضایی برای تولید آثار که البته «پول» به جای «مخاطب» در آن حرف اول را میزند.
صاحبخبر - ظاهرا ماجرای محتوای سریالهای شبکه نمایش خانگی و نظارتی که بر آن وجود ندارد، را پایانی نیست. هر بار که سریال تازهای منتشر میشود، باید منتظر موج جدیدی از اعتراضات باشیم.این روزها تولیدکنندگان آثار نمایشی هر محتوای نادرستی که میخواهند را در شبکه نمایش خانگی توزیع و با برچسب «رده سنی» نسبت به محتوای ارائه شده، شانه خالی میکنند. موضوع عشقهای چند ضلعی، خیانت، خشونت و ... پای ثابت آثار شبکه نمایش خانگی شده است. سریالهای بی محتوایی همچون «دل»، «گیسو» و همان موضوع مثلث عشقی در کنار «دراکولا» یی که پر از زرق و برق و تجمل و البته بهرهکشی از حیوانات بود و زنان را موجوداتی بیعرضه نمایش میداد و حالا «زخم کاری» به عنوان آخرین ساخته محمدحسین مهدویان جوان و البته صاحبنام که برگرفته از یک رمان ممنوعه است، همواره محلی از حواشی متعدد و اعتراضات مخاطبان به این آثار بوده است. به هرحال مدتهاست که موضوع نمایش خانگی منجر به دعوای ساترا و وزارت ارشاد شده که البته این دعوا، تمامی ندارد! درهمین سریال «زخم کاری» و البته در اقدامی خاص، سبب شد تا وزارت ارشاد از ساترا به قوه قضاییه شکایت برد و نارضایتی خود از محتوای این سریال را اعلام کند. در حالی که یک قدم عقب تر از ساخت، خود سازمان سینمایی وزارت ارشاد به این اثر مجوز تولید داده بود و ساترا نیز به همین بهانه و همچنین برچسب رده سنی سریال -که بالای 15 سال است- محتوایی که توزیع شده را بدون مشکل دانسته بود. مهدویان زیر بار اصلاحات نمیرود تا به حال 6 قسمت از سریال «زخم کاری» به کارگردانی محمدحسین مهدویان در شبکه نمایش خانگی توزیع شده است. این سریال از همان قسمتهای اول با حاشیههای مختلفی همراه شد و اعتراض به محتوای این سریال به دلیل استفاده از سیگار، مشروبات الکلی و ... از جمله دلایلی بود که مخاطبان نسبت به آن گلایه داشتند. در نهایت پس از انتشار قسمت 6 سریال، کارگردان جوان در فضای مجازی نسبت به ممیزیها واکنش تندی از خود نشان داد و تهدید کرد که سیاهه سانسورها را منتشر خواهد کرد. مهدویان در این باره نوشت: میدانم خبر دارید یا مثل همیشه در خواب خوش بیخبری سیر میکنید. شنیدهاید که چند پلتفرم بزرگ بینالمللی از جمله نتفلیکس برای سرمایهگذاری روی طرحها و ایدههای فیلمسازان ایرانی ابراز تمایل کردهاند؟ تردید نکنید که به زودی زود پلتفرمهای خارجی، مقصد هنرمندان خلاق ایرانی خواهند شد و نخبههای فرهنگی ما هم مثل نخبههای علمی و اقتصادی عرصه را خالی خواهند کرد. و چه تقارن آشنایی است که درست در روزگاری که با درخشش آثاری چون همگناه، آقازاده، قورباغه، میخواهم زنده بمانم و دهها محصول هنری دیگر، پلتفرمهای نمایش خانگی وطنی پا میگیرند، ناگهان سر و کله مشتریهای خارجی پیدا میشود و با پاسِ گلِ طلایی مدیران اشتباهی که بذر ناامیدی میکارند، نیروهای خلاق و هوشمند بخت خود را در بیرون مرزهای سرزمین اجدادیشان جستجو خواهند کرد. البته این متن اعتراضی با واکنشهای بسیاری همراه بود و البته مشخص نیست که چرا مهدویان در ساخت یک اثر به رمان