به گزارش خبرنگار ایمنا، پس از شکست چندین‌باره مذاکرات گروه طالبان افغانستان با دولت آمریکا در سایه تحولات اخیر کابل، طالبان مجدداً به فکر احیای خلافت اسلامی افتادند. با وقوع تحولاتی نظیر شکست استراتژی دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در قبال افغانستان، گسترش قدرت طالبان در داخل این کشور و برگزاری گفت‌وگو میان اعضای این گروهک و برخی کشورهای منطقه؛ واشنگتن تصمیم به انجام مذاکرات صلح با طالبان گرفت.
طی هفته‌های اخیر بحران در افغانستان به اوج خود رسیده است، اما طالبان مدعی است مناطق زیادی از افغانستان را در اختیار دارد؛ ولی واقعیت آن است که این فرقه تنها بر ۳۵ شهرستان این کشور مسلط شده است. این گروهک امروز نتوانسته به صورت کامل بر مناطق دیگر تسلط یابد. به گفته بسیاری از کارشناسان، به نظر می‌رسد طالبان تلاش می‌کند نوعی فضای تبلیغاتی و روانی را در افغانستان فراهم کند و با ترساندن شهروندان افغان و بزرگنمایی قدرت خود و اثرگذاری بر افکار عمومی، دولت را وادار به واگذاری امتیازات بیشتری کند. امروز بحث تضعیف روحیه نیروهای امنیتی افغانستان و امتیازگیری برای روند گفت‌وگوهای آینده نیروهای طالبان است.
ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان گفته است «اگر در ایران یا سایر کشورهای همسایه برخی رسانه‌ها از قول خود مطالبی را می‌نویسند که واکنش‌های مثبت و منفی، به نفع طالبان یا به ضرر طالبان در بر دارد در اصل برداشت خود را ارائه می‌دهند. بهتر است که به صورت مستقیم با ما در تماس باشند تا بتوانند نظرات ما را مستقیماً جویا شوند.»
از طرف دیگر آغاز تهدیدات طالبان علیه کشورهای همسایه و کشاندن دیگری‌ها به سمت مرزهای ایران، نشان دهنده این است که این گروه تروریستی صرفاً قصد ناآرام کردن تمام کشورهای همسایه افغانستان را دارد.
همزمان با این اتفاقات، اشرف غنی و عبدالله به واشنگتن سفر کردند تا درباره وضعیت افغانستان با جو بایدن و قانون‌گذاران آمریکایی در کاخ سفید و کنگره گفت‌وگو کنند که بسیاری این سفر را تلاش برای بقا دولت مرکزی افغانستان توسط آمریکایی‌ها در لحظه آخر تصور می‌کنند.
اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان در جریان دیدار با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفت که «نیروهای افغانستانی پایگاه‌های نظامی در شمال کشور تحویل گرفته‌اند.»
بایدن نیز در این دیدار گفت که «مشارکت میان آمریکا و افغانستان هرگز به پایان نخواهد رسید و افغانستانی‌ها نیازمند تعیین سرنوشت کشورشان هستند.»
برخلاف تمامی اظهار نظرات مسئولان افغانستانی، کارشناسان آمریکایی معتقدند که طالبان ممکن است کابل را تصرف کنند؛ البته همزمان با تشدید و گسترش حملات طالبان و ادعاهای آنان در مورد تصرف برخی بخش‌های افغانستانی، نگرانی‌ها در مورد احتمال فروپاشی ارتش افغانستان افزایش یافته است.
طالبان ادعا می‌کند که حداقل ۸۰ ولسوالی از مجموع ۴۲۰ ولسوالی افغانستان را تصرف کرده و مراکز برخی از ولایات را در محاصره دارد که البته دولت افغانستان این ادعا را رد کرده ولی نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان گفته است که «حدود ۵۰ ولسوالی به تصرف طالبان درآمده است.»
روزنامه وال استریت ژورنال روز چهارشنبه -دوم تیرماه- گزارش داد که «طبق ارزیابی نهادهای امنیتی آمریکا طالبان ممکن است ظرف ۶ تا ۱۲ ماه پس از خروج کامل نیروهای آمریکایی کابل را تصرف کند.»
ارتش افغانستان طی یک‌سال گذشته در حملات علیه طالبان از حمایت هوایی آمریکا برخوردار نبوده و در پی خروج هزاران کارمند غیرنظامی آمریکایی که عملیات هواپیماهای ارتش افغانستان را تضمین می‌کنند، نیروی هوایی این کشور به شدت تضعیف خواهد شد.