ممنوعه ای رجوع کرده که کتاب آن با دایره بسیار محدودتر مخاطب ممنوعیت انتشار دارد و مشخص نیست او با چه دیدگاهی اقدام به ساخت این سریال کرده است. روز گذشته و در آستانه قسمت هفتم، بار دیگر مهدویان نسبت به ممیزیها اعتراض کرد و در این باره گفت: از ۱۲ مورد سانسور قسمت هفتم سریال زخم کاری که قسمت مهم و جذابی هم هست، ۱۰ موردش را انجام دادیم و در ۲ مورد دیگر بهخاطر جلوگیری از آسیب جدی به داستان، تصمیم به تعدیل صحنهها گرفتیم. با این حال ساز و کار سانسور ساترا ۲ موردی که تعدیل شد را نپذیرفت و بدون دلیلی قانع کننده اصرار به حذف کاملشان دارد. به این ترتیب مجوز نمایش قسمت هفتم سریال زخم کاری را صادر نکردند و این قسمت بهخاطر نداشتن پروانه نمایش پخش نخواهد شد. جنجال پیاپی، یک تکنیک بازاریابی! در ادامه این ماجرا، این بار فیلیمو به عنوان پلتفرم ارائه دهنده این سریال اعلام کرد: قسمت هفتم سریال «زخم کاری» به دلیل عدم تفاهم عوامل تولید و تیم نظارت ساترا و به احترام مخاطبان این هفته پخش نمیشود. علی سعد معاون کاربران و تنظیمگری اجتماعی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) هم در واکنش به مباحث مطرح شده با تاکید بر این موضوع که عزم ساترا در حمایت از پلتفرمها و حتی تلاش آن برای پخش معدود تولیدات باقیمانده که قبلاً مجوز تولید از سایر نهادها گرفتهاند علیرغم انتقادات فراوان و تحمیل هزینههای قابل توجه برهمگان اشکار است اظهارکرد: در خصوص قسمت هفتم سریال زخم کاری جهت تنویر افکار عمومی اصلاحات در نظر گرفته شده توسط کارگزاری محتوایی در دو مرحله توسط گروههای مختلف تخصصی بررسی شد که درنهایت با تعیین ضرورت اعمال اصلاحات پلتفرم ملزم به اجرای آن شد.موارد اصلاحی از اواسط هفته به پلتفرم اعلام شده که زمان کافی برای اعمال آنها در اختیار عوامل تولید بوده است. طرح عمومی نکات محتوایی اصلاح شده را در رسانهها نقض غرض دانسته و به نوعی ترویج آنها می دانیم. همانطور که قبلاً اشاره شده اصالت دادن به «فرایندها» و عبور از رفتار و ملاکهای سلیقهای محور حرکت ساترا است. حقوق تضییع شده کاربران اگر ناشی از اهمال پلتفرم در اعمال اصلاحات در زمان مقرر باشد را در این مورد پیگیری و در طول هفته درباره آن تصمیم گیری میکنیم والبته مبنای جنجال پیاپی، به عنوان یک تکنیک بازاریابی را برای زیستبوم رسانههای صوت و تصویری کشور، مضر میدانیم. خانگیها «پول» میخواهند نه«مخاطب» یک فیلمنامهنویس هم با اشاره به کاهش کیفیت سریالهای کمدی درباره آثار شبکه نمایش خانگی معقداست که برخی فکر کردهاند چون محبوب هستند هر کاری بسازند الزاما مخاطب آن را میبیند. بابک کایدان در گفت وگو با مهر اظهارکرد: این کاهش کیفیت به همه چیز برمیگردد . خیلیها در مسیر کمدی انگیزههایشان را از دست دادهاند و حتی انگیزهها متفاوت شده است. زمانی دغدغه برخی کارگردانان جذب مخاطب بود اما الان میگویند مخاطب دارند و این بزرگترین آفت یک هنرمند است. وی اضافه کرد: خیلی از دوستان را دیدهام که فکر کردهاند چون محبوب هستند هر کاری بسازند الزاماً مخاطب میبیند اما مخاطب میفهمد سازنده دنبال پول و اقتصاد است.∎