آینده مردم و دولت افغانستان در شرایط بحرانی قرار گرفته و اظهارات مقامات همسایه‌های این کشور نیز امید برای نجات آینده کابل را در حاله‌ای از ایهام قرار داده است.
آمریکا نقش مؤثری در مناقشات افغانستان دارد
محسن روحی صفت، کارشناس مسائل افغانستان دراین‌باره می‌گوید: آمریکا در روند مذاکرات دوحه به گونه‌ای عمل کرد که توازن قدرت بین طالبان و دولت مرکزی در افغانستان بهم بخورد؛ زیرا طی این مذاکرات طالبان به مشروعیتی بین‌المللی و اعتماد به نفس دست یافت.
به گفته وی در حال حاضر سفر اشرف غنی به واشنگتن به منظور افزایش حمایت‌های آمریکا از دولت کابل بوده و طالبان نمی‌تواند امیدوار به تسلط کامل به افغانستان باشد؛ همچنین سفر مقامات ارشد دولت افغانستان و دیدار با مقامات نظامی واشنگتن جهت افزایش ابزار و تجهیزات ارتش افغانستان بود.
به عقیده این کارشناس مسائل افغانستان، مناقشات کابل موضوعی ۲۰ ساله‌ای بوده که همواره در حال تداوم است و آمریکا نیز نقش مهمی را در این مسائل دارد؛ بر همین اساس سیاست‌های متفاوت دولت‌های آمریکا تأثیرات مختلفی در این کشور داشته است.
روحی صفت معتقد است که طالبان ساختار اولیه خود را حفظ کرده و تنها در روش تعامل و تبلیغات، تغییراتی را ایجاد کرده‌اند، اما هنوز تهدیدات خود را علیه افغانستان مطرح می‌کنند و طبق سیاست تمامیت خواهی خود عمل خواهند کرد.
طالبان به دنبال ایجاد دولت وحدت ملی است
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در این باره معتقد است: پیشروی‌های طالبان در خاک افغانستان نشانه‌ی پایان کار دولت ائتلافی در کابل است زیرا طالبان به‌راحتی می‌تواند شهرهای بزرگ افغانستان در شمال را تصرف کند؛ اما آن‌ها برخلاف گذشته به‌جای تلاش برای تشکیل امارت اسلامی به دنبال ایجاد دولت وحدت ملی هستند.
به گفته وی طالبان ازلحاظ سیاسی تغییر کرده و می‌تواند با طوایف افغان دیالوگ مشترک برقرار کند. استراتژی طالبان در افغانستان برخلاف دهه نود حکومت با اسلحه نیست؛ آن‌ها می‌خواهند با تعامل یک دولت وحدت ملی را ایجاد کنند.
این کارشناس مسائل افغانستان خاطرنشان کرد: نشانه‌هایی وجود دارد که طالبان ازلحاظ سیاسی نسبت به قبل تغییر کرده است؛ البته آن‌ها ازلحاظ ایدئولوژیکی خیلی تغییر نکرده‌اند؛ آن‌ها خودشان را مسلمان ناب می‌دانند اما مواضع سیاسی طالبان تغییر کرده و گروه‌های قومی (مانند شیعیان) را پذیرفته است؛ البته ممکن است ازلحاظ ایدئولوژیکی اختلافاتی وجود داشته باشد؛ اما ازنظر سیاسی به شیعیان سهم خواهد داد.
ملازهی تصریح کرد: واقعیت آن است که جامعه افغانستان همچنان سنتی است و حرف طالبان را نسبت به سایر نیروها بهتر می‌فهمد. طالبان به‌مرور حتی می‌تواند سازوکارهای دموکراتیک مانند انتخابات را نیز پذیرفته و به‌نوعی یک حکومت نرمال شود. طالبان قطعاً متعهد می‌شود که پس از خروج آمریکایی‌ها از افغانستان این کشور پایگاه نیروهای رادیکال نمی‌شود.
ملازهی یاد آور شد: اگر جنگ داخلی در افغانستان شکل بگیرد پای نیروهایی چون عربستان و امارات نیز به خاک افغانستان دوباره بازشده و از آن‌سو چین و روسیه نیز از نیروهای جبهه شمال حمایت خواهند کرد، ازاین‌رو دکترین امنیتی طالبان فتح شهر به شهر بدون شلیک گلوله است. طالبان به‌خوبی می‌داند که اگر جنگ قومیتی در افغانستان روی دهد این کشور از درون تجزیه می‌شود. لذا آن‌ها مناطق عشایری؛ جاده‌ها و روستاها را تصرف کرده و با تحت‌فشار قرار دادن دولت می‌خواهند اشرف غنی در ضعیف‌ترین حالت ممکن قرارگرفته و به دولت موقت تن دهد.